ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

page277.

15. Solasakanipata 383. 1. Annakondannattheragathavannana 1- solasakanipate esa bhiyyo pasidamitiadika ayasmato annakondannat- therassa gatha. Ka uppatti? ayampi padumuttarassa bhagavato kale hamsavatinagare gahapatimahasalakule nibbattitva vinnutam patva ekadivasam satthu santike dhammam sunanto sattharam ekam bhikkhum attano sasane pathamam patividdhadhammarattannunam aggatthane thapentam disva sayampi tam thanantaram patthento satasahassabhikkhuparivarassa satthuno sattaham mahadanam pavattetva panidhanam akasi. Satthapissa anantarayatam disva bhavinim sampattim byakasi. So yavajivam punnani katva satthari parinibbute cetiye patitthapiyamane antocetiye ratanagharam karesi, cetiyam parivaretva sahassaratanagghiyani ca karesi. So evam punnani katva tato cavitva devamanussesu samsaranto vipassissa bhagavato kale mahakalo nama kutumbiko hutva atthakarisamatte khette saligabbham phaletva gahitasalitandulehi asambhinnakhirapayasam sampadetva tattha madhusappisakkaradayo pakkhipitva buddhappamukhassa samghassa adasi. Saligabbham phaletva gahita- gahitatthanam puna purati, puthukakale puthukaggam nama adasi. Layane 2- layanaggam, venikarane venaggam, kalapadikarane kalapaggam, khalaggam, bhandaggam, minaggam, kotthagganti evam ekasasse nava vare aggadanam nama adasi, tampi sassam atirekataram sampannam ahosi. Evam yavajivam punnani katva tato cuto devaloke nibbattitva devesu ca manussesu ca samsaranto amhakam bhagavato uppattito puretarameva kapilavatthunagarassa @Footnote: 1 cha.Ma. annasi....., Si. annata..... 2 Si. layamane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page278.

Avidure donavatthunamake brahmanagame brahmanamahasalakule nibbatti, tassa kondannoti gottato agatam namam ahosi. So vayappatto tayo vede uggahetva lakkhanamantesu ca param agamasi. Tena samayena amhakam bodhisatto tusitapurato cavitva kapilavatthupure suddhodanamaharajassa gehe nibbatti, tassa namaggahanadivase atthuttarasatesu brahmanesu upanitesu ye attha brahmana lakkhanapariggahanattham mahatalam upanita. So tesu sabbanavako hutva mahapurisassa lakkhananipphattim disva "ekamsena ayam buddho bhavissati"ti nittham gantva mahasattassa abhinikkhamanam udikkhanto vicarati. Bodhisattopi kho mahata parivarena vaddhamano anukkamena vuddhippatto nanaparipakam gantva ekunatimsatime 1- vasse mahabhinikkhamanam nikkhamanto anomanaditire pabbajitva anukkamena uruvelam gantva padhanam padahi. Tada kondanno manavo mahasattassa pabbajitabhavam sutva lakkhanapariggahakabrahmananam puttehi vappamanavadihi saddhim attapancamo pabbajitva 2- anukkamena bodhisattassa santikam upasankamitva chabbassani tam upatthahanto tassa olarikaharaparibhogena nibbinno apakkamitva isipatanam agamasi. Athakho bodhisatto olarikaharaparibhogena laddhakayabalo visakhapunnamayam bodhirukkhamule aparajitapallanke nisinno tinnam maranam matthakam madditva abhisambuddho hutva sattasattaham bodhimandeyeva vitinametva pancavaggiyanam nanaparipakam natva asalhipunnamayam isipatanam gantva tesam dhammacakkapavattanasuttantam 3- desesi. Desanapariyosane kondannatthero attharasahi brahmakotihi saddhim sotapattiphale patitthasi. Atha pancamiyam pakkhassa anattalakkhana- suttantadesanaya 4- arahattam sacchakasi. Tena vuttam apadane 5-:- @Footnote: 1 ka. ekunatimsatimeyeva 2 ka. pabbajitvava 3 vinaYu.maha. 4/13/13, @sam.maha. 19/1081/367 4 vinaYu.maha. 4/20/17, sam.khandha. 17/59/55 khandhasamyutta @5 khu.apa. 32/596/69

--------------------------------------------------------------------------------------------- page279.

"padumuttarasambuddham lokajettham vinayakam buddhabhumimanuppattam pathamam addasam aham. Yavata bodhiya mule yakkha sabbe samagata sambuddham parivaretva vandanti panjalikata. Sabbe deva tutthamana akase sancaranti te buddho ayam anuppatto andhakaratamonudo. Tesam hasaparetanam mahanado avattatha kilese jhapayissama sammasambuddhasasane. Devanam giramannaya vacaya samudiritam 1- hattho hatthena cittena adibhikkhamadasaham. Mama sankappamannaya sattha loke anuttaro devasanghe nisiditva ima gatha abhasatha. Sattaham abhinikkhamma bodhim ajjhagamam aham idam me pathamam bhattam brahmacarissa yapanam. Tusita hi idhagantva yo me bhikkham upanayi tamaham kittayissami sunatha 2- mama bhasato. Timsamatte kappasahasse 3- devarajjam karissati sabbe deve abhibhotva tidivam avasissati. Devaloka cavitvana manussattam gamissati sahassadha cakkavatti tattha rajjam karissati. Kappasatasahassamhi okkakakulasambhavo gotamo nama gottena sattha loke bhavissati. Tidasa so cavitvana manussattam gamissati agara pabbajitvana chabbassani vasissati. @Footnote: 1 cha.Ma. vacasabhimudiriham 2 cha.Ma. sunotha 3 cha.Ma. timsa kappasahassani

--------------------------------------------------------------------------------------------- page280.

Tato sattamake vasse buddho saccam kathessati kondanno nama namena pathamam sacchikahiti. Nikkhantenanupabbajim padhanam sukatam maya kilese jhapanatthaya pabbajim anagariyam. Adhigantvana 1- sabbannu buddho loke sadevake isiname migaranne amatabherimahani. So dani patto amatam santipadamanuttaram sabbasave parinnaya viharami anasavo. Patisambhida catasso .pe. katam buddhassa sasanan"ti. Atha nam sattha aparabhage jetavanamahavihare bhikkhusamghamajjhe 2- pannatta- varabuddhasane nisinno pathamam patividdhadhammabhavam dipento "etadaggam bhikkhave mama savakanam bhikkhunam rattannunam yadidam annakondanno"ti 3- etadagge thapesi. So dvihi aggasavakehi attani kariyamanam paramanipaccakaram gamantasenasane akinna- viharanca pariharitukamo vivekabhiratiya viharitukamo ca attano santikam upagatanam gahatthapabbajitanam patisantharakaranampi papancam mannamano sattharam apucchitva himavantam pavisitva chaddantehi nagehi upatthiyamano chaddantadahatire dvadasa vassani vasi. Evam tattha vasantam theram ekadivasam sakko devaraja upasankamitva vanditva thito evamaha "sadhu me bhante ayyo dhammam desetu"ti. Thero tassa catusaccagabbham tilakkhanahatam sunnatapatisamyuttam nananayavicittam amatogadham buddhalilaya dhammam desesi. Tam sutva sakko attano pasadam pavedento:- [673] "esa bhiyyo pasidami sutva dhammam maharasam virago desito dhammo anupadaya sabbaso"ti pathamam gathamaha. @Footnote: 1 cha.Ma. abhigantvana 2 Si. bhikkhusamghassa majjhe @3 an.ekaka. 20/188/23 etadaggavagga

--------------------------------------------------------------------------------------------- page281.

Tattha esa bhiyyo pasidami, sutva dhammam maharasanti yadipi anekavaram satthu santike dhammam sutva tattha abhippasanno, idani pana tumhehi kathitam 1- nananaya- vicittataya asecanakataya 2- ca maharasam dhammam sutva eso aham tato bhiyyo pasidami. Virago desito dhammo, anupadaya sabbasoti sabbasankilesato sabbasankharato ca virajjanato viragajananato virago. Tato eva rupadisu kanci dhammam anupadaya aggahetva vimuttisadhanavasena pavattatta sabbaso anupadaya desito. Evam sakko devaraja therassa desanam thometva theram abhivadetva sakatthanameva gato. Athekadivasam thero micchavitakkehi abhibhuyyamananam ekaccanam puthujjananam cittacaram disva tappatipakkhabhutancassa anukkamam anussaritva attano ca sabbaso tato vinivattitamanasatam avajjetva tadattham dipetva:- [674] "bahuni loke citrani asmim pathavimandale mathenti manne sankappam subham ragupasanhitam. [675] Rajamuhatanca vatena yatha meghopasammaye evam sammanti sankappa yada pannaya passati"ti dve gatha abhasi. Tattha bahuni loke citraniti rupadivasena tatthapi nilapitadivasena itthi- purisadivasena ca anekani loke cittavicittani arammanajatani. Asmim pathavimandaleti paccakkhabhutam manussalokam sandhaya vadati. Mathenti manne sankappanti tajjam purisavayamasahitam aranisahitam viya aggim ayonisomanasikarabhisankhatani miccha- sankappani mathenti manne mathentani viya titthanti. 3- Kidisam? subham ragupasanhitam, kamavitakkanti attho. So hi subhakaraggahanena "subho"ti vohariyati. @Footnote: 1 Si. kathitaya 2 Ma. asevanakataya 3 ka. titthanti patitthahanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page282.

Rajamuhatanca vatenati caiti nipatamattam, yatha gimhanam pacchime mase vatena uhatam utthitam 1- rajam mahamegho vassanto upasammaye vupasameyya. Evam sammanti sankappa, yada pannaya passatiti yada ariyasavako tani lokacitrani samudayato assadato adinavato nissaranato ca yathabhutam pannaya passati, atha yatha tam rajam uhatam meghena, evam sammanti pannaya sabbepi micchasankappa. Na hi uppannaya sammaditthiya micchasankappa patittham labhanti. Yatha pana pannaya passati, tam dassento:- [676] "sabbe sankhara aniccati yada pannaya passati atha nibbindati dukkhe esa maggo visuddhiya. [677] Sabbe sankhara dukkhati .pe. Esa maggo visuddhiya. [678] Sabbe dhamma anattati yada pannaya pasisati atha nibbindati dukkhe esa maggo visuddhiya"ti tisso gatha abhasi tattha sabbe sankharati chalarammanasangaha sabbe tebhumika pancakkhandha. Aniccati "adimajjhaantavantato, aniccantikato, tavakalikato, tattha tattha bhijjanato na nicca"ti yada vipassanapannaya passati. Atha nibbindati dukkheti atha imasmim vattadukkhe nibbindati, nibbindanto dukkhaparijananadividhina saccani pativijjhati. Esa maggo visuddhiyati esa yathavutto vipassanavidhi nanadassanavisuddhiya accantavisuddhiya ca maggo adhigamupayo. Dukkhati sappatibhayato udayabbayasampatipilanato 2- dukkhamato sukhapatikkhepato ca dukkha. Sesam vuttanayameva. @Footnote: 1 ka. utthitam samutthitam 2 Si. sappatipilanato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page283.

Sabbe dhamma anattati sabbepi catubhumika dhamma anatta. Idha pana tebhumikadhammava gahetabba. Te hi asarato avasavattanato sunnato attapatikkhepato ca anattati vipassitabba. Sesam purimasadisameva. Evam vipassanavidhim dassetva tena vidhina katakiccam attanam annam viya katva dassento:- [679] "buddhanubuddho yo thero kondanno tibbanikkamo 1- pahinajatimarano brahmacariyassa kevali. [680] Oghapaso dalho khilo 2- pabbato duppadalayo chetva khilanca pasanca selam bhetvana 3- dubbhidam tinno parangato jhayi mutto so marabandhana"ti gathadvayamaha. Tattha buddhanubuddhoti buddhanam anubuddho, sammasambuddhehi bujjhitani saccani tesam desananusarena bujjhatiti attho. Thirehi asekkhehi silasaradihi samannagatoti thero. Kondannoti gottakittanam. Tibbanikkamoti dalhaviriyo thiraparakkamo. Jatimarananam pahinakaranatta pahinajatimarano. Brahmacariyassa kevaliti maggabrahmacariyassa anavasesam anavasesato va maggabrahmacariyassa paripurako, athava kevali nama kilesehi asammissataya maggananam phalanananca, tam imasmim atthiti kevali. Yasma pana tadubhayampi maggabrahmacariyassa vasena hoti, na annatha. Tasma "brahmacariyassa kevali"ti vuttam. Oghapasoti "kamogho bhavogho ditthogho avijjogho"ti 4- evam vutta cattaro ogha, "antalikkhacaro paso, yvayam carati manaso"ti 5- evam vutto ragapaso @Footnote: 1 i. tibbanikkhamo 2 cha.Ma. dalhakhilo 3 ka. chetvana @4 abhi.sangani. 34/1156/269 oghagocchaka, abhi.vibhanga. 35/938/457 @5 vinaYu.maha. 4/33/28 marakatha, sam.saga. 15/151/135 manasasutta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page284.

Ca. Dalho khiloti "satthari kankhati, dhamme kankhati, samghe kankhati, sikkhaya kankhati, sabrahmacarisu kupito hoti anattamano ahatacitto khilajato"ti 1- evam vutto dalho thiro pancavidho cetokhilo ca. Pacurajanehi padaletum asakkuneyyataya duppadalayo. Tato eva pabbatasadisataya pabbatoti ca sankham gato. "dukkhe annanan"tiadina 2- va nayena vutto annanappabhedo ca. Iti etam sabbam chetva khilanca pasancati etesu catubbidhesu sankilesadhammesu yo khilanca pasanca ariyamaggananasina chinditva. Selam bhetvana dubbidanti yena kenaci nanena chinditum asakkuneyyam annanaselam vajirupamananena chinditva cattaropi oghe taritva tesam paratire nibbane thitatta tinno parangato. Arammanupanijjhanalakkhanena lakkhanupanijjhana- lakkhanenati duvidhenapi jhayi. Mutto so marabandhanati so evarupo khinasavo sabbasmapi kilesamarabandhana mutto vippamutto visamyuttoti attanameva sandhaya thero vadati. Athekadivasam thero attano saddhiviharikam ekam bhikkhum akalyanamittasamsaggena kusitam hinaviriyam uddhatam unnalam viharantam disva iddhiya tattha gantva tam "ma avuso evam kari, akalyanamitte pahaya kalyanamitte sevanto samanadhammam karohi"ti ovadi. So therassa vacanam nadiyi. Thero tassa anadiyanena dhammasamvegappatto puggaladhitthanaya kathaya micchapatipattim garahanto sammapatipattim vivekavasanca pasamsanto:- [681] "uddhato capalo bhikkhu mitte agamma papake samsidati mahoghasmim umiya patikujjito. [682] Anuddhato acapalo nipako samvutindriyo kalyanamitto medhavi dukkhassantakaro siya. @Footnote: 1 Ma.mu. 12/185/156-7 cetokhilasutta, an. pancaka. 22/205/277 (sya) @2 abhi.vibhanga. 35/226/161, sam.ni. 16/2/4 vibhangasutta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page285.

[683] Kalapabbangasankaso kiso dhamanisanthato 1- mattannu annapanasmim adinamanaso naro. [684] Phuttho damsehi makasehi arannasmim brahavane nago sangamasiseva sato tatradhivasaye. [685-6] Nabhinandami maranam .pe. Sampajano patissato. [687] Paricinno maya sattha .pe. Bhavanetti samuhata. [688] Yassa catthaya pabbajito agarasmanagariyam so me attho anuppatto kim me saddhiviharina"ti ima gatha abhasi. Tattha uddhatoti uddhaccayutto asamahito vikkhittacitto. Capaloti pattacivara- mandanadina capalyena samannagato lolapakatiko. Mitte agamma papaketi akalyana- mitte nissaya samanadhammam akaronto. Samsidati mahoghasmim, umiya patikujjitoti yatha mahasamudde patitapuriso samuddavicihi otthato sisam ukkhipitum alabhanto tattheva samsidati, evam samsaramahoghasmim paribbhamanto kodhupayasaumiya patikujjito otthato vipassanavasena pannasisam ukkhipitum alabhanto tattheva samsidati. Nipakoti nipuno attatthaparatthesu kusalo. Samvutindriyoti manacchatthanam in driyanam samvaranena pihitindriyo. Kalyanamittoti kalyanehi mittehi samannaga to. Medhaviti dhammojapannaya samangibhuto. Dukkhassantakaro siyati so tadiso sakalassapi vattadukkhassa antakaro bhaveyya. Kalapabbangasankasotiadi vivekabhiratikittanam. Nabhinandamitiadi pana katakicca- bhavadassanam. Tam sabbam hettha 2- vuttatthameva. Osane pana kim me saddhiviharinati @Footnote: 1 pali. dhamanisanthito @2 thera.A. 2/377/308 sankiccattheragatha. (thera.ttha. 2/217 cha.Ma.)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page286.

Attano saddhiviharikam sandhaya vuttam. Tasma edisena dubbacena anadarena saddhiviharina kim me payojanam, ekaviharoyeva mayham ruccatiti attho. Evam pana vatva chaddantadahameva gato. Tattha dvadasa vassani vasitva upakatthe parinibbane sattharam upasankamitva parinibbanam anujanapetva tattheva gantva parinibbayi. Annakondannattheragathavannana nitthita. ------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 277-286. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=33&A=6346&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=33&A=6346&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=383              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=7278              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=7431              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=7431              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]