ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
 ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext itemLast item chage to ENGLISH letter
TIPITAKA Volume 18 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 10 : Sutta. Saṃ. Saḷa.

page1.

Suttantapiṭake saṃyuttanikāyassa catuttho bhāgo ------- saḷāyatanavaggo namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa. Aniccavaggo paṭhamo [1] Evamme sutaṃ ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme . tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. {1.1} Bhagavā etadavoca cakkhuṃ bhikkhave aniccaṃ yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ yaṃ dukkhaṃ tadanattā yadanattā taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ . sotaṃ aniccaṃ yadaniccaṃ .pe. ghānaṃ aniccaṃ yadaniccaṃ .pe. jivhā aniccā yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ yaṃ dukkhaṃ tadanattā yadanattā taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. {1.2} Kāyo anicco yadaniccaṃ .pe. mano anicco yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ yaṃ dukkhaṃ tadanattā yadanattā taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page2.

Sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. {1.3} Evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃpi nibbindati sotasmiṃpi nibbindati ghānasmiṃpi nibbindati jivhāyapi nibbindati kāyasmiṃpi nibbindati manasmiṃpi nibbindati nibbindaṃ virajjati virāgā vimuccati . vimuttasmiṃ vimuttamiti 1- ñāṇaṃ hoti . khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti. Paṭhamaṃ. [2] Cakkhuṃ bhikkhave dukkhaṃ yaṃ dukkhaṃ tadanattā yadanattā taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ . sotaṃ dukkhaṃ .pe. ghānaṃ dukkhaṃ . Jivhā dukkhā . kāyo dukkho . mano dukkho yaṃ dukkhaṃ tadanattā yadanattā taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ . evaṃ passaṃ .pe. nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti. Dutiyaṃ. [3] Cakkhuṃ bhikkhave anattā yadanattā taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ . Sotaṃ anattā .pe. ghānaṃ anattā . jivhā anattā . Kāyo anattā . mano anattā yadanattā taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ . Evaṃ passaṃ .pe. Nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti. Tatiyaṃ. @Footnote: 1 vimuttamhītipi pāṭho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page3.

[4] Rūpā bhikkhave aniccā yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ yaṃ dukkhaṃ tadanattā yadanattā taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ . saddā gandhā rasā phoṭṭhabbā dhammā aniccā yadaniccaṃ taṃ dukkhaṃ yaṃ dukkhaṃ tadanattā yadanattā taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako rūpesupi nibbindati saddesupi nibbindati gandhesupi nibbindati rasesupi nibbindati phoṭṭhabbesupi nibbindati dhammesupi nibbindati nibbindaṃ virajjati virāgā vimuccati . vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti . khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti. Catutthaṃ. [5] Rūpā bhikkhave dukkhā yaṃ dukkhaṃ tadanattā yadanattā taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ . saddā gandhā rasā phoṭṭhabbā dhammā dukkhā yaṃ dukkhaṃ tadanattā yadanattā taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ . Evaṃ passaṃ .pe. Nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti. Pañcamaṃ. [6] Rūpā bhikkhave anattā yadanattā taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ . Saddā gandhā rasā phoṭṭhabbā dhammā anattā yadanattā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page4.

Taṃ netaṃ mama nesohamasmi na meso attāti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ . evaṃ passaṃ .pe. nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti. Chaṭṭhaṃ. [7] Cakkhuṃ bhikkhave aniccaṃ atītānāgataṃ ko pana vādo paccuppannassa . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītasmiṃ cakkhusmiṃ anapekkho hoti anāgataṃ cakkhuṃ nābhinandati paccuppannassa cakkhussa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti . sotaṃ aniccaṃ . ghānaṃ aniccaṃ . jivhā aniccā atītānāgatā ko pana vādo paccuppannāya . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītāya jivhāya anapekkho hoti anāgataṃ jivhaṃ nābhinandati paccuppannāya jivhāya nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti . kāyo anicco .pe. mano anicco atītānāgato ko pana vādo paccuppannassa . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītasmiṃ manasmiṃ anapekkho hoti anāgataṃ manaṃ nābhinandati paccuppannassa manassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hotīti. Sattamaṃ. [8] Cakkhuṃ bhikkhave dukkhaṃ atītānāgataṃ ko pana vādo paccuppannassa . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītasmiṃ cakkhusmiṃ anapekkho hoti anāgataṃ cakkhuṃ nābhinandati paccuppannassa cakkhussa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti .pe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page5.

Jivhā dukkhā atītānāgatā ko pana vādo paccuppannāya . Evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītāya jivhāya anapekkho hoti anāgataṃ jivhaṃ nābhinandati paccuppannāya jivhāya nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti . kāyo dukkho .pe. Mano dukkho atītānāgato ko pana vādo paccuppannassa . Evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītasmiṃ manasmiṃ anapekkho hoti anāgataṃ manaṃ nābhinandati paccuppannassa manassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hotīti. Aṭṭhamaṃ. [9] Cakkhuṃ bhikkhave anattā atītānāgataṃ ko pana vādo paccuppannassa . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītasmiṃ cakkhusmiṃ anapekkho hoti anāgataṃ cakkhuṃ nābhinandati paccuppannassa cakkhussa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti .pe. Jivhā anattā atītānāgatā ko pana vādo paccuppannāya . Evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītāya jivhāya anapekkho hoti anāgataṃ jivhaṃ nābhinandati paccuppannāya jivhāya nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti . kāyo anattā .pe. mano anattā atītānāgato ko pana vādo paccuppannassa . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītasmiṃ manasmiṃ anapekkho hoti anāgataṃ manaṃ nābhinandati paccuppannassa manassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hotīti. Navamaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page6.

[10] Rūpā bhikkhave aniccā atītānāgatā ko pana vādo paccuppannānaṃ . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītesu rūpesu anapekkho hoti anāgate rūpe nābhinandati paccuppannānaṃ rūpānaṃ nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti . saddā gandhā rasā phoṭṭhabbā dhammā aniccā atītānāgatā ko pana vādo paccuppannānaṃ . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītesu dhammesu anapekkho hoti anāgate dhamme nābhinandati paccuppannānaṃ dhammānaṃ nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hotīti. Dasamaṃ. [11] Rūpā bhikkhave dukkhā atītānāgatā ko pana vādo paccuppannānaṃ . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītesu rūpesu anapekkho hoti anāgate rūpe nābhinandati paccuppannānaṃ rūpānaṃ nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti .pe. Ekādasamaṃ. [12] Rūpā bhikkhave anattā atītānāgatā ko pana vādo paccuppannānaṃ . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako atītesu rūpesu anapekkho hoti anāgate rūpe nābhinandati paccuppannānaṃ rūpānaṃ nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti . saddā gandhā rasā phoṭṭhabbā dhammā anattā atītānāgatā ko pana vādo paccuppannānaṃ . evaṃ passaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page7.

Bhikkhave sutavā ariyasāvako atītesu dhammesu anapekkho hoti anāgate dhamme nābhinandati paccuppannānaṃ dhammānaṃ nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hotīti. Dvādasamaṃ. Aniccavaggo paṭhamo. Tassuddānaṃ aniccaṃ dukkhaṃ anattā ca tayo ajjhattabāhirā yadaniccena tayo vuttā te te ajjhattabāhirāti. ------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page8.

Yamakavaggo dutiyo [13] Pubbe 1- me bhikkhave sambodhāya 2- anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi ko nu kho cakkhussa assādo ko ādīnavo kiṃ nissaraṇaṃ ko sotassa .pe. ko ghānassa . Ko jivhāya . ko kāyassa . ko manassa assādo ko ādīnavo kiṃ nissaraṇanti . tassa mayhaṃ bhikkhave etadahosi yaṃ kho cakkhuṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ ayaṃ cakkhussa assādo yaṃ cakkhuṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ ayaṃ cakkhussa ādīnavo yo cakkhusmiṃ chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ idaṃ cakkhussa nissaraṇaṃ .pe. yaṃ jivhaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ ayaṃ jivhāya assādo yā 3- jivhā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā ayaṃ jivhāya ādīnavo yo jivhāya chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ idaṃ jivhāya nissaraṇaṃ .pe. yaṃ manaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ ayaṃ manassa assādo yo 4- mano anicco dukkho vipariṇāmadhammo ayaṃ manassa ādīnavo yo manasmiṃ chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ idaṃ manassa nissaraṇaṃ. {13.1} Yāvakīvañcāhaṃ bhikkhave imesaṃ channaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ evaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nābbhaññāsiṃ . Neva tāvāhaṃ bhikkhave sadevake loke samārake @Footnote: 1 Ma. pubbeva . 2 Ma. Yu. sambodhā. evamuparipi. 3-4 Ma. Yu. yaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page9.

Sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti paccaññāsiṃ . yato ca khohaṃ bhikkhave imesaṃ channaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ evaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ . athāhaṃ bhikkhave sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti paccaññāsiṃ . ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi akuppā me vimutti 1- ayamantimā jāti natthidāni punabbhavoti. Paṭhamaṃ. [14] Pubbe me bhikkhave sambodhāya anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi ko nu kho rūpānaṃ assādo ko ādīnavo kiṃ nissaraṇaṃ ko saddānaṃ .pe. ko gandhānaṃ .pe. Ko rasānaṃ . ko phoṭṭhabbānaṃ . ko dhammānaṃ assādo ko ādīnavo kiṃ nissaraṇanti . tassa mayhaṃ bhikkhave etadahosi yaṃ kho rūpe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ ayaṃ rūpānaṃ assādo yaṃ rūpā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā ayaṃ rūpānaṃ ādīnavo yo rūpesu chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ idaṃ rūpānaṃ nissaraṇaṃ . Yaṃ sadde gandhe rase phoṭṭhabbe yaṃ dhamme paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ ayaṃ dhammānaṃ assādo yaṃ dhammā aniccā dukkhā @Footnote: 1 Yu. cetovimutti. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page10.

Vipariṇāmadhammā ayaṃ dhammānaṃ ādīnavo yo dhammesu chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ idaṃ dhammānaṃ nissaraṇaṃ. {14.1} Yāvakīvañcāhaṃ bhikkhave imesaṃ channaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ evaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nābbhaññāsiṃ . neva tāvāhaṃ bhikkhave sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti paccaññāsiṃ . yato ca khohaṃ bhikkhave imesaṃ channaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ evaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ . athāhaṃ bhikkhave sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti paccaññāsiṃ . ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi akuppā me vimutti ayamantimā jāti natthidāni punabbhavoti. Dutiyaṃ. [15] Cakkhussāhaṃ bhikkhave assādapariyesanaṃ acariṃ yo cakkhussa assādo tadajjhagamaṃ yāvatā cakkhussa assādo paññāya me eso sudiṭṭho cakkhussāhaṃ bhikkhave ādīnavapariyesanaṃ acariṃ yo cakkhussa ādīnavo tadajjhagamaṃ yāvatā cakkhussa ādīnavo paññāya me eso 1- sudiṭṭho cakkhussāhaṃ bhikkhave nissaraṇapariyesanaṃ acariṃ yaṃ cakkhussa nissaraṇaṃ tadajjhagamaṃ yāvatā cakkhussa @Footnote: 1 Ma. Yu. so. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page11.

Nissaraṇaṃ paññāya me etaṃ 1- sudiṭṭhaṃ . sotassāhaṃ bhikkhave . Ghānassāhaṃ bhikkhave . jivhāyāhaṃ bhikkhave assādapariyesanaṃ acariṃ yo jivhāya assādo tadajjhagamaṃ yāvatā jivhāya assādo paññāya me eso sudiṭṭho jivhāyāhaṃ bhikkhave ādīnavapariyesanaṃ acariṃ yo jivhāya ādīnavo tadajjhagamaṃ yāvatā jivhāya ādīnavo paññāya me eso sudiṭṭho jivhāyāhaṃ bhikkhave nissaraṇapariyesanaṃ acariṃ yaṃ jivhāya nissaraṇaṃ tadajjhagamaṃ yāvatā jivhāya nissaraṇaṃ paññāya me etaṃ sudiṭṭhaṃ .pe. manassāhaṃ bhikkhave assādapariyesanaṃ acariṃ yo manassa assādo tadajjhagamaṃ yāvatā manassa assādo paññāya me eso sudiṭṭho manassāhaṃ bhikkhave ādīnavapariyesanaṃ acariṃ yo manassa ādīnavo tadajjhagamaṃ yāvatā manassa ādīnavo paññāya me eso sudiṭṭho manassāhaṃ bhikkhave nissaraṇapariyesanaṃ acariṃ yaṃ manassa nissaraṇaṃ tadajjhagamaṃ yāvatā manassa nissaraṇaṃ paññāya me etaṃ sudiṭṭhaṃ. {15.1} Yāvakīvañcāhaṃ bhikkhave imesaṃ channaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nābbhaññāsiṃ .pe. abbhaññāsiṃ . Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi akuppā me vimutti ayamantimā jāti natthidāni punabbhavoti. Tatiyaṃ. [16] Rūpānāhaṃ bhikkhave assādapariyesanaṃ acariṃ yo rūpānaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. taṃ. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page12.

Assādo tadajjhagamaṃ yāvatā rūpānaṃ assādo paññāya me eso sudiṭṭho rūpānāhaṃ bhikkhave ādīnavapariyesanaṃ acariṃ yo rūpānaṃ ādīnavo tadajjhagamaṃ yāvatā rūpānaṃ ādīnavo paññāya me eso sudiṭṭho rūpānāhaṃ bhikkhave nissaraṇapariyesanaṃ acariṃ yaṃ rūpānaṃ nissaraṇaṃ tadajjhagamaṃ yāvatā rūpānaṃ nissaraṇaṃ paññāya me etaṃ sudiṭṭhaṃ . saddānāhaṃ bhikkhave . gandhānāhaṃ bhikkhave . Rasānāhaṃ bhikkhave . phoṭṭhabbānāhaṃ bhikkhave . dhammānāhaṃ bhikkhave assādapariyesanaṃ acariṃ yo dhammānaṃ assādo tadajjhagamaṃ yāvatā dhammānaṃ assādo paññāya me eso sudiṭṭho dhammānāhaṃ bhikkhave ādīnavapariyesanaṃ acariṃ yo dhammānaṃ ādīnavo tadajjhagamaṃ yāvatā dhammānaṃ ādīnavo paññāya me eso sudiṭṭho dhammānāhaṃ bhikkhave nissaraṇapariyesanaṃ acariṃ yaṃ dhammānaṃ nissaraṇaṃ tadajjhagamaṃ yāvatā dhammānaṃ nissaraṇaṃ paññāya me etaṃ sudiṭṭhaṃ. {16.1} Yāvakīvañcāhaṃ bhikkhave imesaṃ channaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nābbhaññāsiṃ .pe. abbhaññāsiṃ 1- . Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi akuppā me vimutti ayamantimā jāti natthidāni punabbhavoti. Catutthaṃ. [17] No cedaṃ bhikkhave cakkhussa assādo abhavissa na yidaṃ sattā cakkhusmiṃ sārajjeyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi cakkhussa @Footnote: 1 Ma. paccaññāsiṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page13.

Assādo tasmā sattā cakkhusmiṃ sārajjanti no cedaṃ bhikkhave cakkhussa ādīnavo abhavissa na yidaṃ sattā cakkhusmiṃ nibbindeyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi cakkhussa ādīnavo tasmā sattā cakkhusmiṃ nibbindanti no cedaṃ bhikkhave cakkhussa nissaraṇaṃ abhavissa na yidaṃ sattā cakkhusmā nissareyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi cakkhussa nissaraṇaṃ tasmā sattā cakkhusmā nissaranti . no cedaṃ bhikkhave sotassa assādo abhavissa . no cedaṃ bhikkhave ghānassa assādo abhavissa . no cedaṃ bhikkhave jivhāya assādo abhavissa na yidaṃ sattā jivhāya sārajjeyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi jivhāya assādo tasmā sattā jivhāya sārajjanti no cedaṃ bhikkhave jivhāya ādīnavo abhavissa na yidaṃ sattā jivhāya nibbindeyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi jivhāya ādīnavo tasmā sattā jivhāya nibbindanti no cedaṃ bhikkhave jivhāya nissaraṇaṃ abhavissa na yidaṃ sattā jivhāya nissareyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi jivhāya nissaraṇaṃ tasmā sattā jivhāya nissaranti. {17.1} No cedaṃ bhikkhave kāyassa assādo abhavissa . No cedaṃ bhikkhave manassa assādo abhavissa na yidaṃ sattā manasmiṃ sārajjeyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi manassa assādo tasmā sattā manasmiṃ sārajjanti no cedaṃ bhikkhave manassa ādīnavo abhavissa na yidaṃ sattā manasmiṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page14.

Nibbindeyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi manassa ādīnavo tasmā sattā manasmiṃ nibbindanti no cedaṃ bhikkhave manassa nissaraṇaṃ abhavissa na yidaṃ sattā manasmā nissareyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi manassa nissaraṇaṃ tasmā sattā manasmā nissaranti. {17.2} Yāvakīvañca bhikkhave sattā imesaṃ channaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nābbhaññāsuṃ 1- . neva tāva bhikkhave sattā sadevakā lokā samārakā sabrahmakā sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya nissaṭā visaññuttā vippamuttā vipariyādikatena 2- cetasā vihariṃsu . yato ca kho bhikkhave sattā imesaṃ channaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ abbhaññāsuṃ 3- . atha 4- bhikkhave sattā sadevakā lokā samārakā sabrahmakā sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya nissaṭā visaññuttā vippamuttā vipariyādikatena cetasā viharantīti. Pañcamaṃ. [18] No cedaṃ bhikkhave rūpānaṃ assādo abhavissa na yidaṃ sattā rūpesu sārajjeyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi rūpānaṃ assādo tasmā sattā rūpesu sārajjanti no cedaṃ bhikkhave rūpānaṃ ādīnavo abhavissa na yidaṃ sattā rūpesu nibbindeyyuṃ @Footnote: 1 Ma. nābbhaññaṃsu. evamuparipi . 2 Ma. vimariyādīkatena. Yu. vimariyādikatena. @3 Ma. abbhaññaṃsu . 4 Yu. athakho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page15.

Yasmā ca kho bhikkhave atthi rūpānaṃ ādīnavo tasmā sattā rūpesu nibbindanti no cedaṃ bhikkhave rūpānaṃ nissaraṇaṃ abhavissa na yidaṃ sattā rūpehi nissareyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi rūpānaṃ nissaraṇaṃ tasmā sattā rūpehi nissaranti . no cedaṃ bhikkhave saddānaṃ gandhānaṃ rasānaṃ phoṭṭhabbānaṃ dhammānaṃ assādo abhavissa na yidaṃ sattā dhammesu sārajjeyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi dhammānaṃ assādo tasmā sattā dhammesu sārajjanti no cedaṃ bhikkhave dhammānaṃ ādīnavo abhavissa na yidaṃ sattā dhammesu nibbindeyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi dhammānaṃ ādīnavo tasmā sattā dhammesu nibbindanti no cedaṃ bhikkhave dhammānaṃ nissaraṇaṃ abhavissa na yidaṃ sattā dhammehi nissareyyuṃ yasmā ca kho bhikkhave atthi dhammānaṃ nissaraṇaṃ tasmā sattā dhammehi nissaranti. {18.1} Yāvakīvañca bhikkhave sattā imesaṃ channaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nābbhaññāsuṃ . neva tāva bhikkhave sattā sadevakā lokā samārakā sabrahmakā sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya nissaṭā visaññuttā vippamuttā vipariyādikatena cetasā vihariṃsu . yato ca kho bhikkhave sattā imesaṃ channaṃ bāhirānaṃ āyatanānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato .pe. yathābhūtaṃ abbhaññāsuṃ . atha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page16.

Bhikkhave sattā sadevakā lokā samārakā sabrahmakā sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya nissaṭā visaññuttā vippamuttā vipariyādikatena cetasā viharantīti . Chaṭṭhaṃ. [19] Yo bhikkhave cakkhuṃ abhinandati dukkhaṃ so abhinandati . Yo dukkhaṃ abhinandati aparimutto so dukkhasmāti vadāmi .pe. Yo jivhaṃ abhinandati dukkhaṃ so abhinandati . yo dukkhaṃ abhinandati aparimutto so dukkhasmāti vadāmi .pe. yo manaṃ abhinandati dukkhaṃ so abhinandati . yo dukkhaṃ abhinandati aparimutto so dukkhasmāti vadāmi . yo ca kho bhikkhave cakkhuṃ nābhinandati dukkhaṃ so nābhinandati yo dukkhaṃ nābhinandati parimutto so dukkhasmāti vadāmi .pe. yo jivhaṃ nābhinandati dukkhaṃ so nābhinandati . yo dukkhaṃ nābhinandati parimutto so dukkhasmāti vadāmi . yo manaṃ nābhinandati dukkhaṃ so nābhinandati . yo dukkhaṃ nābhinandati parimutto so dukkhasmāti vadāmīti. Sattamaṃ. [20] Yo bhikkhave rūpe abhinandati dukkhaṃ so abhinandati . Yo dukkhaṃ abhinandati aparimutto so dukkhasmāti vadāmi .pe. Yo sadde gandhe rase phoṭṭhabbe dhamme abhinandati dukkhaṃ so abhinandati . yo dukkhaṃ abhinandati aparimutto so dukkhasmāti vadāmi . yo ca kho bhikkhave rūpe nābhinandati dukkhaṃ so nābhinandati . yo dukkhaṃ nābhinandati parimutto so dukkhasmāti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page17.

Vadāmi . yo sadde gandhe rase phoṭṭhabbe dhamme nābhinandati dukkhaṃ so nābhinandati . yo dukkhaṃ nābhinandati parimutto so dukkhasmāti vadāmīti. Aṭṭhamaṃ. [21] Yo bhikkhave cakkhussa uppādo ṭhiti abhinibbatti pātubhāvo dukkhasseso uppādo rogānaṃ ṭhiti jarāmaraṇassa pātubhāvo yo sotassa .pe. yo ghānassa . yo jivhāya . yo kāyassa . Yo manassa uppādo ṭhiti abhinibbatti pātubhāvo dukkhasseso uppādo rogānaṃ ṭhiti jarāmaraṇassa pātubhāvo . yo ca kho bhikkhave cakkhussa nirodho vūpasamo atthaṅgamo dukkhasseso nirodho rogānaṃ vūpasamo jarāmaraṇassa atthaṅgamo . yo sotassa . Yo ghānassa . yo jivhāya . yo kāyassa . yo manassa nirodho vūpasamo atthaṅgamo dukkhasseso nirodho rogānaṃ vūpasamo jarāmaraṇassa atthaṅgamoti. Navamaṃ. [22] Yo bhikkhave rūpānaṃ uppādo ṭhiti abhinibbatti pātubhāvo dukkhasseso uppādo rogānaṃ ṭhiti jarāmaraṇassa pātubhāvo . Yo saddānaṃ .pe. yo dhammānaṃ uppādo ṭhiti abhinibbatti pātubhāvo dukkhasseso uppādo rogānaṃ ṭhiti jarāmaraṇassa pātubhāvo. [23] Yo ca kho bhikkhave rūpānaṃ nirodho vūpasamo atthaṅgamo dukkhasseso nirodho rogānaṃ vūpasamo jarāmaraṇassa atthaṅgamo .

--------------------------------------------------------------------------------------------- page18.

Yo saddānaṃ . yo gandhānaṃ . yo rasānaṃ . yo phoṭṭhabbānaṃ. Yo dhammānaṃ nirodho vūpasamo atthaṅgamo dukkhasseso nirodho rogānaṃ vūpasamo jarāmaraṇassa atthaṅgamoti. Dasamaṃ. Yamakavaggo dutiyo. Tassuddānaṃ sambodhena duve vuttā assādena apare dve no cetena dve vuttā abhinandena apare dve uppādena duve vuttā vaggo tena pavuccatīti. ------------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page19.

Sabbavaggo tatiyo [24] Sabbaṃ vo bhikkhava desissāmi taṃ suṇātha . kiñca bhikkhave sabbaṃ cakkhuñceva rūpā ca sotañca saddā ca ghānañca gandhā ca jivhā ca rasā ca kāyo ca phoṭṭhabbā ca mano ca dhammā ca . idaṃ vuccati bhikkhave sabbaṃ . yo bhikkhave evaṃ vadeyya ahametaṃ sabbaṃ paccakkhāya aññaṃ [1]- paññapessāmīti . Tassa vācā vatthudevassa 2- . puṭṭho ca na sampāyeyya 3- uttariṃ ca vighātaṃ āpajjeyya . taṃ kissa hetu . yathā taṃ bhikkhave avisayasminti. Paṭhamaṃ. [25] Sabbaṃ pahānāya 4- vo bhikkhave dhammaṃ desissāmi taṃ suṇātha . katamo ca bhikkhave sabbaṃ pahānāya dhammo . cakkhuṃ bhikkhave pahātabbaṃ rūpā pahātabbā cakkhuviññāṇaṃ pahātabbaṃ cakkhusamphasso pahātabbo yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi pahātabbaṃ . Sotaṃ pahātabbaṃ . ghānaṃ pahātabbaṃ . jivhā pahātabbā rasā pahātabbā jivhāviññāṇaṃ pahātabbaṃ jivhāsamphasso pahātabbo yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi pahātabbaṃ . Kāyo pahātabbo . mano pahātabbo dhammā pahātabbā @Footnote: 1 Ma. Yu. sabbaṃ. 2 Ma. vatthukamevassa. Yu. vatthurevassa. 3 Yu. sampāpeyya. @4 Ma. Yu. sabbappahānāya. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page20.

Manoviññāṇaṃ pahātabbaṃ manosamphasso pahātabbo yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi pahātabbaṃ . ayaṃ kho bhikkhave sabbaṃ pahānāya dhammoti. Dutiyaṃ. [26] Sabbaṃ abhiññāpariññā pahānāya vo bhikkhave dhammaṃ desissāmi 1- taṃ suṇātha . katamo ca bhikkhave sabbaṃ abhiññāpariññā pahānāya dhammo . cakkhuṃ bhikkhave abhiññāpariññā pahātabbaṃ rūpā abhiññāpariññā pahātabbā cakkhuviññāṇaṃ abhiññāpariññā pahātabbaṃ cakkhusamphasso abhiññāpariññā pahātabbo yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi abhiññāpariññā pahātabbaṃ .pe. Jivhā abhiññāpariññā pahātabbā rasā abhiññāpariññā pahātabbā jivhāviññāṇaṃ abhiññāpariññā pahātabbaṃ jivhāsamphasso abhiññāpariññā pahātabbo yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi abhiññāpariññā pahātabbaṃ . kāyo abhiññāpariññā pahātabbo . mano abhiññāpariññā pahātabbo dhammā abhiññāpariññā pahātabbā manoviññāṇaṃ abhiññāpariññā pahātabbaṃ manosamphasso abhiññāpariññā pahātabbo yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ @Footnote: 1 Ma. sabbattha desessāmi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page21.

Vā tampi abhiññāpariññā pahātabbaṃ . ayaṃ kho bhikkhave sabbaṃ abhiññāpariññā pahānāya dhammoti. Tatiyaṃ. [27] Sabbaṃ bhikkhave anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya . kiñca bhikkhave sabbaṃ 1- anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya . cakkhuṃ bhikkhave anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya rūpe anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya cakkhuviññāṇaṃ .pe. cakkhusamphassaṃ .pe. yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā .pe. Dukkhakkhayāya . jivhā anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya rase .pe. jivhāviññāṇaṃ .pe. Jivhāsamphassaṃ .pe. yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya . kāyaṃ manaṃ anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya dhamme .pe. manoviññāṇaṃ .pe. manosamphassaṃ .pe. yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya . idaṃ kho bhikkhave sabbaṃ anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya. [28] Sabbañca kho bhikkhave abhijānaṃ parijānaṃ varājayaṃ pajahaṃ @Footnote: 1 Ma. ayaṃ pāṭho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page22.

Bhabbo dukkhakkhayāya . kiñca bhikkhave sabbaṃ abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāya . cakkhuṃ bhikkhave abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāya rūpe abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāya cakkhuviññāṇaṃ abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāya cakkhusamphassaṃ abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāya yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāya .pe. jivhā abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāya rase .pe. jivhāviññāṇaṃ .pe. Jivhāsamphassaṃ .pe. yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāya . kāyaṃ manaṃ abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāya dhamme .pe. manoviññāṇaṃ .pe. Manosamphassaṃ .pe. yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāya . idaṃ kho bhikkhave sabbaṃ abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāyāti. Catutthaṃ. [29] Sabbaṃ bhikkhave anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya . kiñca bhikkhave sabbaṃ anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya . yañca bhikkhave cakkhuṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page23.

Ye ca rūpā yañca cakkhuviññāṇaṃ ye ca cakkhuviññāṇaviññātabbā dhammā .pe. yā ca jivhā ye ca rasā yañca jivhāviññāṇaṃ ye ca jivhāviññāṇaviññātabbā dhammā .pe. yo ca mano ye ca dhammā yañca manoviññāṇaṃ ye ca manoviññāṇaviññātabbā dhammā . idaṃ kho bhikkhave sabbaṃ anabhijānaṃ aparijānaṃ avirājayaṃ appajahaṃ abhabbo dukkhakkhayāya. [30] Sabbañca 1- bhikkhave abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāya . kiñca bhikkhave sabbaṃ abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāya . yañca bhikkhave cakkhuṃ ye ca rūpā yañca cakkhuviññāṇaṃ ye ca cakkhuviññāṇaviññātabbā dhammā .pe. yā ca jivhā ye ca rasā yañca jivhāviññāṇaṃ ye ca jivhāviññāṇaviññātabbā dhammā .pe. yo ca mano ye ca dhammā yañca manoviññāṇaṃ ye ca manoviññāṇaviññātabbā dhammā . idaṃ kho bhikkhave sabbaṃ abhijānaṃ parijānaṃ virājayaṃ pajahaṃ bhabbo dukkhakkhayāyāti. Pañcamaṃ. [31] Evamme sutaṃ ekaṃ samayaṃ bhagavā gayāyaṃ viharati gayāsīse saddhiṃ bhikkhusahassena . tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi sabbaṃ bhikkhave ādittaṃ . kiñca bhikkhave sabbaṃ ādittaṃ . Cakkhuṃ bhikkhave ādittaṃ rūpā ādittā cakkhuviññāṇaṃ ādittaṃ cakkhusamphasso āditto yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati @Footnote: 1 Ma. sabbaṃ. Yu. sabbaṃ ca kho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page24.

Vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi ādittaṃ . Kena ādittaṃ . rāgagginā dosagginā mohagginā ādittaṃ jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi ādittanti vadāmi .pe. jivhā ādittā rasā ādittā jivhāviññāṇaṃ ādittaṃ jivhāsamphasso āditto yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi ādittaṃ . kena ādittaṃ . rāgagginā dosagginā mohagginā ādittaṃ jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi ādittanti vadāmi .pe. Mano āditto dhammā ādittā manoviññāṇaṃ ādittaṃ manosamphasso āditto yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi ādittaṃ . Kena ādittaṃ . rāgagginā dosagginā mohagginā ādittaṃ jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi ādittanti vadāmi. {31.1} Evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃpi nibbindati rūpesupi nibbindati cakkhuviññāṇepi nibbindati cakkhusamphassepi nibbindati yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmiṃpi nibbindati .pe. yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmiṃpi nibbindati nibbindaṃ virajjati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page25.

Virāgā vimuccati . vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti . khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti . Idamavoca bhagavā . attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinanduṃ . Imasmiṃ ca pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne tassa bhikkhusahassassa anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsūti. Chaṭṭhaṃ. [32] Evamme sutaṃ ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe . tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi sabbaṃ bhikkhave andhabhūtaṃ . kiñca bhikkhave sabbaṃ andhabhūtaṃ . cakkhuṃ bhikkhave andhabhūtaṃ rūpā andhabhūtā cakkhuviññāṇaṃ andhabhūtaṃ cakkhusamphasso andhabhūto yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi andhabhūtaṃ . Kena andhabhūtaṃ . jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi andhabhūtanti vadāmi .pe. jivhā andhabhūtā rasā andhabhūtā jivhāviññāṇaṃ andhabhūtaṃ jivhāsamphasso andhabhūto yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi andhabhūtaṃ . kena andhabhūtaṃ . jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi andhabhūtanti vadāmi .pe. mano anadhabhūto dhammā andhabhūtā manoviññāṇaṃ andhabhūtaṃ manosamphasso andhabhūto yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page26.

Vā tampi andhabhūtaṃ . kena andhabhūtaṃ . jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi andhabhūtanti vadāmi. {32.1} Evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃpi nibbindati cakkhuviññāṇepi nibbindati cakkhusamphassepi nibbindati .pe. Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmiṃpi nibbindati nibbindaṃ virajjati virāgā vimuccati . vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti . khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti . Sattamaṃ. [33] Sabbamaññitasamugghātasāruppaṃ vo bhikkhave paṭipadaṃ desissāmi taṃ suṇātha sādhukaṃ manasikarotha bhāsissāmīti . katamā ca sā bhikkhave sabbamaññitasamugghātasāruppā paṭipadā . idha bhikkhave bhikkhu cakkhuṃ na maññati cakkhusmiṃ na maññati cakkhuto na maññati cakkhuṃ meti na maññati . rūpe na maññati rūpesu na maññati rūpato na maññati rūpā meti na maññati cakkhuviññāṇaṃ na maññati cakkhuviññāṇasmiṃ na maññati cakkhuviññāṇato na maññati cakkhuviññāṇaṃ meti na maññati cakkhusamphassaṃ na maññati cakkhusamphassasmiṃ na maññati cakkhusamphassato na maññati cakkhusamphasso meti na maññati yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi na

--------------------------------------------------------------------------------------------- page27.

Maññati tasmiṃpi na maññati tatopi na maññati taṃ meti na maññati .pe. jivhaṃ na maññati jivhāya na maññati jivhāto na maññati jivhā meti na maññati rase na maññati rasesu na maññati rasato na maññati rasā meti na maññati . Jivhāviññāṇaṃ na maññati jivhāviññāṇasmiṃ na maññati jivhāviññāṇato na maññati jivhāviññāṇaṃ meti na maññati jivhāsamphassaṃ na maññati jivhāsamphassasmiṃ na maññati jivhāsamphassato na maññati jivhāsamphasso meti na maññati. {33.1} Yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi na maññati tasmiṃpi na maññati tatopi na maññati taṃ meti na maññati .pe. manaṃ na maññati manasmiṃ na maññati manato na maññati mano meti na maññati . Dhamme na maññati dhammesu na maññati dhammato na maññati dhammā meti na maññati . manoviññāṇaṃ na maññati manoviññāṇasmiṃ na maññati manoviññāṇato na maññati manoviññāṇaṃ meti na maññati . manosamphassaṃ na maññati manosamphassasmiṃ na maññati manosamphassato na maññati manosamphasso meti na maññati . yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi na maññati tasmiṃpi na maññati tatopi na maññati taṃ meti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page28.

Na maññati . sabbaṃ na maññati sabbasmiṃ na maññati sabbato na maññati sabbaṃ meti na maññati . so evaṃ amaññamāno na ca kiñci loke upādiyati anupādiyaṃ na paritassati aparitassaṃ paccattaññeva parinibbāyati khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāti . ayaṃ kho sā bhikkhave sabbamaññitasamugghātasāruppā paṭipadāti. Aṭṭhamaṃ. [34] Sabbamaññitasamugghātasappāyaṃ vo bhikkhave paṭipadaṃ desissāmi taṃ suṇātha . katamā ca sā bhikkhave sabbamaññitasamugghātasappāyā paṭipadā . idha bhikkhave bhikkhu cakkhuṃ na maññati cakkhusmiṃ na maññati cakkhuto na maññati cakkhuṃ meti na maññati . rūpe na maññati . cakkhuviññāṇaṃ na maññati . Cakkhusamphassaṃ na maññati . yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi na maññati tasmiṃpi na maññati tatopi na maññati taṃ meti na maññati . yaṃ hi bhikkhave maññati yasmiṃ maññati yato maññati yaṃ meti maññati tato taṃ hoti aññathā aññathābhāvī bhavasatto loko bhavameva abhinandati .pe. jivhaṃ na maññati jivhāya na maññati jivhāto na maññati jivhā meti na maññati . Rase jivhāviññāṇaṃ 1- jivhāsamphassaṃ na maññati . yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā @Footnote: 1 Ma. Yu. rase na maññati jivhāviññāṇaṃ na maññati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page29.

Adukkhamasukhaṃ vā tampi na maññati tasmiṃpi na maññati tatopi na maññati taṃ meti na maññati. {34.1} Yaṃ hi bhikkhave maññati yasmiṃ maññati yato maññati yaṃ meti maññati tato taṃ hoti aññathā aññathābhāvī bhavasatto loko bhavameva abhinandati .pe. manaṃ na maññati manasmiṃ na maññati manato na maññati mano meti na maññati dhamme manoviññāṇaṃ manosamphassaṃ na maññati . yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi na maññati tasmiṃpi na maññati tatopi na maññati taṃ meti na maññati . Yaṃ hi bhikkhave maññati yasmiṃpi maññati yato maññati yaṃ meti maññati tato taṃ hoti aññathā aññathābhāvī bhavasatto loko bhavameva abhinandati . yāvatā bhikkhave khandhadhātuāyatanaṃ tampi na maññati tasmiṃpi na maññati tatopi na maññati taṃ meti na maññati . so evaṃ amaññamāno na kiñci loke upādiyati anupādiyaṃ na paritassati aparitassaṃ paccattaññeva parinibbāyati khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāti . ayaṃ kho sā bhikkhave sabbamaññitasamugghātasappāyā paṭipadāti. Navamaṃ. [35] Sabbamaññitasamugghātasappāyaṃ vo bhikkhave paṭipadaṃ desissāmi taṃ suṇātha . katamā ca sā bhikkhave sabbamaññitasamugghātasappāyā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page30.

Paṭipadā . taṃ kiṃ maññatha bhikkhave cakkhuṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti . aniccaṃ bhante . yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti . dukkhaṃ bhante . yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ etaṃ mama esohamasmi eso me attāti . no hetaṃ bhante . rūpā .pe. cakkhuviññāṇaṃ . Cakkhusamphasso nicco vā anicco vāti . anicco bhante . .pe. Yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vāti . Aniccaṃ bhante . yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti . dukkhaṃ bhante . yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ etaṃ mama esohamasmi eso me attāti . no hetaṃ bhante .pe. jivhā niccā vā aniccā vāti . aniccā bhante . rasā .pe. jivhāviññāṇaṃ . jivhāsamphasso .pe. Yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vāti. {35.1} Aniccaṃ bhante .pe. dhammā manoviññāṇaṃ manosamphasso nicco vā anicco vāti . Anicco bhante. Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vāti . aniccaṃ bhante . yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti. Dukkhaṃ bhante . yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page31.

Kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ etaṃ mama esohamasmi eso me attāti. {35.2} No hetaṃ bhante. Evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃpi nibbindati rūpesupi cakkhuviññāṇepi cakkhusamphassepi yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmiṃpi nibbindati .pe. jivhāyapi nibbindati rasesupi .pe. Yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmiṃpi nibbindati .pe. manasmiṃpi nibbindati dhammesupi nibbindati manoviññāṇepi manosamphassepi yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmiṃpi nibbindati nibbindaṃ virajjati virāgā vimuccati . Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti . khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāti . ayaṃ kho sā bhikkhave sabbamaññitasamugghātasappāyā paṭipadāti. Dasamaṃ. Sabbavaggo tatiyo. Tassuddānaṃ sabbañca dvepi pahānā parijānā apare duve ādittaṃ andhabhūtañca sāruppā dve ca sappāyā vaggo tena pavuccatīti. --------

--------------------------------------------------------------------------------------------- page32.

Jātidhammavaggo catuttho [36] Sāvatthiyaṃ . tatra kho sabbaṃ bhikkhave jātidhammaṃ . Kiñca bhikkhave sabbaṃ jātidhammaṃ .pe. cakkhuṃ bhikkhave jātidhammaṃ rūpā cakkhuviññāṇaṃ cakkhusamphasso jātidhammo yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi jātidhammaṃ .pe. jivhā rasā jivhāviññāṇaṃ jivhāsamphasso jātidhammo 1- yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi jātidhammaṃ .pe. Mano jātidhammo dhammā jātidhammā manoviññāṇaṃ jātidhammaṃ manosamphasso jātidhammo yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi jātidhammaṃ . Evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃpi nibbindati rūpesupi nibbindati cakkhuviññāṇepi cakkhusamphassepi . nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti. [37] Saṅkhittaṃ sabbaṃ bhikkhave jarādhammaṃ. [38] Saṅkhittaṃ sabbaṃ bhikkhave byādhidhammaṃ. Evaṃ passaṃ bhikkhave. [39] Saṅkhittaṃ sabbaṃ bhikkhave maraṇadhammaṃ. [40] Saṅkhittaṃ sabbaṃ bhikkhave sokadhammaṃ. [41] Saṅkhittaṃ sabbaṃ bhikkhave saṅkilesadhammaṃ. @Footnote: 1 Ma. Yu. ayaṃ pāṭho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page33.

[42] Saṅkhittaṃ sabbaṃ bhikkhave khayadhammaṃ. [43] Saṅkhittaṃ sabbaṃ bhikkhave vayadhammaṃ. [44] Saṅkhittaṃ sabbaṃ bhikkhave samudayadhammaṃ. [45] Saṅkhittaṃ sabbaṃ bhikkhave nirodhadhammaṃ . kiñca bhikkhave sabbaṃ nirodhadhammaṃ 1- cikkhuṃ bhikkhave nirodhadhammaṃ rūpā nirodhadhammā cakkhuviññāṇaṃ nirodhadhammaṃ cakkhusamphasso nirodhadhammo yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi nirodhadhammaṃ .pe. jivhā nirodhadhammā rasā nirodhadhammā jivhāviññāṇaṃ nirodhadhammaṃ jivhāsamphasso nirodhadhammo yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi nirodhadhammaṃ .pe. mano nirodhadhammo dhammā nirodhadhammā manoviññāṇaṃ nirodhadhammaṃ yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi nirodhadhammaṃ . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃpi nibbindati .pe. Nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti. Jātidhammavaggo catuttho tassuddānaṃ jātijarābyādhimaraṇaṃ sokā ca saṅkilesā ca khayadhammañca vayadhammañca samudayadhammaṃ nirodhadhammena te dasāti 2-. @Footnote: 1 Ma. Yu. kiñca bhikkhave .pe. itthattāyāti pajānātīti ime pāṭhā natthi. @2 Ma. jāti ... soko ca saṅkilesikaṃ khayavayasamudayaṃ ... ti. Yu. jāti ... soko ca @saṅkileso ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page34.

Aniccavaggo pañcamo [46] Sāvatthiyaṃ . tatra kho sabbaṃ bhikkhave aniccaṃ . kiñca bhikkhave sabbaṃ aniccaṃ cakkhuṃ bhikkhave aniccaṃ rūpā aniccā cakkhuviññāṇaṃ aniccaṃ cakkhusamphasso anicco yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi aniccaṃ .pe. jivhā aniccā rasā aniccā jivhāviññāṇaṃ aniccaṃ jivhāsamphasso anicco yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi aniccaṃ .pe. mano anicco dhammā aniccā manoviññāṇaṃ aniccaṃ manosamphasso anicco yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi aniccaṃ . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃpi nibbindati .pe. Nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti. [47] Sabbaṃ bhikkhave dukkhaṃ. [48] Sabbaṃ bhikkhave anattā. [49] Sabbaṃ bhikkhave abhiññeyyaṃ. [50] Sabbaṃ bhikkhave pariññeyyaṃ. [51] Sabbaṃ bhikkhave pahātabbaṃ. [52] Sabbaṃ bhikkhave sacchikātabbaṃ. [53] Sabbaṃ bhikkhave abhiññā pariññeyyaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page35.

[54] Sabbaṃ bhikkhave upaddutaṃ. [55] Sabbaṃ bhikkhave upassaṭṭhaṃ. Kiñca bhikkhave sabbaṃ 1- upassaṭṭhaṃ cakkhuṃ bhikkhave upassaṭṭhaṃ rūpā upassaṭṭhā cakkhuviññāṇaṃ upassaṭṭhaṃ cakkhusamphasso upassaṭṭho yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi upassaṭṭhaṃ .pe. Jivhā upassaṭṭhā rasā upassaṭṭhā jivhāviññāṇaṃ upassaṭṭhaṃ jivhāsamphasso upassaṭṭho yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi upassaṭṭhaṃ . mano upassaṭṭho dhammā upassaṭṭhā manoviññāṇaṃ upassaṭṭhaṃ manosamphasso upassaṭṭho yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi upassaṭṭhaṃ . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃpi nibbindati .pe. Nāparaṃ itthattāyāti pajānātīti. Aniccavaggo pañcamo. Tassuddānaṃ aniccaṃ dukkhaṃ anattā ca 2- abhiññeyyaṃ pariññeyyaṃ pahātabbaṃ sacchikātabbaṃ abhiññeyyaṃ 3- pariññeyyaṃ upaddutaṃ upassaṭṭhaṃ vaggo tena pavuccatīti. Saḷāyatanavagge paṇṇāsakaṃ paṭhamaṃ 4-. @Footnote: 1 Yu. ayaṃ pāṭho natthi . 2 Ma. Yu. casaddo natthi . 3 Yu. abhiññātaṃ. @4 Ma. Yu. paṇṇāsako paṭhamo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page36.

Tassuddānaṃ suddhavaggo yamako ca sabbavaggajarāni ca aniccavaggo paññāsaṃ 1- pañcamo tena pavuccatīti. -------------- @Footnote: 1 Ma. aniccavaggaṃ yamakaṃ sabbaṃ vaggaṃ jātidhammaṃ @ aniccavaggena paññāsaṃ ... ... ... .... @ Yu. sutavaggaṃ ca no cetaṃ sabbaṃ vaggaṃ janāni ca. @ ... ... ... ... ... ... ... ....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page37.

Avijjāvaggo paṭhamo [56] Sāvatthiyaṃ .pe. atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca kathaṃ nu kho bhante jānato kathaṃ passato avijjā pahīyati vijjā uppajjatīti . Cakkhuṃ kho bhikkhu aniccato jānato passato avijjā pahīyati vijjā uppajjati rūpe aniccato jānato passato avijjā pahīyati vijjā uppajjati cakkhuviññāṇaṃ cakkhusamphassaṃ yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi aniccato jānato passato avijjā pahīyati vijjā uppajjati . sotaṃ ghānaṃ jivhaṃ kāyaṃ manaṃ aniccato jānato passato avijjā pahīyati vijjā uppajjati dhamme manoviññāṇaṃ manosamphassaṃ yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ adukkhamasukhaṃ vā tampi aniccato jānato passato avijjā pahīyati vijjā uppajjati . evaṃ kho bhikkhu jānato evaṃ passato avijjā pahīyati vijjā uppajjatīti. Paṭhamaṃ. [57] Kathaṃ nu kho bhante jānato kathaṃ passato saññojanā pahīyantīti . cakkhuṃ kho bhikkhave 1- aniccato jānato passato saññojanā pahīyanti rūpe aniccato jānato passato saññojanā @Footnote: 1 Ma. Yu. bhikkhu. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page38.

Pahīyanti cakkhuviññāṇaṃ aniccato jānato passato saññojanā pahīyanti cakkhusamphassaṃ aniccato jānato passato saññojanā pahīyanti .pe. yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi aniccato jānato passato saññojanā pahīyanti . evaṃ kho bhikkhave 1- jānato evaṃ passato saññojanā pahīyantīti. Dutiyaṃ. [58] Kathaṃ nu kho bhante jānato kathaṃ passato saññojanā samugghātaṃ gacchantīti . cakkhuṃ kho bhikkhave anattato jānato passato saññojanā samugghātaṃ gacchanti rūpe cakkhuviññāṇaṃ cakkhusamphassaṃ yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi anattato jānato passato saññojanā samugghātaṃ gacchanti . sotaṃ ghānaṃ jivhaṃ kāyaṃ manaṃ dhamme manoviññāṇaṃ manosamphassaṃ yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi anattato jānato passato saññojanā samugghātaṃ gacchanti . Evaṃ kho bhikkhave jānato evaṃ passato saññojanā samugghātaṃ gacchantīti. Tatiyaṃ. [59] Kathaṃ nu kho bhante jānato kathaṃ passato āsavā pahīyantīti .pe. Catutthaṃ. [60] .pe. Āsavā samugghātaṃ gacchantīti .pe. Pañcamaṃ. @Footnote: 1 Ma. Yu. bhikkhu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page39.

[61] .pe. Anusayā pahīyantīti .pe. Chaṭṭhaṃ. [62] .pe. Anusayā samugghātaṃ gacchantīti . cakkhuṃ kho bhikkhave anattato jānato passato anusayā samugghātaṃ gacchanti .pe. sotaṃ ghānaṃ jivhaṃ kāyaṃ manaṃ dhamme manoviññāṇaṃ manosamphassaṃ yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi anattato jānato passato anusayā samugghātaṃ gacchanti . evaṃ kho bhikkhave jānato evaṃ passato anusayā samugghātaṃ gacchantīti. Sattamaṃ. [63] Sabbūpādānapariññāya vo bhikkhave dhammaṃ desissāmi taṃ suṇātha . katamo ca bhikkhave sabbūpādānapariññāya dhammo . Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ tiṇṇaṃ saṅgati phasso phassapaccayā vedanā . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃpi nibbindati rūpesupi nibbindati cakkhuviññāṇepi nibbindati cakkhusamphassepi nibbindati vedanāyapi nibbindati nibbindaṃ virajjati virāgā vimuccati vimokkhapariññātaṃ 1- me upādānanti pajānāti . sotañca paṭicca sadde ca . Ghānañca paṭicca gandhe ca . jivhañca paṭicca rase ca . Kāyañca paṭicca phoṭṭhabbe ca . manañca paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ tiṇṇaṃ saṅgati phasso phassapaccayā vedanā . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako manasmiṃpi @Footnote: 1 Ma. Yu. vimokkhā pariññātaṃ. evamuparipi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page40.

Nibbindati dhammesupi nibbindati manoviññāṇepi nibbindati manosamphassepi nibbindati vedanāyapi nibbindati nibbindaṃ virajjati virāgā vimuccati vimokkhapariññātaṃ me upādānanti pajānāti . Ayaṃ kho bhikkhave sabbūpādānapariññāya dhammoti. Aṭṭhamaṃ. [64] Sabbūpādānapariyādānāya vo bhikkhave dhammaṃ desissāmi taṃ suṇātha . katamo ca bhikkhave sabbūpādānapariyādānāya dhammo . Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ tiṇṇaṃ saṅgati phasso phassapaccayā vedanā . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃpi nibbindati rūpesupi nibbindati cakkhuviññāṇepi nibbindati cakkhusamphassepi nibbandati vedanāyapi nibbindati nibbindaṃ virajjati virāgā vimuccati vimokkhapariyādinnaṃ me upādānanti pajānāti .pe. jivhañca paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇaṃ .pe. manañca paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ tiṇṇaṃ saṅgati phasso phassapaccayā vedanā . evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako manasmiṃpi nibbindati dhammesupi nibbindati manoviññāṇepi nibbindati manosamphassepi nibbindati vedanāyapi nibbindati nibbindaṃ virajjati virāgā vimuccati vimokkhapariyādinnaṃ me upādānanti pajānāti . Ayaṃ kho bhikkhave sabbūpādānapariyādānāya dhammoti. Navamaṃ. [65] Sabbūpādānapariyādānāya vo bhikkhave dhammaṃ desissāmi taṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page41.

Suṇātha . katamo ca bhikkhave sabbūpādānapariyādānāya dhammo . Taṃ kiṃ maññatha bhikkhave cakkhuṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti . aniccaṃ bhante . yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti . dukkhaṃ bhante. Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ etaṃ mama esohamasmi eso me attāti . No hetaṃ bhante. Rūpā .pe. cakkhuviññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vāti . aniccaṃ bhante . Cakkhusamphasso nicco vā anicco vāti . anicco bhante . Yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vāti . aniccaṃ bhante . sotaṃ ghānaṃ jivhā kāyo mano dhammā manoviññāṇaṃ manosamphasso yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vāti . aniccaṃ bhante . yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vāti . dukkhaṃ bhante . yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ etaṃ mama esohamasmi eso me attāti. No hetaṃ bhante. {65.1} Evaṃ passaṃ bhikkhave sutavā ariyasāvako cakkhusmiṃpi nibbindati rūpesupi nibbindati cakkhuviññāṇepi nibbindati cakkhusamphassepi nibbindati yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmiṃpi nibbindati .pe. jivhāyapi nibbindati rasesupi nibbindati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page42.

Jivhāviññāṇepi jivhāsamphassepi yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati .pe. manasmiṃpi nibbindati dhammesupi nibbindati manoviññāṇepi nibbindati manosamphassepi yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmiṃpi nibbindati nibbindaṃ virajjati virāgā vimuccati . vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. Khīṇā jāti vusitaṃ brahmacariyaṃ kataṃ karaṇīyaṃ nāparaṃ itthattāyāti pajānāti. Ayaṃ kho bhikkhave sabbūpādānapariyādānāya dhammoti. Dasamaṃ. Avijjāvaggo paṭhamo. Tassuddānaṃ avijjā saññojanā dve āsavena dve vuttā anusayā apare dve pariññā dve pariyādinnā 1-. Vaggo tena pavuccatīti. --------- @Footnote: 1 Ma. Yu. pariyādinnaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Migajālavaggo dutiyo [66] Sāvatthīnidānaṃ . atha kho āyasmā migajālo yena bhagavā .pe. ekamantaṃ nisinno kho āyasmā migajālo bhagavantaṃ etadavoca ekavihārī ekavihārīti bhante vuccati kittāvatā nu kho bhante ekavihārī hoti kittāvatā ca pana sadutiyavihārī hotīti. {66.1} Santi kho migajāla cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasañhitā rajaniyā 1- tañce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati tassa taṃ abhinandato abhivadato ajjhosāya tiṭṭhato uppajjati nandi 2- nandiyā sati sārāgo hoti sārāge sati saññogo hoti . nandisaññojanasaṃyutto kho migajāla bhikkhu sadutiyavihārīti vuccati .pe. {66.2} Santi kho migajāla jivhāviññeyyā rasā .pe. Manoviññeyyā dhammā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasañhitā rajaniyā tañce bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati tassa taṃ abhinandato abhivadato ajjhosāya tiṭṭhato uppajjati nandi nandiyā sati sārāgo hoti sārāge sati saññogo hoti. Nandisaññojanasaṃyutto kho migajāla bhikkhu sadutiyavihārīti vuccati . evaṃvihārī ca migajāla bhikkhu kiñcāpi araññavanapatthāni 3- pantāni senāsanāni @Footnote: 1 Ma. Yu. rajanīyā. evamuparipi. 2 Ma. nandī. sabbattha īdisameva. @3 Yu. araññe ....

--------------------------------------------------------------------------------------------- page44.

Paṭisevati appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhaseyyakāni paṭisallānasāruppāni atha kho sadutiyavihārīti vuccati . Taṃ kissa hetu . taṇhā hissa dutiyā sāssa appahīnā tasmā sadutiyavihārīti vuccati. [67] Santi ca kho migajāla cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasañhitā rajaniyā tañce bhikkhu nābhinandati nābhivadati na ajjhosāya tiṭṭhati tassa taṃ anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiṭṭhato nandi nirujjhati nandiyā asati sārāgo na hoti sārāge asati saññogo na hoti . Nandisaññojanavisaṃyutto kho migajāla bhikkhu ekavihārīti vuccati .pe. santi kho migajāla jivhāviññeyyā rasā .pe. santi 1- kho migajāla manoviññeyyā dhammā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasañhitā rajaniyā tañce bhikkhu nābhinandati nābhivadati na ajjhosāya tiṭṭhati tassa taṃ anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiṭṭhato nandi nirujjhati nandiyā asati sārāgo na hoti sārāge asati saññogo na hoti . nandisaññojanavisaṃyutto kho migajāla bhikkhu ekavihārīti vuccati . evaṃvihārī ca migajāla bhikkhu kiñcāpi gāmante viharati ākiṇṇo 2- bhikkhūhi bhikkhunīhi upāsakehi upāsikāhi rājūhi rājamahāmattehi titthiyehi @Footnote: 1 Ma. santi ca kho. evamuparipi . 2 Yu. ākiṇṇe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page45.

Titthiyasāvakehi atha kho ekavihārīti vuccatīti . evaṃvihārī ca migajāla bhikkhu vuccatīti . taṃ kissa hetu . taṇhā hissa dutiyā sāssa pahīnā tasmā ekavihārīti vuccati. Paṭhamaṃ.


             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 18 page 1-45. https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=18&item=1&items=67&pagebreak=1              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=18&item=1&items=67&pagebreak=1&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=18&item=1&items=67&pagebreak=1              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=18&item=1&items=67&pagebreak=1              Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=1              Contents of The Tipitaka Volume 18 https://84000.org/tipitaka/read/?index_18 https://84000.org/tipitaka/english/?index_18

ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext itemLast item chage to ENGLISH letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]