ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter
Atthakatha Book 53 : PALI ROMAN Sangani.A. (atthasalini)

                    Abyakatapadaahetukakusalavipakavannana
     [431] Idani abyakatapadam bhajetva dassetum "katame dhamma abyakata"tiadi
araddham. Tattha catubbidham abyakatam vipakam kiriyam rupam nibbananti. Tesu
vipakabyakatam, vipakabyakatepi kusalavipakam, tasmimpi parittavipakam, tasmimpi
ahetukam, tasmimpi pancavinnanam, tasmimpi dvarapatipatiya cakkhuvinnanam,
tassapi thapetva dvararammanadisadharanapaccayam asadharanakammapaccayavaseneva
uppattim dipetum "kamavacarassa kusalassa kammassa katatta"tiadi vuttam. Tattha
katattati katakarana. Upacitattati acitatta vaddhitakarana. Cakkhuvinnananti
karanabhutassa cakkhussa vinnanam, cakkhuto va pavattam cakkhusmim va nissitam
vinnananti cakkhuvinnanam. Parato sotavinnanadisupi eseva nayo.
     Tattha cakkhusannissitarupavijananalakkhanam cakkhuvinnanam, rupamattarammanarasam,
rupabhimukhabhavapaccupatthanam, ruparammanaya kiriyamanodhatuya apagamanapadatthanam.
Parato agatani sotadisannissitasaddadivijananalakkhanani sotaghanajivhakayavinnanani,
saddadimattarammanarasani, saddadiabhimukhabhavapaccupatthanani,
saddadiarammananam kiriyamanodhatunam apagamanapadatthanani.
@Footnote: 1 cha.Ma. panetam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page320.

Idha padapatipatiya dasa padani honti, aggahitaggahanena satta. Tesu panca avibhattikani, dve savibhattikani. Tesu cittam phassapancakavasena ceva indriyavasena ca dvisu thanesu vibhattim gacchati. Vedanaphassapancakajjhanangaindriya- vasena tisuyeva. Rasayopi imeva tayo honti. Yevapanako eko manasikarova. [436] Niddesavare cakkhuvinnanam "pandaran"ti vatthuto vuttam. Kusalanhi attano parisuddhataya pandaram nama, akusalam bhavanganissandena, vipakam 1- vatthupandarataya pandaram nama. 1- [438] Cittekaggataniddese "cittassa thiti"ti ekameva 2- padam vuttam. Idampi hi dubbalam cittam, pavattatthitimattamevettha 3- labbhati, santhitiavatthitibhavam papunitum na sakkoti. Sangahavare jhanangamaggangani na uddhatani. Kasma? vitakkapacchimakam hi jhanam nama, hetupacchimako maggo nama, pakatiya avitakkacitte jhanangam na labbhati, ahetukacitte ca maggangam. 4- Tasma idha ubhayampi na uddhatam. Sankharakkhandho panettha 5- caturangikoyeva bhajito. Sunnatavaro pakatikoyeva. Sotavinnanadiniddesapi iminava nayena veditabba. Kevalanhi cakkhuvinnanadisu upekkha bhajita, kayavinnane sukhanti ayamettha viseso. Sopi ca ghattanavasena hotiti veditabbo. Cakkhudvaradisu hi catusu upadarupameva upadarupam ghatteti, upadarupeyeva upadarupam ghattente patighattananighamso balava na hoti, catunnam adhikaraninam upari cattaro kappasapicupinde thapetva picupindeneva 6- pahatakalo viya phutthamattameva hoti, vedana majjhattatthane titthati. Kayadvare pana bahiddha mahabhutarammanam ajjhattikam kayappasadam ghattetva pasadapaccayesu mahabhutesu patihannati, yatha @Footnote: 1-1 cha.Ma. vatthupandaratta 2 Ma. ettakameva 3 cha.Ma. pavattitthiti.... @4 cha.Ma. maggangani 5 cha.Ma. sankharakkhandhopettha 6 cha.Ma. picupindeheva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page321.

Adhikaranimatthake kappasapicupindam thapetva kutena paharantam 1- kappasapicupindam chinditva kutam adhikaranim ganhatiti nighamso balava hoti, evameva patighattananighamso balava hoti. Itthe arammane sukhasahagatam kayavinnanam uppajjati, anitthe dukkhasahagatam. Imesam pana pancannam cittanam vatthudvararammanani nibaddhaneva 2- honti, vatthadisankamanam namettha natthi. Kusalavipakacakkhuvinnanam hi cakkhuppasadam vatthum katva itthe ca itthamajjhatte ca catusamutthanikaruparammane dassanakiccam sadhayamanam cakkhudvare thatva vipaccati, sotavinnanadini sotappasadadayo 3- vatthum katva itthaitthamajjhattesu saddadisu savanaghayanasayanaphusanakiccani sadhayamanani sotadvaradisu thatva vipaccanti. Saddo panettha dvisamutthanikoyeva hoti. [455] Manodhatuniddese sabhavasunnatanissattatthena manoyeva dhatu manodhatu, sa cakkhuvinnanadinam anantaram rupadivijananalakkhana, rupadinam sampaticchannarasa, tathabhavapaccupatthana, cakkhuvinnanadiapagamanapadatthana. Idha dhammuddese dvadasa padani honti, aggahitaggahanena nava. Tesu satta avibhattikani, dve savibhattikani. Adhimokkho manasikaroti dve yevapanaka. Vitakkaniddeso abhiniropanam papetva thapito. Yasma panetam cittam nevakusalam nakusalam, tasma "sammasankappo"ti va "micchasankappo"ti va na vuttam. Sangahavare labbhamanampi jhanangam pancavinnanasote patitva gatanti, maggangam pana na labbhatievati na uddhatam. Sunnatavaro pakatikoyeva. Imassa cittassa vatthu nibaddham, hadayavatthumeva hoti. Dvararammanani anibaddhani. Tattha kincapi dvararammanani sankamanti, thanam pana ekam. Sampaticchannakiccameva hetam hoti. Idanhi pancadvare pancasu arammanesu sampaticchannam hutva vipaccati. @Footnote: 1 cha. paharantassa, Ma. paharante 2 Ma. nibandhaneva 3 cha.Ma. sotapasadadini

--------------------------------------------------------------------------------------------- page322.

Kusalavipakesu cakkhuvinnanadisu niruddhesu tamsamanantara taneva thanappattani ruparammanadini sampaticchati. [469] Manovinnanadhatuniddesesu pathamamanovinnanadhatuya pitipadam adhikam, vedanapi somanassavedana hoti. Ayanhi ittharammanasmimyeva pavattatiti. 1- Dutiyamanovinnanadhatu itthamajjhattarammane. Tasma tattha "upekkha vedana hoti"ti padani manodhatuniddesasadisaneva. Ubhayatthapi pancavinnanasote patitva gatattayeva jhanangani na uddhatani, tatha 2- maggangani alabhatoyeva. Sesam sabbattha vuttanayeneva veditabbam. Lakkhanadito panesa duvidhapi manovinnanadhatu ahetukavipaka chalarammanavijananalakkhana, santiranadirasa, tathabhavapaccupatthana, hadayavatthupadatthanati veditabba. Tattha pathama dvisu thanesu vipaccati. Sa hi pancadvare kusalavipaka- cakkhuvinnanadianantaram vipakamanodhatuya tam arammanam sampaticchitva niruddhaya tasmimyevarammane 3- santiranakiccam sadhayamana pancadvaresu patva 4- vipaccati. Chasu dvaresu pana balavarammane tadarammana 5- hutva vipaccatiti. 6- Katham? yatha Hi candasote tiriyam navaya gacchantiya udakam chijjitva thokam thanam navam anubandhitva yathasotameva gacchati, evameva chasu dvaresu balavarammane palobhayamane apatham gate javanam javati, tasmim javite bhavangassa varo. Idam pana cittam bhavangassa varam adatva javanena gahitarammanam gahetva ekam dve cittavare pavattitva bhavangameva otarati. Gavakkhandhe nadim tarantepi evameva upama vittharetabba. Evamesa yam javanena gahitarammanam, tasseva gahitatta tadarammanam nama hutva vipaccati. @Footnote: 1 cha.Ma. iti-saddo na dissati 2 cha.Ma. ayam saddo na dissati 3 Ma. tadarammane @4 cha.Ma. thatva 5 Si. tadarammanam @6 cha.Ma. iti-saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page323.

Dutiya pana pancasu thanesu vipaccati. Katham? manussaloke tava jaccandhajaccabadhirajaccajalajaccummattakaubhatobyanjanakanapumsakanam patisandhiggahanakale patisandhi hutva vipaccati, patisandhiya vitivattaya yavatayukam bhavangam hutva vipaccati, itthamajjhatte pancarammanavithiya santiranam hutva, balavarammane chadvaresu tadarammanam hutva, maranakale cuti hutvati imesu pancasu thanesu vipaccatiti. Manovinnanadhatudvayam nitthitam. --------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 53 page 319-323. http://84000.org/tipitaka/atthapali/rm_line.php?B=53&A=7976&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=53&A=7976&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=34&i=338              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=34&A=3023              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=34&A=2572              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=34&A=2572              Contents of The Tipitaka Volume 34 http://84000.org/tipitaka/read/?index_34

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]