ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

page176.

9. Navakanipata 369. 1. Bhutattheragathavannana navakanipate yada dukkhantiadika ayasmato bhutattherassa gatha. Ka uppatti? ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave vivattupanissayam punnam upacinanto siddhatthassa bhagavato kale brahmanakule nibbattitva senoti 1- laddhanamo vinnutam patto ekadivasam sattharam disva pasannamanaso "usabham pavaran"tiadina catuhi gathahi abhitthavi. So tena punnakammena devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade saketa- nagarassa dvaragame 2- mahavibhavassa setthissa putto hutva nibbatti. Tassa kira setthino jata jata daraka baddhaghatena ekena yakkhena khadita, imassa pana pacchimabhavikatta bhuta 3- arakkham ganhimsu. Yakkho pana vessavanassa upatthanam gato, puna nagamasi. Namakaranadivase cassa "evam kate amanussa anukampanta parihareyyun"ti bhutoti namam akamsu. So pana attano punnaphalena 4- anantarayo vaddhi, tassa "tayo pasada ahesun"tiadi sabbam yasassa kulaputtassa vibhavakittane viya veditabbam. So vinnutam patto satthari sakete vasante upasakehi saddhim viharam gato satthu santike dhammam sutva patiladdhasaddho pabbajitva ajakaraniya nama nadiya tire lene vasanto vipassanam patthapetva na cirasseva arahattam papuni. Tena vuttam apadane 5-:- "usabham pavaram viram mahesim vijitavinam suvannavannam sambuddham ko disva nappasidati. @Footnote: 1 i. sonoti 2 Si.,i. saketanagare 3 Si.,i. manussa appamatta hutva @4 cha.Ma. punnabalena 5 khu.apa. 32/20/163 parappasadakattherapadana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page177.

Himavavaparimeyyo sagarova duruttaro tatheva jhanam buddhassa ko disva nappasidati. Vasudha yathappameyya citta vanavatamsaka tatheva silam buddhassa ko disva nappasidati. Anilanjalasankhubbho yathakaso asankhiyo tatheva nanam buddhassa ko disva nappasidati. Imahi catugathahi brahmano senasavhayo 1- buddhasettham thavitvana siddhattham aparajitam. Catunnavutikappani duggatim nupapajjatha sugatim sukhasampattim 2- anubhosimanappakam. Catunnavutito kappe thavitva lokanayakam duggatim nabhijanami thomanassa 3- idam phalam. Catuddasamhi kappamhi caturo asumuggata sattaratanasampanna cakkavatti mahabbala. Kilesa jhapita mayham .pe. Katam buddhassa sasanan"ti. Arahattam pana patva aparena samayena natinam anukampaya saketam gantva katipaham tehi upatthiyamano anjanavane vasitva puna attana vasitatthanameva gantukamo gamanakaram dassesi. Nataka "idheva bhante vasatha, tumhepi na kilamissatha, mayampi punnena vaddhissama"ti theram yacimsu. Thero attano vivekabhiratim tattha ca phasuviharam pakasento:- [518] "yada dukkham jaramarananti pandito aviddasu yattha sita puthujjana @Footnote: 1 ka. sonaavhayo 2 pali. sugatisu susampattim 3 cha.Ma. thomanaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page178.

Dukkham parinnaya satova jhayati tato ratim paramataram na vindati. [519] Yada dukkhassavahanim visattikam papancasanghatadukhadhivahinim tanham pahantvana satova jhayati tato ratim paramataram na vindati. [520] Yada sivam dvecaturangagaminam magguttamam sabbakilesasodhanam pannaya passitva 1- satova jhayati tato ratim paramataram na vindati. [521] Yada asokam virajam asankhatam santam padam sabbakilesasodhanam bhaveti sannojanabandhanacchidam tato ratim paramataram na vindati. [522] Yada nabhe gajjati meghadundubhi dharakula vihangapathe 2- samantato bhikkhu ca pabbharagatova jhayati tato ratim paramataram na vindati. [523] Yada nadinam kusumakulanam vicittavaneyyavatamsakanam tire nisinno sumanova jhayati tato ratim paramataram na vindati. [524] Yada nisithe rahitamhi kanane deve galantamhi nadanti dathino @Footnote: 1 pali. phusitva 2 cha.Ma. vihagapathe

--------------------------------------------------------------------------------------------- page179.

Bhikkhu ca pabbharagatova jhayati tato ratim paramataram na vindati. [525] Yada vitakke uparundhiyattano nagantare nagavivaram samassito vitaddaro vitakhilova jhayati tato ratim paramataram na vindati. [526] Yada sukhi malakhilasokanasano niraggalo nibbanatho visallo sabbasave byantikatova jhayati tato ratim paramataram na vindati"ti ima gatha abhasi. Tatthayam padayojanamukhena pathamagathaya atthavannana:- khandhanam paripako jaRa. Bhedo maranam. Jaramaranasisena cettha jaramaranavanto dhamma gahita 1-. "tayidam jaramaranam dukkhan"ti aviddasu yathabhutam ajananta puthujjana yattha yasmim upadanak- khandhapancake sita patibandha allina, tam "idam dukkham, ettakam dukkham, na ito bhiyyo"ti vipassanapannasahitaya maggapannaya parijanitva idha imasmim sasane sato sampajano pandito bhikkhu yada yasmim kale lakkhanupanijjhanena jhayati. Tato vipassanaratito maggaphalaratito ca paramataram uttamataram ratim na vindati nappatilabhati. Tenaha bhagava:- "yato yato sammasati khandhanam udayabbayam labhati pitipamojjam amatam tam vijanatam. Pathabya ekarajjena saggassa gamanena va sabbalokadhipaccena sotapattiphalam varan"ti 2-. @Footnote: 1 Si.,i. jaramaranavanto gahito 2 khu.dhamMa. 25/178/48 anathapindikaputtakalavatthu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page180.

Evam parinnabhisamayamukhena vivekaratim dassetva idani pahanabhisamayadimukhenapi tam dassetum dutiyadika tisso gatha abhasi. Tattha dukkhassavahaninti dukkhassa ayatim pavattim, dukkhassa nipphattikanti attho. Visattikanti tanham. Sa hi visatati visattika, visalati visattika, visatati visattika, visakkatiti visattika, visam haratiti visattika, visamvadikati visattika, visamulati visattika, visaphalati visattika, visaparibhogati visattika, visala va pana sa tanha rupe sadde gandhe rase photthabbe dhamme kule gane vitthatati visattikati vuccati. Papancasanghatadukhadhivahininti sattasantanam samsare papancenti vittharentiti papanca, ragadayo manadayo ca. Te eva pavattidukkhassa sanghatatthena sanghata, sadarathaparilahasabhavatta dukkhancati papancasanghatadukham, tassa adhivahato 1- nibbattanato papancasanghatadukhadhivahini. Tam tanham pahantvanati ariyamaggena samucchinditva. Sivanti khemam, akhemakaranam kilesanam samucchindanena tehi anupaddutanti attho. Sammaditthiadinam vasena dvicaturango 2- hutva ariye nibbanam gametiti dvecaturangagaminam, gathasukhattham cettha vibhattialopo katoti datthabbam. Rupupapattimaggadisu sabbesu maggesu uttamatta magguttamam. Tenaha bhagava "magganatthangiko settho"tiadi. 3- Sabbehi kilesamaleha sattanam sodhanato sabbakilesasodhanam. Pannaya passitvati pativedhapannaya bhavanabhisamayavasena abhisamecca. Sokahetunam abhavato puggalassa ca sokabhavahetuto natthi ettha sokoti asokam. Tatha vigataragadirajatta virajam. Na kenaci paccayena sankhatanti asankhatam. Sabbesam kilesanam sabbassa ca dukkhassa vupasamabhavato samsaradukkhadditehi pajjitabbato 4- adhigantabbato ca santam padam. Sabbehi kilesamalehi sattasantanassa sodhananimittato sabbakilesasodhanam. Bhavetiti sacchikiriyabhisamayavasena abhisameti. Bahukkhattum hi nibbanam @Footnote: 1 Si.,i. avippahanato 2 Si.,i. dvicaturange @3 khu.dhamMa. 25/273/64 pancasatabhikkhuvatthu 4 Si. pajahitabbato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page181.

Arabbha sacchikiriyabhisamayam pavattentassa alambake 1- labbhamanavisesakam alambitabbe 2- aropetva evam vuttam. Sannojanasankhatanam bandhananam chedanato sannojana- bandhanacchidam. Nimittam hettha kattubhavena upacaritam, yatha ariyabhavakarani saccani ariyasaccaniti. Yatha purimagathasu yada jhayati, tada tato ratim paramataram na vindatiti yojana. Evam idha yada bhaveti, tada tato ratim paramataram na vindatiti yojana. Evam thero catuhi gathahi attanam anupanetvava catusaccapativedhakittanena annam byakaritva idani attana vasitatthanassa vivittabhavena phasutam dassento "yada nabhe"tiadika gatha abhasi. Tattha nabheti akase. Siniddhagambhiranigghosataya meghoyeva dundubhi meghadundubhi. Samantato paggharantihi dharahi akulati dharakula. Vihanganam pakkhinam gamanamaggatta vihangapathe nabheti yojana. Tatoti jhanaratito. Kusumakulananti taruhi galitakusumehi samohitanam. Vicittavaneyyavatamsakananti vane jatatta vaneyyani vanapupphani, vicittani vaneyyani vatamsakani etasanti vicittavaneyyavatamsaka, nadiyo, 3- tasam nanavidhavanapupphavatamsakananti attho. Uttari- manussadhammavasena sundaro mano etassati sumano jhayati. Nisitheti rattiyam. Rahitamhiti janasambadhavirahite vivitte. Deveti meghe. Galantamhiti vutthidharayo paggharante vassante. Dathinoti sihabyagghadayo patipakkha- satta. Te hi dathavudhati 4- "dathino"ti vuccanti, nadanti dathinoti idampi janavivekadassanatthameva gahitam. Vitakke uparundhiyattanoti attasantanapariyapannataya attano kamavitakkadike micchavitakke patipakkhabalena nisedhetva. Attanoti va idam vindatiti imina yojetababam @Footnote: 1 Si.,i. alabbhato 2 Si.,i. alabbhitabbe 3 Si. vatamsakayo, i. vatamsakadayo @4 Si.,i. tehi dathahi vuyhantiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page182.

"tato ratim paramataram attana na vindati"ti. Nagantareti pabbatantare. Nagavivaranti pabbataguham pabbharam va. Samassitoti nissito upagato. Vitaddaroti vigatakilesadaratho. Vitakhiloti pahinacetokhilo. Sukhiti jhanadisukhena sukhito. Malakhilasokanasanoti ragadinam malanam pancannam ca cetokhilanam nativiyogadihetukassa sokassa ca pahayako. Niraggaloti aggalam vuccati avijja nibbanapurapavesanivaranato, tadabhavato niraggalo. Nibbanathoti nitanho. Visalloti vigataragadisallo. Sabbasaveti kamasavadike sabbepi asave. Byantikatoti byantikatavi ariyamaggena vigatante katva thito ditthadhammasukhaviharattham yada jhayati, tato jhanaratito paramataram ratim na vindatiti yojana. Evam pana vatva thero ajakaranitirameva gato. Bhutattheragathavannana nitthita. Paramatthadipaniya theragathasamvannanaya navakanipatassa atthavannana nitthita. -------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 176-182. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=4034&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=4034&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=369              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6874              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=7001              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=7001              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]