[๗๘๘] อถ โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก เยนายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน
เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมตา มหาโมคฺคลฺลาเนน สทฺธึ
สมฺโมทิ สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ
นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วฏฺฏํ ฯ
อายสฺมนฺตํ มหาโมคฺคลฺลานํ เอตทโวจ กึ นุ โข โภ โมคฺคลฺลาน
สสฺสโต โลโกติ ฯ อพฺยากตํ โข เอตํ วจฺฉ ภควตา สสฺสโต
โลโกติ ฯ กึ ปนาวุโส โภ โมคฺคลฺลาน อสสฺสโต โลโกติ ฯ เอตมฺปิ
โข วจฺฉ อพฺยากตํ ภควตา อสสฺสโต โลโกติ ฯ กึ นุ โข โภ
โมคฺคลฺลาน อนฺตวา โลโกติ ฯ อพฺยากตํ โข เอตํ วจฺฉ ภควตา
อนฺตวา โลโกติ ฯ กึ ปน โภ โมคฺคลฺลาน อนนฺตวา โลโกติ ฯ
เอตมฺปิ โข วจฺฉ อพฺยากตํ ภควตา อนนฺตวา โลโกติ ฯ กึ
นุ โข โภ โมคฺคลฺลาน ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติ ฯ อพฺยากตํ โข เอตํ
วจฺฉ ภควตา ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติ ฯ กึ ปน โภ โมคฺคลฺลาน
อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺติ ฯ เอตมฺปิ โข วจฺฉ อพฺยากตํ
ภควตา อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺติ ฯ กึ ปน โภ โมคฺคลฺลาน
โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ อพฺยากตํ โข เอตํ วจฺฉ ภควตา
โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ กึ ปน โภ โมคฺคลฺลาน น
โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ เอตมฺปิ โข วจฺฉ อพฺยากตํ
ภควตา น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ กึ นุ โข โภ
โมคฺคลฺลาน โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ
อพฺยากตํ โข เอตํ วจฺฉ ภควตา โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต
ปรํ มรณาติ ฯ กึ ปน โภ โมคฺคลฺลาน เนว โหติ น น โหติ
ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ เอตมฺปิ โข วจฺฉ อพฺยากตํ ภควตา
เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ
[๗๘๙] โก นุ โข โภ โมคฺคลฺลาน เหตุ โก ปจฺจโย เยน
อญฺติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ เอวํ ปุฏฺานํ เอวํ เวยฺยากรณํ โหติ
สสฺสโต โลโกติ วา อสสฺสโต โลโกติ วา อนฺตวา โลโกติ วา
อนนฺตวา โลโกติ วา ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติ วา อญฺ ชีวํ อญฺ
สรีรนฺติ วา โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา น โหติ ตถาคโต
ปรํ มรณาติ วา โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ
วา เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา ฯ โก ปน
โภ โมคฺคลฺลาน เหตุ โก ปจฺจโย เยน สมณสฺส โคตมสฺส เอวํ
ปุฏฺสฺส น เอวํ เวยฺยากรณํ โหติ สสฺสโต โลโกติปิ อสสฺสโต
โลโกติปิ อนฺตวา โลโกติปิ อนนฺตวา โลโกติปิ ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติปิ
อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺติปิ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปิ น
โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปิ โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ
มรณาติปิ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปีติ ฯ
[๗๙๐] อญฺติตฺถิยา จ ๑- โข วจฺฉ ปริพฺพาชกา จกฺขุํ เอตํ
มม เอโสหมสฺมิ เอโส เม อตฺตาติ สมนุปสฺสนฺติ ฯเปฯ ชิวฺหํ
เอตํ มม เอโสหมสฺมิ เอโส เม อตฺตาติ สมนุปสฺสนฺติ ฯเปฯ
มนํ เอตํ มม เอโสหมสฺมิ เอโส เม อตฺตาติ สมนุปสฺสนฺติ ฯ
ตสฺมา อญฺติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ เอวํ ปุฏฺานํ เอวํ เวยฺยากรณํ
โหติ สสฺสโต โลโกติ วา ฯเปฯ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต
ปรํ มรณาติ วา ฯ ตถาคโต จ โข วจฺฉ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. จสทฺโท นตฺถิ ฯ
จกฺขุํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ สมนุปสฺสติ ฯเปฯ
ชิวฺหํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ สมนุปสฺสติ ฯเปฯ
มนํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ สมนุปสฺสติ ฯ
ตสฺมา ตถาคตสฺส เอวํ ปุฏฺสฺส น เอวํ เวยฺยากรณํ โหติ สสฺสโต
โลโกติปิ ฯเปฯ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปีติ ฯ
[๗๙๑] อถ โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก อุฏฺายาสนา เยน ภควา
เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธึ สมฺโมทิ สมฺโมทนียํ
กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน
โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ กึ นุ โข โภ
โคตม สสฺสโต โลโกติ ฯ อพฺยากตํ โข เอตํ วจฺฉ มยา สสฺสโต
โลโกติ ฯเปฯ กึ ปน โภ โคตม เนว โหติ น น โหติ
ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ เอตมฺปิ โข วจฺฉ อพฺยากตํ มยา เนว
โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ โก นุ โข โภ โคตม
เหตุ โก ปจฺจโย เยน อญฺติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ เอวํ
ปุฏฺานํ เอวํ เวยฺยากรณํ โหติ สสฺสโต โลโกติ วา ฯเปฯ เนว
โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา ฯ โก ปน โภ โคตม
เหตุ โก ปจฺจโย เยน โภโต โคตมสฺส เอวํ ปุฏฺสฺส น เอวํ
เวยฺยากรณํ โหติ สสฺสโต โลโกติปิ ฯเปฯ เนว โหติ น น โหติ
ตถาคโต ปรํ มรณาติปีติ ฯ
[๗๙๒] อญฺติตฺถิยา โข วจฺฉ ปริพฺพาชกา จกฺขุํ เอตํ มม
เอโสหมสฺมิ เอโส เม อตฺตาติ สมนุปสฺสนฺติ ฯเปฯ ชิวฺหํ เอตํ
มม เอโสหมสฺมิ เอโส เม อตฺตาติ สมนุปสฺสนฺติ ฯเปฯ มนํ
เอตํ มม เอโสหมสฺมิ เอโส เม อตฺตาติ สมนุปสฺสนฺติ ฯ ตสฺมา
อญฺติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ เอวํ ปุฏฺานํ เอวํ เวยฺยากรณํ โหติ
สสฺสโต โลโกติ วา ฯเปฯ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต
ปรํ มรณาติ วา ฯ ตถาคโต จ โข วจฺฉ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ
จกฺขุํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ สมนุปสฺสติ ฯเปฯ
ชิวฺหํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ สมนุปสฺสติ ฯเปฯ
มนํ เนตํ มม เนโสหมสฺมิ น เมโส อตฺตาติ สมนุปสฺสติ ฯ
ตสฺมา ตถาคตสฺส เอวํ ปุฏฺสฺส น เอวํ เวยฺยากรณํ โหติ
สสฺสโต โลโกติปิ อสสฺสโต โลโกติปิ อนฺตวา โลโกติปิ อนนฺตวา
โลโกติปิ ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติปิ อญฺ ชีวํ อญฺ สรีรนฺติปิ
โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปิ น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปิ
โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปิ เนว โหติ น น
โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปีติ ฯ
[๗๙๓] อจฺฉริยํ โภ โคตม อพฺภุตํ โภ โคตม ยตฺร หิ นาม
สตฺถุ จ สาวกสฺส จ อตฺเถน อตฺโถ พฺยญฺชเนน พฺยญฺชนํ สํสนฺทิสฺสติ
สเมสฺสติ น วิหายิสฺสติ ๑- ยทิทํ อคฺคปทสฺมึ ฯ อิทานาหํ
โภ โคตม สมณํ มหาโมคฺคลฺลานํ อุปสงฺกมิตฺวา เอตมตฺถํ
อปุจฺฉึ สมโณปิ เม มหาโมคฺคลฺลาโน เอเตหิ ปเทหิ เอเตหิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. น วิโรธยิสฺสติ ฯ
พฺยญฺชเนหิ เอตมตฺถํ ๑- พฺยากาสิ เสยฺยถาปิ ภวํ โคตโม ฯ
อจฺฉริยํ โภ โคตม อพฺภุตํ โภ โคตม ยตฺร หิ นาม สตฺถุ จ
สาวกสฺส จ อตฺเถน อตฺโถ พฺยญฺชเนน พฺยญฺชนํ สํสนฺทิสฺสติ
สเมสฺสติ น วิหายิสฺสติ ยทิทํ อคฺคปทสฺมินฺติ ฯ สตฺตมํ ฯ
[๗๙๔] อถ โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก เยน ภควา
เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธึ สมฺโมทิ สมฺโมทนียํ
กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน
โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ กึ นุ โข โภ
โคตม สสฺสโต โลโกติ ฯ อพฺยากตํ โข เอตํ วจฺฉ มยา สสฺสโต
โลโกติ ฯเปฯ กึ ปน โภ โคตม เนว โหติ น น โหติ
ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ เอตมฺปิ โข วจฺฉ อพฺยากตํ มยา
เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ โก นุ โข
โภ โคตม เหตุ โก ปจฺจโย เยน อญฺติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ
เอวํ ปุฏฺานํ เอวํ เวยฺยากรณํ โหติ สสฺสโต โลโกติ วา ฯเปฯ
เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา ฯ โก ปน
โภ โคตม เหตุ โก ปจฺจโย เยน โภโต โคตมสฺส เอวํ
ปุฏฺสฺส น เอวํ เวยฺยากรณํ โหติ สสฺสโต โลโกติปิ ฯเปฯ
เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปีติ ฯ
[๗๙๕] อญฺติตฺถิยา โข วจฺฉ ปริพฺพาชกา รูปํ อตฺตโต
สมนุปสฺสนฺติ รูปวนฺตํ วา อตฺตานํ อตฺตนิ วา รูปํ รูปสฺมึ วา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ตมตฺถํ ฯ
อตฺตานํ ฯ เวทนํ อตฺตโต สมนุปสฺสนฺติ ฯเปฯ สญฺ สงฺขาเร
วิญฺาณํ อตฺตโต สมนุปสฺสนฺติ วิญฺาณวนฺตํ วา อตฺตานํ
อตฺตนิ วา วิญฺาณํ วิญฺาณสฺมึ วา อตฺตานํ ฯ ตสฺมา
อญฺติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ เอวํ ปุฏฺานํ เอวํ เวยฺยากรณํ โหติ
สสฺสโต โลโกติ วา ฯเปฯ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต
ปรํ มรณาติ วา ฯ ตถาคโต จ โข วจฺฉ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ
น รูปํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ น รูปวนฺตํ วา อตฺตานํ น อตฺตนิ
วา รูปํ น รูปสฺมึ วา อตฺตานํ น เวทนํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ ฯเปฯ
น สญฺ ฯ น สงฺขาเร ฯ น วิญฺาณํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ
น วิญฺาณวนฺตํ วา อตฺตานํ น อตฺตนิ วา วิญฺาณํ น
วิญฺาณสฺมึ วา อตฺตานํ ฯ ตสฺมา ตถาคตสฺส เอวํ ปุฏฺสฺส
น เอวํ เวยฺยากรณํ โหติ สสฺสโต โลโกติปิ ฯเปฯ เนว โหติ
น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปีติ ฯ
[๗๙๖] อถ โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก อุฏฺายาสนา
เยนายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมตา
มหาโมคฺคลฺลาเนน สทฺธึ สมฺโมทิ สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ
วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข วจฺฉโคตฺโต
ปริพฺพาชโก อายสฺมนฺตํ มหาโมคฺคลฺลานํ เอตทโวจ กึ นุ โข
โภ โมคฺคลฺลาน สสฺสโต โลโกติ ฯ อพฺยากตํ โข เอตํ วจฺฉ
ภควตา สสฺสโต โลโกติ ฯเปฯ กึ ปน โภ โมคฺคลฺลาน
เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ เอตมฺปิ โข
วจฺฉ อพฺยากตํ ภควตา เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ
มรณาติ ฯ โก นุ โข โภ โมคฺคลฺลาน เหตุ โก ปจฺจโย
เยน อญฺติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ เอวํ ปุฏฺานํ เอวํ
เวยฺยากรณํ โหติ สสฺสโต โลโกติ วา ฯเปฯ เนว โหติ
น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา ฯ โก ปน โภ
โมคฺคลฺลาน เหตุ โก ปจฺจโย เยน สมณสฺส โคตมสฺส
เอวํ ปุฏฺสฺส น เอวํ เวยฺยากรณํ โหติ สสฺสโต โลโกติปิ
ฯเปฯ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปีติ ฯ
[๗๙๗] อญฺติตฺถิยา โข วจฺฉ ปริพฺพาชกา รูปํ อตฺตโต
สมนุปสฺสนฺติ รูปวนฺตํ วา อตฺตานํ อตฺตนิ วา รูปํ รูปสฺมึ วา
อตฺตานํ ฯ เวทนํ อตฺตโต สมนุปสฺสนฺติ ฯเปฯ สญฺ ฯ สงฺขาเร ฯ
วิญฺาณํ อตฺตโต สมนุปสฺสนฺติ วิญฺาณวนฺตํ วา อตฺตานํ
อตฺตนิ วา วิญฺาณํ วิญฺาณสฺมึ วา อตฺตานํ ฯ ตสฺมา
อญฺติตฺถิยานํ ปริพฺพาชกานํ เอวํ ปุฏฺานํ เอวํ เวยฺยากรณํ โหติ
สสฺสโต โลโกติ วา ฯเปฯ เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ
มรณาติ วา ฯ ตถาคโต จ โข วจฺฉ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ น
รูปํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ น รูปวนฺตํ วา อตฺตานํ น อตฺตนิ วา
รูปํ น รูปสฺมึ วา อตฺตานํ ฯ น เวทนํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ ฯเปฯ
น สญฺ ฯ น สงฺขาเร ฯ น วิญฺาณํ อตฺตโต สมนุปสฺสติ น
วิญฺาณวนฺตํ วา อตฺตานํ น อตฺตนิ วา วิญฺาณํ น วิญฺาณสฺมึ
วา อตฺตานํ ฯ ตสฺมา ตถาคตสฺส เอวํ ปุฏฺสฺส น เอวํ
เวยฺยากรณํ โหติ สสฺสโต โลโกติปิ อสสฺสโต โลโกติปิ อนฺตวา
โลโกติปิ อนนฺตวา โลโกติปิ ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติปิ อญฺ ชีวํ
อญฺ สรีรนฺติปิ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปิ น โหติ ตถาคโต
ปรํ มรณาติปิ โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปิ
เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติปีติ ฯ
[๗๙๘] อจฺฉริยํ โภ โมคฺคลฺลาน อพฺภุตํ โภ โมคฺคลฺลาน
ยตฺถ หิ นาม สตฺถุ เจว สาวกสฺส จ อตฺเถน อตฺโถ พฺยญฺชเนน
พฺยญฺชนํ สํสนฺทิสฺสติ สเมสฺสติ น วิหายิสฺสติ ยทิทํ อคฺคปทสฺมึ ฯ
อิทานาหํ โภ โมคฺคลฺลาน สมณํ โคตมํ อุปสงฺกมิตฺวา เอตมตฺถํ
อปุจฺฉึ สมโณปิ เม โคตโม เอเตหิ ปเทหิ เอเตหิ พฺยญฺชเนหิ
เอตมตฺถํ พฺยากาสิ เสยฺยถาปิ ภวํ โมคฺคลฺลาโน ฯ อจฺฉริยํ โภ
โมคฺคลฺลาน อพฺภุตํ โภ โมคฺคลฺลาน ยตฺถ หิ นาม สตฺถุ
เจว สาวกสฺส จ อตฺเถน อตฺโถ พฺยญฺชเนน พฺยญฺชนํ สํสนฺทิสฺสติ
สเมสฺสติ น วิหายิสฺสติ ยทิทํ อคฺคปทสฺมินฺติ ฯ อฏฺมํ ฯ
[๗๙๙] อถ โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก เยน ภควา
เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธึ สมฺโมทิ สมฺโมทนียํ
กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน
โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ ปุริมานิ โภ
โคตม ทิวสานิ ปุริมตรานิ สมฺพหุลานํ อญฺติตฺถิยานํ ๑-
สมณพฺราหฺมณปริพฺพาชกานํ กุตุหลสาลายํ สนฺนิสินฺนานํ
สนฺนิปติตานํ อยมนฺตรากถา อุทปาทิ อยํ โข ปูรโณ กสฺสโป
สงฺฆี เจว คณี จ คณาจริโย จ าโต ยสสฺสี ติตฺถกโร สาธุสมฺมโต
พหุชนสฺส โส ๒- สาวกํ อพฺภตีตํ กาลกตํ อุปปตฺตีสุ พฺยากโรติ
อสุ อมุตฺร อุปปนฺโน อสุ อมุตฺร อุปปนฺโนติ ฯ โยปิสฺส สาวโก
อุตฺตมปุริโส ปรมปุริโส ปรมปตฺติปตฺโต ตมฺปิ สาวกํ อพฺภตีตํ
กาลกตํ อุปปตฺตีสุ พฺยากโรติ อสุ อมุตฺร อุปปนฺโน อสุ อมุตฺร
อุปปนฺโนติ ฯ
{๗๙๙.๑} อยมฺปิ โข มกฺขลิ โคสาโล ฯ อยมฺปิ โข นิคณฺโ
นาฏปุตฺโต ฯ อยมฺปิ โข สญฺชโย ๓- เวลฏฺปุตฺโต ฯ อยมฺปิ โข
ปกุโธ กจฺจาโน ๔- ฯ อยมฺปิ โข อชิโต เกสกมฺพโล สงฺฆี เจว
คณี จ คณาจริโย จ าโต ยสสฺสี ติตฺถกโร สาธุสมฺมโต พหุชนสฺส
โสปิ สาวกํ อพฺภตีตํ กาลกตํ อุปฺปตฺตีสุ พฺยากโรติ อสุ อมุตฺร
อุปปนฺโน อสุ อมุตฺร อุปปนฺโนติ ฯ โยปิสฺส สาวโก อุตฺตมปุริโส
ปรมปุริโส ปรมปตฺติปตฺโต ตํปิ สาวกํ อพฺภตีตํ กาลกตํ อุปปตฺตีสุ
พฺยากโรติ อสุ อมุตฺร อุปปนฺโน อสุ อมุตฺร อุปปนฺโนติ ฯ
{๗๙๙.๒} อยมฺปิ โข สมโณ โคตโม สงฺฆี เจว คณี จ คณาจริโย
จ าโต ยสสฺสี ติตฺถกโร สาธุสมฺมโต พหุชนสฺส โสปิ สาวกํ
อพฺภตีตํ กาลกตํ อุปปตฺตีสุ พฺยากโรติ อสุ อมุตฺร อุปปนฺโน อสุ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. นานาติตฺถิยานํ ฯ ๒ ม. ยุ. โสปิ ฯ ๓ ม. สญฺจโย ฯ ๔ ยุ. ปกุทฺโธ
@กจฺจายโน ฯ
อมุตฺร อุปปนฺโนติ ฯ โย จ ขฺวสฺส ๑- สาวโก อุตฺตมปุริโส ฯเปฯ
อสุ อมุตฺร อุปปนฺโน อสุ อมุตฺร อุปปนฺโนติ ฯ อปิจ โข นํ เอวํ
พฺยากโรติ อจฺเฉชฺชิ ตณฺหํ วิวตฺตยิ สญฺโชนํ สมฺมามานาภิสมยา
อนฺตมกาสิ ทุกฺขสฺสาติ ฯ ตสฺส มยฺหํ โภ โคตม อหุเทว กงฺขา อหุ
วิจิกิจฺฉา กถญฺหิ ๒- นาม สมณสฺส โคตมสฺส ธมฺโม อภิญฺเยฺโยติ ๓- ฯ
[๘๐๐] อลญฺหิ เต วจฺฉ กงฺขิตุํ อลํ วิจิกิจฺฉิตุํ กงฺขานิเย
จ ปน เต าเน วิจิกิจฺฉา อุปฺปนฺนา ฯ สอุปาทานสฺส ขฺวาหํ
วจฺฉ อุปปตฺตึ ปญฺเปมิ โน อนุปาทานสฺส ฯ เสยฺยถาปิ วจฺฉ
อคฺคิ สอุปาทาโน ชลติ โน อนุปาทาโน เอวเมว ขฺวาหํ วจฺฉ
สอุปาทานสฺส อุปปตฺตึ ปญฺเปมิ โน อนุปาทานสฺสาติ ฯ
ยสฺมึ โภ โคตม สมเย อจฺจิ วาเตน ขิตฺตา ทูรํปิ คจฺฉติ อิมิสฺสา
ปน ภวํ โคตโม กึ อุปาทานสฺมึ ปญฺเปตีติ ฯ ยสฺมึ โข วจฺฉ
สมเย อจฺจิ วาเตน ขิตฺตา ทูรํ คจฺฉติ ตมหํ วาตุปาทานํ
ปญฺเปมิ วาโต หิสฺส วจฺฉ ตสฺมึ สมเย อุปาทานํ โหตีติ ฯ
ยสฺมึ ๔- โภ โคตม สมเย อิมญฺจ กายํ นิกฺขิปติ สตฺโต จ อญฺตรํ
กายํ อนุปปนฺโน โหติ ฯ อิมสฺส ปน ภวํ โคตโม กึ อุปาทานสฺมึ
ปญฺเปตีติ ฯ ยสฺมึ โข วจฺฉ สมเย อิมญฺจ กายํ นิกฺขิปติ สตฺโต จ
อญฺตรํ กายํ อนุปปนฺโน โหติ ตมหํ ตณฺหุปาทานํ วทามิ
ตณฺหา หิสฺส วจฺฉ ตสฺมึ สมเย อุปาทานํ โหตีติ ฯ นวมํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. โย ปิสฺส สาวโก ฯ ๒ ม. กถํ นาม ฯ ๓ ยุ. ธมฺมาภิญฺเยฺยาติ ฯ
@๔ ม. ยสฺมึ จ ปน โภ ... ฯ ยุ. ยสฺมึ ปน โภ ฯ
[๘๐๑] อถ โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก เยน ภควา
เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธึ สมฺโมทิ สมฺโมทนียํ
กถํ สาราณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข
วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ กึ นุ โข โภ
โคตม อตฺถตฺตาติ ฯ เอวํ วุตฺเต ภควา ตุณฺหี อโหสิ ฯ กึ ปน
โภ โคตม นตฺถตฺตาติ ฯ ทุติยมฺปิ โข ภควา ตุณฺหี อโหสิ ฯ
อถ โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก อุฏฺายาสนา ปกฺกามิ ฯ
[๘๐๒] อถ โข อายสฺมา อานนฺโท อจิรปกฺกนฺเต วจฺฉโคตฺเต
ปริพฺพาชเก ภควนฺตํ เอตทโวจ กึ นุ โข ภนฺเต ภควา
วจฺฉโคตฺตสฺส ปริพฺพาชกสฺส ปญฺหํ ปุฏฺโ น พฺยากาสีติ ฯ
อหญฺจานนฺท วจฺฉโคตฺตสฺส ปริพฺพาชกสฺส อตฺถตฺตาติ
ปุฏฺโ สมาโน อตฺถตฺตาติ พฺยากเรยฺยํ ฯ เย เต อานนฺท
สมณพฺราหฺมณา สสฺสตวาทา เตสเมตํ สทฺธึ อภวิสฺส ฯ
อหญฺจานนฺท วจฺฉโคตฺตสฺส ปริพฺพาชกสฺส นตฺถตฺตาติ
ปุฏฺโ สมาโน นตฺถตฺตาติ พฺยากเรยฺยํ ฯ เย เต อานนฺท
สมณพฺราหฺมณา อุจฺเฉทวาทา เตสเมตํ สทฺธึ อภวิสฺส ฯ
อหญฺจานนฺท วจฺฉโคตฺตสฺส ปริพฺพาชกสฺส อตฺถตฺตาติ
ปุฏฺโ สมาโน อตฺถตฺตาติ พฺยากเรยฺยํ ฯ อปิ นุ เมตํ อานนฺท
อนุโลมํ อภวิสฺส าณสฺส อุปฺปาทาย สพฺเพ ธมฺมา
อนตฺตาติ ฯ โน เหตํ ภนฺเต ฯ อหญฺจานนฺท วจฺฉโคตฺตสฺส
ปริพฺพาชกสฺส นตฺถตฺตาติ ปุฏฺโ สมาโน นตฺถตฺตาติ
พฺยากเรยฺยํ ฯ สมฺมูฬฺหสฺส อานนฺท วจฺฉโคตฺตสฺส
ปริพฺพาชกสฺส ภิยฺโยสมฺโมหาย อภวิสฺส อหุ วา เม
นูน ปุพฺเพ อตฺตา โส เอตรหิ นตฺถีติ ฯ ทสมํ ฯ
[๘๐๓] เอกํ สมยํ อายสฺมา สภิโย กจฺจาโน าติเก วิหรติ
คิญฺชกาวสเถ ฯ อถ โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก เยนายสฺมา
สภิโย กจฺจาโน เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมตา
สภิเยน กจฺจาเนน สทฺธึ สมฺโมทิ สมฺโมทนียํ กถํ สาราณียํ
วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข
วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก อายสฺมนฺตํ สภิยํ กจฺจานํ เอตทโวจ
กึ นุ โข โภ กจฺจาน โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ อพฺยากตํ
โข เอตํ วจฺฉ ภควตา โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ กึ ปน
โก กจฺจาน น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ เอตมฺปิ โข
วจฺฉ อพฺยากตํ ภควตา น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ
กึ นุ โข โภ กจฺจาน โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ
มรณาติ ฯ อพฺยากตํ โข เอตํ วจฺฉ ภควตา โหติ จ น จ
โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ กึ ปน โภ กจฺจาน เนว
โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ ฯ เอตมฺปิ โข
วจฺฉ อพฺยากตํ ภควตา เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต
ปรํ มรณาติ ฯ กึ นุ โข โภ กจฺจาน โหติ ตถาคโต
ปรํ มรณาติ อิติ ปุฏฺโ สมาโน อพฺยากตํ โข
เอตํ วจฺฉ ภควตา โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ
วเทสิ ฯ กึ ปน โภ กจฺจาน น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ
อิติ ปุฏฺโ สมาโน อพฺยากตํ โข เอตํ วจฺฉ ภควตา น
โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วเทสิ ฯ กึ นุ โข โภ กจฺจาน
โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ อิติ ปุฏฺโ สมาโน
อพฺยากตํ โข เอตํ วจฺฉ ภควตา โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต
ปรํ มรณาติ วเทสิ ฯ กึ ปน โภ กจฺจาน เนว โหติ น น
โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ อิติ ปุฏฺโ สมาโน เอตมฺปิ โข
วจฺฉ อพฺยากตํ ภควตา เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ
มรณาติ วเทสิ ฯ โก นุ โข โภ กจฺจาน เหตุ โก ปจฺจโย
เยเนตํ อพฺยากตํ สมเณน โคตเมนาติ ฯ โย จ วจฺฉ เหตุ
โย จ ปจฺจโย ปญฺาปนาย รูปีติ วา อรูปีติ วา สญฺีติ
วา อสญฺีติ วา เนวสญฺินาสญฺีติ วา โส จ เหตุ โส
จ ปจฺจโย สพฺเพน สพฺพํ สพฺพถา สพฺพํ อปริเสสํ นิรุชฺเฌยฺย ฯ
เกน นํ ปญฺาปยมาโน ปญฺเปยฺย รูปีติ วา อรูปีติ วา
สญฺีติ วา อสญฺีติ วา เนวสญฺินาสญฺีติ วาติ ฯ กีวจิรํ
ปพฺพชิโตสิ โภ กจฺจานาติ ฯ น จิรํ อาวุโส ตีณิ วสฺสานีติ ฯ
ยสฺสปสฺส อาวุโส เอตฺตเกน ๑- เอตฺตกเมว ตํปสฺส
พหุ โก ปน วาโท เอวํ ๒- อภิกฺกนฺเตติ ฯ เอกาทสมํ ฯ
อพฺยากตสํยุตฺตํ สมตฺตํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. เอตเมตฺตเกน ฯ ๒ ยุ. เอว ฯ
ตสฺสุทฺทานํ
เขมา เถรี อนุราโธ สารีปุตฺตาติ ๑- โกฏฺิโต
โมคฺคลฺลาโน จ วจฺโฉ จ กุตุหลสาลานนฺโท
สภิโย เอกาทสมนฺติ ฯ
สฬายตนวคฺคสํยุตฺตํ สมตฺตํ ๒- ฯ
ตสฺสุทฺทานํ
สฬายตนเวทนา มาตุคาโม ชมฺพุขาทโก
สามณฺฑโก โมคฺคลฺลาโน จิตฺโต คามณฺยสงฺขตํ ๓-
อพฺยากตนฺติ ทส จาติ ๔- ฯ
-----------
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สารีปุตฺโตติ ฯ ๒ ม. สฬายตนวคฺโค จตุตฺโถ ฯ ๓ ม. ยุ. คามณิ
@สงฺขตํ ฯ ๔ ม. ยุ. ทสธาติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๘ หน้าที่ ๔๗๕-๔๘๙.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=18&item=788&items=16
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=18&item=788&items=16&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=18&item=788&items=16
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=18&item=788&items=16
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=788
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘
https://84000.org/tipitaka/read/?index_18
https://84000.org/tipitaka/english/?index_18
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
