ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 5 : PALI ROMAN Di.A. (sumangala.2)

page273.

Saragadikalepi mahapannabhavameva vo marisa kathessami"ti bhavapaticchannam karanam aharitva dassento bhutapubbam bhoti adimaha. Purohitoti sabbakiccani anusasanapurohito. Govindoti govindiyabhisekena abhisitto, pakatiya panassa annadeva namam, abhisittakalato patthaya "govindo"ti sankhyam gato. Jotipaloti jotanato ca palanato ca jotipalo. Tassa kira jatadivase sabbavudhani pajjalimsu, 1- rajapi paccusasamaye attano mangalavudham pajjalitam disva bhito atthasi. Govindo patova rajupatthanam gantva sukhaseyyam pucchi, raja "kuto me acariya sukhaseyya"ti vatva tam karanam arocesi. Ma bhayi maharaja, mayham putto jato, tassanubhavena sakalanagare avudhani pajjalimsuti. Raja "kim nukho me kumaro paccatthiko bhaveyya"ti cintetva sutthutaram bhayi. "kim vitakkesi maharaja"ti ca puttho tamattham arocesi. Atha nam govindo "ma bhayi maharaja, neso kumaro tumhakam dubbhissati, 2- sakalajambudipe pana tena samo pannaya na bhavissati, mama puttassa vacanena mahajanassa kankha chijjissati, tumhakam ca sabbakiccani anusasissati"ti samassasesi. 3- Raja tuttho "kumarassa khiramulam hotu"ti sahassam datva "kumaram mahallakakale mama dassetha"ti aha. Kumaro anupubbena vuddhim anuppatto. Jotitataya panassa palanasamatthataya ca jotipalotveva namam akamsu. Tena vuttam "jotanato ca palanato ca jotipalo"ti. Sammavossajjitvati samma vossajjitva. Ayameva va patho. Alamatthadasataroti samattho patibalo atthadaso alamatthadaso, tam alamatthadasam tiretiti alamatthadasataro. Jotipalasseva manavassa anusasaniyati sopi jotipalamyeva pucchitva anusasatiti dasseti. @Footnote: 1 cha.Ma. i. ujjotimsu 2 Si. dubhissati 3 cha.Ma. samassaseti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page274.

Mahagovindavatathuvannana [305] Bhavamatthu bhavantam jotipalanti bhoto jotipalassa bhavo vuddhi visesadhigamo sabbam kalyanam ceva mahamangalanca hotuti attho. Sammodaniyam kathanti "alam maharaja ma cintayi, dhuvadhammo esa sabbasattanan"ti adina nayena maranapatisamyuttam sokavinodanam patisantharakatham pariyosapetva. Mano bhavam jotipalo manavo anusasaniya paccabyahasiti ma patibyahasi, "anusasa"ti 1- vutto "naham anusasami"ti evam no ma anusasaniya paccakkhasiti attho. Abhisambhositi samvidahi 2- patthapesi. Manussa evamahamsuti tam pitara mahapannataram sabbakiccani anusasantam sabbakammante 3- abhisambhavantam disva tutthacitta govindo vata bho brahmano, mahagovindo vata bho brahmanoti evam ahamsu. Idam vuttam hoti "govindo vata bho brahmano ahosi etassa pita, ayam pana mahagovindo vata bho brahmano"ti. Rajjasamvibhajanavannana [306] Yena te cha khattiyati ye te "sahaya"ti vutta cha khattiya, te kira renussa ekapitika kanitthabhataro, tasma mahagovindo "ayam abhisitto etesam rajjasamvibhagam kareyya va na va, yannunaham te patikacceva renussa santikam pesetva patinnam patigganhapeyyan"ti cintetva 4- yena te cha khattiya tenupasankami. Rajakattaroti rajakaraka amacca. [307] Madaniya kamati madakara pamadakara kama. Gacchante gacchante kale esa anussaritumpi na sakkuneyya, tasma ayantu bhonto, agacchantuti attho. @Footnote: 1 Ma. anusasiti 2 cha.Ma.,i. samvidahitva 3 cha.Ma.,i. sabbakamme @4 cha.Ma. i. cintento

--------------------------------------------------------------------------------------------- page275.

[308] Saramaham bhoti tada kira manussanam saccavadikalo hoti, tasma "kada maya vuttam, kena dittham, kena sutan"ti abhutam avatva "saramaham bho"ti aha. Sammodaniyam kathanti kim maharaja, devattam gate ranne ma cintayittha, dhuvadhammo esa sabbasattanam, evambhavino sankharati evarupam patisantharakatham. Sabbani sakatamukhani patthapesiti sabbani cha rajjani 1- sakatamukhani patthapesi. Ekekassa ranno rajjam tiyojanasatam hoti, renussa ranno rajjosaranappadeso dasagavutam, majjhe pana renussa rajjam vitanasadisam ahosi. Kasma evam patthapesiti. Kalena kalam rajanam passitum agacchanta annassa rajjam apiletva attano attano rajjappadeseneva agamissanti ceva gamissanti ca. Pararajjam otinnassa hi "bhattam detha, gonam detha"ti vadato manussa ujjhayanti "ime rajano attano attano vijitena na gacchanti, amhakam pilam karonti"ti. Attano vijitena pana gacchantassa "amhakam santika imina idancidanca laddhabbameva"ti manussa pilam na mannanti. Idamattham cintayitva mahagovindo "sammodamana rajano ciram rajjamanusasantu"ti evam patthapesi. Dantapuram kalinganam assakananca potanam mahissati 2- avantinam socirananca 3- rorukam 3- mithila ca videhanam campa ange sumapita baranasi ca kasinam ete govindamapitati. Etani satta nagarani mahagovindeneva tesam rajunam atthaya mapitani. Sattabhu barahmadatto ca vessabhu bharato saha renu dve ca dhatarattha tadasum satta bharavati- 4- @Footnote: 1 ka. ratthani 2 Ma. mahesayam 3-3 cha.Ma. sovirananca rodukam, 4 cha.Ma. bharadhati, @ i. bharathati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page276.

Imani tesam sattannampi namani. Tesu hi eko sattabhu nama ahosi, eko brahmadatto nama, eko vessabhu nama, eko teneva saha bharato nama, eko renu nama, dve pana dhataratthati ime satta 1- bharavati 1- satta jambudipatale bharava maharajano ahesum. Pathamabhanavaravannana nitthita. ------------ Kittisaddaabbuggamanavannana [311] Upasankamimsuti "amhakam ayam issariyasampatti na annassanubhavena, mahagovindassanubhavena nipphanna. Mahagovindo amhe satta rajano samagge katva jambudipatale patitthapesi, pubbupakarissa pana na sukara patikiriya katum. Amhe sattapi jane esoyeva anusasatu, etamyeva senapatim ca purohitam ca karoma, evam no vuddhi bhavissati"ti cintayitva 2- upasankamimsu. Mahagovindopi "maya ete samagga kata, sace etesam anno senapati ca purohito ca bhavissati, tato attano attano senapatipurohitanam vacanam gahetva annamannam bhindissanti, adhivasemi nesam senapatitthanam ca purohitatthanam ca"ti cintetva "evam bho"ti paccassosi. Satta ca brahmanamahasaleti "aham sabbatthanesu sammukho bhaveyyam va na va, yathaham sammukho na bhavissami, tathete 3- katatabbam karissanti"ti satta anupurohite thapesi. Te sandhaya idam vuttam "satta ca brahmanamahasale"ti. Divasassa tikkhattum 4- va sayam pato va nhayantiti nhataka. Vattacariyapariyosane va nhata, tato patthaya brahmana 5- brahmanehi saddhim na khadanti na pivantiti nhataka. @Footnote: 1 cha.Ma. ime patha na dissanti 2 cha.Ma.,i. cintetva 3 cha.Ma.,i. tattheva te @4 cha.Ma.,i. dvikkhattum 5 cha.Ma.,i. ayam saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page277.

[312] Abbhuggacchiti abhiuggacchi. Tada kira manussanam "na brahmuna saddhim mantetva sakka evam sakalajambudipam anusasitun"ti nisinnanisinnatthane ayameva katha pavattittha. Na kho panahanti mahapuriso kira "ayam mayham abhuto vanno uppanno, vannuppatti kho pana na bhariya, uppannassa ca vannassa rakkhanameva bhariyam, ayam ca me acintetva amantetva karontasseva vanno uppannova, cintetva mantetva karontassa pana vittharikataro bhavissati"ti brahmadassane upayam pariyesanto tam disva sutam kho pana me tanti adimetam 1- parivitakkesi. [313] Yena renu raja, tenupasankamiti evameva 2- antara datthukamo va sallapitukamo va na bhavissati, tato 3- chinnapalibodho sukham viharissamiti palibodhupacchedanattham upasankami, esa nayo sabbattha. [316] Sadisiyoti samavanna samajatika. [317] Navam santhagaram karapetvati rattitthanadivatthanacankamanasampannam vassike cattaro mase vasanakkhamam bahi nalaparikkhittam vicittaavasatham karetva. Karunam jhanam jhayiti karunaya tikkacatukkacatukkajjhanam jhayi, karunamukhena panettha avasesapi tayo brahmavihara gahitava. Ukkanthana ahu paritassanati jhanabhumiyam thitassa anabhiratiukkanthana va bhayaparitassana va natthi, brahmuno pana agamanapatthana agamanatanha ahuti attho. Brahmunasakacchavannana [318] Bhayanti cittutrasabhayameva. Ajanantati ajanamana. Katham janemu tam mayanti mayam kinti tam janama, ayam kattha vasiko kimnamo kimgottoti adinam akaranam kena akarena tam dharayamati attho. Mam ve kumaram janantiti mam "ve kumaro"ti "daharo"ti jananti. Brahmaloketi setthaloke. Sanantananti ciratanam poranakam. Aham so poranakumaro @Footnote: 1 cha.Ma., i. adiattham 2 cha.Ma., i. evam me 3 cha.Ma. yato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page278.

Sanankumaro nama brahmati dasseti. Evam govinda janahiti govinda pandita tvam evam mam janahi evam dharehi. Asanam udakam pajjam madhupakanca 1- brahmuno agghe bhavantam pucchama aggham kurutu no bhavanti. Ettha agghanti atithino upanametabbam vuccati. Teneva idamasanam pannattam, ettha nisidatha, idamudakam parisuddham, ito paniyam pivatha, pade dhovatha, idam pajjam padanam hitatthaya abhisankhatatelam, ito pade makkhetha, idam madhupakanti. Bodhisattassa brahmacariyam na annesam brahmacariyasadisam hoti, na so "idam sve, idam tatiyadivase bhavissati"ti sannidhim nama karoti. Madhupakam pana alonam adhupanam atakkam udakena seditasakam, tam sandhayesa "idam gahetva 2- paribhunjatha"ti vadanto "agghe bhavantam pucchama"ti adimaha. Ime sabbepi aggha brahmunopi atthi, te agghe bhavantam pucchama. Evam pucchantanam aggham kurutu no bhavam, patigganhatu no bhavam idamagghanti vuttam hoti. Kim panesa "ito ekampi brahma na bhunjati"ti idam na janatiti. No na janati, janantopi attano santike agato atithi pucchitabboti vattasisena pucchati. Athakho brahma "kim nukho pandito mama paribhogakaranabhavam natva pucchati, udahu kohanne thatva pucchati"ti samannaharanto "vattasise thito pucchati"ti natva patigganhitumdani me vattatiti patigganhama te aggham, yam tvam govinda bhasasiti aha. Yam tvam govinda bhasasi "idamasanam pannattam, ettha nisidatha"ti adi, tatra te mayam asane nisinna nama homa, paniyam pita nama homa, padapi me dhota nama hontu, telenapi makkhitta nama hontu, udakasakampi paribhuttam nama hotu, taya dinnam adhivasitakalato patthaya yam yam tvam bhasasi, tam tam maya patiggahitameva hoti. Tena vuttam "patigganhama te @Footnote: 1 cha.Ma. madhusakanca evamuparipi 2 cha.Ma., i. ayam saddo na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page279.

Aggham, yam tvam govinda bhasasi"ti. Evam pana aggham patigganhitva panhassa okasam karonto ditthe dhamme hitatthayati adimaha. [319] Kankhi akankhim paravediyesuti aham savicikiccho bhavantam parena sayam abhisankhatatta parassa pakatesu paravediyesu panhesu nibbicikiccham. Hitva mamattanti idam mama, idam mamati upakaranatanham cajitva. 1- Manujesuti sattesu, manujesu yokoci manujo mamattam hitvati attho. Ekodibhutoti ekibhuto, eko titthanto eko nisidantoti attho. Vacanattho panettha eko udeti pavattatiti ekodi, tadiso bhutoti ekodibhuto. Karunadhimuttoti 2- karunajhane adhimutto, tam jhanam nibbattetvati attho. Niramagandhoti vissagandhavirahito. Etthatthitoti etesu dhammesu thito. Ettha ca sikkhamanoti etesu dhammesu sikkhamano. Ayamettha sankhepo, vittharo pana upari mahagovindena ca brahmuna ca vuttoyeva. [320] Tattha ete avidvati ete amagandhe aham aviddha, 3- na janamiti attho. Idha bruhi dhirati tena 4- me tvam idha dhira pandita bruhi vada. Kenanuta 5- vati paja kururuti 6- katamena kilesavaranena avuta 7- paja putika vayati. Apayikati apayupaga. Nivutabrahmalokati nivuto pihito brahmaloko assati nivutabrahmaloko. Katamena kilesena pajaya brahmalokamaggo 8- nivuto pihito paticchannoti pucchati. Kodho mosavajjam nikati ca dobbhoti 9- kujjhanalakkhano kodho ca, paravisamvadanalakkhano musavado ca, sadisam dassetva vancanalakkhana nikati ca, mittadubbhanalakkhano dobbho ca. Kadariyata atimano usuyati thaddhamacchariyalakkhana kadariyata ca, atikkamitva mannanalakkhano atimano ca, parasampattikhiyanalakkhana usuya ca. Iccha viviccha parahethana 10- cati tanhalakkhana iccha ca, macchariyalakkhana viviccha ca, vihimsalakkhana parahethana ca. Lobho ca doso ca mado ca mohoti @Footnote: 1 Ma. vajjetva 2 cha.Ma. karunedhimutto 3 cha.Ma.,i. avidva 4 cha.Ma. te @5 cha.Ma. Si. kenavata 6 cha.Ma. kurututi 7 cha.Ma.,i. avarita 8 cha.Ma.,i. @ brahmalokupago maggo 9 cha.Ma.,i. dubbhoti 10 Ma. paravihethana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page280.

Yattha katthaci lubbhanalakkhano lobho ca, dussanalakkhano doso ca, majjanalakkhano mado ca, muyhanalakkhano moho ca. Etesu yutta aniramagandhati etesu cuddasasu kilesesu yutta paja niramagandha na hoti, amagandha sakunapagandha putigandhayevati vadati. Apayika nivutabrahmalokati esa pana apayika ceva hoti paticchannabrahmalokamagga cati dasseti. 1- Idam pana suttam kathentena amagandhasuttena dipetva kathetabbam, amagandhasuttampi imina dipetva kathetabbam. Te na sunimmadayati te amagandha sunimmadaya sukhena nimmadetabba pahatabba na honti, duppajaha dujjahati 2- attho. Yassa dani bhavam govindo kalam mannatiti "yassa pabbajjaya bhavam govindo kalam mannati, ayameva hotu, evam sati mayhampi tava santike agamanam svagamanam bhavissati, kathitadhammakatha sukathita bhavissati, tvam tata sakalajambudipe aggapuriso daharo pathamavaye thito, evam mahantam nama sampattisirivilasam pahaya tava pabbajjanam nama gandhahatthino ayabandhanam chinditva gamanam viya atiularam, buddhatanti namesa"ti mahapurisassa dalhikammam katva brahma sanankumaro brahmalokameva gato. Renurajaamantanavannana [321] Mahapurisopi "mama itova nikkhamitva pabbajjanam nama na yuttam, aham rajakulassa attham anusasami. Tasma ranno arocessami. Sace sopi pabbajissati, sundarameva. No ce pabbajissati, purohitatthanam niyyadetva 3- aham pabbajissami"ti cintetva rajanam upasankami, tena vuttam "athakho bho mahagovindo .pe. Naham porohacce rame"ti. Tattha tvam pajanassu rajjenati tava rajjena tvameva patijanahi. 4- Naham porohicce rameti aham purohitabhave na ramami, ukkanthitosmi, annam anusasakam janahi, naham porohicce rameti. @Footnote: 1 cha.Ma. ayam saddo na dissati 2 cha.Ma., i. dujjayati @3 cha.Ma., i. niyyatetva. evamuparipi 4 cha.Ma., i. janahi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page281.

Atha raja "dhuvam cattaro mase patisallinassa brahmanassa gehe bhoga manda jata"ti cintento dhanena nimantento "sace te unam kamehi, aham paripurayami te"ti vatva puna "kim nu kho esa ekako viharanto kenaci vihimsito bhaveyya"ti cintetva "yo tam himsati varemi, bhumisenapati aham. Tvam pita aham putto, ma no govinda pajahi"ti aha. Tassattho:- yo tam himsati, tam varemi, kevalam tumhe "asuko"ti acikkhatha, ahamettha kattabbam janissamiti. Bhumisenapati ahanti athava aham pathaviya sami, svaham imam rajjam tumheyeva paticchapessami. Tvam pita aham puttoti tvam pititthane thassasi, aham puttatthane. So tvam mama manam haritva attanoyeva 1- ma no govinda 1- pajahiti, 2- yatha icchasi, tatha pavattaya 3- aham pana tava manamyeva anuvattanto taya dinnam pindam paribhunjanto tam asicammahattho va upatthahissami, ratham va te pajessami. "ma no govinda pajahi"tipi 4- patho. Tassattho:- tvam pititthane tittha, aham puttatthane thassami. Ma no tvam bho govinda pajahi ma pariccajiti. Atha mahapuriso yam raja cintesi, tassa attani abhavam dassento "na matthi unam kamehi, himsita 5- me na vijjati. Amanussavaco sutva, tasmaham na gahe rame"ti aha. Tattha na matthiti na me atthi. Gaheti gehe. Atha nam raja pucchi:- "amanusso kathamvanno, kante 6- attham abhasatha. Yanca sutva jahasi no, gehe amhe ca kevale"ti. 7- Tattha jahasi no, gehe amhe ca kevaleti brahmanassa sampattibharite gehe sangahavasena attano gehe karonto yam sutva amhakam gehe ca amhe ca kevale ca sabbe aparisese jamabudipavasino jahasiti vadati. @Footnote: 1-1 cha.Ma. attanoyeva manam govinda... 2 cha.Ma.,i. pajehiti @3 cha.Ma. pavattassu. i. pavattasu 4 cha.Ma.,i. pajahitipi 5 ka. himsa ca @6 cha.Ma. kim te 7 cha.Ma. kevaliti evamuparipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page282.

Athassa acikkhanto mahapuriso upavutthassa me pubbeti adimaha. Tattha upavatthassati cattaro mase ekibhavam upagantva vutthassa. Yitthakamassa me satoti yajitukamassa me samanassa. Aggi pajjalito asi, kusapattaparitthatoti kusapattehi paritthato sappidadhimadhuadini pakkhipitva aggi pajjalayitumaraddho 1- asi, evam aggim jaletva "mahajanassa danam dassama"ti 2- evam cintetva thitassa mamati ayamettha attho. Sanantanoti sanankumaro brahma. Tato raja sayampi pabbajitukamo hutva saddahamiti adimaha. Tattha katham vattetha annathati katham tumhe annatha vattissatha. Te tam anuvattissamati te mayampi tumheyeva anuvattissama, anupabbajissamati attho. "anuvajissama"tipi patho, tassa anugacchissamati attho. Akasoti 3- nikkaso 3- akakkaso. Govindassanusasaneti tava govindassa sasane. Bhavantam govindameva sattharam katva 4- carissamati vadati. Chakhattiyaamantanavannana [322] Yena te cha khattiya, tenupasankamiti renurajanam "sadhu maharaja rajjam nama matarampi pitarampi bhatarampi bhaginiadayopi maretva ganhantesu sattesu evam mahantam rajjasirim pahaya pabbajitukamena ularam maharajena katan"ti upatthambhetva dalhataramassa ussaham katva upasankami. Evam samacintesunti ranno cintitanayeneva kadaci brahmanassa bhoga parihina bhaveyyunti mannamana samacintesum. Dhanena sikkheyyamati upalapeyyama sanganheyyama. Tavatakam ahariyatanti tavatakam aharapeyyatu 5- ganhapeyyatu, 5- yattakam icchatha, tattakam ganheyyati vuttam hoti bhavantanamyeva vahasati 6- bhavante paccayam katva, tumhehi dinnattayeva pahutam sapateyyam jatam. @Footnote: 1 cha.Ma.,i. jalayitumaraddho 2 cha.Ma. dassamiti, i. nassami @3-3 cha.Ma.,i. akacoti nikkaco 4 cha.Ma.,i. karitva @5-5 cha.Ma. aharapiyatu ganhiyatu, 6 ka. tatha sapateyyanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page283.

[323] Sace jahatha kamaniti sace vatthukame ca kilesakame ca pariccajatha. Yattha satto puthujjanoti yesu kamesu puthujjano satto laggo laggito. Arambhavho dalha hothati evam sante viriyam arabhatha, asithilaparakkamanam adhitthaya dalha bhavatha. Khantibalasamahitati khantibalena samannagata bhavathati rajunam ussaham janeti. Esa maggo ujumaggoti esa karunajhanamaggo ujumaggo nama. Esa maggo anuttaroti eseva brahmalokupapattiya asadisamaggo uttamamaggo nama. Saddhammo sabbhi rakkhitoti soeva ca buddhapaccekabuddhasavakehi sabbhi rakkhitadhammo nama. Iti karunajhanassa vannanenapi tesam anivattanatthaya dalhikammameva karoti. Ko nukho pana bho janati jivitananti bho jivitam nama udakabubbulupamam 1- tinagge ussavabindupamam tamkhanam viddhamsanadhammam, tassa ko gatim janati kismim 2- khane bhijjissati. Gamaniyo samparayoti paraloko pana avassam gantabbova, tattha panditena kulaputtena mantaya 3- boddhabbam. Manta vuccati panna, taya mantetabbam bujjhitabbam, upaparikkhitabbanca janitabbancati attho. Karanatthe va bhummam. Mantaya boddhabbanti mantaya bujjhitabbam, nanena janitabbanti attho. Kim bujjhitabbam? jivitassa dujjanata samparayassa ca avassam gamaniyata, bujjhitva ca pana sabbapalibodhe chinditva kattabbam kusalam, caritabbam brahmacariyam. Kasma? yasma natthi jatassa amaranam. Brahmanamahasaladinam amantanavannana [324] Appesakkha ca appalabha cati bho pabbajja nama appayasa ceva, pabbajitakalato patthaya hi rajjam pahaya pabbajitam vihethetva vihethetva lamakam anatham katvava kathenti. Appalabha ca, sakalagamam vicaritvapi ajjhoharaniyam @Footnote: 1 cha.Ma., i. udakapupphulupamam 2 i. kisminca 3 cha.Ma., i. mantayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page284.

Dullabhameva. Idam pana brahmannam mahesakkhanca mahayasatta, mahalabhanca mahalabhasakkarasampannatta. 1- Bhavam hi etarahi sakalajambudipe aggapurohito sabbattha aggasanam aggodakam aggabhattam aggagandham aggamalam labhatiti. Rajava rannanti aham hi bho etarahi pakatirannam majjhe cakkavattiraja viya. Brahmava brahmanananti 2- pakatibrahmananam 3- majjhe mahabrahmasadiso. Devatava gahapatikananti avasesagahapatikanam panamhi sakkadevarajasadiso. Bhariyanam amantanavannana [325] Cattalisa bhariya sadisiyoti sadisiyo cattalisava bhariya, anna panassa tisu vayesu natakitthiyo bahukayeva. Mahagovindapabbajjavannana [326] Carikam caratiti gamanigamapatipatiya carikam carati, gatagatatthane buddhakolahalam viya hoti. Manussa "mahagovindapandito kira agacchati"ti sutva puretaramevamandapam karetva maggam alankarapetva 4- paccuggantva ganhitva enti, mahalabhasakkaro mahogho viya ajjhottharanto uppajji. Sattapurohitassati sattannam rajunam purohitassa. Iti yatha etarahi evarupesu va thanesu kismincideva dukkhe uppanne "namo buddhassa"ti vadanti, evam tada "namatthu mahagovindassa brahmanassa, namatthu sattapurohitassa"ti vadanti. [327] Mettasahagatenati adina nayena paliyam brahmaviharava agata, mahapuriso pana sabbapi attha samapattiyo panca ca abhinnayo nibbattesi. Savakananca brahmalokasahabyataya maggam desesiti brahmaloke brahmuna sahabhavaya maggam kathesi. @Footnote: 1 cha.Ma., i. labhasakkarasampannatta 2 cha.Ma., Si., i. brahmananti @3 cha.Ma. Si., i. pakatibrahma nam 4 cha.Ma., i. alankaritva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page285.

[328] Sabbena sabbanti ye attha ca samapattiyo panca ca abhinnayo nibbattesum. Ye na sabbena sabbam sasanam ajanimsuti ye atthasu samapattisu ekam samapattimpi na janimsu, nasakkhimsu nibbattetum. Amoghati savipaka, avanjhati anavanjha, 1- sabbanihinam pasavanti gandhabbakayam pasavimsuti attho. Saphalati 2- avasesadevalokupapattiya saphala sahita. 2- Saudrayati brahmalokupapattiya savuddhi. [329] Saramahanti sarami aham pancasikha, imina kira padena ayam suttanto buddhabhasito nama jato. Na nibbidayati na vatte nibbindanatthaya. Na viragayati na vatte viragatthaya. Na nirodhayati na vattassa nirodhanatthaya. Na upasamayati na vattassa upasamatthaya. Na abhinnayati na vattassa abhinnanatthaya. 3- Na sambodhayati na kilesaniddavigamena vattato pabujjhanatthaya. Na nibbanayati na amatamahanibbanatthaya. Ekantanibbidayati ekantameva vatte nibbindanatthaya. Ettha pana nibbidayati vipassana. Viragayati maggo. Nirodhaya upasamayati nibbanam. Abhinnaya sambodhayati maggo. Nibbanayati nibbanameva. Evam ekasmim thane vipassana, tisu maggo, tisu nibbanam vuttanti evam vivattakatha 4- veditabba. Pariyayena pana sabbani petani maggavevacananipi nibbanavevacananipi hontiyeva. Sammaditthiti adisu yam vattabbam, tam visuddhimagge saccavannanayam vuttameva. [330] Ye na sabbena sabbanti ye cattaropi ariyamagge paripuretum na jananti, tini va dve va ekam va nibbattenti. Sabbesanneva imesam kulaputtananti brahmacariyacinnakulaputtanam. Amogha .pe. Saudrayati arahattanikutena desanam nitathapesi. 5- @Footnote: 1 cha.Ma., i. na vanjha 2-2 cha.Ma., i. avasesadevalokupapattihi sattha @3 cha.Ma., i. na vattam abhijananatthaya 4 cha.Ma. vavatthanakatha, i. avatthanakatha @5 cha.Ma., i. nitthapesi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page286.

Bhagavantam abhivadetva padakkhinam katvati bhagavato dhammadesanam cittena sampaticchanto abhinanditva vacaya pasamsamano anumoditva mahantam anjalim sirasmim patitthapetva pasannalakharase nimujjamano viya dasabalassa chabbannarasmijalantaram pavisitva catusu thanesu vanditva tikkhattum padakkhinam katva bhagavantam abhitthavanto abhitthavanto satthu purato antaradhayitva attano devalokameva agamasiti. Mahagovindasuttavannana nitthita. -------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 5 page 273-286. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=5&A=7017&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=5&A=7017&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=209              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=10&A=4871              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=10&A=5310              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=10&A=5310              Contents of The Tipitaka Volume 10 http://84000.org/tipitaka/read/?index_10

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]