พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๕ พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๑๒ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๖

๑. เหตุทุกะ ๒๑. สนิทัสสนติกะ
             [๒๙] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นได้และกระทบได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้โดยอารัมมณปัจจัย ฯลฯ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า : ๒๙๖}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นได้และกระทบได้เป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่ใช่เห็นได้และกระทบได้โดยอารัมมณปัจจัย
             อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๓ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
             ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ
             อัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
             อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้แต่กระทบได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้แต่กระทบได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุซึ่งมิใช่เห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้อาศัยสภาวธรรมที่เป็น
เหตุและที่ไม่เป็นเหตุซึ่งเห็นไม่ได้และกระทบไม่ได้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓)
             เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
๒. สเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
             [๓๐] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า : ๒๙๗}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
             สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศล
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็น
อัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. กุสลติกะ
             [๓๑] สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุต
ด้วยเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
             สภาวธรรมที่ไม่สัมปยุตด้วยเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่สัมปยุตด้วย
เหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ
             อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
             สภาวธรรมที่ไม่วิปปยุตจากเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรมที่วิปปยุต
จากเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า : ๒๙๘}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
๔. เหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
             [๓๒] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่
มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุมิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มี
เหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น
เหตุมิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย (๓)
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุมีเหตุและที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุมีเหตุและที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลโดยอารัมมณปัจจัย
             สภาวธรรมที่เป็นเหตุมีเหตุและที่มีเหตุแต่ไม่เป็นเหตุซึ่งเป็นกุศลเป็นปัจจัยแก่
สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุมิใช่ไม่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุมิใช่ไม่เป็นเหตุซึ่งไม่เป็นกุศล
โดยอารัมมณปัจจัย (๓)
             อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
             วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า : ๒๙๙}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
             [๓๓] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลโดยอารัมมณปัจจัย (โดยอุบายนี้ พึง
เพิ่มเป็น ๙ วาระ)
             อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ
             นัตถิปัจจัย มี ๙ วาระ
             วิคตปัจจัย มี ๙ วาระ
             [๓๔] สภาวธรรมที่เป็นเหตุและที่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตโดยอารัมมณปัจจัย (พึงเพิ่มเป็น
๙ วาระ)
             อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ
             อธิปติปัจจัย มี ๙ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ (ย่อ)
             (เหตุเหตุสัมปยุตตทุกะเหมือนกับเหตุสเหตุกทุกะ ย่อ มี ๙ วาระ)
๖. นเหตุสเหตุกทุกะ ๑. กุสลติกะ
             [๓๕] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นกุศลอาศัยสภาวธรรมที่
ไม่เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่ใช่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอกุศลอาศัยสภาวธรรมที่ไม่
เป็นเหตุแต่มีเหตุซึ่งเป็นอกุศลเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า : ๓๐๐}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลมปัจจนียะ [ทุกติกปัฏฐาน]
                                                                 ๙. สนิทัสสนทุกะ ๑. กุสลติกะ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุซึ่งไม่เป็นอัพยากฤตอาศัยสภาวธรรม
ที่ไม่เป็นเหตุและที่ไม่มีเหตุซึ่งเป็นอัพยากฤตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย
             เหตุปัจจัย มี ๑ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๑ วาระ
เหตุโคจฉกะ จบ

                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๔๕ หน้าที่ ๒๙๖-๓๐๑.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=45&siri=61
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2]. 
                  อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=45&A=4769&Z=4835
                  ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=45&i=777
             พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=45&item=777&items=12
             The Pali Tipitaka in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=45&item=777&items=12
                  สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๕
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu45