ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 34 : PALI ROMAN Theri.A. (paramatthadi.)

page262.

13. Visatinipata 467. 1. Ambapalitherigathavannana visatinipate kalaka bhamaravannasadisatiadika ambapaliya theriya gatha. Ayampi purimabuddhesu katadhikara tattha tattha bhave vivattupanissayam kusalam upacinanti sikhissa bhagavato sasane pabbajitva upasampanna hutva bhikkhunisikkhapadam samadaya viharanti ekadivasam sambahulahi bhikkhunihi saddhim cetiyam vanditva padakkhinam karonti puretaram gacchantiya khinasavattheriya khipantiya sahasa khelapindam cetiyangane patitam khinasavattheriya apassitva gataya 1- ayam pacchato gacchanti tam khelapindam disva "ka nama ganika imasmim thane khelapindam patesi"ti akkosi. Sa bhikkhunikale silam rakkhanti gabbhavasam jigucchitva opapatikattabhave cittam thapesi. Tena pacchimattabhave 2- vesaliyam rajauyyane ambarukkhamule opapatika hutva nibbatti. Tam disva uyyanapalo nagaram upanesi. Ambarukkhamule nibbattataya sa ambapalitveva vohariyittha. Atha nam abhirupadassaniyam pasadikam vilasakantatadiguna- visesasamuditam disva sambahula rajakumara attano attano pariggaham katukama annamannam kalaham akamsu. Tesam kalahavupasamanattham 3- tassa kammasancodita voharika "sabbesam hotu"ti ganikatthane thapesum. Sa satthari patiladdhasaddha attano uyyane viharam katva buddhappamukhassa bhikkhusamghassa niyyadetva paccha attano puttassa vimalakondannattherassa santike dhammam sutva pabbajitva vipassanaya kammam karonti attano sarirassa jarajinnabhavam nissaya samvegajata sankharanam aniccatam eva vibhaventi:- @Footnote: 1 Si. khinasavattheri apassitva gata 2 cha.Ma. carimattabhave 3 cha.Ma. kalahavupasamattham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page263.

[252] "kalaka bhamaravannasadisa vellitagga mama muddhaja ahum te jaraya sanavakasadisa saccavadivacanam anannatha. [253] Vasitova surabhi karandako pupphapura mama uttamangabhuto 1- tam jarayatha salomagandhikam saccavadivacanam anannatha. [254] Kananamva sahitam suropitam kocchasucivicitaggasobhitam tam jaraya viralam tahim tahim saccavadivacanam anannatha. [255] Kanhakhandhakam suvannamanditam sobhate suvenihilankatam tam jaraya khalitam siram katam saccavadivacanam anannatha. [256] Cittakarasukatava lekhika sobhate 2- su bhamuka pure mama ta jaraya valihi palambita 3- saccavadivacanam anannatha. @Footnote: 1 cha.Ma. uttamangajo 2 cha.Ma. sobhare. evamuparipi 3 cha.Ma. valibhippalambita

--------------------------------------------------------------------------------------------- page264.

[257] Bhassara surucira yatha mani nettahesumabhinilamayata te jarayabhihata na sobhate saccavadivacanam anannatha. [258] Sanhatungasadisi ca nasika sobhate su abhiyobbanam pati sa jaraya upakulita viya saccavadivacanam anannatha. [259] Kankanamva sukatam sunitthitam sobhate su mama kannapaliyo ta jaraya valibhippalambita saccavadivacanam anannatha. [260] Pattalimakulavannasadisa sobhate su danta pure mama te jaraya khandita casita saccavadivacanam anannatha. [261] Kananamhi vanasandacarini kokilava madhuram nikujiham tam jaraya khalitam tahim tahim saccavadivacanam anannatha. [262] Sanhakamburiva suppamajjita sobhate su giva pure mama

--------------------------------------------------------------------------------------------- page265.

Sa jaraya bhagga vinamita saccavadivacanam anannatha. [263] Vattapalighasadisopama ubho sobhate su baha pure mama ta jaraya yatha patalibbalita saccavadivacanam anannatha. [264] Sanhamuddikasuvannamandita sobhate su hattha pure mama te jaraya yatha mulamulika saccavadivacanam anannatha. [265] Pinavattasahituggata ubho sobhate su thanaka pure mama thevikiva lambanti nodaka saccavadivacanam anannatha. [266] Kancanassa phalakamva sammattham sobhate su kayo pure mama so valihi sukhumahi otato saccavadivacanam anannatha. [267] Nagabhogasadisopama ubho sobhate su uru pure mama te jaraya yatha velunaliyo saccavadivacanam anannatha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page266.

[268] Sanhanupurasuvannamandita sobhate su jangha pure mama ta jaraya tiladandakariva saccavadivacanam anannatha. [269] Tulapunnasadisopama ubho sobhate su pada pure mama te jaraya phutita valimata saccavadivacanam anannatha. [270] Ediso ahu ayam samussayo jajjaro bahudukhanamalayo sopalepapatito jaragharo saccavadivacanam anannatha"ti ima gathayo abhasi. Tattha kalakati kalakavanna. Bhamaravannasadisati kalaka hontapi bhamarasadisavanna, siniddhanilati attho. Vellitaggati kuncitagga, mulato patthaya yava agga kuncita vellitati attho. Muddhajati kesa. Jarayati jarahetu jaraya upahatasobha. Sanavakasadisati sanasadisa vakasadisa ca, sanavakasadisa ceva makacivakasadisa catipi attho. Saccavadivacanam anannathati saccavadino avitathavadino sammasambuddhassa "sabbam rupam aniccam jarabhibhutan"tiadivacanam anannatha yathabhutameva, na tattha vitatham atthiti. Vasitova surabhi karandakoti pupphagandhavasacunnadihi vasito vasam gahapito pasadhanasamuggo viya sugandhi. Pupphapura mama uttamangabhutoti campakasumanamallikadi- pupphehi purito pubbe mama kesakalapo nimmaloti attho. Tanti uttamangajam. Atha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page267.

Paccha etarahi salomagandhikam pakatikalomagandhameva jatam. Atha va salomagandhikanti mendakalomehi 1- samanagandham. "elakalomagandhikan"tipi 2- vadanti. Kananamva sahitam suropitanti sutthu ropitam sahitam ghanasannivesam uddhameva utthitam ujukadighasakham upavanam viya. Kocchasuvicitaggasobhitanti pubbe kocchena suvannasuciya ca kesajatavijatanena vicitaggam hutva sobhitam, ghanabhavena va kocchasadisam hutva panadantasucihi 3- vicitaggataya sobhitam. Tanti uttamangajam. Viralam tahim tahinti tattha tattha viralam vilunakesam. Kanhakhandhakam suvannamanditanti suvannavajiradihi vibhusitam kanhakesapunjakam. Ye pana "sanhakandakasuvannamanditan"ti vadanti 4-, tesam sanhahi suvannasucihi jatavijatanena manditanti attho. Sobhate suvenihilankatanti sundarehi rajarukkha- malasadisehi 5- kesavenihi alankatam hutva pubbe virajate. Tam jaraya khalitam siram katanti tam tatha sobhitam siram idani jaraya khalitam khanditakhanditam 6- vilunakesam katam. Cittakarasukatava lekhikati cittakarena sippina nilaya vannadhatuya sutthu kata lekha viya. Sobhate su bhamuka pure mamati sundara bhamuka pubbe mama sobhanam gata. Valihi palambitati nalatante uppannahi valihi palambanta thita. Bhassarati bhasura 7-. Surucirati sutthu ruciRa. Yatha maniti manimuddika viya. Nettahesunti sunetta ahesum. Abhinilamayatati abhinila hutva ayata. Teti netta. Jarayabhihatati jaraya abhihata. Sanhatungasadisi cati sanha tunga sesamukhavayavanam anurupa ca. Sobhateti vattetva thapitaharitalavatti viya mama nasika sobhate. Su abhiyobbanam patiti @Footnote: 1 Si. matthakalomehi 2 cha.Ma....lomagandhantipi 3 Si.,i. phaladantasucihi @4 cha.Ma. pathanti 5 i. rajarukkhaphala... 6 Ma. khallatikam 7 Si.,i. pabhassara

--------------------------------------------------------------------------------------------- page268.

Sundare abhinavayobbanakale sa nasika idani jaraya nivaritasobhataya parisedita 1- viya varatta viya ca jata. Kankanamva sukatam sunitthitanti suparikammakatam suvannakankanam viya vattulabhavam sandhaya vadati. Sobhateti sobhante. "sobhante"ti va patho. Suiti nipatamattam. Kannapaliyoti kannagandha 2-. Valibhippalambitati tahim tahim uppannavalihi valita hutva vattaniya 3- panamitavatthakhandha bhassanta 4- olambanti. Pattalimakulavannasadisati kadalimakulasadisavannasanthana. Khanditati bhedanapatanehi khandita khandabhavam gata. Asitati vannabhedena asitabhavam gata. Kananamhi vanasandacarini, kokilava madhuram nikujihanti vanasande gocaracaranena 5- vanasandacarini kanane anusangitanivasini kokila viya madhuralapam nikujiham. Tanti tam nikujitam alapam. Khalitam tahim tahinti khandadantadibhavena tattha tattha pakkhalitam jatam. Sanhakamburiva suppamajjitati sutthu pamajjita sanha suvannasankha viya. Sa jaraya bhagga vinamitati mamsaparikkhayena vibhutasarajalataya 6- bhagga hutva vinata. Vattapalighasadisopamati vattena palighadandena samasama. Tati ta ubhopi bahayo. Yatha patalibbalitati jajjarabhavena palitapatalisakhasadisa. Sanhamuddikasuvannamanditati suvannamayahi matthabhasurahi 7- muddikahi vibhusita. Yatha mulamulikati mulakakandasadisa 8-. @Footnote: 1 Ma. patisedhika 2 Si. kannapatta, Ma. kannabandha 3 Si. vaddhaniya @4 Si. asatta, cha.Ma. panamitavatthakhandha viya bhassanta 5 Si. gocaram caratiti @6 cha.Ma. vibhutasirajalataya 7 Si. mattabhasurahi 8 Si. mulakakhandasadisa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page269.

Pinavattasahituggatati pina vatta annamannam sahitava hutva uggata uddhamukha. Sobhate su thanaka pure mamati mama ubhopi thana yathavuttarupa hutva suvannakalasiyo viya sobhimsu. Puthutte hi idam ekavacanam, atitatthe ca vattamanavacanam. Thevikiva lambanti nodakati te ubhopi me thana anudaka 1- galitajala venudandake thapitaudakabhasta viya lambanti. Kancanassa phalakamva sammatthanti jatahingulakena 2- makkhitva ciraparimajjitam sovannaphalakam viya sobhate. So valihi sukhumahi otatoti so mama kayo idani sukhumahi valihi tahim tahim vitato valittacam apanno. Nagabhogasadisopamati hatthinagassa hatthena samupama 3-. Hattho hi idha bhunjati etenati bhogoti vutto. Teti uruyo. Yatha velunaliyoti idani velupabbasadisa ahesum. Sanhanupurasuvannamanditati siniddhamatthehi 4- suvannanupurehi vibhusita. Janghati atthijanghayo. Tati ta janghayo. Tiladandakarivati appamamsalohitatta kisabhavena lunavasitthavisukkhatiladandaka viya ahesum. Rakaro padasandhikaro. Tulapunnasadisopamati mudusiniddhabhavena simbalitulapunnapali 5- gunthitaupahana- sadisa. Te mama pada idani phutita phalita bhijjita 6- valimata valimanto jata. Edisoti evaruPo. Ahu ahosi yathavuttappakaro. Ayam samussayoti ayam mama kayo. Jajjaroti sithilabandho. Bahudukhanamalayoti jaradihetukanam bahunam dukkhanam alayabhuto. Sopalepapatitoti so ayam samussayo apalepapatito abhisankharalepaparikkhayena patito patabhimukhoti attho. Sopi alepapatitoti va padavibhago, so eva attho. @Footnote: 1 cha.Ma. nodaka 2 cha.Ma. jatihingulakena 3 cha.Ma. samasama @4 Si. siniddhamattehi 5 Si....tulapunnapali... 6 cha.Ma. ayam patho na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page270.

Jaragharoti jinnagharasadiso. Jaraya va gharabhuto ahosi. Tasma saccavadino dhammanam yathabhutam sabhavam sammadeva natva kathanato avitathavadino sammasambuddhassa mama satthu vacanam anannatha. Evamayam theri attano attabhave aniccataya sallakkhanamukhena sabbesupi tebhumakadhammesu aniccatam upadharetva tadanusarena tattha dukkhalakkhanam anattalakkhananca aropetva vipassanam ussukkapenti maggapatipatiya arahattam papuni. Tena vuttam apadane 1-:- "yo ramsiphusitavelo phusso nama mahamuni tassaham bhagini asim ajayim khattiye kule. Tassa dhammam sunitvaham vippasannena cetasa mahadanam daditvana patthayim rupasampadam. Ekatimse ito kappe sikhi lokagganayako uppanno lokapajjoto tilokasarano jino. Tadarunapure ramme brahmannakulasambhava vimuttacittam kupita bhikkhunim abhisapayim. Vesikava anacara jinasasanadusika evam akkosayitvana tena papena kammuna. Darunam nirayam gantva mahadukkhasamappita tato cuta manussesu upapanna tapassini. @Footnote: 1 khu.apa. 33/204/431

--------------------------------------------------------------------------------------------- page271.

Dasajatisahassani ganikattam akarayim tamha papa na muccissam bhutva dutthavisam yatha. Brahmavesamasevissam 1- kassape jinasasane tena kammavipakena ajayim tidase pure. Pacchime bhave sampatte ahosim opapatika ambasakhantare jata ambapaliti tenaham. Parivuta panakotihi pabbajim jinasasane pattaham acalam thanam dhita buddhassa orasa. Iddhisu ca vasi homi sotadhatuvisuddhiya cetopariyananassa vasi homi mahamuni. Pubbenivasam janami dibbacakkhu visodhitam sabbasavaparikkhina natthi dani punabbhavo. Atthadhammaniruttisu patibhane tatheva ca nanam me vimalam suddham buddhasetthassa vahasa. Kilesa jhapita mayham bhava sabbe samuhata nagiva bandhanam chetva viharami anasava. Svagatam vata me asi buddhasetthassa santike tisso vijja anuppatta katam buddhassa sasanam. @Footnote: 1 cha.Ma. brahmacariyamasevisam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page272.

Patisambhida catasso vimokkhapi ca atthime chalabhinna sacchikata katam buddhassa sasanan"ti. Arahattam pana patva attano patipattim paccavekkhitva udanavasena ta eva gatha paccudahasiti. Ambapalitherigathavannana nitthita. ------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 34 page 262-272. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=34&A=5613&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=34&A=5613&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=467              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=9609              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=9643              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=9643              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]