บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
ThaiVersion PaliThai PaliRoman |
Vinayapiṭake mahāvaggassa paṭhamo bhāgo ---------- namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa. Mahākhandhakaṃ [1] Tena samayena buddho bhagavā uruvelāyaṃ viharati najjā nerañjarāya tīre bodhirukkhamūle paṭhamābhisambuddho . athakho bhagavā bodhirukkhamūle sattāhaṃ ekapallaṅkena nisīdi vimuttisukhapaṭisaṃvedī . Athakho bhagavā rattiyā paṭhamaṃ yāmaṃ paṭiccasamuppādaṃ anulomapaṭilomaṃ manasākāsi {1.1} avijjāpaccayā saṅkhārā saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ saḷāyatanapaccayā phasso phassapaccayā vedanā vedanāpaccayā taṇhā taṇhāpaccayā upādānaṃ upādānapaccayā bhavo bhavapaccayā jāti jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti avijjāya tveva asesavirāganirodhā saṅkhāranirodho saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho saḷāyatananirodhā phassanirodho phassanirodhā vedanānirodho vedanānirodhā taṇhānirodho taṇhānirodhā Upādānanirodho upādānanirodhā bhavanirodho bhavanirodhā jātinirodho jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotīti. {1.2} Athakho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi yadā have pātubhavanti dhammā ātāpino jhāyato brāhmaṇassa athassa kaṅkhā vapayanti sabbā yato pajānāti sahetudhammanti. [2] Athakho bhagavā rattiyā majjhimaṃ yāmaṃ paṭiccasamuppādaṃ anulomapaṭilomaṃ manasākāsi {2.1} avijjāpaccayā saṅkhārā saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ saḷāyatanapaccayā phasso phassapaccayā vedanā vedanāpaccayā taṇhā taṇhāpaccayā upādānaṃ upādānapaccayā bhavo bhavapaccayā jāti jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti avijjāya tveva asesavirāganirodhā saṅkhāranirodho saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho saḷāyatananirodhā phassanirodho phassanirodhā vedanānirodho vedanānirodhā taṇhānirodho Taṇhānirodhā upādānanirodho upādānanirodhā bhavanirodho bhavanirodhā jātinirodho jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotīti. {2.2} Athakho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi yadā have pātubhavanti dhammā ātāpino jhāyato brāhmaṇassa athassa kaṅkhā vapayanti sabbā yato khayaṃ paccayānaṃ avedīti. [3] Athakho bhagavā rattiyā pacchimaṃ yāmaṃ paṭiccasamuppādaṃ anulomapaṭilomaṃ manasākāsi {3.1} avijjāpaccayā saṅkhārā saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ saḷāyatanapaccayā phasso phassapaccayā vedanā vedanāpaccayā taṇhā taṇhāpaccayā upādānaṃ upādānapaccayā bhavo bhavapaccayā jāti jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti avijjāya tveva asesavirāganirodhā saṅkhāranirodho saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho saḷāyatananirodhā phassanirodho phassanirodhā vedanānirodho vedanānirodhā taṇhānirodho taṇhānirodhā Upādānanirodho upādānanirodhā bhavanirodho bhavanirodhā jātinirodho jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotīti. {3.2} Athakho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi yadā have pātubhavanti dhammā ātāpino jhāyato brāhmaṇassa vidhūpayaṃ tiṭṭhati mārasenaṃ suriyova 1- obhāsayamantalikkhanti. Bodhikathā niṭṭhitā 2-. [4] Athakho bhagavā sattāhassa accayena tamhā samādhimhā vuṭṭhahitvā bodhirukkhamūlā yena ajapālanigrodho tenupasaṅkami upasaṅkamitvā ajapālanigrodharukkhamūle 3- sattāhaṃ ekapallaṅkena nisīdi vimuttisukhapaṭisaṃvedī. Athakho aññataro huṃhukajātiko 4- brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi sammodanīyaṃ @Footnote: 1 Ma. sūriyova. katthaci sūrova itipi dissati. 2 Sī. idaṃ pāṭhadvayaṃ na dissati. @3 Ma. ajapālanigrodhamūle. 4 Yu. Rā. huṃhukajātiko. huṃhukajātikoti so kira @diṭṭhamaṅgaliko nāma mānavasena kodhavasena ca huṃhunti karonto vicarati tasmā @huṃhukajātikoti vuccati. huhukkajātikotipi paṭhantīti tabbaṇṇanā. Kathaṃ sārāṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhāsi . ekamantaṃ ṭhito kho so brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca kittāvatā nu kho bho gotama brāhmaṇo hoti katame ca pana brāhmaṇakaraṇā dhammāti. {4.1} Athakho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi yo brāhmaṇo bāhitapāpadhammo nīhuṃhuko 1- nikkasāvo yatatto vedantagū vūsitabrahmacariyo dhammena so 2- brahmavādaṃ vadeyya yassussadā natthi kuhiñci loketi. Ajapālanigrodhakathā niṭṭhitā 3-. [5] Athakho bhagavā sattāhassa accayena tamhā samādhimhā vuṭṭhahitvā ajapālanigrodhamūlā yena mucalindo tenupasaṅkami upasaṅkamitvā mucalindamūle sattāhaṃ ekapallaṅkena nisīdi vimuttisukhapaṭisaṃvedī. Tena kho pana samayena mahāakālamegho udapādi . Sattāhavaddalikā sītavātaduddinī . athakho mucalindo nāgarājā sakabhavanā nikkhamitvā bhagavato kāyaṃ sattakkhattuṃ bhogehi parikkhipitvā @Footnote: 1 Yu. Rā. nihuhuṃko. Ma. nihuṃhuṃko nikasāvo. 2 Yu. Rā. so brāhmaṇo. @3 Sī. idaṃ pāṭhadvayaṃ na dissati. Uparimuddhani mahantaṃ phaṇaṃ karitvā aṭṭhāsi mā bhagavantaṃ sītaṃ mā bhagavantaṃ uṇhaṃ mā bhagavantaṃ ḍaṃsamakasavātātapasiriṃsapasamphassoti 1-. Athakho mucalindo nāgarājā sattāhassa accayena viddhaṃ vigatabalāhakaṃ devaṃ viditvā bhagavato kāyā bhoge vinīveṭhetvā sakavaṇṇaṃ paṭisaṃharitvā māṇavakavaṇṇaṃ abhinimminitvā bhagavato purato aṭṭhāsi añjaliko bhagavantaṃ namassamāno. Athakho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi sukho viveko tuṭṭhassa sutadhammassa passato abyāpajjhaṃ sukhaṃ loke pāṇabhūtesu saññamo sukhā virāgatā loke kāmānaṃ samatikkamo asmimānassa yo vinayo etaṃ ve paramaṃ sukhanti. Mucalindakathā niṭṭhitā 2-. [6] Athakho bhagavā sattāhassa accayena tamhā samādhimhā vuṭṭhahitvā mucalindamūlā yena rājāyatanaṃ tenupasaṅkami upasaṅkamitvā rājāyatanamūle sattāhaṃ ekapallaṅkena nisīdi vimuttisukhapaṭisaṃvedī. Tena kho pana samayena tapussabhallikā 3- vāṇijā ukkalā taṃ desaṃ addhānamaggapaṭipannā honti . athakho tapussabhallikānaṃ @Footnote: 1 Ma. sarīsapa.... 2 Sī. idaṃ pāṭhadvayaṃ na dissati. 3 Sī. tapassubhallikā. Vāṇijānaṃ ñātisālohitā devatā tapussabhallike vāṇije etadavoca ayaṃ mārisā bhagavā rājāyatanamūle viharati paṭhamābhisambuddho gacchatha taṃ bhagavantaṃ manthena ca madhupiṇḍikāya ca paṭimānetha taṃ vo bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyāti . athakho tapussabhallikā vāṇijā manthañca madhupiṇḍikañca ādāya yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu . ekamantaṃ ṭhitā kho tapussabhallikā vāṇijā bhagavantaṃ etadavocuṃ paṭiggaṇhātu no bhante bhagavā manthañca madhupiṇḍikañca yaṃ amhākaṃ assa dīgharattaṃ hitāya sukhāyāti. {6.1} Athakho bhagavato etadahosi na kho tathāgatā hatthesu paṭiggaṇhanti kimhi nu kho ahaṃ paṭiggaṇheyyaṃ manthañca madhupiṇḍikañcāti . athakho cattāro mahārājā 1- bhagavato cetasā cetoparivitakkamaññāya catuddisā cattāro selamaye patte bhagavato upanāmesuṃ idha bhante bhagavā paṭiggaṇhātu manthañca madhupiṇḍikañcāti . paṭiggahesi bhagavā paccagghe selamaye patte manthañca madhupiṇḍikañca paṭiggahetvā ca paribhuñji . Athakho tapussabhallikā vāṇijā 2- bhagavantaṃ etadavocuṃ ete mayaṃ bhante bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca upāsake no bhagavā @Footnote: 1 yebhuyyena mahārājānoti dissati. Ma. Yu. īdisameva . 2 Ma. Yu. Rā. ito paraṃ @bhagavantaṃ onītapattapāṇiṃ viditvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvāti vacanaṃ dissati. Dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gateti . te ca 1- loke paṭhamaṃ upāsakā ahesuṃ dvevācikā. Rājāyatanakathā niṭṭhitā 2-. [7] Athakho bhagavā sattāhassa accayena tamhā samādhimhā vuṭṭhahitvā rājāyatanamūlā yena ajapālanigrodho tenupasaṅkami 3- . Tatra sudaṃ bhagavā ajapālanigrodhamūle viharati . athakho bhagavato rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi adhigato kho mayāyaṃ dhammo gambhīro duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo ālayarāmā kho panāyaṃ pajā ālayaratā ālayasammuditā ālayarāmāya kho pana pajāya ālayaratāya ālayasammuditāya duddasaṃ idaṃ ṭhānaṃ yadidaṃ idappaccayatāpaṭiccasamuppādo idaṃpi kho ṭhānaṃ sududdasaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhakkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ ahañceva kho pana dhammaṃ deseyyaṃ pare ca me na ājāneyyuṃ so mamassa kilamatho sā mamassa vihesāti . apissu bhagavantaṃ imā anacchariyā gāthāyo paṭibhaṃsu pubbe assutapubbā @Footnote: 1 Yu. te va . 2 Sī. idaṃ pāṭhadvayaṃ na dissati . 3 ito paraṃ yebhuyyena @upasaṅkamitvāti pāṭho dissati. so atirekoti daṭṭhabbo. Kicchena me adhigataṃ halandāni pakāsituṃ. Rāgadosaparetehi nāyaṃ dhammo susambudho. Paṭisotagāmiṃ nipuṇaṃ gambhīraṃ duddasaṃ aṇuṃ rāgarattā na dakkhanti tamokkhandhena āvuṭāti. Itiha bhagavato paṭisañcikkhato appossukkatāya cittaṃ namati no dhammadesanāya. [8] Athakho brahmuno sahampatissa 1- bhagavato cetasā cetoparivitakkamaññāya etadahosi nassati vata bho loko vinassati vata bho loko yatra hi nāma tathāgatassa arahato sammāsambuddhassa appossukkatāya cittaṃ namati no dhammadesanāyāti . athakho brahmā sahampati seyyathāpi nāma balavā puriso sammiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ sammiñjeyya evameva 2- brahmaloke antarahito bhagavato purato pāturahosi. {8.1} Athakho brahmā sahampati ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇajāṇumaṇḍalaṃ 3- paṭhaviyaṃ 4- nihantvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca desetu bhante bhagavā dhammaṃ desetu sugato dhammaṃ santi 5- sattā apparajakkhajātikā 6- assavanatā dhammassa @Footnote: 1 sahappatītipi tassa nāmaṃ . 2 Sī. evamevaṃ . 3 Yu. dakkhiṇañjānumaṇḍalaṃ. @4 Rā. bhūmiyaṃ. Sī. puthuviyaṃ . 5 santīdhātipi pāṭho . 6 Sī. apparajakkhajātiyā. Parihāyanti bhavissanti dhammassa aññātāroti. {8.2} Idamavoca brahmā sahampati idaṃ vatvā athāparaṃ etadavoca pāturahosi magadhesu pubbe dhammo asuddho samalehi cintito. Apāpuretaṃ amatassa dvāraṃ suṇantu dhammaṃ vimalenānubuddhaṃ. Sele yathā pabbatamuddhaniṭṭhito yathāpi passe janataṃ samantato tathūpamaṃ dhammamayaṃ sumedha pāsādamāruyha samantacakkhu sokāvatiṇṇaṃ janataṃ apetasoko avekkhassu 1- jātijarābhibhūtaṃ. Uṭṭhehi vīra vijitasaṅgāma satthavāha anaṇa vicara loke. Desassu 2- bhagavā dhammaṃ aññātāro bhavissantīti 3-. @Footnote: 1 apekkhassūtipi pāṭho . 2 yebhuyyena desetūti pāṭho dissati . 3 Yu. Rā. @tikkhattuṃ ajjhesanā katā. tesu hi evaṃ dissati evaṃ vutte bhagavā brahmānaṃ @sahampatiṃ etadavoca mayhaṃ kho brahme etadahosi adhigato kho mayāyaṃ dhammo .. sā mamassa @vihesāti apissu maṃ brahme imā anacchariyā gāthāyo paṭibhaṃsu pubbe me @assutapubbā ... āvuṭāti itiha me brahme paṭisañcikkhato appossukkatāya @cittaṃ namati no dhammadesanāyāti. dutiyampikho brahmā sahampati bhagavantaṃ etadavoca @desetu bhante [9] Athakho bhagavā brahmuno ca ajjhesanaṃ viditvā sattesu ca kāruññataṃ paṭicca buddhacakkhunā lokaṃ volokesi . addasā kho bhagavā buddhacakkhunā lokaṃ volokento satte apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye appekacce paralokavajjabhayadassāvino 1- viharante. {9.1} Seyyathāpi nāma uppaliniyaṃ vā paduminiyaṃ vā puṇḍarīkiniyaṃ vā appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakānuggatāni antonimuggaposīni appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni samodakaṃ ṭhitāni appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakā accuggamma tiṭṭhanti 2- anupalittāni udakena evameva 3- bhagavā buddhacakkhunā lokaṃ volokento addasa satte apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye appekacce paralokavajjabhayadassāvino viharante @Footnote:bhagavā dhammaṃ ... aññātāro bhavissantīti. dutiyampi kho bhagavā brahmānaṃ sahampatiṃ @etadavoca mayhaṃ kho brahme etadahosi ... no dhammadesanāyāti. tatiyampi kho @brahmā sahampati bhagavantaṃ etadavoca desetu bhante bhagavā dhammaṃ ... aññātāro @bhavissantīti. @1 Ma. ...dassāvine. ito paraṃ īdisameva . 2 Ma. ṭhitāni . 3 Ma. evamevaṃ. Disvāna brahmānaṃ sahampatiṃ gāthāya ajjhabhāsi apārutā te 1- amatassa dvārā ye sotavanto pamuñcantu saddhaṃ. Vihiṃsasaññī paguṇaṃ na bhāsiṃ dhammaṃ paṇītaṃ manujesu brahmeti. Athakho brahmā sahampati katāvakāso khomhi bhagavatā dhammadesanāyāti bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyi. Brahmayācanakathā niṭṭhitā 2- [10] Athakho bhagavato etadahosi kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatīti . athakho bhagavato etadahosi ayaṃ kho āḷāro kālāmo paṇḍito byatto medhāvī dīgharattaṃ apparajakkhajātiko yannūnāhaṃ āḷārassa kālāmassa paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ so imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatīti . Athakho devatā 3- antarahitā bhagavato ārocesi sattāhakālakato bhante āḷāro kālāmoti . bhagavatopi kho ñāṇaṃ udapādi sattāhakālakato āḷāro kālāmoti . athakho @Footnote: 1 Ma. Yu. tesaṃ . 2 Sī. idaṃ pāṭhadvayaṃ na dissati . 3 Ma. Yu. antarahitā @devatā. ito paraṃ īdisameva. Bhagavato etadahosi mahājāniyo kho āḷāro kālāmo sace hi so imaṃ dhammaṃ suṇeyya khippameva ājāneyyāti . athakho bhagavato etadahosi kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatīti. {10.1} Athakho bhagavato etadahosi ayaṃ kho uddako rāmaputto paṇḍito byatto medhāvī dīgharattaṃ apparajakkhajātiko yannūnāhaṃ uddakassa rāmaputtassa paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ so imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatīti . athakho devatā antarahitā bhagavato ārocesi abhidosakālakato bhante uddako rāmaputtoti . bhagavatopi kho ñāṇaṃ udapādi abhidosakālakato uddako rāmaputtoti. {10.2} Athakho bhagavato etadahosi mahājāniyo kho uddako rāmaputto sace hi so imaṃ dhammaṃ suṇeyya khippameva ājāneyyāti. Athakho bhagavato etadahosi kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatīti . athakho bhagavato etadahosi bahūpakārā kho me pañcavaggiyā bhikkhū ye maṃ padhānapahitattaṃ upaṭṭhahiṃsu yannūnāhaṃ pañcavaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyanti . Athakho bhagavato etadahosi kahaṃ nu kho etarahi pañcavaggiyā bhikkhū viharantīti . addasā kho bhagavā dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena pañcavaggiye bhikkhū bārāṇasiyaṃ Viharante isipatane migadāye . athakho bhagavā uruvelāyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena bārāṇasī tena cārikaṃ pakkāmi. [11] Addasā kho upako ājīvako bhagavantaṃ antarā ca gayaṃ antarā ca bodhiṃ addhānamaggapaṭipannaṃ disvāna bhagavantaṃ etadavoca vippasannāni kho te āvuso indriyāni parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto kaṃsi tvaṃ āvuso uddissa pabbajito ko vā te satthā kassa vā tvaṃ dhammaṃ rocesīti . evaṃ vutte bhagavā upakaṃ ājīvakaṃ gāthāhi ajjhabhāsi sabbābhibhū sabbavidūhamasmi sabbesu dhammesu anūpalitto sabbañjaho taṇhakkhaye vimutto sayaṃ abhiññāya kamuddiseyyaṃ. Na me ācariyo atthi sadiso me na vijjati sadevakasmiṃ lokasmiṃ natthi me paṭipuggalo. Ahañhi arahā loke ahaṃ satthā anuttaro ekomhi sammāsambuddho sītibhūtosmi nibbuto. Dhammacakkaṃ pavattetuṃ gacchāmi kāsinaṃ puraṃ andhabhūtasmiṃ lokasmiṃ ahaññiṃ 1- amatadundubhinti. Yathā kho tvaṃ āvuso paṭijānāsi arahasi anantajinoti. Mādisā ve jinā honti ye pattā āsavakkhayaṃ. @Footnote: 1 Yu. ahañhi. Jitā me pāpakā dhammā tasmāhamupaka jinoti. Evaṃ vutte upako ājīvako huveyyāvusoti 1- vatvā sīsaṃ okampetvā ummaggaṃ gahetvā pakkāmi. [12] Athakho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena bārāṇasī isipatanaṃ migadāyo yena pañcavaggiyā bhikkhū tenupasaṅkami . Addasaṃsu kho pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ dūrato va āgacchantaṃ disvāna aññamaññaṃ [2]- saṇṭhapesuṃ ayaṃ āvuso samaṇo gotamo āgacchati bāhulliko padhānavibbhanto āvatto bāhullāya so neva abhivādetabbo na paccuṭṭhātabbo nāssa pattacīvaraṃ paṭiggahetabbaṃ apica kho āsanaṃ ṭhapetabbaṃ sace [3]- ākaṅkhissati nisīdissatīti. {12.1} Yathā yathā kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū upasaṅkamati tathā tathā te 4- pañcavaggiyā bhikkhū [5]- sakāya katikāya [6]- asaṇṭhahantā bhagavantaṃ paccuggantvā eko bhagavato pattacīvaraṃ paṭiggahesi eko āsanaṃ paññāpesi eko pādodakaṃ [7]- pādapīṭhaṃ [8]- pādakathalikaṃ upanikkhipi . nisīdi bhagavā paññatte āsane . nisajja kho bhagavā pāde pakkhālesi. Apissu bhagavantaṃ nāmena ca āvusovādena ca samudācaranti . evaṃ vutte bhagavā pañcavaggiye bhikkhū etadavoca mā bhikkhave tathāgataṃ nāmena ca āvusovādena @Footnote: 1 Sī. huveyya āvusoti. Ma. Yu. hupeyya āvusoti. Rā. hupeyyāvusoti. @2 Ma. katikaṃ . 3 Ma. so . 4 Ma. ayaṃ saddo na dissati . 5 Po. na @sakkonti saṇṭhātuṃ. Ma. nāsakkhiṃsu. 6 Ma. saññātuṃ . 7-8 Ma. eko. Ca samudācarittha 1- arahaṃ bhikkhave tathāgato sammāsambuddho odahatha bhikkhave sotaṃ amatamadhigataṃ ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi yathānusiṭṭhaṃ 2- paṭipajjamānā nacirasseva yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭhe va dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathāti . evaṃ vutte pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ tāyapi kho tvaṃ āvuso gotama cariyāya 3- tāya paṭipadāya tāya dukkarakārikāya nevajjhagā uttarimanussadhammaṃ alamariyañāṇadassanavisesaṃ kiṃ pana tvaṃ [4]- etarahi bāhulliko padhānavibbhanto āvatto bāhullāya adhigamissasi uttarimanussadhammaṃ alamariyañāṇadassanavisesanti. {12.2} Evaṃ vutte bhagavā pañcavaggiye bhikkhū etadavoca na bhikkhave tathāgato bāhulliko na padhānavibbhanto na āvatto bāhullāya arahaṃ bhikkhave tathāgato sammāsambuddho odahatha bhikkhave sotaṃ amatamadhigataṃ ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjamānā nacirasseva yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti @Footnote: 1 Ma. Yu. samudācaratha . 2 ito paraṃ sabbapotthakesu tathāsaddo dissati. so pana @yasmā yathānusiṭṭhanti padaṃ paṭipajjamānāti pade kiriyāvisesanaṃ hoti tasmā @atirekoti daṭṭhabbo. tena taṃ vajjetvā sodhitaṃ . 3 Sī. Ma. iriyāya. @4 Po. āvuso. Tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭhe va dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathāti . dutiyampi kho pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ .pe. dutiyampi kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū etadavoca .pe. tatiyampi kho pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ tāyapi kho tvaṃ āvuso gotama cariyāya tāya paṭipadāya tāya dukkarakārikāya nevajjhagā uttarimanussadhammaṃ alamariyañāṇadassanavisesaṃ kiṃ pana tvaṃ etarahi bāhulliko padhānavibbhanto āvatto bāhullāya adhigamissasi uttarimanussadhammaṃ alamariyañāṇadassanavisesanti. {12.3} Evaṃ vutte bhagavā pañcavaggiye bhikkhū etadavoca abhijānātha me no tumhe bhikkhave ito pubbe [1]- bhāsitametanti 2-. Nohetaṃ bhante 3- . arahaṃ bhikkhave tathāgato sammāsambuddho odahatha bhikkhave sotaṃ amatamadhigataṃ ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi yathānusiṭṭhaṃ paṭijjamānā nacirasseva yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭhe va dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathāti . asakkhi kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū saññāpetuṃ . athakho pañcavaggiyā bhikkhū bhagavantaṃ sussūsiṃsu sotaṃ odahiṃsu aññāya 4- cittaṃ upaṭṭhāpesuṃ. [13] Athakho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū āmantesi dveme @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. evarūpaṃ . 2 Sī. dhammādhigatametanti. Rā. abbhācikkhitametanti. @3 Po. Ma. Yu. itisaddo dissati . 4 Po. Ma. Yu. aññā. Bhikkhave antā pabbajitena na sevitabbā 1- . yo cāyaṃ kāmesu kāmasukhallikānuyogo hīno gammo pothujjaniko anariyo anatthasañhito yo cāyaṃ attakilamathānuyogo dukkho anariyo anatthasañhito ete te 2- bhikkhave ubho ante anupagamma majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. {13.1} Katamā ca sā bhikkhave majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo seyyathīdaṃ sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi . ayaṃ kho sā bhikkhave majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 4 page 1-18. https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=4&item=1&items=13 Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=4&item=1&items=13&mode=bracket Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=4&item=1&items=13 Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=4&item=1&items=13 Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=1 Contents of The Tipitaka Volume 4 https://84000.org/tipitaka/read/?index_4 https://84000.org/tipitaka/english/?index_4
|
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]