ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 47 : PALI ROMAN Patisam.A.1 (saddhamma.1)

                    18. Bhuminanattanananiddesavannana
     [72] Bhuminanattanananiddese bhumiyoti bhaga pariccheda va. Kamavacarati
ettha duvidho kamo kilesakamo vatthukamo ca. Kilesakamo chandarago, vatthukamo
@Footnote: 1 Si. kalanantaraja

--------------------------------------------------------------------------------------------- page312.

Tebhumakavattam. Kilesakamo kametiti kamo, vatthukamo kamiyatiti kamo. So duvidho kamo pavattivasena yasmim padese avacarati, so padeso kamo ettha avacaratiti kamavacaro. So pana padeso catunnam apayanam, manussalokassa, channanca devalokanam vasena ekadasavidho. Yatha hi yasmim padese sasattha purisa avacaranti, so vijjamanesupi annesu dvipadacatuppadesu avacarantesu tesam abhilakkhitatta "sasatthavacaro"ti vuccati, evam vijjamanesupi annesu rupavacaradisu tattha avacarantesu tesam abhilakkhitatta ayam padeso "kamavacaro"tveva vuccati. Svayam yatha rupabhavo rupam, evam uttarapadalopam katva "kamo"tveva vuccati. Tappatibaddho ekeko dhammo imasmim ekadasavidhapadesasankhate kame avacaratiti kamavacaro. Kincapi hi ettha keci dhamma ruparupabhavesupi avacaranti, yatha pana sangame avacaranto "sangamavacaro"ti laddhanamo nago nagare carantopi "sangamavacaro"tveva vuccati, thalajalacara panino athale ajjale ca thitapi "thalacara jalacara"tveva vuccanti, evam te annattha avacarantapi kamavacarayevati veditabba. Arammanakaranavasena va etesu vuttappakaresu dhammesu kamo avacaratiti kamavacaRa. Kamancesa ruparupavacaradhammesupi avacarati, yatha pana "vadatiti vaccho `mahiyam seti'ti mahiso"ti vutte na yattaka vadanti, mahiyam va senti, sabbesam tam namam hoti. Evamsampadamidam veditabbam. Ettha sabbe te dhamme ekarasim katva vuttabhumisaddamapekkhitva kamavacarati atthilingavacanam katam. Rupavacaratiadisu rupabhavo rupam, tasmim rupe avacarantiti rupavacaRa. Arupabhavo arupam, tasmim arupe avacarantiti arupavacaRa. Tebhumakavatte pariyapanna antogadhati pariyapanna, tasmim na pariyapannati apariyapanna. Kamavacaradibhuminiddesesu hetthatoti hetthabhagena. Avicinirayanti jalanam va sattanam va vedananam va vici antaram chiddam ettha natthiti avici. Sukhasankhato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page313.

Ayo ettha natthiti nirayo, niratiatthenapi nirayo. Pariyantam karitvati tam avicisankhatam nirayam antam katva. Uparitoti uparibhagena. Paranimmitavasavatti deveti paranimmitesu kamesu vasam vattanato evamladdhavohare deve. Anto karitvati anto pakkhipitva. Yam etasmim antareti ye etasmim okase. Yanti ca lingavacanavipallaso kato. Etthavacarati imina yasma tasmim antare annepi caranti kadaci katthaci sambhavato, tasma tesam asanganhanattham avacarati vuttam. Tena ye etasmim antare ogalha hutva caranti sabbattha sada ca sambhavato, adhobhage caranti avicinirayassa hettha bhutupadaya pavattibhavena, tesam sangaho kato hoti. Te hi ogalha caranti, adhobhage carantiti avacaRa. Ettha pariyapannati imina pana yasma ete etthavacara annatthapi avacaranti, na pana tattha pariyapanna honti, tasma tesam annatthapi avacarantanam pariggaho kato hoti. Idani te ettha pariyapanne dhamme rasisunnatapaccayabhavato ceva sabhavato ca dassento khandhatuayatanatiadimaha. Brahmalokanti pathamajjhanabhumisankhatam brahmatthanam akanittheti uttamatthena na kanitthe. Samapannassati samapattim samapannassa. Etena kusalajjhanam vuttam. Upapannassati vipakavasena brahmaloke upapannassa. Etena vipakajjhanam vuttam. Ditthadhammasukhaviharissati ditthe dhamme paccakkhe attabhave sukho viharo ditthadhammasukhaviharo, so assa atthiti ditthadhammasukhavihari, araha. Tassa ditthadhammasukhaviharissa. Etena kiriyajjhanam vuttam. Cetasikati cetasi bhava cetasika, cittasampayuttati attho. Akasanancayatanupageti akasanancayatanasankhatam bhavam upagate. Dutiyapadepi eseva nayo. Maggati cattaro ariyamagga. Maggaphalaniti cattani ariyamaggaphalani. Asankhata ca dhatuti paccayehi akata nibbanadhatu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page314.

Aparapi catasso bhumiyoti ekekacatukkavasena veditabba. Cattaro satipatthanati kayanupassanasatipatthanam vedananupassanasatipatthanam citta- nupassanasatipatthanam dhammanupassanasatipatthanam. Tassattho:- patitthatiti patthanam, upatthati okkanditva 1- pakkhanditva pavattatiti attho. Satiyeva patthanam sati- patthanam. Atha va saranatthena sati, upatthanatthena patthanam, sati ca sa patthanancatipi satipatthanam. Arammanavasena bahuka ta satiyoti satipatthana. Cattaro sammappadhanati anuppannanam akusalanam anuppadaya sammappadhanam, uppannanam akusalanam pahanaya sammappadhanam, anuppannanam kusalanam uppadaya sammappadhanam, uppannanam kusalanam thitiya sammappadhanam. Padahanti vayamanti etenati padhanam, viriyassetam namam. Sammappadhananti aviparitappadhanam karanappadhanam upayappadhanam yonisopadhanam. Ekameva viriyam kiccavasena catudha katva sammappadhanati vuttam. Cattaro iddhipadati chandiddhipado cittiddhipado viriyiddhipado vimamsiddhi- pado. Tassattho vuttoyeva. Cattari jhananiti vitakkavicarapitisukhacittekaggatavasena pancangikam pathamajjhanam, pitisukhacittekaggatavasena tivangikam dutiyajjhanam, sukhacittekaggatavasena duvangikam tatiyajjhanam, upekkhacittekaggatavasena duvangikam catutthajjhanam. Imani hi angani arammanupanijjhanatthena jhananti vuccanti. Catasso appamannayoti metta karuna mudita upekkha. Pharanaappamanavasena appamannayo. Etayo hi arammanavasena appamane va satte pharanti, ekam sattampi va anavasesapharanavasena pharantiti pharanaappamanavasena appamannayoti vuccanti. Catasso arupasamapattiyoti akasanancayatanasamapatti vinnanancayatanasamapatti akincannayatanasamapatti nevasannanasannayatanasamapatti. Catasso patisambhida vuttattha eva. @Footnote: 1 Si. okkantitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page315.

Catasso patipadati "dukkhapatipadadandhabhinna, dukkhapatipadakhippabhinna, sukhapatipadadandhabhinna, sukhapatipadakhippabhinna"ti 1- vutta catasso patipada. Cattari arammananiti parittam parittarammanam, parittam appamanarammanam, appamanam parittarammanam, appamanam appamanarammananti 2- vuttani cattari arammanani. Kasinadiarammananam avavatthapetabbato arammanavantani jhanani vuttaniti veditabbani. Cattaro ariyavamsati ariya vuccanti buddha ca paccekabuddha ca tathagatasavaka ca, tesam ariyanam vamsa tantiyo paveniyoti ariyavamsa. Ke pana te? civarasantoso pindapatasantoso senasanasantoso bhavanaramatati ime cattaro. Gilanapaccayasantosopi pindapatasantose vutte vuttoyeva hoti. Yo hi pindapate santuttho, so katham gilanapaccaye asantuttho bhavissati. Cattari sangahavatthuniti cattari janasanganhanakaranani, dananca peyyavajjanca atthacariya ca samanattata cati 3- imani cattari. Dananti yatharaham danam. Peyyavajjanti yatharaham piyavacanam. Atthacariyati tattha tattha kattabbassa karanavasena kattabbakattabbanusasanavasena ca vuddhikiriya. Samanattatati saha manena samano, saparimano saparigananoti attho. Samano parassa atta etenati samanatto, samanattassa bhavo samanattata, ayam maya hino, ayam maya sadiso, ayam maya adhiko"ti pariganetva tadanurupena upacaranam karananti attho. "samanasukhadukkhata samanattata"ti ca vadanti. Cattari cakkaniti ettha cakkam nama darucakkam ratanacakkam dhammacakkam iriyapathacakkam sampatticakkanti pancavidham. Tattha "yam pana tam deva cakkam chahi masehi @Footnote: 1 di.pa. 11/311/204 2 abhi.san. 34/185/589 @3 an.catukka. 21/32,256/44,353

--------------------------------------------------------------------------------------------- page316.

Nitthitam charattunehi"ti 1- idam darucakkam. "cakkam vattayato pariggahetva"ti 2- idam ratanacakkam. "maya pavattitam cakkan"ti 3- idam dhammacakkam. "catucakkam navadvaran"ti 4- idam iriyapathacakkam. "cattarimani bhikkhave cakkani, yehi samannagatanam devamanussanam catucakkam vattati. Katamani cattani. Patirupadesavaso sappurisapassayo 5- attasammapanidhi pubbe ca katapunnata"ti 6- idam sampatticakkam. Idhapi etadeva adhippetam. Tattha patirupadesavasoti yattha catasso parisa sandissanti, evarupe anucchavike dese vaso. Sappurisapassayoti buddhadinam sappurisanam apassayo 7- sevanam bhajanam. Attasammapanidhiti attano samma patitthanam. Sace pubbe assaddhadihi samannagato hoti, tani pahaya saddhadisu patitthapanam. Pubbe ca katapunnatati pubbe upacitakusalata. Idameva cettha pamanam. Yena hi nanasampayuttacittena kusalakammam katam hoti, tadeva kusalam tam purisam patirupadese upaneti, sappurise bhajapeti, so eva ca puggalo attanam samma thapetiti. Cattari dhammapadaniti cattaro dhammakotthasa. Katamani cattari. Anabhijjha dhammapadam, abyapado dhammapadam, sammasati dhammapadam, sammasamadhi dhammapadam. Anabhijjhadhammapadam nama alobho va anabhijjhavasena adhigatajjhana- vipassanamaggaphalanibbanani va. Abyapado dhammapadam nama akodho va mettasisena adhigatajjhanadini va. Sammasamadhi dhammapadam nama atthasamapatti va atthasamapattisisena adhigatajjhanadini va. Dasaasubhavasena va adhigatajjhanadini anabhijjha dhammapadam, catubrahmaviharavasena adhigatani abyapado dhammapadam, dasanussatiaharepatikulasannavasena adhigatani sammasati @Footnote: 1 an.tika. 20/15/107 2 khu.ja. 27/1791/352 (sya) @3 khu.su. 25/563/448 4 sam.sa. 15/29/18 @5 cha.Ma. sappurisavassayo, pali. sappurisupassayo @6 an.catukka. 21/31/37 7 cha.Ma. avassayanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page317.

Dhammapadam, dasakasinaanapanavasena adhigatani sammasamadhi dhammapadanti. Ima catasso bhumiyoti ekekam catukkavaseneva yojetabbam. Bhuminanattanananiddesavannana nitthita. -------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 47 page 311-317. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=47&A=6959&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=47&A=6959&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=171              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=31&A=2029              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=31&A=2429              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=31&A=2429              Contents of The Tipitaka Volume 31 http://84000.org/tipitaka/read/?index_31

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]