ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 40 : PALI ROMAN Ja.A.6 ekadasaka-pakinnaka

                     5. Bhimsakajatakam.
     Assam gavam rajatam jatarupanti idam sattha jetavane viharanto
ukkanthitabhikkhum arabbha kathesi. Vatthu pana kusarajajatake avibhavissati.
     Tada pana sattha saccam kira tvam bhikkhu ukkanthitositi
pucchitva saccam bhanteti kim paticcati kilesam bhanteti vutte
bhikkhu evarupe niyyanikasasane pabbajitva kasma kilesam paticca
ukkanthitosi poranakapandita anuppanne buddhe bahirakapabbajjam
pabbajitva vatthukamakilesakame arabbha uppajjanakasannam sapatham
katva viharimsuti vatva atitam ahari
     atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente bodhisatto
asitikotivibhavassa brahmanamahasalassa putto hutva nibbatti.
Mahakancanakumarotissa namam karimsu. Athassa padasa vicaranakale
aparopi putto jayi upakancanakumaroti namam karimsu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page287.

Evam patipatiya satta putta ahesum. Sabbakanittha paneka dhita. Tassa kancanadeviti namam karimsu. Mahakancanakumaro vayappatto takkasilato sabbasippani ugganhitva agacchi. Atha nam matapitaro gharavasena bandhitukama attano samanajatikulato te darikam aneyyama gharavasam santhapehiti vadimsu. Ammatata na mayham gharavasenattho mayham hi tayo bhava adittaviya sappatibhaya bandhanagaraviya palibandhana ukkarabhumiviya paramajeguccha hutva upatthahanti maya supinenapi methunadhammo na ditthapubbo anne vo putta atthi te gharavasena nimantethati vatva punappunam yacitopi sahaye pesetva tehi yacitopi na icchi. Atha nam sahaya samma kim pana tvam patthento kame paribhunjitum na icchasiti pucchimsu. So tesam nekkhammajjhasayatam arocesi. Tam sutva matapitaro sesaputte nimantesum. Tepi na icchimsu. Kancanadevi na icchatiyeva. Aparabhage matapitaro kalamakamsu. Mahakancanapandito matapitunam kattabbakiccam katva asitikotidhanena kapanadaliddakanam mahadanam datva cha bhataro bhaginim ekam dasam ekam dasim ekam sahayakanca adaya mahabhinikkhamanam nikkhamitva himavantam pavisi. Te tattha padumasaram nissaya ramaniyabhumibhage assamam katva pabbajitva vanamulaphalaharehi yapayimsu. Te arannam gacchanta ekatova gantva yattheko phalam va pattam va passati tattha itarepi pakkositva ditthasutadini kathenta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page288.

Uccinanti. Gamassa kammatthanamviya hoti. Acariyo mahakancanatapaso cintesi amhakam asitikotidhanam chaddetva pabbajitanam evam loluppavasena phalaphalatthaya vicaranamnama appatirupam ito patthaya ahameva phalam aharissamiti. So assamam patva sabbepi te sayanhasamaye sannipatetva tamattham arocetva tumhe idheva samanadhammam karonto acchatha aham phalaphalam aharissamiti aha. Atha nam upakancanadayo mayam acariya tumhe nissaya pabbajita tumhe idheva samanadhammam karotha bhagini no idheva hotu dasipi tassa santike acchatu mayam attha jana varena phalaphalam aharissama tumhe pana tayo varamuttaka hothati vatva patinnam ganhimsu. Tato patthaya atthasu janesu ekeko varena varena phalaphalani aharati. Sesa attano salayameva honti akaranena ekato bhavitum na labhanti. Varappatto phalaphalam aharitva eko pasano atthi tattha pasanaphalake phalaphale ekadasa kotthase katva gandisannam datva attano kotthasam adaya vasanatthanam pavisati. Sesa gandisannaya nikkhamitva ullolasaddam akatva garavapariharena gantva attano papunanakotthasam adaya vasanatthanam gantva paribhunjitva samanadhammam karonti. Aparabhage bhimsani aharitva khadanta tejatapa ghoratapa paramajitindriya kasinaparikammam karonta viharimsu. Atha tesam silatejena sakkassa bhavanam kampi. Sakkopi kamadhimutta nukho ime isayo noti asankam karotiyeva. So

--------------------------------------------------------------------------------------------- page289.

Ime tava isayo pariganhissamiti cintetva attano anubhavena mahasattassa kotthasam tayo divase antaradhapesi. So pathamadivase kotthasam adisva mama kotthaso pammuttho bhavissatiti cintesi dutiyadivase mama dosena bhavitabbam panamavasena mama kotthasam na thapesi manneti cintesi tatiyadivase kena nukho karanena mayham kotthasam na thapesi sace me doso bhavissati khamapessamiti sayanhasamaye gandisannam adasi. Sabbe sannipatitva kena gandisanna dinnati ahamsu. Maya tatati. Kimkarana acariyati. Tata tatiyadivase kena phalaphalam abhatanti. Eko utthaya maya acariyati vanditva atthasi. Sesakotthase karontena te mayham kotthaso kato no vati. Ama acariya jetthakakotthaso me katoti. Hiyo kenabhatanta. Mayapiti aparo utthaya vanditva atthasi. Kotthasam karonto mam anussari no vati. Tumhakam me jetthakakotthaso thapitoti. Ajja kenabhatanti. Mayati aparo utthaya vanditva atthasi. Kotthasam karonto mam anussari no vati. Tumhakam me jetthakakotthaso katoti. Tata ajja mayham kotthasam alabhantassa tayo divasa pathamadivase kotthasam adisva kotthasam karonto mam pammuttho bhavissatiti cintesim dutiyadivase mama koci doso bhavissatiti cintesim ajja pana sace me doso atthi khamapessamiti cintetva gandisannaya tumhe sannipatesim

--------------------------------------------------------------------------------------------- page290.

Ete bhimsakotthase tumhe karimhati vadatha aham na labhami etesam thenetva khadakam natum vattati kame pahaya pabbajitanam bhimsamattam thenanamnama appatirupanti. Te tassa katham sutva aho sahasikakammanti sabbeva ubbegacitta ahesum. Tasmim assamapade vanajettharukkhadevata vitapa otaritva agantva tesanneva santike nisidi. Anenjakaranam kariyamano dukkham adhivasetum asakkonto alanam bhinditva palayitva arannam pavittho eko varano kalena kalam isiganam vandati. Sopi agantva ekamantam atthasi. Sappakilapanako eko vanaro ahitundakassa hatthato muccito arannam pavisitva tattheva assame vasati. Sopi tam divasam isiganam vanditva ekamantam nisidi. Sakko isiganam parigan hissamiti tesam santike adissamanakayo atthasi. Tasmim khane bodhisattassa kanittho upakancanatapaso utthayasana bodhisattam vanditva sesanam apacitim dassetva acariya aham annam apatthapetva attananneva sodhetum labhamiti pucchi. So ama labhasiti. So isiganamajjhe thatva sace te maya bhimsani khaditani evaruponama homiti sapatham karonto pathamam gathamaha assam gavam rajatam jatarupam bhariyanca so labhatam manapam puttehi darehi samangi hotu bhimsani te brahmana yo ahasiti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page291.

Tattha assam gavanti idam so yattakani piyavatthuni honti tehi vippayogehi tattakani sokadukkhani uppajjantiti vatthukame garahanto ahati veditabbo. Tam sutva isigano marisa marisa katham atibhariyo te sapathoti kanne pidahi. Bodhisatto pana tata atibhariyo te sapatho na tvam khadasi tava pattasane nisidati aha. Tasmim sapatham katva nisinne dutiyabhata utthaya mahasattam vanditva sapathena attanam sodhento dutiyam gathamaha malanca so kasikacandananca dharetu puttassa bahu bhavantu kamesu tibbam kurutam apekkham bhimsani te brahmana yo ahasiti. Tattha tibbanti vatthukamakilesakamesu bahalam apekkham karotuti. Idam so yassetesu tibba apekkha so tehi vippayogehi mahantam dukkham papunatiti dukkhapatikkhepanavaseneva aha. Tasmim nisinne sesapi attano ajjhasayanurupena tam tam gatham abhasimsu pahutadhanno kasima yasassi putte gihi dhanima sabbakame vayam apassam gharamavasatu bhimsani te brahmana yo ahasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page292.

So khattiyo hotu pasayhakari rajadhiraja balava yasassi so caturantam mahimavasatu bhimsani te brahmana yo ahasi. So brahmano hotu avitarago muhuttanakkhattapathesu yutto pujetu nam ratthapati yasassi bhimsani te brahmana yo ahasi. Ajjhayikam sabbamantanca vedam tapassinam mannatu sabbaloko pujentu nam janapada samecca bhimsani te brahmana yo ahasi. Catussadam gamavaram samiddham dinnam hi so bhunjatu vasavena avitarago maranam khipetu bhimsani te brahmana yo ahasi. So gamani hotu sahayamajjhe naccehi gitehi pamodamano ma rajato byasanamalattha kinci bhimsani te brahmana yo ahasi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page293.

Yam ekaraja pathavim vijitva itthisahassana thapetu aggam simantininam pavara bhavatu bhimsani te brahmana yo ahasi. Dasinam hi sa sabbasamagatanam bhunjeyya sadhum avikampamana caratu labhena vikatthamana bhimsani te brahmana yo ahasi. Avasiko hotu mahavihare navakammiko hotu kajangalayam alokasandhim divasa karotu bhimsani te brahmana yo ahasi. So bajjhatu pasasatebhi chabbhi ramma vana niyatu rajadhanim guttehi so hannatu pacanebhi bhimsani te brahmana yo ahasi. Alakkamali tipukannaviddho latthihato sappamukham upetu sakanca baddho visikham caratu bhimsani te brahmana yo ahasiti. Tattha tatiyena vuttagathaya kasimati sampananakasikammo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page294.

Putte gihi dhanima sabbakameti putte labhatu gihi hotu sattavidhena dhanima hotu rupadibhede sabbakame labhatu. Vayam apassanti mahallakakale pabbajjanurupampi attano vayam apassanto pancakamagunasamiddham gharameva avasatuti idam so pancakamagunasamiddho kamagunavippayogena mahavinasam papunatiti dassetum kathesi. Catutthena vuttagathaya rajadhirajati rajunam antare atirajati idam so issaranamnama issariye parigalite mahantam dukkham uppajjatiti rajje dosam dassento kathesi. Pancamena vuttagathaya avitaragoti purohitatthanatanhaya satanhoti idam so purohitasseva purohicceva galite mahantam domanassam uppajjatiti dassetum kathesi. Chatthena vuttagathaya tapassinanti tapassi silasampannoti tam mannatu idam so labhasakkarapagamena mahantam domanassam uppajjatiti labhasakkaragarahavasena kathesi. Sahayakatapasena vuttagathaya catussadanti akinnamanussataya manussehi pahutadhannataya dhannena sulabhadaruhi sampannodakataya udakenati catuhi ussannam ussadasamannagatanti attho. Vasavenati vasavena dinnamviya acalam vasavato laddhavaranubhavena tam rajanam aradhetva tena dinnantipi attho. Avitaragoti kaddame sukaradayoviya kamapanke nimuggova hutva. Iti so kamanam adinavam kathento evamaha. Dasena vuttagathaya gamaniti gamajetthako ayampi kame garahantoyeva evamaha. Kancanadeviya vuttagathaya yanti yam itthinti attho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page295.

Ekarajati aggaraja. Itthisahassananti vacanamatthataya vuttam solasannam itthisahassanam aggatthane thapetuti attho. Simantininanti simantadharanam itthinanti attho. Iti esa itthibhave thitapi duggandhagutharasiviya kame garahantiyeva evamaha. Dasiya vuttagathaya sabbasamagatananti sabbesam sannipatitanam majjhe nisiditva akampamana anosakkamana sadhurasam bhunjatuti attho dasinam kira samikanam santike nisiditva bhunjanamnama appiyam iti sa attano appiyataya evamaha. Caratuti caratu. Paralabhena vikatthamanati labhahetu kuhakakammam karonti labhasakkaram uppadentiti attho imina sa dasibhave thitapi kilesavatthumeva garahatiti. Devataya vuttagathaya avasikoti avasajagganako. Kajangalayanti evamnamake nagare tattha kira dabbasambhara sulabha. Alokasandhim divasati ekadivaseneva vatapanam karotu so kira devaputto kassapabuddhakale kajangalanagaram nissaya yojanike jinnamahavihare avasikasanghatthero hutva jinnavihare navakammam karontova mahadukkham anubhavi tasma tadeva dukkham arabbha evamaha. Hatthina vuttagathaya pasasatebhiti bahuhi pasehi. Chabbhiti catusu padesu givaya katibhage cati chasu thanesu. Guttehiti dikantakehi dighalatthihi. Pacanebhiti rasapacanehi ankusakehi so varano kira attana anubhutam dukkhanneva arabbha evamaha. Vanarena vuttagathaya alakkamaliti ahitundikena kanthe parikkhipitva thapitaya alakkamalaya samannagato.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page296.

Tipukannaviddhoti tipupilandhanena pilandhakanno. Latthihatoti sappakilam sikkhapiyamano latthiya hato hutva esopi ahitundikahatthe attana anubhutadukkhameva sandhaya evamaha. Evam terasahi janehi sapathe kate mahasatto cintesi kadaci ime ayam anatthameva natthanti kathetiti mayi asankam kareyyum ahampi sapatham karomiti sapatham karonto imam gathamaha yo ve anattham natthanti aha kameva so labhatu bhunjatu ca agaramajjhe maranam upetu yo vabhonto sankati kancidevati. Tattha bhontoti alapanam idam vuttam hoti bhavanto yo anatthe kotthase natthamevati vadati yo va tumhesu kanci asankati so pancakamagune labhatuceva bhunjatu ca ramaniyameva pabbajjam alabhitva agaramajjheyeva maratuti. Isihi pana sapathe kate sakko bhayitva aham imepi vimamsanto bhimsani antaradhapesim ime chadditakhelapindamviya kame garahanta sapatham karonti kamagunagarahakaranam te pucchissamiti cintetva dissamanarupo bodhisattam vanditva pucchanto anantaram gathamaha yadesamana vicaranti loke itthanca kantanca bahunametam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page297.

Piyam manunnam idha jivaloke kasma isayo nappasamsanti kameti. Tattha yadesamanati yam vatthukamam kilesakamanca kasigorakkhadihi samavisamakammehi pariyesamana satta loke vicaranti etam bahunam devamanussanam itthanca kantanca piyanca manunnanca kasma isayo nappasamsanti kameti attho. Kameti imina tam vatthum sarupato dasseti. Athassa panham visajjento mahasatto dve gatha abhasi kamesu ve hannare bajjhare ca kamesu dukkhanca bhayanca jatam kamesu bhutadhipati pamatta papani kammani karonti moha. Te papadhamma pasavetva papam kayassa bheda nirayam vajanti adinavam kamagunesu disva tasma isayo nappasamsanti kameti. Tattha kamesuti kamahetu kame nissaya kayaduccaritadini karontiti attho. Hannareti dandadihi hannanti. Bajjhareti rajjubandhanadihi bajjhanti. Dukkhanti kayikacetasikam asatam dukkham. Bhayanti attanuvadadikam sabbabhayam. Bhutadhipatiti sakkam alapati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page298.

Adinavam kamagunesu disvati evarupam dosam so panesa adinavo dukkhakkhandhadihi suttehi dipetabboti. Sakko mahasattassa katham sutva samviggamanaso anantaram gathamaha vimamsamano isino bhisani tire gahetvana thale nidhesim suddha apapa isayo vasanti etani te brahmacari bhimsaniti. Tattha vimamsamanoti bhante aham ime isayo kamadhimutta va no vati vimamsamano. Isinoti tava mahesino santakani bhimsani. Tire gahetvanati tire nikkhittani gahetva thale ekamante nidhesim. Suddhati idani maya tumhakam sapathakiriyaya natam ime isayo suddha apapa hutva vasantiti. Tam sutva bodhisatto aha na te nata no pana kilaneyya na bandhava no pana te sahaya kasmim paravambham sahassanetta isibhi tvam kilasi devarajati. Tattha na te natati devaraja mayam tava nata va kilitabbayuttaka va kenaci na homa napi tava natakava na sahaya atha tvam kismim paravambham katva kim nissaya isihi saddhim kilasiti attho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page299.

Atha nam sakko khamapento visatimam gathamaha acariyo mesi pita ca mayham esa patittha khalitassa brahme ekaparadham khamatu bhuripanna na pandita kopabala bhavantiti. Tattha esa patitthati esa tava padacchaya ajja mama khalitassa patittha hotu. Kopabalati panditanama khantibala bhavanti na kopabalati. Mahasatto sakkassa devaranno khamitva sayam isiganam khamapento itaram gathamaha suvasitam isinam ekarattim yam vasavam bhutapatiddasama sabbeva bhonto sumana bhavantu yam brahmano paccupadi bhimsaniti. Tattha suvasitam isinam ekarattinti ayasmantanam ekarattimpi imasmim aranne vasitam suvasitameva kimkarana yam vasavam bhutapatim addasama sace mayam nagare vasimha imam na addasamha. Bhontoti bhavanto sabbe sumana bhavantu somanassa bhavantu sakkassa devaranno khamantu kimkarana yam brahmano paccupadi bhimsaniti yasma tumhakam acariyo bhimsani patilabhatiti. Sakko isiganam vanditva devalokameva gato. Isiganopi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page300.

Jhanabhinna nibbattetva brahmalokupago ahosi. Sattha imam dhammadesanam aharitva evam bhikkhave poranakapandita sapatham katva kilese jahimsuti vatva saccani pakasesi. Saccapariyosane ukkanthitabhikkhu sotapattiphale patitthahi jatakam samodhanento puna sattha tisso osanagatha abhasi ahanca sariputto ca moggallano ca kassapo anuruddho punnanando tadasum satta bhataro. Bhagini uppalavanna dasi khujjuttara tada citto gahapati daso yakkho satagiro tada. Palileyyo tada nago madhuro settho ca vanaro kaludayi tada sakko evam dharetha jatakanti. Bhimsakajatakam pancamam. ----------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 40 page 286-300. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=40&A=5826&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=40&A=5826&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=1921              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=7429              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=7728              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=7728              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]