ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 31 : PALI ROMAN Peta.A. (paramatthadi.)

                     100. 3. Mattapetivatthuvannana
     nagga dubbannarupasiti idam satthari jetavane viharante mattam nama petim
arabbha vuttam.
@Footnote: 1 Si.,i. sariputtattherassaham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page89.

Savatthiyam kira annataro kutumbiko saddho pasanno ahosi, tassa bhariya assaddha appasanna kodhana vanjha ca ahosi namena matta nama. Atha so kutumbiko kulavamsupacchedanabhayena sadisakulato tissam nama annam kannam anesi, sa ahosi saddha pasanna samino ca piya manapa, sa nacirasseva gabbhini hutva dasamasaccayena puttam vijayi, "bhuto"tissa namam ahosi. Sa gehasamini hutva cattaro bhikkhu sakkaccam upatthahi, vanjha pana tam usuyati. Ta ubhopi ekasmim divase sisam nhatva allakesa 1- atthamsu, kutumbiko gunavasena tissaya abaddhasineho manunnena 2- hadayena taya saddhim bahum sallapanto atthasi. Tam asahamana matta issapakata gehe sammajjitva thapitam sankaram tissaya matthake okiri. Sa aparena samayena kalam katva petayoniyam nibbattitva attano kammabalena pancavidham dukkham anubhavati, tam pana dukkham palito eva vinnayati. Athekadivasam sa peti sancyaya vitivattaya gehassa pitthipasse nhayantiya tissaya attanam dassesi. Tam disva tissa:- [134] "nagga dubbannarupasi kisa dhamanisanthata upphasulike kisike ka nu tvam idha titthasi"ti gathaya patipucchi. Itara:- [135] "aham matta tuvam tissa sapati te pure ahum papakammam karitvana petalokam ito gata"ti gathaya pativacanam adasi. Tattha aham matta tuvam tissati aham matta nama, tuvam tissa nama. Pureti purimattabhave. Teti tuyham sapati ahum, ahosinti attho. Puna tissa:- @Footnote: 1 Ma. alankata 2 Ma. abandhasinehabharitena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page90.

[136] "kim nu kayena vacaya manasa dukkatam katam kissakammavipakena petalokam ito gata"ti gathaya katakammam pucchi. Puna itara:- [137] "candi ca pharusa casim issuki macchari satha 1- taham duruttam vatvana petalokam ito gata"ti gathaya attana katakammam acikkhi. Tattha canditi kodhana. Pharusati pharusavacana. Asinti ahosim. Tahanti tam aham. Duruttanti dubbhasitam niratthakavacanam. 2- Ito parampi tasam vacanapativacanavaseneva gatha pavatta:- [138] "sabbam 3- ahampi janami yatha tvam candika ahu annanca kho tam pucchami kenasi pamsukunthita. [139] Sisamnhata tuvam asi sucivattha alankata ahanca kho adhimattam samalankatatara taya. [140] Tassa me pekkhamanaya samikena samantayi 4- tato me issa vipula kodho me samajayatha 5-. [141] Tato pamsum gahetvana pamsuna tam hi okirim 6- tassakammavipakena tenamhi pamsukunthita. [142] Sabbam ahampi janami pamsuna mam tvamokiri annanca kho tam pucchami kena khajjasi kacchuya. @Footnote: 1 Si.,i. sathi 2 Ma. nitthunavacanam 3 Ma. saccam @4 Ma. amantayi 5 Ma. samupajjatha 6 Ma. pamsuna tam vikiriham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page91.

[143] Bhesajjahari 1- ubhayo vanantam agamimhase tvanca bhesajjamahari ahanca kapikacchuno. [144] Tassa tyajanamanaya 2- seyyam tyaham samokirim tassakammavipakena tena khajjami kacchuya. [145] Sabbam ahampi janami seyyam me tvam samokirim annanca kho tam pucchami kenasi naggiya tuvam. [146] Sahayanam samayo asi natinam samiti ahu tvanca amantita asi sasamini no ca khoham. [147] Tassa tyajanamanaya dussam tyaham apanudim tassakammavipakena tenamhi naggiya aham. [148] Sabbam ahampi janami dussam me tvam apanudi annanca kho tam pucchami kenasi guthagandhini. [149] Tava gandhanca malanca paccagghanca vilepanam guthakupe ataresim 3- tam papam pakatam maya tassakammavipakena tenamhi guthagandhini. [150] Sabbam ahampi janami tam papam pakatam taya annanca kho tam pucchami kenasi duggata tuvam. [151] Ubhinnam samakam asi yam gehe vijjate dhanam santesu deyyadhammesu dipam nakasimattano tassakammavipakena tenamhi duggata aham. @Footnote: 1 Ma. bhesajjahari 2 Si. te ajanamanaya 3 Ma. adharesim

--------------------------------------------------------------------------------------------- page92.

[152] Tadeva mam tvam avaca papakammam nisevasi na hi papehi kammehi sulabha hoti suggati. [153] Vamato mam tvam paccesi athopi mam usuyasi passa papanam kammanam vipako hoti yadiso. [154] Te ghara ta ca dasiyo 1- tanevabharananime te anne paricarenti na bhoga honti sassata. [155] Idani bhutassa pita apana gehamehiti appeva te dade kinci ma su tava ito aga. [156] Nagga dubbannarupamhi kisa dhamanisanthata kopinametam itthinam ma mam bhutapitaddasa. [157] Handa kim va tyaham dammi kim va tedha 2- karomaham yena tvam sukhita assa sabbakamasamiddhini. [158] Cattaro bhikkhu samghato cattaro pana puggale attha bhikkhu bhojayitva mama dakkhinamadisi 3- tadaham sukhita hessam sabbakamasamiddhini. [159] Sadhuti sa patissutva bhojayitvattha bhikkhavo vatthehacchadayitvana tassa dakkhinamadiSi. [160] Samanantaranudditthe vipako udapajjatha bhojanacchadanapaniyam 4- dakkhinaya idam phalam. @Footnote: 1 Si.,i. te gharadasiyo asum 2 Si.,i. kim va ca te 3 cha.Ma....madisa @4 Ma. bhojanacchadanam panam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page93.

[161] Tato suddha sucivasana kasikuttamadharini vicittavatthabharana sapattim upasankami. [162] Abhikkantena vannena ya tvam titthasi devate obhasenti disa sabba osadhi viya taraka. [163] Kena tetadiso vanno kena te idha mijjhati uppajjanti ca te bhoga ye keci manaso piya. [164] Pucchami tam devi mahanubhave manussabhuta kimakasi punnam kenasi evam jalitanubhava vanno ca te sabbadisa pabhasatiti. [165] Aham matta tuvam tissa sapati te pure ahum papakammam karitvana petalokam ito gata. [166] Tava dinnena danena modami akutobhaya ciram jivahi bhagini saha sabbehi natibhi asokam virajam thanam avasam vasavattinam. [167] Idha dhammam caritvana danam datvana sobhane vineyya maccheramalam samulam anindita saggamupehi thanan"ti. #[138] Tattha sabbam ahampi janami, yatha tvam candika ahuti "candi ca pharusa casin"ti yam taya vuttam, tam sabbam ahampi janami, yatha tvam candika kodhana pharusavacana issuki macchari satha ca ahosi. Annanca kho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page94.

Tam pucchamiti annam puna tam idani pucchami. Kenasi pamsukunthitati kena kammena sankarapamsuhi ogunthita sabbaso okinnasarira ahuti attho. #[139-140] Sisamnhatati sasisam nhata. Adhimattanti adhikataram. Samalankatatarati samma atisayena alankata. "adhimatta"ti va patho. Ativiya matta manamadamatta, mananissitati attho. Tayati 1- bhotiya. Samikena samantayiti samikena saddhim allapasallapavasena kathesi. #[142-144] Khajjasi kacchuyati kacchurogena khadiyasi, badhiyasiti attho. Bhesajjahariti bhesajjahariniyo osadhaharikayo. Ubhayoti duve, tvanca ahancati attho. Vanantanti vanam. Tvanca bhesajjamahariti tvam vejjehi vuttam attano upakaravaham bhesajjam ahari. Ahanca kapikacchunoti aham pana kapikacchuphalani duphassaphalani aharim. Kapikacchuti va sayambhuta 2- vuccati, tasma sayambhutaya 3- pattaphalani aharinti attho. Seyyam tyaham samokirinti tava seyyam aham kapikacchuphalapattehi samantato avakirim. #[146-147] Sahayananti mittanam. Samayoti samagamo. Natinanti bandhunam. Samititi sannipato. Amantitati mangalakiriyavasena nimantita. Sasaminiti sabhattika, 4- saha bhattunati attho. No ca khohanti no ca kho aham amantita asinti yojana. Dussam tyahanti dussam te aham. Apanudinti corikaya avaharim aggahesim. #[149] Paccagghanti abhinavam, mahaggham va. Ataresinti 5- khipim. Guthagandhiniti guthagandhagandhini karisavayini. #[151] Yam gehe vijjate dhananti yam gehe dhanam upalabbhati, tam tuyham mayhancati amhakam ubhinnam samakam tulyameva asi. Santesuti vijjamanesu. Dipanti patittham, punnakammam sandhaya vadati. @Footnote: 1 Ma. tassati 2 Si.,i. sayamgutta 3 Si. sayamguttaya 4 Si.,i. sapatika @5 Ma. adharesinti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page95.

#[152] Evam sa peti tissaya pucchitamattham kathetva puna pubbe tassa vacanam akatva attana katam aparadham pakasenti "tadeva mam tvan"tiadimaha. Tattha tadevati tada eva, mayham manussattabhave thitakaleyeva. Tathevati va patho, yatha etarahi jatam, tam tatha evati attho. Manti attanam niddisati, tvanti tissam. Avacati abhani. Yatha pana avaca, tam dassetum "papakamman"tiadi vuttam. "papakammani"ti pali. "tvam papakammaniyeva karosi, papehi pana kammehi sugati sulabha na hoti, atha kho duggati eva sulabha"ti yatha mam tvam pubbe avaca ovadi, tam tathevati vadati. #[153] Tam sutva tissa "vamato mam tvam paccesi"tiadina tisso gatha aha. Tattha vamato mam tvam paccesiti vilomato mam tvam adhigacchasi, 1- tuyham hitesimpi vipaccanikakarinim katva mam ganhasi. Mam usuyasiti mayham usuyasi, mayi issam karosi. Passa papanam kammanam, vipako hoti yadisoti papakanam nama kammanam vipako yadiso yatha ghorataro, tam paccakkhato passati vadati. #[154] Te anne paricarentiti te ghare dasiyo abharanani ca imani taya pubbe pariggahitani idani anne paricarenti paribhunjanti. "ime"ti hi lingavipallasena vuttam. Na bhoga honti sassatati bhoga namete na sassata anavatthita tavakalika pahayagamaniya, tasma tadattham issamacchariyadini na kattabbaniti adhippayo. #[155] Idani bhutassa pitati idaneva bhutassa mayham puttassa pita kutumbiko. Apanati apanato imam gehamehiti agamissati. Appeva te dade kinciti geham agato kutumbiko tuyham databbayuttakam kinci deyyadhammam api nama dadeyya. Ma su tava ito agati ito gehassa paccha vatthuto ma tava agamasiti tam anukampamana aha. @Footnote: 1 Si.,i. avagacchasi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page96.

#[156] Tam sutva peti attano ajjhasayam pakasenti "nagga dubbannarupamhi"ti gathamaha. Tattha kopinametam itthinanti etam naggadubbannatadikam 1- paticchadetabbataya itthinam kopinam rundhaniyam. 2- Ma mam bhutapitaddasati tasma bhutassa pita kutumbiko mam ma addakkhiti lajjamana vadati. #[157] Tam sutva tissa sanjatanuddaya "handa kim va tvaham dammi"ti gathamaha. Tattha handati codanatthe 3- nipato. Kim va tyaham dammiti kim te aham dammi, kim vattham dassami, udahu bhattanti. Kim va tedha karomahanti kim va annam te idha imasmim kale upakaram karissami. #[158] Tam sutva peti "cattaro bhikkhu samghato"ti gathamaha. Tattha cattaro bhikkhu samghato, cattaro pana puggaleti bhikkhusamghato samghavasena cattaro bhikkhu, puggalavasena cattaro bhikkhuti evam attha bhikkhu yatharucim bhojetva tam dakkhinam mama adisi, 4- mayham pattidanam dehi. Tadaham sukhita hessanti yada tvam dakkhinam mama uddisissasi, tada aham sukhita sukhappatta sabbakamasamiddhini bhavissamiti attho. #[159-161] Tam sutva tissa tamattham attano samikassa arocetva dutiyadivase attha bhikkhu bhojetva tassa dakkhinamadisi, sa tavadeva patiladdhadibbasampattika puna tissaya santikam upasankami. Tamattham dassetum sangitikarehi "sadhuti sa patissutva"tiadika tisso gatha thapita. #[162-167] Upasankamitva thitam pana nam tissa "abhikkantena vannena"tiadihi tihi gathahi patipucchi. Itara "aham matta"ti gathaya attanam acikkhitva "ciram jivahi"ti gathaya tassa anumodanam datva "idha dhammam caritvana"ti gathaya ovadam adasi. Tattha tava dinnenati taya dinnena. Asokam virajam thananti sokabhavena asokam, sedajallikanam pana abhavena virajam dibbatthanam, sabbametam @Footnote: 1 Si. naggadubbannarupadinam 2 Ma. randhanam 3 Si. uyyogatthe 4 cha.Ma. adisa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page97.

Devalokam sandhaya vadati. Avasanti thanam. 1- Vasavattinanti dibbena adhipateyyena attano vasam vattentanam. Samulanti salobhadosam. Lobhadosa hi macchariyassa mulam nama. Aninditati agarahita pasamsa. Saggamupehi thananti rupadihi visayehi sutthu aggatta "saggan"ti laddhanamam dibbatthanam thapehi, sugatiparayana hotiti attho. Sesam uttanameva. Atha tissa tam pavattim kutumbikassa arocesi, kutumbiko bhikkhunam arocesi, bhikkhu bhagavato arocesum. Bhagava tamattham atthuppattim katva sampattaparisaya dhammam desesi, tam sutva mahajano patiladdhasamvego vineyya maccheradimalam danasiladirato 2- sugatiparayano ahositi. Mattapetivatthuvannana nitthita. -------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 31 page 88-97. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=1955&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=1955&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=100              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=3363              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=3538              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=3538              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]