ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

                       16. Sariputtasuttavannana
      [962] Na me ditthoti sariputtasuttam, "therapanhasuttan"tipi vuccati.
Ka uppatti? imassa suttassa uppatti:- rajagahakasetthissa candanaghatikayapatilabham
Adim katva taya candanaghatikaya katassa pattassa akase ussapanam,
ayasmato pindolabharadvajassa iddhiya pattaggahanam, tasmim vatthusmim savakanam
iddhipatikkhepo, titthiyanam bhagavata saddhim patihariyam kattukamata, patihariyakaranam,
bhagavato savatthigamanam, titthiyanubandhanam, savatthiyam pasenadino buddhupagamanam,
kandambapatubhavo, catunnam parisanam titthiyajayattham patihariyakaranussukkanivaranam, 1-
@Footnote: 1 ka. patihariyakaranayuttanivaranam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page415.

Yamakapatihariyakaranam, katapatihariyassa bhagavato tavatimsabhavanagamanam, tattha temasam dhammadesana, ayasmata mahamoggallanattherena 1- yacitassa devalokato sankassanagare orohananti imani vatthuni, antarantare ca jatakani vittharetva yava dasasahassacakkavaladevatahi pujiyamano bhagava majjhe manimayena sopanena sankassanagare oruyha sopanakalevare atthasi:- "ye jhanappasuta dhira nekkhammupasame rata devapi tesam pihayanti sambuddhanam satimatan"ti 2- imissa dhammapadagathaya vuccamanaya vutta. Sopanakalevare thitam pana bhagavantam sabbapathamam ayasma sariputto vandi, tato uppalavanna bhikkhuni, athaparo janakayo. Tatra bhagava cintesi "imissam parisati moggallano iddhiya aggoti pakato, anuruddho dibbacakkhuna, punno dhammakathikattena, sariputtam panayam parisa na kenaci gunena evam aggoti janati, yannunaham sariputtam idaneva 3- pannagunena pakaseyyan"ti. Atha theram panham pucchi, thero bhagavata pucchitam 4- puthujjanapanham sekkhapanham asekkhapanhanca sabbam vissajjesi. Tada nam jano "pannaya aggo"ti annasi. Atha bhagava "sariputto na idaneva pannaya aggo, atitepi pannaya aggo"ti jatakam anesi. Atite parosahassa isayo vanamulaphalahara pabbatapade vasanti. Tesam acariyassa abadho uppajji, upatthanani vattanti. Jetthantevasi "sappayabhesajjam aharissami, acariyam appamatta upatthahatha"ti vatva manussapathamagamasi. Tasmim anagateyeva acariyo kalamakasi. Tam "idani kalam karissati"ti antevasika samapattimarabbha pucchimsu. So akincannayatanasamapattim sandhayaha @Footnote: 1 ka. anuruddhena 2 khu.dha. 25/181/49 @3 cha.Ma. ayam saddo na dissati 4 cha.Ma.,i. pucchitam pucchitam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page416.

"natthi kinci"ti, antevasino "natthi acariyassa adhigamo"ti aggahesum. Atha jetthantevasi bhesajjam adaya agantva tam kalakatam disva acariyam "kinci pucchittha"ti aha. Ama pucchimha, "natthi kinci"ti aha. Na kinci acariyena adhigatanti. Natthi kinciti vadanto acariyo akincannayatanam pavedesi, sakkatabbo acariyoti. Parosahassampi samagatanam kandeyyum te vassasatam apanna ekopi seyyo puriso sapanno yo bhasitassa vijanati atthanti. 1- Kathite ca pana bhagavata jatake ayasma sariputto attano saddhiviharikanam pancannam bhikkhusatanamatthaya sappayasenasanagocarasilavatadini pucchitum "na me dittho ito pubbe"ti imam thutigatham adim katva attha gathayo abhasi, tamattham vissajjento bhagava tato para sesagathati. Tattha ito pubbeti ito sankassanagare otaranato pubbe. Vagguvadoti sundaravado. Tusita ganimagatoti tusitakaya cavitva matu kucchim agatatta tusita agato, ganacariyatta gani. Santutthatthena va tusitasankhata devaloka gani 2- agato, tusitanam va arahantanam gani 2- agatoti. [963] Dutiyagathaya sadevakassa lokassa yatha dissatiti sadevakassa lokassa viya manussanampi dissati. Yatha va dissati 3- tacchato aviparitato dissatiti. 4- Cakkhumati uttamacakkhu. Ekoti pabbajjasankhatadihi eko. Ratinti nekkhammaratiadim. @Footnote: 1 khu.ja. 27/99/24 2 cha.Ma. ganim @3 cha.Ma.,i. dissatiti 4 cha.Ma. dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page417.

[964] Tatiyagathaya bahunnamidha baddhananti idha bahunnam khattiyadinam sissanam. Sissa hi acariye patibaddhavuttitta "baddha"ti vuccanti. Atthi panhena agamanti atthiko panhena agatomhi, atthikanam va panhena agamanam, panhena atthi agamanam vati. [965] Catutthagathaya vijigucchatoti jatiadihi attiyato. Rittamasananti vivittam mancapitham. Pabbatanam guhasu vati pabbataguhasu va rittamasanam bhajatoti sambandhitabbam. [966] Pancamagathaya uccavacesuti hinapanitesu. Sayanesuti viharadisu senasanesu. Kivanto tattha bheravati kittaka tattha bhayakarana. "kuvanto"tipi 1- patho, kujantoti cassa attho. Na pana pubbenaparam sandhiyati. [967] Chatthagathaya kati parissayati kittaka upaddava. Agatam disanti nibbanam. Tanhi agatapubbatta agatam tatha niddisitabbato disa cati. Tena vuttam "agatam disan"ti abhisambhaveti abhibhave 2- abhibhaveyya. Pantamhiti pariyante. [968-9] Sattamagathaya kyassa byappathayo assuti kidisani tassa vacanani assu. Atthamagathaya ekodi nipakoti ekaggacitto pandito. [970] Evam ayasmata sariputtena tihi gathahi bhagavantam thometva pancahi gathahi pancasatanam sissanamatthaya senasanagocarasilavatadini pucchito bhagava tamattham pakasetum "vijigucchamanassa"tiadina nayena vissajjanamaraddho. Tattha pathamagathaya tavattho:- jatiadihi vijigucchamanassa rittasanam sayanam sevato ce sambodhikamassa sariputta bhikkhuno yadidam phasu yo phasuviharo yathanudhammam yo ca anudhammo, tam te pavakkhami yatha pajanam yatha pajananto vadeyya, evam vadamiti. @Footnote: 1 ka. givanto 2 cha.Ma.,i. ayam patho na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page418.

[971] Dutiyagathaya pariyantacariti siladisu catusu pariyantesu caramano. Damsadhipatananti pingalamakkhikananca sesamakkhikananca. Sesamakkhika hi tato tato adhipatitva khadanti, tasma "adhipata"ti vuccanti. Manussaphassananti coradiphassanam. [972] Tatiyagathaya paradhammika nama satta sahadhammikavajja 1- sabbepi bahiraka. Kusalanuesiti kusaladhamme anvesamano. [973] Catutthagathaya atankaphassenati rogaphassena. Sitam accunhanti 2- sitanca unhanca. 3- So tehi phuttho bahudhati so tehi atankadihi anekehi akarehi phuttho samanopi. Anokoti abhisankharavinnanadinam anokasabhuto. [974] Evam "bhikkhuno vijigucchato"tiadihi tihi gathahi putthamattham vissajjetva idani "kyassa byappathayo"tiadina nayena puttham vissajjento "theyyam na kareyya"tiadimaha. 4- Tattha phasseti phareyya. Yadavilattam manaso vijannati yam cittassa avilattam vijaneyya, tam sabbam "kanhassa pakkho"ti vinodayeyya. 5- [975] Mulampi tesam palikhanna tittheti tesam kodhatimananam yam avijjadhikam mulam, tampi palikhanitva tittheyya. Addha bhavanto abhisambhaveyyati evam piyapiyam abhibhavanto ekamseneva abhibhaveyya, na tatra sithilam parakkameyyati adhippayo. [976] Pannam 6- purakkhatvati pannam 6- pubbangamam katva. Kalyanapititi kalyanapitiya samannagato. Caturo sahetha paridevadhammeti anantaragathaya vuccamane paridevaniyadhamme saheyya. @Footnote: 1 ka. sahadhammika 2 cha.Ma. atunhanti 3 Si. accunhanca @4 cha.Ma. na karetiadimaha 5 Si.,i. vinodeyya 6 ka. punnam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page419.

[977] Kimsu asissamiti kim bhunjissami. Kuvam va asissanti kuhim va asissami. Dukkham vata settha kvajja 1- sessanti imam rattim dukkham sayim, ajja agamanarattim kattha sayissam. Ete vitakketi ete pindapatanissite dve, senasananissite dveti cattaro vitakke. Aniketacariti apalibodhacari nittanhacari. [978] Kaleti pindapatakale pindapatasankhatam annam va civarakale civarasankhatam vasanam va laddha dhammena samenati adhippayo. Mattam so jannati patiggahane ca paribhoge ca so pamanam janeyya. Idhati sasane, nipatamattameva va etam. Tosanatthanti santosattham, etadattham mattam janeyyati vuttam hoti. So tesu guttoti so bhikkhu tesu paccayesu gutto. Yatacariti samyataviharo, rakkhitiriyapatho rakkhitakayavacimanodvaro cati vuttam hoti. "yaticari"tipi 2- patho, esoyevattho. 3- Rusitoti rosito, ghattitoti vuttam hoti. [979] Jhananuyuttoti anuppannuppadanena uppannasevanena ca jhane anuyutto. Upekkhamarabbha samahitattoti catutthajjhanupekkham uppadetva samahitacitto. Takkasayam kukkucciyupachindeti kamavitakkaditakkanca, kamasannadim tassa takkassa asayanca, hatthakukkuccadim kukkucciyanca upacchindeyya. [980] Cudito vacibhi satimabhinandeti upajjhayadihi vacahi codito samano satima hutva tam codanam abhinandeyya. Vacam pamunce kusalanti nanasamutthitam vacam pamunceyya. Nativelanti ativelam 4- pana vacam kalavelanca @Footnote: 1 ka. kuvajja 2 Si. yatucaritipi, ka. yathacaritipi @3 cha.Ma. soyevattho 4 Si.,i. nativelanti atitavelam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page420.

Silavelanca atikkantam nappamunceyya. Janavadadhammayati parajativadakathaya. 1- Na cetayeyyati cetanam na uppadeyya. [981] Athaparanti atha idani ito parampi. Panca rajaniti ruparagadini panca rajani. Yesam satima vinayaya sikkheti yesam upatthitassati hutva vinayanattham tisso sikkha sikkheyya. Evam sikkhanto hi rupesu .pe. Phassesu sahetha ragam, na annoti. 2- [982] Tato so tesam vinayaya sikkhanto anukkamena:- etesu dhammesuti gatha. Tattha etesuti rupadisu. Kalena so samma dhammam parivimamsamanoti so bhikkhu yvayam "uddhate citte samadhissa kalo"tiadina 3- nayena kalo vutto, tena kalena sabbasankhatadhammam aniccadinayena parivimamsamano. Ekodibhuto vihane tamam soti so ekaggacitto sabbam mohaditamam vihaneyya, natthi ettha samsayo. Sesam sabbattha pakatameva. Evam bhagava arahattanikutena desanam nitthapesi, desanapariyosane pancasata bhikkhu arahattam patta, timsakotisankhayananca devamanussanam dhammabhisamayo ahositi. Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya suttanipatatthakathaya sariputtasuttavannana nitthita. Nitthito ca catuttho vaggo atthavannananayato, namena atthakavaggoti. ----------------- @Footnote: 1 Si.,i. janaparivadakathaya, cha.Ma. janavadakathaya


             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 414-420. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=9323&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=9323&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=423              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=10735              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=10794              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=10794              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]