อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ม.อ. (ปปญฺจ.๔)

                       ๓. สปฺปุริสธมฺมสุตฺตวณฺณนา
    [๑๐๕] เอวมฺเม สุตนฺติ สปฺปุริสธมฺมสุตฺตํ. ตตฺถ สปฺปุริสธมฺมนฺติ
สปฺปุริสานํ ธมฺมํ. อสปฺปุริสธมฺมนฺติ ปาปปุริสานํ ธมฺมํ. เอวํ มาติกํ เปตฺวาปิ
ปุน ยถา นาม มคฺคกุสโล ปุริโส วามํ มุญฺจิตฺวา ทกฺขิณํ คณฺหาติ. ปมํ
@เชิงอรรถ: ๑ ก. จณฺฑีมุขติสฺสราชกาเล           ๒ ฉ. พทรสาฬวํ มทฺทมาโน นิสีทิ
มุญฺจิตพฺพํ กเถติ, เอวํ ปหาตพฺพํ ธมฺมํ ปมํ เทเสนฺโต กตโม จ ภิกฺขเว
อสปฺปุริสธมฺโมติอาทิมาห. ตตฺถ อุจฺจากุลาติ ขตฺติยกุลา วา พฺราหฺมณกุลา วา.
เอตเทว หิ กุลทฺวยํ "อุจฺจากุลนฺ"ติ วุจฺจติ. โส ตตฺถ ปุชฺโชติ โส ภิกฺขุ
เตสุ ภิกฺขูสุ ปูชารโห. อนฺตรํ กริตฺวาติ อพฺภนฺตรํ กตฺวา.
      มหากุลาติ ขตฺติยกุลา วา พฺราหฺมณกุลา วา เวสฺสกุลา วา. อิทเมว หิ
กุลตฺตยํ "มหากุลนฺ"ติ วุจฺจติ. มหาโภคกุลาติ มหนฺเตหิ โภเคหิ สมนฺนาคตกุลา.
อุฬารโภคกุลาติ อุฬาเรหิ ปณีเตหิ โภเคหิ สมฺปนฺนกุลา. อิมสฺมึ ปททฺวเย
จตฺตาริปิ กุลานิ ลพฺภนฺติ. ยตฺถ กตฺถจิ กุเล ชาโต หิ ปุญฺผเลหิ มหาโภโคปิ
อุฬารโภโคปิ โหติเยว.
      [๑๐๖] ยสสฺสีติ ปริวารสมฺปนฺโน. อปฺปญฺาตาติ รตฺตึ ขิตฺตสรา วิย
สํฆมชฺฌาทีสุ น ปญฺายนฺติ. อปฺเปสกฺขาติ อปฺปปริวารา.
      [๑๐๗] อารญฺิโกติ สมาทินฺนอารญฺิกธุตงฺโค. เสสธุตงฺเคสุปิ เอเสว
นโย. อิมสฺมึ จ สุตฺเต ปาฬิยํ นเวว ธุตงฺคานิ อาคตานิ, วิตฺถาเรน ปเนตานิ
เตรส โหนฺติ. เตสุ ยํ วตฺตพฺพํ, ตํ สพฺพํ สพฺพากาเรน วิสุทฺธิมคฺเค
ธุตงฺคนิทฺเทเส วุตฺตเมว.
      [๑๐๘] อตมฺมยตาติ ตมฺมยตา วุจฺจติ ตณฺหา, นิตฺตณฺหาติ ๑- อตฺโถ.
อตมฺมยตญฺเว อนฺตรํ กริตฺวาติ นิตฺตณฺหตํเยว การณํ กตฺวา อพฺภนฺตรํ วา
กตฺวา, จิตฺเต อุปฺปาเทตฺวาติ อตฺโถ.
      นิโรธวาเร ยสฺมา อนาคามิขีณาสวา ตํ สมาปตฺตึ สมาปชฺชนฺติ, ปุถุชฺชนสฺส
สา นตฺถิ, ตสฺมา อสปฺปุริสวาโร ปริหีโน. น กิญฺจิ มญฺตีติ กญฺจิ ปุคฺคลํ
ตีหิ มญฺนาหิ น มญฺติ. น กุหิญฺจิ มญฺตีติ กิสฺมิญฺจิ โอกาเส น มญฺติ.
น เกนจิ มญฺตีติ เกนจิ วตฺถุนาปิ ตํ ปุคฺคลํ น มญฺติ. เสสํ สพฺพตฺถ
อุตฺตานเมวาติ.
                    ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺกถาย
                     สปฺปุริสธมฺมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา
                          ------------
@เชิงอรรถ: ๑ สี., ก. นิตฺตณฺหตาติ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้า ๖๗-๖๘.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=1719&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=1719&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=178
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=2670
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=2650
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=2650
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_14