417 พระพุทธเจ้ากับการบำเพ็ญตบะ
ปัญหา นายบ้านชื่อราสิยะทูลถามพระพุทธองค์ว่ามีผู้กล่าวหาว่าพระพุทธเจ้าทรงตำหนิการบำเพ็ญตบะทุกชนิด จริงหรือไม่?
พุทธดำรัสตอบ ดูก่อนนายคามณี ชนเหล่าใดกล่าวอย่างนี้ว่า
พระสมณโคดมติเตียนตบะทั้งปวง ด่าว่าก้าวร้าวผู้บำเพ็ญตบะ
ผู้ดำรงชีพอย่างเศร้าหมอง โดยส่วนเดียวดังนี้ ชนเหล่านั้นไม่เป็นอันกล่าวตามที่เรากล่าวและกล่าวตู่เราด้วยคำเท็จ
คำไม่จริง
ดูก่อนนายคามณี บุคคลผู้บำเพ็ญตบะ ๓ จำพวกนี้มีปรากฏอยู่ในโลก
คือ บุคคลผู้มีตบะ.... บางคนในโลกนี้เป็นผู้มีศรัทธา ออกบวชเป็นบรรพชิตด้วยคิดว่า
ถ้ากระไรเราพึงบรรลุกุศลธรรม พึงทำให้แจ้งซึ่งอุตริมนุสธรรมที่เป็นญาณทัศนะวิเศษชั้นเยี่ยมอย่างบริบูรณ์อันนี้
เขาย่อมทรมานตนเอง ย่อมทำตัวเองให้เร่าร้อน แต่ก็ไม่บรรลุกุศลธรรม
ไม่ทำให้แจ้งซึ่งอุตรมนุสธรรม (คนประเภทนี้) พึงถูกติเตียน
โดย ๓ สถาน คือ สถานที่ ๑... ทรมานตนเองให้ลำบาก สถานที่
๒... ไม่ได้บรรลุกุศลธรรม สถานที่ ๓.... ไม่ได้ทำให้แจ้งซึ่งอุตริมนรุสธรรม...
ดูก่อนนายคามณี บุคคลผู้บำเพ็ญตบะ บางคนในโลกนี้ ออกบวชเป็นบรรพชิต
ทรมานตนเอง บรรลุกุศลอย่างเดียว ไม่ได้กระทำให้แจ้งซึ่งอุตริมนุสธรรม
(คนประเภทนี้) ควรถูกติเตียน โดย ๒ สถาน คือ สถานที่ ๑...
ทรมานตนเองให้ลำบาก สถานที่ ๒...ไม่ได้ทำให้แจ้งซึ่งอุตริมนรุสธรรม...
ควรได้รับสรรเสริญสถานเดียว คือ ได้บรรลุกุศลธรรม
ดูก่อนนายคามณี บุคคลผู้บำเพ็ญตบะ บางคนในโลกนี้ ออกบวชเป็นบรรพชิต
ทรมานตนเอง ได้บรรลุกุศลอย่างเดียว และทำให้แจ้งซึ่งอุตริมนุสธรรม
(คนประเภทนี้) พึงถูกตำหนิ โดยสถานเดียว คือ ทำตัวให้เร่าร้อนกระวนกระวาย
ควรได้รับสรรเสริญ โดย ๒ สถาน คือ ได้บรรลุกุศลธรรมและกระทำให้แจ้งซึ่งอุตริมนุสธรรมได้
ดูก่อนนายคามณี ธรรม ๓ อย่างนี้เป็นธรรมเนื่องในปัจจุบัน
อันวิญญูชนพึงเห็นเอง คือการที่บุคคลมีใจกำหนัด การที่บุคคลถูกความโกรธประทุษร้ายแล้ว
การที่บุคคลหลงมัวเมาแล้วตั้งใจที่จะเบียดเบียนตนเองบ้าง
ตั้งใจที่จะเบียดเบียนผู้อื่นบาง ตั้งใจที่จะเบียดเบียนทั้งตนเองทั้งผู้อื่นบ้าง
เพราะราคะเป็นเหตุ เพราะโทสะเป็นเหตุ เพราะโมหะเป็นแหตุ
เมื่อละราคา โทสะ โมหะได้แล้ว ย่อมตั้งใจที่จะเบียดเบียนตนเอง
เบียดเบียนผู้อื่น เบียดเบียนทั้งตนเองและผู้อื่น นี้เป็นธรรมเนื่องด้วยปัจจุบัน
อันวิญญูชนพึงเห็นเอง....
ราสิยสูตร สฬา. สํ. (๖๔๔-๖๔๘)
ตบ. ๑๘ : ๔๑๕-๔๑๘ ตท. ๑๘ : ๓๖๗-๓๖๙
ตอ. K.S. ๔ : ๒๔๑-๒๔๔
<หน้าก่อน<<<
สารบัญ >>>หน้าถัดไป>
::
อธิบายอักษรย่อแหล่งอ้างอิง ::
:: ค้นหาความหมายของศัพท์ จากพจนานุกรมพุทธศาสตร์ ::