|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
 |
| |
    
วรรณนาปัญหาปุจฉกะ ก็แต่ว่า ในอธิการนี้ โพชฌงค์ที่เป็นกุศล เป็นมัคคเหตุกะ ด้วยสามารถแห่งเหตุ. โพชฌงค์เหล่านั้นเป็นมัคคาธิปติในเวลาเจริญมรรคอันกระทำวิริยะ หรือวิมังสาให้เป็นใหญ่. ไม่พึงกล่าวว่า เป็นมัคคาธิปติในการเจริญมรรคอันมีฉันทะหรือจิตตะเป็นใหญ่ เพราะฉะนั้น ในขณะแห่งผลก็ไม่พึงกล่าวเช่นกัน. ในอตีตะเป็นต้น ก็ไม่พึงกล่าวแม้ด้วยความเป็นเอการัมมณะ. ก็แต่ ชื่อว่าเป็นพหิทธารัมมณะ เพราะความที่พระนิพพานเป็นพหิทธาธรรมแล. แม้ในปัญหาปุจฉกะนี้ ท่านก็ว่า โพชฌงค์ทั้งหลายเป็นโลกุตตระซึ่งเกิดขึ้นแล้วเหมือนกัน. แท้จริง โพชฌงค์ซึ่งเป็นโลกิยะ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ในนัยที่หนึ่งแห่งสุตตันตภาชนีย์ทีเดียว ในนัยที่ ๒ และที่ ๓ ตรัสว่า โพชฌงค์เจือด้วยโลกียะและโลกุตตระ. ในนัยที่ ๔ แห่งอภิธรรมภาชนีย์ก็ดี และในปัญหาปุจฉกะนี้ก็ดี ตรัสว่าเป็นโลกุตตระเท่านั้น. แม้สัมโพชฌงค์นี้ พระองค์ก็ทรงนำออกจำแนกแสดงแล้ว ๓ ปริวัฏ ดังพรรณนามาฉะนี้ แล. วรรณนาปัญหาปุจฉกะ จบ อรรถกถาโพชฌังควิภังค์ จบ. ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา วิภังคปกรณ์ โพชฌงควิภังค์ ปัญหาปุจฉกะ จบ. |