พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔ พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๑๑ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๕

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมานุโลม ติกทุกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
๑. เหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
             [๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
             [๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๖๓}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             [๓] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
             สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
             นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
             ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
             กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
             วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
             อาหารปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
ปัจจนียะ - นอธิปติปัจจัย
             [๔] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุ
เกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอธิปติปัจจัย (๑) (ย่อ)
             [๕] นอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
             นปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             นอาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๖๔}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             นวิปากปัจจัย มี ๓ วาระ
             นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
             นอธิปติปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
             เหตุปัจจัย กับนอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
             (สหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร ทุกปัจจัย
มีปัจจัยละ ๓ วาระ)
๑. เหตุบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัยเป็นต้น
             [๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๑)
             [๗] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุ
โดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๖๕}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             [๘] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอธิปติปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอธิปติปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
อนันตรปัจจัยเป็นต้น
             [๙] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๑)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๖๖}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             [๑๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยสหชาตปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยสหชาตปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยสหชาตปัจจัย (๑)
(อัญญมัญญปัจจัยและนิสสยปัจจัยเหมือนกับสหชาตปัจจัย)
อุปนิสสยปัจจัยเป็นต้น
             [๑๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๖๗}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยวิปากปัจจัย (๑) (ย่อ)
             [๑๒] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๗ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
             สหชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
             นิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
             วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
             อินทรียปัจจัย มี ๒ วาระ
             มัคคปัจจัย มี ๒ วาระ
             สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
             อัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
             นัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
             วิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
             อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
ปัจจนียุทธาร
             [๑๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๖๘}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งเป็น
เหตุโดยอารัมมณปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัยและอุปนิสสยปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งเป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งเป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย สหชาตปัจจัย และอุปนิสสยปัจจัย (ย่อ)
             [๑๔] นเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
             นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ (ย่อ)
             อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
             (พึงนับเหมือนอนุโลม ปัจจนียะ อนุโลมปัจจนียะ และปัจจนียานุโลมแห่ง
ปัญหาวารในกุสลติกะที่นับไว้แล้ว)
๒. นเหตุบท ๑. ปฏิจจวาร
ปัจจยจตุกกนัย
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
             [๑๕] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๖๙}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่
เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๑)
             [๑๖] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็น
เหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)
             [๑๗] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๗๐}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
             สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
             นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
             ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
             กัมมปัจจัย มี ๙ วาระ
             วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
             อาหารปัจจัย มี ๙ วาระ
             อินทรียปัจจัย มี ๙ วาระ
             ฌานปัจจัย มี ๙ วาระ
             มัคคปัจจัย มี ๙ วาระ
             สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
             วิปปยุตตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
             นัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
             วิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
             อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
             [๑๘] สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนเหตุปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๗๑}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่ง
ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะนอารัมมณปัจจัย (๑) (ย่อ)
             [๑๙] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
             นอารัมมณปัจจัย มี ๕ วาระ
             นอธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
             นสมนันตรปัจจัย มี ๕ วาระ
             นอัญญมัญญปัจจัย มี ๕ วาระ
             นอุปนิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
             นปุเรชาตปัจจัย มี ๗ วาระ
             นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ
             นกัมมปัจจัย มี ๓ วาระ
             นวิปากปัจจัย มี ๙ วาระ
             นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
             นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
             นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
             นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
             นสัมปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
             นวิปปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๗๒}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             โนนัตถิปัจจัย มี ๕ วาระ
             โนวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
             นอารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มี ๕ วาระ (ย่อ)
             อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ (ย่อ)
             (พึงขยายสหชาตวาร ปัจจยวาร นิสสยวาร สังสัฏฐวาร และสัมปยุตตวาร
ให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาร)
๒. นเหตุบท ๗. ปัญหาวาร
ปัจจยจตุกกนัย - อารัมมณปัจจัยเป็นต้น
             [๒๐] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๗๓}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
             [๒๑] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลและที่
เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
             [๒๒] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๒)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๗๔}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย (๒)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
อุปนิสสยปัจจัย
             [๒๓] สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่ง
ไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศลซึ่งไม่
เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอกุศลซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤต
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็น
อัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นอัพยากฤตซึ่งไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่เป็นอกุศล
ซึ่งไม่เป็นเหตุโดยอุปนิสสยปัจจัย (๓) (ย่อ)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๗๕}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ติกทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๑. กุสลติกะ ๑. เหตุทุกะ
             [๒๔] อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๑๐ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๗ วาระ
             สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ
             อัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
             นิสสยปัจจัย มี ๑๓ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             อาเสวนปัจจัย มี ๓ วาระ
             กัมมปัจจัย มี ๗ วาระ
             วิปากปัจจัย มี ๑ วาระ
             อาหารปัจจัย มี ๗ วาระ
             อินทรียปัจจัย มี ๗ วาระ
             ฌานปัจจัย มี ๗ วาระ
             มัคคปัจจัย มี ๗ วาระ
             สัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
             วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ
             อัตถิปัจจัย มี ๑๓ วาระ
             นัตถิปัจจัย มี ๗ วาระ
             วิคตปัจจัย มี ๗ วาระ
             อวิคตปัจจัย มี ๑๓ วาระ (ย่อ)
             นเหตุปัจจัย มี ๑๕ วาระ
             นอารัมมณปัจจัย มี ๑๕ วาระ (ย่อ)
             นเหตุปัจจัย กับอารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
             อารัมมณปัจจัย กับนเหตุปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
             (พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๔ หน้า : ๔๗๖}


                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๔๔ หน้าที่ ๔๖๓-๔๗๖.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=44&siri=130
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2], [3], [4]. 
                  อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=44&A=9944&Z=10254
                  ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=44&i=1912
             พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=44&item=1912&items=35
             The Pali Tipitaka in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=44&item=1912&items=35
                  สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu44