AtthaPali Vol.38

dūtajātakaṃ yassatthā dūramāyantīti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ lolabhikkhuṃ ārabbha kathesi. Vatthu navakanipāte kākajātake āvibhavissati. Satthā pana taṃ bhikkhuṃ āmantetvā nakho bhikkhu idāneva pubbepi tvaṃ lolo lolyakāraṇena pana asinā sīsacchedaṃ labhasīti vatvā atītaṃ āhari. Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto tassa putto hutvā vayappatto takkasilāyaṃ sabbasippāni uggaṇhitvā pitu accayena rajje patiṭṭhāya bhojanasuddhiko ahosi. Tenassa bhojanasuddhikarājātveva nāmaṃ jātaṃ. So kira tathārūpe vidhāne ṭhatvā taṃ bhattaṃ bhuñjati yato tassa ekissā bhattapāṭiyā satasahassagghavayo hoti. Bhuñjanto pana antogehe na bhuñjati attano bhojanavidhānaṃ olokentaṃ mahājanaṃ puññāni kāretukāmatāya rājadvāre Ratanamaṇḍapaṃ kārāpetvā bhojanavelāya taṃ alaṅkārāpetvā kāñcanamaye samussitasetacchatte rājapallaṅke nisīditvā khattiyakaññāhi parivuto satasahassagghanikāya suvaṇṇapātiyā satasahassagghanikarasabhojanaṃ bhuñjati. Atheko lolapuriso tassa bhojanavidhānaṃ oloketvā taṃ bhojanaṃ bhuñjitukāmo hutvā pipāsaṃ sandhāretuṃ asakkonto attheko upāyoti daḷhaṃ nivāsetvā hatthaṃ ukkhipatvā bho ahaṃ dūtoti uccāsaddaṃ karonto rājānaṃ upasaṅkami. Tena ca samayena tasmiṃ janapade dūtomhīti vadante na nivārenti tasmā mahājano dvidhā bhinditvā okāsaṃ adāsi. So vegena gantvā rañño suvaṇṇapātito ekaṃ bhattapiṇḍaṃ gahetvā mukhe pakkhipi. Athassa sīsaṃ chindissāmīti asiggāho asiṃ abbāhesi. Rājā mā paharīti nivāretvā mā bhāyi bhuñjassūti hatthaṃ dhovitvā nisīdi. Bhojanapariyosāne cassa attano pivanapānīyañceva tambulañca dāpetvā rājā bho purisa tvaṃ dūtomhīti vadesi kassa dūtosīti pucchi. Mahārāja ahaṃ taṇhādūto taṇhā maṃ dūtaṃ katvā āṇāpetvā tvaṃ gacchāhīti pesesīti vatvā purimā dve gāthā avoca yassatthā dūramāyanti amittamapi yācituṃ tassūdarassahaṃ dūto mā me kujjha rathesabha yassa divā ca ratto ca vasamāyanti māṇavā tassūdarassahaṃ dūto mā me kujjha rathesabhāti. Tattha yassatthā dūramāyantīti yassatthāya ime sattā Taṇhāvasikā hutvā dūrampi gacchanti. Rathesabhāti rathayodhajeṭṭhaka. Rājā tassa vacanaṃ sutvā saccametaṃ ime sattā udaradūtā taṇhāvasena vicaranti taṇhā ca ime satte vicāreti yāva manāpaṃ vata iminā kathitanti tassa purisassa tusitvā tatiyaṃ gāthamāha dadāmi te brāhmaṇa rohiṇīnaṃ gavaṃ sahassaṃ saha puṅgavena dūto hi dūtassa kathaṃ na dajjaṃ mayampi tasseva bhavāma dūtāti. Tattha brāhmaṇāti ālapanamattametaṃ. Rohiṇīnanti rattavaṇṇānaṃ. Saha puṅgavenāti yūthapariṇāyakena upaddavarakkhakena usabhena saddhiṃ. Mayampīti ahañca avasesā ca sabbasattā tasseva udarassa dūtā bhavāma tasmā ahaṃ udaradūto samāno udaradūtassa tuyhaṃ kasmā na dajjanti. Evañca pana vatvā iminā ca tumhādisena purisena assutapubbaṃ kāraṇaṃ sāvitanti tuṭṭhacitto tassa mahantaṃ yasaṃ adāsi. Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi. Saccapariyosāne lolabhikkhu anāgāmiphale patiṭṭhahi. Bahū sotāpannādayo ahesuṃ. Tadā lolapuriso etarahi lolabhikkhu. Bhojanasuddhikarājā pana ahamevāti. Dūtajātakaṃ dasamaṃ. Saṅkappavaggo paṭhamo.

The Pali Atthakatha in Roman Book 38 page 57-59. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=1182 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=1182 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=379 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2090 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2078 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2078 Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27