ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 39 : PALI ROMAN Ja.A.5 chakka-dasakanipata

                       Tittirajatakam
     yo te puttaketi idam sattha gijjhakute viharanto devadattassa
vadhaya parisakkanam arabbha kathesi.
     Tasmim hi samaye dhammasabhayam katham samutthapesum avuso
devadatto nillajjo anariyo evam uttamagunadharassa sammasambuddhassa
ajatasattuna saddhim ekato hutva dhanuggahappayojanasilapavijjhana-
nalagirivissajjanehi vadhaya upayam karotiti. Sattha agantva kaya
nuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva imaya namati
vutte na bhikkhave idaneva pubbepi devadatto mayham vadhaya
parisakkiti vatva atitam ahari
     atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente eko
disapamokkho acariyo baranasiyam pancasatanam manavakanam sippam
vacento ekadivasam cintesi mayham idheva vasantassa palibodho
hoti manavakanampi sippam na nitthati himavantappadese arannayatane
pavisitva tattha vasanto sippam vacessamiti. So manavakanam
kathetva tilatandulatelavatthadini gahapetva arannam pavisitva
maggato avidure thane pannasalam karapetva nivasam kappesi.
Manavapi attano attano pannasalam karimsu. Manavanam
nataka telatanduladini pesenti. Ratthavasinopi disapamokkho
acariyo kira aranne asukatthane vasanto sippam ugganhapetiti
Tassa tanduladini abhiharanti kantaram patipannapi denti. Annataro
puriso khirapanatthaya savaccham dhenumpi adasi. Acariyassa pana
pannasalaya santike dvihi potakehi saddhim eka godha vasati.
Sihabyagghapissa upatthanam agacchanti. Eko tittiropi tattha
nibaddhavaso ahosi. So acariyassa manavanam mante vacentassa
saddam sutva tayopi vede ugganhi. Manava tena saddhim
ativissasika ahesum. Aparabhage manavesu nipphattim appattesuyeva
acariyo kalamakasi. Manava tassa sariram jhapetva valukaya
thupam katva nanapupphehi pujetva rodanti paridevanti. Atha ne
tittiro kasma rodathati aha. Acariyo no sippe anitthiteyeva
kalam kato tasma rodamati. Evam sante ma cintayittha aham
vo sippam vacessamiti. Tvam katham janasiti. Aham acariye
tumhakam vacente sutvava tayo vede pagune akasinti. Tenahi
attano pagunabhavam amhe janapehiti. Tittiro tenahi sunathati
tesam ganthiganthithanameva pabbatamatthaka nadim otaranto viya
osaresi. Manava hatthatuttha hutva tittirapanditassa santike
sippam patthapesum. Sopi disapamokkhacariyassa thane thatva tesam
sippam vacesi. Manava tassa suvannapanjaram katva upari vitanam
bandhitva suvannatattake madhulajadini upasamharanta nanavannehi
pupphehi pujenta mahantam sakkaram karimsu. Tittiro hi arannayatane
pancasate manave mante vacetiti sakalajambudipe pakato ahosi.
Tada jambudipe giraggasamajjasadisam mahantam chanam ghosayimsu. Manavanam
matapitaro chanadassanatthaya agacchantuti pesesum. Manava
tittirassa arocetva tittirapanditam sabbanca assamapadam godham
paticchadetva attano attano nagarameva agamimsu. Tada eko
nikkaruniko dutthatapaso tattha tattha vicaranto tam thanam sampapuni.
Godha tam disva patisantharam katva asukatthane tandula asukatthane
teladini atthi bhattam pacitva bhunjahiti vatva gocaratthaya
gata. Tapaso patova bhattam pacitva dve godhaputtake maretva
rasam katva bhunji. Diva tittirapanditanca vacchakanca maretva
khadi. Sayam dhenum agatam disva tampi maretva mamsam khaditva
rukkhamule nipajjitva ghuraghurayanto niddam okkami. Godha sayam
agantva puttake apassanti upadhariyamana vicari. Rukkhadevata
godham puttake adisva kampamanam oloketva khandhavivare dibbanubhavena
thatva godhe ma kampi imina papapurisena tava puttaka ca
tittiro ca vaccho ca dhenu ca marita givayam nam damsitva
jivitakkhayam papehiti sallapanti pathamam gathamaha
        yo te puttake akhadi     dinnabhatto adusake
        tasmim dathe nipatehi      ma te muncittha jivateti.
     Tattha dinnabhattoti bhattam pacitva bhunjati taya dinnabhatto.
Adusaketi niddose niraparadhe. Tasmim datheti papapurise catassopi
datha nipatehiti adhippayo. Ma te muncittha jivateti jivanto
Sajivo hutva tava hatthato esa papadhammo ma muncittha mokkham
ma labhatu jivitakkhayam papehiti attho.
     Tato godha dve gatha abhasi
        akinnaluddho puriso       dhaticolamva makkhito
        padesam tam na passasami      yattha datham nipataye.
        Akatannussa posassa        niccam vivaradassino
        sabbance pathavim dajja      neva nam abhiradhayeti.
     Tattha akinnaluddhoti galhaluddho. Vivaradassinoti chiddam
otaram pariyesantassa. Neva nam abhiradhayeti evarupam puggalam
sakalapathavim dadantoti tosetum na sakkuneyya kimanga panaham bhatta-
mattadayikati dasseti.
     Godha evam vatva ayam pabujjhitva mampi khadeyyati
attano jivitam rakkhamana palayi. Tepi pana sihabyaggha tittirassa
sahayakava. Kadaci te agantva tittiram passanti. Kadaci
so gantva tesam dhammam desetva agacchati. Tasmim pana divase
siho byaggham aha samma ciram na dittho no tittiro ajja
sattatthadivasa honti gaccha tavassa pavattim natva ehiti.
Byaggho sadhuti sampaticchitva godhaya palayitakale tam thanam patva
tam papapurisam niddayantam passi. Tassa jatantare tittirapanditassa
lomani pannayanti. Dhenuya ca vacchakassa ca atthini pannayanti.
Byaggharaja tam sabbam disva suvannapanjare tittirapanditam adisva
Imina papapurisene te marita bhavissantiti tam padena paharitva
utthapesi. So tam disvava bhitatasitova ahosi. Atha nam
byaggho tvam ete maretva khaditi pucchitva neva maremi
na khadamiti papadhamma tayi amarente anno ko maressati
kathehi akathentassa te jivitam natthiti. So maranabhayabhito
ama sami godhapotake ca vacchakanca dhenunca maretva khadim
tittiram pana na maremiti. So tassa bahum kathentassapi asaddahitva
tvam kuto agatositi pucchitva sami kalingaratthavasikanam vanijakanam
bhandam vahanto jivitahetu idancidanca kammam katva idanamhi
idhagatoti tena sabbasmim attana katakamme kathite papadhamma tayi
tittiram amarente anno ko maressati ehi sihassa migaranno
santikam tam nessamiti tam purato katva tasento agamasi. Siho
byaggharajanam tam anentam disva byaggham pucchanto catuttham gathamaha
                kinnu subahu taramanarupo
                pacchagatosi saha manavena
                kim kiccamattham idhamatthi tuyham
                akkhahi me pucchito etamatthanti.
     Tattha subahuti byaggham namenalapati. Byagghassa hi purimakayo
manapo hoti tena nam evamaha. Kim kiccamattham idhamatthi
tuyhanti kim karaniyam atthasamhitam imina manavena idha atthi.
Tuyham kim kiccamatthanti patho. Ayameva attho.
     Tam sutva byaggho pancamam gathamaha
                yo te sakha daddaro sadhurupo
                tassa vadham parisankami ajja
                purisassa kammayatanani sutva
                naham sukhim daddaram ajja manneti.
     Tattha daddaroti tittiro. Tassa vadhanti tassa tittirapanditassa
imamha purisa ajja vadham parisankami. Naham sukhinti aham ajja
daddaram sukhim arogyam na mannami.
     Atha nam siho chatthamam gathamaha
                kanissa kammayatanani assu
                purisassa vuttisamodhanataya
                kam va patinnam purisassa sutva
                parisankasi daddaram manavenati.
     Tattha assuti assosi. Vuttisamodhanatayati jivitavuttisamodhanat-
thaya. Kani nama imina attano kammani tuyham kathitaniti
attho. Manavenati kim sutva imina manavena maritam parisankamasi.
     Athassa kathento byaggharaja sesagatha abhasi
                cinna kalinga carita vanijja
                vettacaro sankupathopi cinno
                natehi cinnam saha vakurehi
                dandena yuddhampi samajjamajjhe.
                Bandha kulika mitamalhakena
                akkha thita sannamo abbhatito
                appahitam pupphakam addharattam
                hattha daddha pindapatiggahena.
                Tanissa kammayatanani assu
                purisassa vuttisamodhanataya
                yatha ayam dissati lomapindo
                gavo hata kim pana daddarassati.
     Tattha cinna kalingati vanijakanam bhandam vahantena kira
tena kalingaratthe cinna carita vanijjapi tena kata. Vettacaroti
vettehi sancaritabbo. Sankupathopi cinnoti khanukamaggopi
valanjito. Natehiti jivitahetuyeva natehipi saddhim. Cinnam saha
vakurehiti vakure vahantena vakurahipi saddhim caritam. Dandena
yuddhanti dandayuddhampi kira tena yujjhitam. Bandha kulikati sakunikapi
kira tena bandha. Mitamalhakenati dhannamapakampi kira tena katam.
Akkha thitati akkhadhuttanam veyyavaccam karontena akkhapi thapita.
Sannamo abbhatitoti jivitavuttim nissaya pabbajantena silasannamo
atikkanto. Appahitanti thapitam appaggharanam katam. Pupphakanti
lohitam. Idam vuttam hoti imina kira jivitam nissaya rajaparadhikanam
hatthapade chinditva te anetva salayam nipajjapetva vanamukhehi
paggharantam lohitam addharattisamaye tattha gantva kandakadhumam nama
Datva thapitanti. Hattha daddhati ajivakapabbajjam pabbajitakale
unhapindapatiggahanena hatthapi kirassa daddha. Tanissa kamma-
yatananiti tani assa kammayatanani. Assuti assosim. Yatha
ayanti yatha esa etassa jatantare tittiralomapindopi dissati
imina karanena veditabbametam eteneva so maritoti. Gavo
hata kim pana daddarassati gavopi etena hata daddarassa pana
kim na maritabbamatthi tasma esa tam maressatiti.
     Sihopi tam purisam pucchi marito te tittirapanditoti. Ama
samiti. Athassa saccavacanam sutva siho tam vissajjetukamo ahosi.
Byaggharaja pana maretabbayuttako esa papoti vatva tattheva nam
dathahi paharitva maretva avatam khanitva pakkhipi. Manava
agantva tittirapanditam adisva roditva paridevitva nivattimsu.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva evam bhikkhave devadatto
pubbepi mayham vadhaya parisakkiti vatva jatakam samodhanesi tada
jatilo devadatto ahosi godha kisagotami byaggho moggallano
siho sariputto disapamokkho acariyo kassapo tittirapandito
ahamevati.
                   Tittirajatakam dvadasamam.
                 Navakanipatavannana samatta.
                  ------------------
@Footnote:
@*** hanranir m+mikhramula ***



             The Pali Atthakatha in Roman Book 39 page 410-418. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=39&A=8284&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=39&A=8284&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1310              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=5414              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=5470              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=5470              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]