[๓๙] เตน โข ปน สมเยน อายสฺมโต ปิลินฺทวจฺฉสฺส
วาตาพาโธ โหติ ฯ เวชฺชา เอวมาหํสุ เตลํ ปจิตพฺพนฺติ ฯ
ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว เตลปากนฺติ ฯ
ตสฺมึ โข [๒]- เตลปาเก มชฺชํ ปกฺขิปิตพฺพํ โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว เตลปาเก มชฺชํ ปกฺขิปิตุนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. กณฺฐํ ฯ ๒ ม. ยุ. ปน ฯ
เตน โข ปน สมเยน ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู อติปกฺขิตฺตมชฺชานิ ๑-
เตลานิ ปจนฺติ ตานิ ปิวิตฺวา มชฺชนฺติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ น ภิกฺขเว อติปกฺขิตฺตมชฺชํ เตลํ ปาตพฺพํ โย
ปิเวยฺย ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ยสฺมึ
เตลปาเก มชฺชสฺส น วณฺโณ น คนฺโธ น รโส ปญฺญายติ
เอวรูปํ มชฺชปกฺขิตฺตํ เตลํ ปาตุนฺติ ฯ
{๓๙.๑} เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขูนํ พหุํ อติปกฺขิตฺตมชฺชํ เตลํ
ปกฺกํ โหติ ฯ อถโข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ กถนฺนุ โข อติปกฺขิตฺตมชฺเช
เตเล ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ
ภิกฺขเว อพฺภญฺชนํ อธิฏฺฐาตุนฺติ ฯ
{๓๙.๒} เตน โข ปน สมเยน อายสฺมโต ปิลินฺทวจฺฉสฺส
พหุํ ๒- เตลํ ปกฺกํ โหติ ฯ เตลภาชนํ น วิชฺชติ ๓- ฯ ภควโต
เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ตีณิ ตุมฺพานิ โลหตุมฺพํ
กฏฺฐตุมฺพํ ผลตุมฺพนฺติ ฯ
{๓๙.๓} เตน โข ปน สมเยน อายสฺมโต ปิลินฺทวจฺฉสฺส
องฺควาโต โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ
ภิกฺขเว เสทกมฺมนฺติ ฯ นกฺขมนีโย โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว สมฺภารเสทนฺติ ฯ นกฺขมนีโย
โหติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว มหาเสทนฺติ ฯ นกฺขมนีโย
โหติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ภงฺโคทกนฺติ ฯ นกฺขมนีโย โหติ ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว อุทกโกฏฺฐกนฺติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. อติกฺขิตฺตมชฺชานิ ฯ ๒ ม. ยุ. พหุตรํ ฯ ๓ ยุ. สํวิชฺชติ ฯ
[๔๐] เตน โข ปน สมเยน อายสฺมโต ปิลินฺทวจฺฉสฺส ปพฺพวาโต
โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว
โลหิตํ โมเจตุนฺติ ฯ นกฺขมนีโย โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว โลหิตํ โมเจตฺวา วิสาเณน
คเหตุนฺติ ๑- ฯ
[๔๑] เตน โข ปน สมเยน อายสฺมโต ปิลินฺทวจฺฉสฺส ปาทา
ผาลิตา โหนฺติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ
ภิกฺขเว ปาทพฺภญฺชนนฺติ ฯ นกฺขมนีโย โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ปชฺชํ อภิสงฺขริตุนฺติ ฯ
[๔๒] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน คณฺฑาพาโธ
โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว สตฺถกมฺมนฺติ ฯ
กสาโวทเกน อตฺโถ โหติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว กสาโวทกนฺติ ฯ
ติลกกฺเกน อตฺโถ โหติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ติลกกฺกนฺติ ฯ
กพฬิกาย อตฺโถ โหติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว กพฬิกนฺติ ฯ
วณพนฺธนโจเลน อตฺโถ โหติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว วณพนฺธน-
โจลนฺติ ๒- ฯ วโณ กณฺฑวติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว สาสปกุฑฺเฑน
โธวิตุนฺติ ๓- ฯ วโณ กิลิชฺชิตฺถ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ธูมํ
กาตุนฺติ ฯ วฑฺฒมํสํ วุฏฺฐาติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว
โลณสกฺขริกาย ฉินฺทิตุนฺติ ฯ วโณ น รูหติ ฯ อนุชานามิ
ภิกฺขเว วณเตลนฺติ ฯ เตลํ คลติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. โคณวิสาเณน คาเหตุนฺติ ฯ ม. คาเหตุนฺติ ฯ ๒ โป. วณพนฺธนโจฬกนฺติ ฯ
@๓ ม. ยุ. สาสปกุตฺเตน โผสิตุนฺติ ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว วิกาสิกํ สพฺพํ วณปฏิกมฺมนฺติ ฯ
[๔๓] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อหินา ทฏฺโฐ โหติ ฯ
ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว จตฺตาริ มหาวิกฏานิ
ทาตุํ คูถํ มุตฺตํ ฉาริกํ มตฺติกนฺติ ฯ อถโข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ อปฺปฏิคฺคหิตานิ
นุ โข อุทาหุ ปฏิคฺคเหตพฺพานีติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว สติ กปฺปิยการเก ปฏิคฺคหาเปตุํ อสติ กปฺปิยการเก
สามํ คเหตฺวา ปริภุญฺชิตุนฺติ ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตเรน
ภิกฺขุนา วิสํ ปีตํ โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ
ภิกฺขเว คูถํ ปาเยตุนฺติ ฯ อถโข ภิกฺขูนํ เอตทโหสิ อปฺปฏิคฺคหิโต
นุ โข อุทาหุ ปฏิคฺคเหตพฺโพติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว ยํ กโรนฺโต ปฏิคฺคณฺหาติ เสฺวว ปฏิคฺคโห กโต
น ปุน ปฏิคฺคเหตพฺโพติ ฯ
[๔๔] เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน ฆรทินฺนกาพาโธ
โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว
สีตาโลฬึ ปาเยตุนฺติ ฯ เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร
ภิกฺขุ ทุฏฺฐคหณิโก ๑- โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว อามิสขารํ ปาเยตุนฺติ ฯ เตน โข ปน สมเยน
อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน ปณฺฑุโรคาพาโธ โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ทุฏฺฐุคหณิโก ฯ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว มุตฺตหรีฏกํ ปาเยตุนฺติ ฯ เตน โข
ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน ฉวิโทสาพาโธ โหติ ฯ ภควโต
เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว คนฺธาเลปํ กาตุนฺติ ฯ
{๔๔.๑} เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขุ อภิสนฺนกาโย
โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว
วิเรจนํ ปาตุนฺติ ฯ อจฺฉกญฺชิยา อตฺโถ โหติ ฯ ภควโต
เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อจฺฉกญฺชิกนฺติ ฯ
อกฏยูเสน อตฺโถ โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว อกฏยูสนฺติ ฯ กฏากเฏน อตฺโถ โหติ ฯ
ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว กฏากฏนฺติ ฯ
ปฏิจฺฉาทนีเยน อตฺโถ โหติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว ปฏิจฺฉาทนียนฺติ ฯ
[๔๕] เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ ๑- ราชคเห
ปพฺภารํ โสธาเปติ เลนํ กตฺตุกาโม ฯ อถโข ราชา มาคโธ
เสนิโย พิมฺพิสาโร เยน อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ เตนุปสงฺกมิ
อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ ปิลินฺทวจฺฉํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ
นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร
อายสฺมนฺตํ ปิลินฺทวจฺฉํ เอตทโวจ กึ ภนฺเต เถโร การาเปตีติ ฯ
ปพฺภารํ มหาราช โสธาเปมิ เลนํ กตฺตุกาโมติ ฯ อตฺโถ ภนฺเต
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ปิลินฺทิวจฺโฉ ฯ
อยฺยสฺส อารามิเกนาติ ฯ น โข มหาราช ภควตา อารามิโก
อนุญฺญาโตติ ฯ เตนหิ ภนฺเต ภควนฺตํ ปฏิปุจฺฉิตฺวา มม
อาโรเจยฺยาถาติ ฯ เอวํ มหาราชาติ โข อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ
รญฺโญ มาคธสฺส เสนิยสฺส พิมฺพิสารสฺส ปจฺจสฺโสสิ ฯ อถโข
อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ ราชานํ มาคธํ เสนิยํ พิมฺพิสารํ ธมฺมิยา
กถาย สนฺทสฺเสสิ สมาทเปสิ สมุตฺเตเชสิ สมฺปหํเสสิ ฯ อถโข
ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร อายสฺมตา ปิลินฺทวจฺเฉน
ธมฺมิยา กถาย สนฺทสฺสิโต สมาทปิโต สมุตฺเตชิโต สมฺปหํสิโต
อุฏฺฐายาสนา อายสฺมนฺตํ ปิลินฺทวจฺฉํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา
ปกฺกามิ ฯ อถโข อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ ภควโต สนฺติเก ทูตํ
ปาเหสิ ราชา ภนฺเต มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร อารามิกํ
ทาตุกาโม กถํ นุ โข ภนฺเต ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ ฯ
{๔๕.๑} อถโข ภควา เอตสฺมึ นิทาเน เอตสฺมึ ปกรเณ ธมฺมึ
กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ อนุชานามิ ภิกฺขเว อารามิกนฺติ ฯ
ทุติยมฺปิ โข ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร เยนายสฺมา
ปิลินฺทวจฺโฉ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ ปิลินฺทวจฺฉํ
อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข ราชา
มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร อายสฺมนฺตํ ปิลินฺทวจฺฉํ เอตทโวจ
อนุญฺญาโต ภนฺเต ภควตา อารามิโกติ ฯ เอวํ มหาราชาติ ฯ เตนหิ
ภนฺเต อยฺยสฺส อารามิกํ ทมฺมีติ ฯ อถโข ราชา มาคโธ เสนิโย
พิมฺพิสาโร อายสฺมโต ปิลินฺทวจฺฉสฺส อารามิกํ ปฏิสฺสุณิตฺวา
วิสฺสริตฺวา จิเรน สตึ ปฏิลภิตฺวา อญฺญตรํ สพฺพตฺถกํ มหามตฺตํ
อามนฺเตสิ โย มยา ภเณ อยฺยสฺส อารามิโก ปฏิสฺสุโต ทินฺโน
โส อารามิโกติ ๑- ฯ น โข เทว อยฺยสฺส อารามิโก ทินฺโนติ ฯ
กีวจิรํ นุ โข ภเณ อิโต รตฺติ ๒- โหตีติ ฯ อถโข โส มหามตฺโต
รตฺติโย คเณตฺวา ๓- ราชานํ มาคธํ เสนิยํ พิมฺพิสารํ เอตทโวจ
ปญฺจ เทว รตฺติสตานีติ ฯ เตนหิ ภเณ อยฺยสฺส ปญฺจ อารามิกสตานิ
เทหีติ ๔- ฯ เอวํ เทวาติ โข โส มหามตฺโต รญฺโญ มาคธสฺส
เสนิยสฺส พิมฺพิสารสฺส ปฏิสฺสุณิตฺวา อายสฺมโต ปิลินฺทวจฺฉสฺส
ปญฺจ อารามิกสตานิ อทาสิ ๕- ฯ ปาฏิเยกฺโก คาโม นิวิสิ ฯ
อารามิกคามโกติปิ นํ อาหํสุ ปิลินฺทวจฺฉคามโกติปิ ๖- นํ อาหํสุ ฯ
[๔๖] เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ ตสฺมึ
คามเก กุลุปโก โหติ ฯ อถโข อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ
ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย ปิลินฺทวจฺฉคามกํ ๗-
ปิณฺฑาย ปาวิสิ ฯ เตน โข ปน สมเยน ตสฺมึ คามเก อุสฺสโว โหติ ฯ
ทารกา อลงฺกตา มาลากิตา กีฬนฺติ ฯ อถโข อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ทินฺโน โหติ โส อารามิโกติ ฯ ๒ โป. ปฏิสตํ ฯ สี. ม. ยุ. หิตํ ฯ
@๓ สี. ยุ. วิคเณตฺวา ฯ ๔ โป. สี. ม. ยุ. เทถาติ ฯ ๕ สี. ม. ยุ. ปาทาสิ ฯ
@๖ สี. ปิลินฺทิคามโกติปิ ฯ ยุ. ปิลินฺทคามโกติปิ ฯ ๗ โป. ม. ยุ. ปิลินฺทคามํ ฯ
ปิลินฺทวจฺฉคามเก ๑- สปทานํ ปิณฺฑาย จรมาโน เยน อญฺญตรสฺส
อารามิกสฺส นิเวสนํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺญตฺเต
อาสเน นิสีทิ ฯ เตน โข ปน สมเยน ตสฺสา อารามิกินิยา
ธีตา อญฺเญ ทารเก อลงฺกเต ๒- มาลากิเต ปสฺสิตฺวา โรทติ
มาลํ เม เทถ อลงฺการํ เม เทถาติ ฯ อถโข อายสฺมา
ปิลินฺทวจฺโฉ ตํ อารามิกินึ เอตทโวจ กิสฺสายํ ทาริกา โรทตีติ ฯ
อยํ ภนฺเต ทาริกา อญฺเญ ทารเก อลงฺกเต ๓- มาลากิเต ปสฺสิตฺวา
โรทติ มาลํ เม เทถ อลงฺการํ เม เทถาติ กุโต อมฺหากํ
ทุคฺคตานํ มาลา กุโต อลงฺกาโรติ ๔- ฯ
{๔๖.๑} อถโข อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ อญฺญตรํ ติณณฺฑูปกํ
คเหตฺวา ตํ อารามิกินึ เอตทโวจ หนฺทิมํ ติณณฺฑูปกํ ตสฺสา
ทาริกาย สีเส ปฏิมุญฺจาหีติ ๕- ฯ อถโข สา อารามิกินี ตํ
ติณณฺฑูปกํ คเหตฺวา ตสฺสา ทาริกาย สีเส ปฏิมุญฺจิ ฯ สา
อโหสิ สุวณฺณมาลา อภิรูปา ทสฺสนียา ปาสาทิกา ฯ นตฺถิ
ตาทิสา รญฺโญปิ อนฺเตปุเร สุวณฺณมาลา ฯ มนุสฺสา รญฺโญ
มาคธสฺส เสนิยสฺส พิมฺพิสารสฺส อาโรเจสุํ อมุกสฺส เทว
อารามิกสฺส ฆเร สุวณฺณมาลา อภิรูปา ทสฺสนียา ปาสาทิกา
นตฺถิ ตาทิสา เทวสฺสาปิ อนฺเตปุเร สุวณฺณมาลา กุโต ตสฺส
ทุคฺคตสฺส นิสฺสํสยํ โจริกาย อาภตาติ ฯ อถโข ราชา
มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร ตํ อารามิกกุลํ พนฺธาเปสิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. ม. ยุ. ปิลินฺทคามเก ฯ ๒-๓ โป. ม. ทาริเก อลงฺกิเต ฯ ๔ โป. ยุ.
@อลงฺการาติ ฯ ๕ โป. สี. ม. ยุ. ปฏิมุญฺจาติ ฯ
ทุติยมฺปิ โข อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา
ปตฺตจีวรมาทาย ปิลินฺทวจฺฉคามกํ ปิณฺฑาย ปาวิสิ ปิลินฺทวจฺฉคามเก
สปทานํ ปิณฺฑาย จรมาโน เยน ตสฺส อารามิกสฺส นิเวสนํ
เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา ปฏิวิสฺสเก ปุจฺฉิ ๑- กหํ อิทํ ๒-
อารามิกกุลํ คตนฺติ ฯ เอติสฺสา ภนฺเต สุวณฺณมาลาย การณา
รญฺญา พนฺธาปิตนฺติ ฯ
{๔๖.๒} อถโข อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ เยน รญฺโญ มาคธสฺส
เสนิยสฺส พิมฺพิสารสฺส นิเวสนํ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา
ปญฺญตฺเต อาสเน นิสีทิ ฯ
{๔๖.๓} อถโข ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโร เยนายสฺมา
ปิลินฺทวจฺโฉ เตนุปสงฺกมิ อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ ปิลินฺทวจฺฉํ
อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนํ โข ราชานํ
มาคธํ เสนิยํ พิมฺพิสารํ อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ เอตทโวจ กิสฺส
มหาราช อารามิกกุลํ พนฺธาปิตนฺติ ฯ ตสฺส ภนฺเต อารามิกสฺส
ฆเร สุวณฺณมาลา อภิรูปา ทสฺสนียา ปาสาทิกา นตฺถิ ตาทิสา
อมฺหากํปิ อนฺเตปุเร สุวณฺณมาลา กุโต ตสฺส ทุคฺคตสฺส
นิสฺสํสยํ โจริกาย อาภตาติ ฯ อถโข อายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ
รญฺโญ มาคธสฺส เสนิยสฺส พิมฺพิสารสฺส ปาสาทํ สุวณฺณนฺติ
อธิมุจฺจิ ฯ โส [๓]- อโหสิ สพฺพโสวณฺณมโย ๔- ฯ อิทํ ปน เต
มหาราช ตาวพหุํ สุวณฺณํ กุโตติ ๕- ฯ อญฺญาตํ ภนฺเต อยฺยสฺส
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ปุจฺฉติ ฯ ๒ โป. สี. ม. ยุ. อิมํ ฯ ๓ ม. ปาสาโท ฯ ๔ ม. สพฺพโส สุวณฺณมโย ฯ
@๕ โป. กุโต ลทฺธนฺติ ฯ
เสเวโส ๑- อิทฺธานุภาโวติ ตํ อารามิกกุลํ มุญฺจาเปสิ ฯ
[๔๗] มนุสฺสา อยฺเยน กิร ปิลินฺทวจฺเฉน สราชิกาย ปริสาย
อุตฺตริมนุสฺสธมฺมํ อิทฺธิปาฏิหาริยํ ทสฺสิตนฺติ อตฺตมนา อภิปฺปสนฺนา
อายสฺมโต ปิลินฺทวจฺฉสฺส ปญฺจ เภสชฺชานิ อภิหรึสุ เสยฺยถีทํ
สปฺปึ นวนีตํ เตลํ มธุํ ผาณิตํ ฯ ปกติยาปิจายสฺมา ปิลินฺทวจฺโฉ
ลาภี โหติ ปญฺจนฺนํ เภสชฺชานํ ลทฺธํ ลทฺธํ ปริสาย วิสฺสชฺเชติ ฯ
ปริสา จสฺส โหติ พาหุลฺลิกา ลทฺธํ ลทฺธํ โกลมฺเพปิ ๓- ฆเฏปิ
ปูเรตฺวา ปฏิสาเมติ ปริสฺสาวนานิปิ ถวิกาโยปิ ปูเรตฺวา วาตปาเนสุ
ลคฺเคติ ๔- ฯ ตานิ โอลีนวีลินานิ ติฏฺฐนฺติ ฯ อุนฺทุเรหิปิ วิหารา
โอกิณฺณวิกิณฺณา โหนฺติ ฯ มนุสฺสา วิหารจาริกํ อาหิณฺฑนฺตา ปสฺสิตฺวา
อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ อนฺโตโกฏฺฐาคาริกา อิเม สมณา
สกฺยปุตฺติยา เสยฺยถาปิ ราชา มาคโธ เสนิโย พิมฺพิสาโรติ ฯ
อสฺโสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขียนฺตานํ วิปาเจนฺตานํ ฯ
เย เต ภิกฺขู อปฺปิจฺฉา ฯเปฯ เต อุชฺฌายนฺติ ขียนฺติ วิปาเจนฺติ
กถํ หิ นาม ภิกฺขู เอวรูปาย พาหุลฺลาย เจเตสฺสนฺตีติ ฯ
{๔๗.๑} อถโข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ สจฺจํ กิร ภิกฺขเว
ภิกฺขู เอวรูปาย พาหุลฺลาย เจเตสฺสนฺตีติ ๕- ฯ สจฺจํ ภควาติ ฯเปฯ
วิครหิตฺวา ธมฺมึ กถํ กตฺวา ภิกฺขู อามนฺเตสิ ยานิ โข ปน ตานิ คิลานานํ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. สี. ม. ยุ. อยฺยสฺส เอโส ฯ ๒ ม. ยุ. ผาณิตนฺติ ฯ ๓ โป. โกลุมฺเพปิ ฯ
@ม. โกฬุมฺเพปิ ฯ ๔ ม. ยุ. ลคฺคนฺติ ฯ ๕ ม. ยุ. เจเตนฺตีติ ฯ
ภิกฺขูนํ ปฏิสายนียานิ เภสชฺชานิ เสยฺยถีทํ สปฺปิ นวนีตํ เตลํ มธุ
ผาณิตํ ตานิ ปฏิคฺคเหตฺวา สตฺตาหปรมํ สนฺนิธิการกํ ปริภุญฺชิตพฺพานิ
ตํ อติกฺกามยโต ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพติ ฯ
เภสชฺชอนุญฺญาตภาณวารํ ปฐมํ ฯ
[๔๘] อถโข ภควา สาวตฺถิยํ ยถาภิรนฺตํ วิหริตฺวา เยน ราชคหํ
เตน จาริกํ ปกฺกามิ ฯ อทฺทสา ๑- โข อายสฺมา กงฺขาเรวโต
อนฺตรามคฺเค คุฬกรณํ โอกฺกมิตฺวา คุเฬ ปิฏฺฐํปิ ฉาริกํปิ
ปกฺขิปนฺเต ทิสฺวาน อกปฺปิโย คุโฬ สามิโส น กปฺปติ คุโฬ
วิกาเล ปริภุญฺชิตุนฺติ กุกฺกุจฺจายนฺโต สปริโส คุฬํ น ปริภุญฺชติ ฯ
เยปิสฺส โสตพฺพํ มญฺญนฺติ เตปิ คุฬํ น ปริภุญฺชนฺติ ฯ ภควโต
เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ กิมตฺถาย ภิกฺขเว คุเฬ ปิฏฺฐํปิ ฉาริกํปิ
ปกฺขิปนฺตีติ ฯ พนฺธนตฺถาย ภควาติ ฯ สเจ ภิกฺขเว พนฺธนตฺถาย
คุเฬ ปิฏฺฐํปิ ฉาริกํปิ ปกฺขิปนฺติ โส จ คุโฬเตฺวว สงฺขฺยํ ๒- คจฺฉติ ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว ยถาสุขํ คุฬํ ปริภุญฺชิตุนฺติ ฯ
{๔๘.๑} อทฺทสา ๓- โข อายสฺมา กงฺขาเรวโต อนฺตรามคฺเค
วจฺเจ มุคฺคํ ชาตํ ปสฺสิตฺวา อกปฺปิยา มุคฺคา ปกฺกาปิ มุคฺคา
ชายนฺตีติ กุกฺกุจฺจายนฺโต สปริโส มุคฺคํ น ปริภุญฺชติ ฯ
เยปิสฺส โสตพฺพํ มญฺญนฺติ เตปิ มุคฺคํ น ปริภุญฺชนฺติ ฯ
ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ สเจ ภิกฺขเว ปกฺกาปิ มุคฺคา
@เชิงอรรถ: ๑-๓ ม. ยุ. อทฺทส ฯ ๒ สี. ม. ยุ. สงฺขํ ฯ
ชายนฺติ อนุชานามิ ภิกฺขเว ยถาสุขํ มุคฺคํ ปริภุญฺชิตุนฺติ
เตน โข ปน สมเยน อญฺญตรสฺส ภิกฺขุโน อุทรวาตาพาโธ
โหติ ฯ โส โลณโสจิรกํ ๑- อปายิ ฯ ตสฺส โส อุทรวาตาพาโธ
ปฏิปฺปสฺสมฺภิ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ
ภิกฺขเว ยถาสุขํ ๒- คิลานสฺส โลณโสจิรกํ อคิลานสฺส
อุทกสมฺภินฺนํ ปานปริโภเคน ปริภุญฺชิตุนฺติ ฯ
[๔๙] อถโข ภควา อนุปุพฺเพน จาริกํ จรมาโน เยน ราชคหํ
ตทวสริ ฯ ตตฺร สุทํ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเป ฯ
เตน โข ปน สมเยน ภควโต อุทรวาตาพาโธ โหติ ฯ อถโข
อายสฺมา อานนฺโท ปุพฺเพปิ ภควโต อุทรวาตาพาโธ
เตกฏุลาย ยาคุยา ผาสุ โหตีติ สามํ ติลํปิ ตณฺฑุลํปิ มุคฺคํปิ
วิญฺญาเปตฺวา อนฺโต วาเสตฺวา อนฺโต สามํ ปจิตฺวา ภควโต
อุปนาเมสิ ปิวตุ ภควา เตกฏุลํ ยาคุนฺติ ฯ
{๔๙.๑} ชานนฺตาปิ ตถาคตา ปุจฺฉนฺติ ชานนฺตาปิ น ปุจฺฉนฺติ
กาลํ วิทิตฺวา ปุจฺฉนฺติ กาลํ วิทิตฺวา น ปุจฺฉนฺติ อตฺถสญฺหิตํ
ตถาคตา ปุจฺฉนฺติ โน อนตฺถสญฺหิตํ อนตฺถสญฺหิเต เสตุฆาโต
ตถาคตานํ ฯ ทฺวีหากาเรหิ พุทฺธา ภควนฺโต ภิกฺขู ปฏิปุจฺฉนฺติ
ธมฺมํ วา เทเสสฺสาม สาวกานํ วา สิกฺขาปทํ ปญฺญาเปสฺสามาติ ฯ
อถโข ภควา อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อามนฺเตสิ กุตายํ
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ม. ยุ. โลณโสวิรกํ ฯ ๒ ม. ยุ. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ฯ
อานนฺท ยาคูติ ฯ อถโข อายสฺมา อานนฺโท ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสิ ฯ วิครหิ พุทฺโธ ภควา อนนุจฺฉวิกํ ๑- อานนฺท
อนนุโลมิกํ อปฺปฏิรูปํ อสฺสามณกํ อกปฺปิยํ อกรณียํ กถํ หิ
นาม ตฺวํ อานนฺท เอวรูปาย พาหุลฺลาย เจเตสฺสสิ ยทปิ อานนฺท
อนฺโต วุตฺถํ ตทปิ อกปฺปิยํ ยทปิ อนฺโต ปกฺกํ ตทปิ
อกปฺปิยํ ยทปิ สามํ ปกฺกํ ตทปิ อกปฺปิยํ เนตํ อานนฺท
อปฺปสนฺนานํ วา ปสาทาย ฯเปฯ วิครหิตฺวา ธมฺมึ กถํ กตฺวา
ภิกฺขู อามนฺเตสิ น ภิกฺขเว อนฺโต วุตฺถํ อนฺโต ปกฺกํ สามํ
ปกฺกํ ปริภุญฺชิตพฺพํ โย ปริภุญฺเชยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ
อนฺโต เจ ภิกฺขเว วุตฺถํ อนฺโต ปกฺกํ สามํ ปกฺกํ ตญฺเจ
ปริภุญฺเชยฺย อาปตฺติ ติณฺณํ ทุกฺกฏานํ ฯ
{๔๙.๒} อนฺโต เจ ภิกฺขเว วุตฺถํ อนฺโต ปกฺกํ อญฺเญหิ ปกฺกํ
ตญฺเจ ปริภุญฺเชยฺย อาปตฺติ ทฺวินฺนํ ทุกฺกฏานํ ฯ อนฺโต เจ ภิกฺขเว
วุตฺถํ พหิ ปกฺกํ สามํ ปกฺกํ ตญฺเจ ปริภุญฺเชยฺย อาปตฺติ ทฺวินฺนํ
ทุกฺกฏานํ ฯ พหิ เจ ภิกฺขเว วุตฺถํ อนฺโต ปกฺกํ สามํ ปกฺกํ ตญฺเจ
ปริภุญฺเชยฺย อาปตฺติ ทฺวินฺนํ ทุกฺกฏานํ ฯ อนฺโต เจ ภิกฺขเว
วุตฺถํ พหิ ปกฺกํ อญฺเญหิ ปกฺกํ ตญฺเจ ปริภุญฺเชยฺย อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส ฯ พหิ เจ ภิกฺขเว วุตฺถํ อนฺโต ปกฺกํ อญฺเญหิ ปกฺกํ
ตญฺเจ ปริภุญฺเชยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ พหิ เจ ภิกฺขเว
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ยุ. อนนุจฺฉวิยํ ฯ
วุตฺถํ พหิ ปกฺกํ สามํ ปกฺกํ ตญฺเจ ปริภุญฺเชยฺย อาปตฺติ
ทุกฺกฏสฺส ฯ พหิ เจ ภิกฺขเว วุตฺถํ พหิ ปกฺกํ อญฺเญหิ ปกฺกํ
ตญฺเจ ปริภุญฺเชยฺย อนาปตฺตีติ ฯ
[๕๐] เตน โข ปน สมเยน ภิกฺขู ภควตา สามปาโก ๑-
ปฏิกฺขิตฺโตติ ปุนปาเก กุกฺกุจฺจายนฺติ ฯ ภควโต เอตมตฺถํ
อาโรเจสุํ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ปุนปากํ ปจิตุนฺติ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕ หน้าที่ ๔๘-๖๑.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=5&item=39&items=12
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=5&item=39&items=12&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=5&item=39&items=12
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=5&item=39&items=12
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=5&i=39
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๕
https://84000.org/tipitaka/read/?index_5
https://84000.org/tipitaka/english/?index_5
บันทึก ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]
