ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 6 : PALI ROMAN Di.A. (sumangala.3)

page37.

Ayuvannadiparihanikathavannana [91] No ca kho adhanananti balavalobhatta pana adhananam daliddamanussanam dhanam nanuppadasi. Dhane ananuppadiyamaneti na anuppadiyamane, ayameva va patho. Daliddiyanti daliddabhavo. Attana ca jivahiti sayanca jivam yapehiti attho. Uddhaggikanti adisu uparuparibhumisu phaladanavasena uddhamaggamassati uddhaggika. Saggassa hita tatrupapattijananatoti sovaggika. Nibbattatthane sukho vipako assati sukhavipaka. Sutthu agganam dibbavannadinam dasannam visesanam nibbattanato saggasamvattanika. Evarupam dakkhinadanam patitthapehiti attho. [92] Pavaddhissatiti vaddhissati bahum bhavissati. Sunisedham nisedheyyanti sutthu nisiddham katva nisedheyyam. Mulaghaccanti 1- mulahatam. Kharassarenati pharusasaddena. Panavenati vajjhabheriya. [93] Silani nesam chindissamati yesam antamaso mulakamutthimpi harissama, tesam tatheva sisani chindissama, yatha koci hatabhavampi na janissati, amhakamdani kimettha rajapi evam utthaya param maretiti ayam nesam adhippayo. Upakkamimsuti arabhimsu. Panthaduhananti panthaghatam, panthe thatva corakammam. [94] Na hi devati so kira cintesi "ayam raja saccam devati mukhapatinnaya dinnaya marapeti, handaham musavadam karomi"ti maranabhaya 2- "na hi deva"ti avoca. [96] Ekidanti ettha idanti nipatamattam, eke sattati attho. Carittanti micchacaram. [99] Abhijjhabyapadati abhijjha ca byapado ca. @Footnote: 1 Ma.,i. mulaghaccham. 2 Si. maranabhayena.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page38.

[100] Micchaditthiti natthi dinnanti adika antaggahika paccakanikaditthi. [101] Adhammaragoti mata matuccha pita pituccha matulaniti adike ayuttatthane rago. Visamalobhoti paribhogayuttesupi thanesu atibalavalobho. Micchadhammoti purisanam purisesu itthinanca itthisu chandarago. Amatteyyatati adisu matu hito matteyyo, tassa bhavo matteyyata, matari samma patipattiya etam namam. Tassa abhavo ceva tappatipakkhata ca amatteyyata. Apetteyyatadisupi eseva nayo. Na kule jetthapacayitati kule jetthanam apacitiya nicavuttiya akaranabhavo. Dasavassayukasamayavannana [103] Yam imesanti yasmim samaye imesam. Alampateyyati patino datum yutta. Imani rasaniti imani loke aggarasani. Atibyadippissantiti ativiya dippissanti, ayameva va patho. Kusalantipi na bhavissatiti namampi na bhavissati, pannattimattampi na pannayissatiti attho. Pujja ca bhavissanti pasamsa cati pujaraha ca bhavissanti pasamsaraha ca. Tada kira manussa "asukena nama mata pahata, pita pahato, samanabrahmana jivita voropita, kule jetthanam atthibhavampi na janati, aho puriso"ti tameva pujissanti ceva pasamsissanti ca. Na bhavissati matati vati ayam mayham matati garucittam na bhavissati. Gehe matugamam viya nanavidham asabbhikatham kathayamana agaravupacarena upasankamissanti. Matucchadisu eseva nayo. Ettha ca matucchati matu bhagini. Matulaniti matulabhariya. Acariyabhariyati sippayatanani sikkhapakassa acariyassa bhariya. Garunam darati culapitumahapituadinam bhariya. Sambhedanti missakabhavam. 1- Mariyadabhedam va. @Footnote: 1 cha.Ma. missibhavam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page39.

Tibbo aghato paccupatthito bhavissatiti balavakopo punappunam uppattivasena paccupatthito bhavissati. Aparani dve etasseva vevacanani. Kopo hi cittam aghatetiti aghato. Attano ca parassa ca hitasukham byapadetiti byapado. Mano padusanato manopadosoti vuccati. Tibbam vadhakacittanti piyamanassapi param maranatthaya vadhakacittam. Tassa vatthum dassetum matupi puttamhiti adi vuttam. Magavikassati migaluddakassa. [104] Satthantarakappoti satthena antarakapPo. Samvattakappam appatva antarava lokavinaso. Antarakappo ca namesa dubbhikkhantarakappo rogantarakappo satthantarakappoti tividho. Tattha lobhussadaya pajaya dubbhikkhantarakappo hoti. Mohussadaya rogantarakapPo. Dosussadaya satthantarakapPo. Tattha dubbhikkhantarakappena nattha yebhuyyena pittivisaye 1- uppajjanti. 2- Kasma.? aharanikkantiya balavatta. Rogantarakappena nattha yebhuyyena sagge nibbattanti. Kasma? tesanhi "aho vata annesam sattanam evarupo rogo na bhaveyya"ti mettacittam uppajjatiti. Satthantarakappena nattha yebhuyyena niraye uppajjanti. 3- Kasma? annamannam balavaghatataya. Migasannanti "ayam migo, ayam migo"ti sannam. Tinhani satthani hatthesu patubhavissantiti tesam kira hatthena phutthamattam yankinci antamaso tinapannam upadaya avudhameva bhavissati. Ma ca mayam kanciti mayam kanci ekam purisampi jivita ma voropayimha. Ma ca amhe kociti amhepi koci ekapuriso jivita ma voropayittha. Yannuna mayanti ayam lokavinaso paccupatthito, na sakka dvihi ekatthane thitehi jivitam laddhunti mannamana evam cintayissanti. 4- Vanagahananti vanasankhatehi tinagumbalatadihi gahanatthanam. 5- Rukkhagahananti rukkhehi gahanam duppavesanatthanam. 6- Nadividugganti nadinam antaradipadisu duggamanatthanam. @Footnote: 1 cha.Ma., i. pettivisaye 2 cha.Ma., i. upapajjanti. 3 cha.Ma., i. upapajjanti @4 cha.Ma., i. cintayims 5 cha.Ma. gahanam duppavesatthanam 6 cha.Ma. duppavesatthanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page40.

Pabbatavisamanti pabbatehi visamam, pabbatesu va visamatthanam. Sabhagayissantiti yatha aham jivami dittha bho satta, tvampi tatha jivasiti evam sammodanakathaya attana sabhage karissanti. Ayuvannadivaddhanakathavannana [105] Ayatanti mahantam. Panatipata virameyyamati panatipatato osakkeyyama. Panatipatam virameyyamatipi sajjhayanti, tattha panatipatam pajaheyyamati attho. Visativassayukati matapitaro panatipata pativirata, putta kasma visativassayuka ahesunti. Khettavisuddhiya. Tesanhi matapitaro silavanto jata. Iti silagabbhe vaddhitatta imaya khettavisuddhiya dighayuka ahesum. Ye panettha kalam katva tattheva nibbatta, te attanova silasampattiya dighayuka ahesum. Assamati bhaveyyama. Cattarisavassayukati adayo kotthasa adinnadanadihi pativiratanam vasena veditabba. Sankharajauppattivannana [106] Icchati mayham bhattam dethati evam uppajjanakatanha. Anasananti na asanam avippharikabhavo kayalasiyam, bhattam bhuttanam bhattasammadapaccaya nipajjitukamata. Bhojanena 1- kayadubbalabhavoti attho. Jarati pakatajaRa. Kukkutasampatikati ekagamassa chadanapitthito uppatitva itarassa gamassa chadanapitthe patanasankhato kukkutasampato etasu atthiti kukkutasampatika. "sampadika"tipi patho, gamantarato gamantaram kukkutanam padasa gamanasankhato kukkutasampado etasu atthiti attho. Ubhayampetam ghananivasattamyeva dipeti. Avici manne phuto 2- bhavissatiti avicimahanirayo viya nirantaram purito bhavissati. @Footnote: 1 cha.Ma., i......janako 2 Si. phuttho

--------------------------------------------------------------------------------------------- page41.

Metteyyabuddhuppadavannana [107] "asitivassasahassayukesu bhikkhave manussesu metteyyo nama bhagava loke uppajjissati"ti na vaddhamanakavasena vuttam. Na hi buddha vaddhamane ayumhi nibbattanti, hayamane pana nibbattanti. Tasma yada tam ayu vaddhitva asankheyyatam patva puna bhassamanam 1- asitivassasahassayukakale thassati, tada uppajjissatiti attho. Pariharissatiti idam pana parivaretva vicarantanam vasena vuttam. [108] Yupoti pasado. Ranna mahapanadena karapitoti ranna hetubhutena tassatthaya sakkena devarajena vissakammadevaputtam 2- pesetva karapito. Pubbe kira dve pitaputta nalakara paccekabuddhassa nalehi ca udumbarehi ca pannasalam karapetva tam tattha vasapetva catuhi paccayehi upatthahimsu. Te kalam katva devaloke nibbatta. Tesu pita devalokeyeva atthasi. Putto devaloka cavitva surucissa ranno deviya sumedhaya kucchismim nibbatto mahapanado nama kumaro ahosi. So aparabhage chattam ussapetva mahapanado nama raja jato. Athassa punnanubhavena sakko devaraja vissakammadevaputtam' ranno pasadam karohiti pahini. So tassa pasadam nimmini pancavisatiyojanubbedham sattabhumikam 3- sattaratanamayam. Yam sandhaya jatake vuttam:- "panado nama so raja yassa yupo suvanniyo tiriyam solasubbedham ubbhamahu 4- sahassadha. Sahassakando 5- satta gendu dhajalu haritamayo anaccum tattha gandhabba cha sahassani sattadha. Evametam tada asi yatha bhasasi bhaddaji sakko aham tada asim veyyavaccakaro tava"ti. @Footnote: 1 cha.Ma. hayamanam 2 Ma. visukamMa...., 3 cha.Ma. sattabhumakam @4 cha.Ma. uddhamahu 5 Si......kanna

--------------------------------------------------------------------------------------------- page42.

So raja tattha yavatayukam vasitva kalam katva devaloke nibbatti. Tasmim devaloke nibbatte so pasado mahagangaya anusotam pati. Tassa dhurasopanasammutthane payagapatitthanam nama nagaram mapitam. Thupikasammukhatthane kotigamo nama gamo. Aparabhage amhakam bhagavato kale so nalakaradevaputto devalokato cavitva manussapathe bhaddajisetthi nama hutva satthu santike pabbajitva arahattam papuni. So navaya gangataranadivase bhikkhusamghassa tam pasadam dassesiti vatthu vittharetabbam. Kasma panesa pasado na antarahitoti. Itarassa anubhava. Tena saddhim punnam katva devaloke nibbattakulaputto anagate sankho nama raja bhavissati. Tassa paribhogatthaya so pasado utthahissati, tasma na antarahitoti. #[108] Ussapetvati tam pasadam utthapetva. Ajjhavasitvati tattha vasitva. Tam datva visajjitvati tam pasadam danavasena datva nirapekkhapariccagavasena ca visajjitva. Kassa ca evam datvati. Samanadinam. Tenaha "samanabrahmanakapanaddhikavanibbakayacakanam danam datva"ti. Katham pana so ekam pasadam bahunam dassatiti. Evam kirassa cittam uppajjissati "ayam pasado vippakiriyatu"ti. So khandakhandam vippakirissati. So tam alaggamanova hutva "yo yattakam icchati, so tattakam ganhatu"ti danavasena visajjessati. Tena vuttam "danam datva metteyyassa bhagavato .pe. Viharissati"ti. Ettakena bhagava vattagamikusalassa anusandhim dasseti. [109] Idani vivattagamikusalassa anusandhim dassento puna attadipa bhikkhave viharathati adimaha. Bhikkhunoayuvannadivaddhanakathavannana [110] Idam kho bhikkhave bhikkhuno ayusminti bhikkhave yam vo aham ayunapi vaddhissathati avocam, tattha idam bhikkhuno ayusmim idam ayukarananti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Attho. Tasma tumhehi ayuna vaddhitukamehi ime cattaro iddhipada bhavetabbati dasseti. Vannasminti yam vo aham vannenapi vaddhissathati avocam, idam tattha vannakaranam. Silavato hi avippatisaradinam vasena sariravannopi kittivasena gunavannopi vaddhati. Tasma tumhehi vannena vaddhitukamehi silasampannehi bhavitabbanti dasseti. Sukhasminti yam vo aham sukhenapi vaddhissathati avocam, idam tattha vivekajapitisukhadi nanappakarakam jhanasukham. Tasma tumhehi sukhena vaddhitukamehi imani cattari jhanani bhavetabbani. Bhogasminti yam vo aham bhogenapi vaddhissathati avocam, ayam so appamananam sattanam appatikulabhavavaho 1- sukhasayanadi ekadasanisamso sabbadisa vippharitabrahmaviharabhogo. Tasma tumhehi bhogena vaddhitukamehi ime brahmavihara bhavetabba. Balasminti yam vo aham balenapi vaddhissathati avocam, idam asavakkhayapariyosane uppannam arahattaphalasankhatam balam. Tasma tumhehi balena vaddhitukamehi arahattappattiya yogo karaniyo. Yathayidam bhikkhave marabalanti yatha idam devaputtamaramaccumarakilesamaranam balam duppasaham durabhisambhavam, evam annam loke ekabalampi na samanupassami. Tampi balam idameva arahattaphalam pasahati abhibhavati ajjhottharati. Tasma ettheva yogo karaniyoti dasseti. Evamidam punnanti evam idam lokuttarapunnampi yava asavakkhaya pavaddhatiti. Vivattagamikusalanusandhim nitthapento arahattanikutena desanam nitthapesi. Suttapariyosane visatibhikkhusahassani arahattam papunimsu. Caturasitipanasahassani amatapanam pivimsuti. Cakkavattisuttavannana nitthita. ---------------- @Footnote: 1. cha.Ma., i. appatikulatavaho.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 6 page 37-43. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=6&A=917&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=6&A=917&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=11&i=33              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=11&A=1189              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=11&A=1264              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=11&A=1264              Contents of The Tipitaka Volume 11 http://84000.org/tipitaka/read/?index_11

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]