ปัจจยวาร : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๑

ปัจจยวาร [๒๐๖๒] อัชฌัตตธรรม อาศัยอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย คือ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตธรรม ขันธ์ ๒ ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ พึงใส่ให้เต็ม มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอัชฌัตตธรรม อาศัยหทัยวัตถุ [๒๐๖๓] พหิทธาธรรม อาศัยพหิทธาธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย คือ ขันธ์ ๑ ที่เป็นพหิทธาธรรม ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม อาศัยหทัยวัตถุ [๒๐๖๔] อัชฌัตตธรรม อาศัยอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะอารัมมณปัจจัย เหมือนกับปฏิจจวาร คือ จักขุวิญญาณ อาศัยจักขายตนะ กายายตนะ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลาย ที่เป็น อัชฌัตตธรรม อาศัยหทัยวัตถุ [๒๐๖๕] พหิทธาธรรม อาศัยพหิทธาธรรม ฯลฯ เหมือนกับปฏิจจวาร คือ จักขายตนะ ฯลฯ กายายตนะ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม อาศัย หทัยวัตถุ [๒๐๖๖] อัชฌัตตธรรม อาศัยอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น เพราะอธิปติปัจจัย เพิ่ม หทัยวัตถุ เหมือนกับปฏิจจวาร เพราะ อนันตรปัจจัย เพราะ สมนันตรปัจจัย เพราะ สหชาตปัจจัย ในสหชาตวาร พึงใส่ให้เต็ม อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย ภายหลัง มหาภูตรูปและขันธ์ทั้งหลาย พึงกระทำ ปัญจายตนะ และหทัยวัตถุ เพราะ อัญญมัญญปัจจัย เพราะ นิสสยปัจจัย ฯลฯ เพราะ อวิคตปัจจัย [๒๐๖๗] ในเหตุปัจจัย มีวาระ ๒ ในอารัมมณปัจจัย ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี " ๒ อนุโลม จบ [๒๐๖๘] อัชฌัตตธรรม อาศัยอัชฌัตตธรรม เกิดขึ้น ไม่ใช่เพราะเหตุปัจจัย คือ ขันธ์ ๑ ที่เป็นอัชฌัตตธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ หทัยวัตถุ อาศัยขันธ์ทั้งหลาย ขันธ์ทั้งหลายอาศัยหทัยวัตถุ มหาภูตรูป ๑ ฯลฯ อาหารสมุฏฐานรูป ฯลฯ อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ ส่วนพวกอสัญญสัตว์ทั้งหลาย ฯลฯ จักขายตนะ ฯลฯ กายายตนะ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลาย ที่เป็นอัชฌัตตธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ อาศัยหทัยวัตถุ โมหะ ที่สหรคตด้วย วิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วย อุทธัจจะ และหทัยวัตถุ [๒๐๖๙] พหิทธาธรรม อาศัยพหิทธาธรรม ฯลฯ ไม่ใช่เพราะเหตุปัจจัย พึง กระทำทั้งปวัตติ ปฏิสนธิ และมหาภูตรูปทั้งหลาย คือ จักขายตนะ ฯลฯ กายายตนะ ฯลฯ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นพหิทธาธรรม ซึ่งเป็น อเหตุกะ อาศัยหทัยวัตถุ โมหะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ และหทัยวัตถุ ฯลฯ ไม่ใช่เพราะอารัมมณปัจจัย ไม่ใช่เพราะอธิปติปัจจัย เหมือนกับสหชาตปัจจัย ไม่ใช่เพราะอนันตรปัจจัย ไม่ใช่เพราะสมนันตรปัจจัย ไม่ใช่เพราะอัญญมัญญ- *ปัจจัย ไม่ใช่เพราะอุปนิสสยปัจจัย ไม่ใช่เพราะปุเรชาตปัจจัย เหมือนกับปฏิจจวาร ไม่ใช่เพราะปัจฉาชาตปัจจัย ไม่ใช่เพราะอาเสวนปัจจัย ไม่ใช่เพราะกัมม- *ปัจจัย ฯลฯ ไม่ใช่เพราะวิปปยุตตปัจจัย เหมือนกับ วิปปยุตตปัจจัย ในปฏิจจวารปัจจนียะ ไม่ใช่เพราะนัตถิปัจจัย ไม่ใช่เพราะวิคตปัจจัย [๒๐๗๐] ในปัจจัยที่ไม่ใช่เหตุปัจจัย มีวาระ ๒ ในปัจจัยที่ไม่ใช่อารัมมณปัจจัย มี " ๒ ฯลฯ ในปัจจัยที่ไม่ใช่วิคตปัจจัย มี " ๒ ปัจจนียะ จบ [๒๐๗๑] ในปัจจัยที่ไม่ใช่อารัมมณปัจจัย กับเหตุปัจจัย มีวาระ ๒ ในปัจจัยที่ไม่ใช่อธิปติปัจจัย กับ ฯลฯ มี " ๒ ในปัจจัยที่ไม่ใช่วิปากปัจจัย กับ ฯลฯ มี " ในปัจจัยที่ไม่ใช่สัมปยุตตปัจจัย กับ ฯลฯ มี " ในปัจจัยที่ไม่ใช่นัตถิปัจจัย กับ ฯลฯ มี " ในปัจจัยที่ไม่ใช่วิคตปัจจัย กับ ฯลฯ มี " ๒ อนุโลมปัจจนียะ จบ [๒๐๗๒] ในอารัมมณปัจจัย กับปัจจัยที่ไม่ใช่เหตุปัจจัย มีวาระ ๒ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย กับ ฯลฯ มี " ๒ ปัจจนียานุโลม จบ นิสสยวาร เหมือนกับ ปัจจยวาร สังสัฏฐวารก็ดี สัมปยุตตวารก็ดี พึงให้พิสดาร

เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๔๑ บรรทัดที่ ๑๔๑๓๑-๑๔๑๙๐ หน้าที่ ๖๐๐-๖๐๒. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=41&A=14131&Z=14190&pagebreak=0 http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/r.php?B=41&A=14131&pagebreak=0 ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [คลิกเพื่อฟัง] อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=41&siri=44 ศึกษาอรรถกถาได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=41&i=2062 พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=41&A=11309 The Pali Tipitaka in Roman :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=41&A=11309 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_41