บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑

หน้าที่ ๔๗๒.

ยาเน ภณฺฑํ ปีเฐ ถวิกาย สทิสํ ฯ มํสเปสีวตฺถุมฺหิ ฯ สเจ อากาเส คณฺหาติ คหิตฏฺฐานเมว ฐานํ ฯ ตํ ฉหากาเรหิ ปริจฺฉินฺทิตฺวา ฐานา จาวนํ เวทิตพฺพํ ฯ เสสเมตฺถ ทารุโคปาลก- รชกสาฏกวตฺถูสุ จ อมฺพโจรกาทิวตฺถุนเยน วินิจฺฉินิตพฺพํ ฯ {๑๕๕} กุมฺภีวตฺถุสฺมึ ฯ โย สปฺปิเตลาทีนิ อปาทคฺฆนกานิ คเหตฺวา น ปุน เอวํ กริสฺสามีติ สํวเร ฐตฺวา ทุติยทิวสาทีสุปิ ปุน จิตฺเต อุปฺปนฺเน เอวเมว ธุรนิกฺเขปํ กตฺวา ปริภุญฺชนฺโต สพฺพมฺปิ ตํ ปริภุญฺชติ เนวตฺถิ ปาราชิกํ ทุกฺกฏํ วา ถุลฺลจฺจยํ วา อาปชฺชติ ภณฺฑเทยฺยํ ปน โหติ ฯ อยมฺปิ ภิกฺขุ เอวเมว อกาสิ ฯ เตน วุตฺตํ อนาปตฺติ ภิกฺขุ ปาราชิกสฺสาติ ฯ ธุรนิกฺเขปํ ปน อกตฺวา ทิวเส ทิวเส ปริภุญฺชิสฺสามีติ ตํ โถกํ โถกมฺปิ ปริภุญฺชโต ยสฺมึ ทิวเส ปาทคฺฆนกํ ปูรติ ตสฺมึ ปาราชิกํ ฯ สํวิธาวหารวตฺถูนิ สํวิธาวหาเร มุฏฺฐิวตฺถูนิ โอทนิยฆราทิวตฺถูสุ เทฺว วิฆาสวตฺถูนิ อมฺพโจราทิวตฺถูสุ วุตฺตวินิจฺฉยนเยน เวทิตพฺพานิ ฯ เทฺว ติณวตฺถูนิ อุตฺตานตฺถาเนว ฯ {๑๕๖} อมฺพภาชาปนาทิวตฺถูสุ ฯ เต ภิกฺขู เอกํ คามกาวาสํ ปริจฺฉินฺนภิกฺขุกํ อคมํสุ ฯ ตตฺเถว ภิกฺขู ผลาผลํ ปริภุญฺชมานาปิ เตสุ อาคเตสุ เถรานํ ผลานิ เทถาติ กปฺปิยการเก น อโวจุํ ฯ อถ เต ภิกฺขู กึ สงฺฆิกํ อมฺหากํ น ปาปุณาตีติ คณฺฑึ ปหริตฺวา ภาชาเปตฺวา เตสมฺปิ วสฺสคฺเคน ภาคํ ทตฺวา อตฺตนาปิ ปริภุญฺชึสุ ฯ เตน เตสํ ภควา อนาปตฺติ ภิกฺขเว ปริโภคตฺถายาติ อาห ฯ ตสฺมา อิทานิ ยตฺถ อาวาสิกา อาคนฺตุกานํ น เทนฺติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๓.

ผลวาเร จ สมฺปตฺเต อญฺเญสํ อภาวํ ทิสฺวา โจริกาย อตฺตนาว ขาทนฺติ ตตฺถ อาคนฺตุเกหิ คณฺฑึ ปหริตฺวา ภาเชตฺวา ปริภุญฺชิตุํ วฏฺฏติ ฯ ยตฺถ ปน อาวาสิกา รุกฺเข รกฺขิตฺวา ผลวาเร สมฺปตฺเต ภาเชตฺวา ขาทนฺติ จตูสุ ปจฺจเยสุ สมฺมา อุปเนนฺติ อนิสฺสรา ตตฺถ อาคนฺตุกา ฯ เยปิ รุกฺขา จีวรตฺถาย นิยเมตฺวา ทินฺนา เตสุปิ อาคนฺตุกา อนิสฺสรา ฯ เอเสว นโย เสสปจฺจยตฺถาย นิยเมตฺวา ทินฺเนสุปิ ฯ เย ปน ตถา อนิยมิตา อาวาสิกา จ เน รกฺขิตฺวา โคปิตฺวา โจริกาย ปริภุญฺชนฺติ น เตสุ อาวาสิกานํ กติกาย ฐาตพฺพํ ฯ เย ผลปริโภคตฺถาย ทินฺนา อาวาสิกา จ เน รกฺขิตฺวา โคปิตฺวา สมฺมา อุปเนนฺติ เตสุเยว เตสํ กติกาย ฐาตพฺพํ ฯ มหาปจฺจริยํ ปน วุตฺตํ จตุนฺนํ ปจฺจยานํ นิยเมตฺวา ทินฺนํ เถยฺยจิตฺเตน ปริภุญฺชนฺโต ภณฺฑํ อคฺฆาเปตฺวา กาเรตพฺโพ ปริโภควเสน ภาเชตฺวา ปริภุญฺชนฺตสฺส ภณฺฑเทยฺยํ ยํ ปเนตฺถ เสนาสนตฺถาย นิยมิตํ ตํ ปริโภควเสน ภาเชตฺวา ปริภุญฺชนฺตสฺส ถุลฺลจฺจยญฺจ ภณฺฑเทยฺยญฺจาติ ฯ อุทฺทิสฺส จีวรตฺถาย ทินฺนํ จีวเรเยว อุปเนตพฺพํ ฯ สเจ ทุพฺภิกฺขํ โหติ ภิกฺขู ปิณฺฑปาเตน กิลมนฺติ จีวรํ ปน สุลทฺธํ สงฺฆสุฏฺฐุตาย อปโลกนกมฺมํ กตฺวา ปิณฺฑปาเต อุปเนตุํ วฏฺฏติ ฯ เสนาสเนน คิลานปจฺจเยน วา กิลมนฺเตสุ สงฺฆสุฏฺฐุตาย อปโลกนกมฺมํ กตฺวา ตทตฺถายปิ อุปเนตุํ วฏฺฏติ ฯ อุทฺทิสฺส ปิณฺฑปาตตฺถาย คิลานปจฺจยตฺถาย จ ทินฺเนปิ เอเสว นโย ฯ อุทฺทิสฺส เสนาสนตฺถาย ทินฺนํ ปน ครุภณฺฑํ โหติ ตํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๔.

รกฺขิตฺวา โคเปตฺวา ตทตฺถเมว อุปเนตพฺพํ ฯ สเจ ปน ทุพฺภิกฺขํ โหติ ภิกฺขู ปิณฺฑปาเตน น ยาเปนฺติ เอตฺถ ราชโรคโจรภยาทีหิ อญฺญตฺถ คจฺฉนฺตานํ วิหารา ปลุชฺชนฺติ ตาลนาฬิเกราทิเก วินาเสนฺติ เสนาสนปจฺจยํ ปน นิสฺสาย ยาเปตุํ สกฺกา โหติ เอวรูเป กาเล เสนาสนํ วิสฺสชฺเชตฺวาปิ เสนาสนชคฺคนตฺถาย ปริโภโค ภควตา อนุญฺญาโต ฯ ตสฺมา เอกํ วา เทฺว วา วรเสนาสนานิ ฐเปตฺวา อิตรานิ ลามกโกฏิยา ปิณฺฑปาตตฺถาย วิสฺสชฺเชตุํ วฏฺฏติ ฯ มูลวตฺถุจฺเฉทํ ปน กตฺวา น อุปเนตพฺพํ ฯ โย ปน อาราโม จตุปฺปจฺจยตฺถาย นิยเมตฺวา ทินฺโน ตตฺถ อปโลกนกมฺมํ น กาตพฺพํ ฯ เยน ปน ปจฺจเยน อูนํ ตทตฺถํ อุปเนตุํ วฏฺฏติ ฯ อาราโม ชคฺคิตพฺโพ เวตฺตนํ ทตฺวาปิ ชคฺคาเปตุํ วฏฺฏติ ฯ เย ปน เวตฺตนํ ลภิตฺวา อาราเมเยว เคหํ กตฺวา วสนฺตา รกฺขนฺติ เต เจ อาคตานํ ภิกฺขูนํ นาฬิเกรํ วา ตาลปกฺกํ วา เทนฺติ ยํ เตสํ สงฺเฆน อนุญฺญาตํ โหติ ทิวเส ทิวเส เอตฺตกนฺนาม ขาทถาติ ตเทว เต ทาตุํ ลภนฺติ ฯ ตโต อุตฺตรึ เตสํ ททนฺตานมฺปิ คเหตุํ น วฏฺฏติ ฯ โย ปนารามํ เกณิยา คเหตฺวา สงฺฆสฺส จตุปฺปจฺจยตฺถาย กปฺปิยภณฺฑเมว เทติ อยํ พหุกมฺปิ ทาตุํ ลภติ ฯ เจติยสฺส ปทีปตฺถาย วา ขณฺฑผุลฺลปฏิสงฺขรณตฺถาย วา ทินฺโน อาราโมปิ ชคฺคิตพฺโพ เวตฺตนํ ทตฺวาปิ ชคฺคาเปตพฺโพ ฯ เวตฺตนญฺจ ปเนตฺถ เจติยสนฺตกมฺปิ สงฺฆสนฺตกมฺปิ ทาตุํ วฏฺฏติ ฯ เอตมฺปิ อารามํ เวตฺตเนน ตตฺเถว วสิตฺวา รกฺขนฺตานญฺจ เกณิยา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๕.

คเหตฺวา กปฺปิยภณฺฑทายกานญฺจ ตตฺถ ชาตกผลทานํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํ ฯ อมฺพปาลกาทิวตฺถูสุ ฯ อนาปตฺติ ภิกฺขเว โคปกสฺส ทาเนติ เอตฺถ กตรํ โคปกสฺส ทานํ วฏฺฏติ กตรํ น วฏฺฏติ ฯ มหาสุมตฺเถโร ตาว อาห ยํ โคปกสฺส ปริจฺฉินฺทิตฺวา ทินฺนํ โหติ เอตฺตกํ ทิวเส ทิวเส คณฺหาติ ตเทว วฏฺฏติ ตโต อุตฺตรึ น วฏฺฏตีติ ฯ มหาปทุมตฺเถโร ปนาห กึ โคปกานํ ปณฺณํ อาโรเปตฺวา นิมิตฺตสญฺญํ วา กตฺวา ทินฺนํ อตฺถิ เตสํ หตฺเถ วิสฏฺฐกสฺส เอเต อิสฺสรา ตสฺมา ยนฺเต เทนฺติ ตํ พหุกมฺปิ วฏฺฏตีติ ฯ กุรุนฺทฏฺฐกถายํ ปน วุตฺตํ มนุสฺสานํ อารามํ วา อญฺญํ วา ผลาผลํ ทารกา รกฺขนฺติ เตหิ ทินฺนํ วฏฺฏติ อาหราเปตฺวา ปน น คเหตพฺพํ สงฺฆิเก เจติยสนฺตเก จ เกณิยา คเหตฺวา รกฺขนฺตสฺเสว ทานํ วฏฺฏติ เวตฺตเนน รกฺขนฺตสฺส อตฺตโน ภาคมตฺตํ วฏฺฏตีติ ฯ มหาปจฺจริยํ ยํ คิหีนํ อารามรกฺขกา ภิกฺขูนํ เทนฺติ เอตํ วฏฺฏติ ภิกฺขุสงฺฆสฺส อารามโคปกา ยํ อตฺตโน ภติยา ขณฺเฑตฺวา เทนฺติ เอตํ วฏฺฏติ โยปิ อุปฑฺฒารามํ วา เกจิเทว รุกฺเข วา ภตึ ลภิตฺวา รกฺขติ ตสฺสาปิ อตฺตโน สมฺปตฺตรกฺขโตเยว ทาตุํ วฏฺฏติ เกณิยา คเหตฺวา รกฺขนฺตสฺส ปน สพฺพมฺปิ วฏฺฏตีติ วุตฺตํ ฯ เอตํ ปน สพฺพํ พฺยญฺชนโต นานํ อตฺถโต เอกเมว ตสฺมา อธิปฺปายํ ญตฺวา คเหตพฺพํ ฯ ทารุวตฺถุมฺหิ ฯ ตาวกาลิโก อหํ ภควาติ ตาวกาลิกจิตฺโต

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๖.

อหํ ภควาติ วตฺตุกาเมน วุตฺตํ ฯ ตาวกาลิกจิตฺโตติ ปุน อาหริตฺวา ทสฺสามีติ เอวํ จิตฺโต อหนฺติ วุตฺตํ โหติ ฯ ภควา ตาวกาลิเก อนาปตฺตีติ อาห ฯ อยํ ปเนตฺถ ปาลิมุตฺตกวินิจฺฉโย ฯ สเจ สงฺโฆ สงฺฆิกํ กมฺมํ กาเรติ อุโปสถาคารํ วา โภชนสาลํ วา ตโต อาปุจฺฉิตฺวา ตาวกาลิกํ หริตพฺพํ ฯ โย ปน สงฺฆิโก ทพฺพสมฺภาโร อคุตฺโต เทเว วสฺสนฺเต เตเมติ อาตเปน สุกฺขติ ตํ สพฺพมฺปิ อาหริตฺวา อตฺตโน อาวาสํ กาตุํ วฏฺฏติ ฯ สงฺโฆ อาหราเปนฺโต อญฺเญน วา ทพฺพสมฺภาเรน มูเลน วา สญฺญาเปตพฺโพ ฯ น สกฺกา เจ โหติ สญฺญาเปตุํ สงฺฆิเกน ภนฺเต กตํ สงฺฆปริโภเคน วลญฺเชถาติ วตฺตพฺพํ ฯ เสนาสนสฺส ปน อยเมว ภิกฺขุ อิสฺสโรติ ฯ สเจปิ ปาสาณตฺถมฺโภ วา รุกฺขตฺถมฺโภ วา กวาฏํ วา วาตปานํ วา นปฺปโหติ สงฺฆิกํ ตาวกาลิกํ อาหริตฺวา ปากติกํ กาตุํ วฏฺฏติ ฯ เอเสว นโย อญฺเญสุปิ ทพฺพสมฺภาเรสุ ฯ อุทกวตฺถุสฺมึ ฯ ยทา อุทกํ ทุลฺลภํ โหติ โยชนโตปิ อฑฺฒโยชนโตปิ อาหรียติ เอวรูเป ปริคฺคหิตอุทเก อวหาโร ฯ ยโตปิ อาหรีมโต วา โปกฺขรณีอาทีสุ ฐิตโต วา เกวลํ ยาคุภตฺตํ สมฺปาเทนฺติ ปานียปริโภคญฺจ กโรนฺติ น อญฺญํ มหาปริโภคํ ตมฺปิ เถยฺยจิตฺเตน คณฺหโต อวหาโร ฯ ยโต ปน เอกํ วา เทฺว วา ฆเฏ คเหตฺวา อาสนํ โธวิตุํ โพธิรุกฺเข สิญฺจิตุํ อุทกปูชํ กาตุํ รชนํ ปจิตุํ ลภติ ฯ ตตฺถ สงฺฆสฺส กติกาวเสเนว

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๗.

ปฏิปชฺชิตพฺพํ ฯ อติเรกํ คณฺหนฺโต มตฺติกาทีนิ วา เถยฺยจิตฺเตน ปกฺขิปนฺโต ภณฺฑํ อคฺฆาเปตฺวา กาเรตพฺโพ ฯ สเจ อาวาสิกา กติกวตฺตํ ทฬฺหํ กโรนฺติ อญฺเญสํ ภณฺฑกํ โธวิตุํ วา รชิตุํ วา น เทนฺติ อตฺตนา ปน อญฺเญสํ อปสฺสนฺตานํ คเหตฺวา สพฺพํ กโรนฺติ เตสํ กติกาย น ฐาตพฺพํ ฯ ยตฺตกํ เต โธวนฺติ ตตฺตกํ โธวิตพฺพํ ฯ สเจ สงฺฆสฺส เทฺว ติสฺโส โปกฺขรณิโย อุทกโสณฺฑิโย วา โหนฺติ กติกา จ กตา เอตฺถ นหายิตพฺพํ อิโต ปานียํ คเหตพฺพํ อิธ สพฺพปริโภโค กาตพฺโพติ กติกวตฺเตเนว สพฺพํ กาตพฺพํ ฯ ยตฺถ กติกา นตฺถิ ตตฺถ สพฺพปริโภโค วฏฺฏตีติ ฯ มตฺติกาวตฺถุสฺมึ ฯ ยตฺถ มตฺติกา ทุลฺลภา โหติ นานปฺปการา วา วณฺณมตฺติกา อาหริตฺวา ฐปิตา ตตฺถ โถกาปิ ปญฺจมาสกํ อคฺฆติ ตสฺมา ปาราชิกํ ฯ สงฺฆิเก ปน กมฺเม เจติยกมฺเม จ นิฏฺฐิเต สงฺฆํ อาปุจฺฉิตฺวา วา ตาวกาลิกํ วา คเหตุํ วฏฺฏติ ฯ สุธายปิ จิตฺตกมฺมวณฺเณสุปิ เอเสว นโย ฯ ติณวตฺถูสุ ฯ ฌาปิตติเณ ฐานา จาวนสฺส อภาเวน ทุกฺกฏํ ภณฺฑเทยฺยํ ปน โหติ ฯ สงฺโฆ ติณวตฺถุํ ชคฺคิตฺวา สงฺฆิกํ อาวาสํ ฉาเทติ ฯ ปุน กทาจิ ชคฺคิตุํ น สกฺโกติ ฯ อถญฺโญ เอโก ภิกฺขุ วตฺตสีเสน ชคฺคติ ฯ สงฺฆสฺเสเวตํ ฯ โน เจ ชคฺคติ สงฺเฆเนโก ภิกฺขุ วตฺตพฺโพ ชคฺคิตฺวา เทหีติ ฯ โส เจ ภาคํ อิจฺฉติ ภาคํ ทตฺวาปิ ชคฺคาเปตพฺพํ ฯ สเจ ภาคํ วฑฺเฒติ ทาตพฺพเมว ฯ วฑฺเฒติเยว คจฺฉ ชคฺคิตฺวา สพฺพํ คเหตฺวา อตฺตโน เสนาสนํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๘.

ฉาเทหีติ วตฺตพฺโพ ฯ กสฺมา ฯ นฏฺเฐ อตฺโถ นตฺถิ ฯ ททนฺเตหิ ปน สวตฺถุกํ น ทาตพฺพํ ครุภณฺฑํ โหติ ฯ ติณมตฺตํ ปน ทาตพฺพํ ฯ ตสฺมึ เจ ชคฺคิตฺวา อตฺตโน เสนาสนํ ฉาเทนฺเต ปุน สงฺโฆ ชคฺคิตุํ ปโหติ ตฺวํ มา ชคฺคิ สงฺโฆ ชคฺคิสฺสตีติ วตฺตพฺโพ ฯ มญฺจาทีนิ สตฺต วตฺถูนิ ปากฏาเนว ฯ ปาลิยา ปน อนาคตมฺปิ ปาสาณตฺถมฺภํ วา รุกฺขตฺถมฺภํ วา อญฺญํ วา กิญฺจิ ปาทคฺฆนกํ หรนฺตสฺส ปาราชิกเมว ฯ ปธานฆราทีสุ ฯ ฉฑฺฑิตปติตานํ ปริเวณาทีนํ กุฑฺฑมฺปิ ปาการมฺปิ ภินฺทิตฺวา อิฏฺฐกาทีนิ อวหรนฺตสฺสาปิ เอเสว นโย ฯ กสฺมา ฯ สงฺฆิกนฺนาม กทาจิ อชฺฌาวสนฺติ กทาจิ น อชฺฌาวสนฺติ ฯ ปจฺจนฺเต โจรภเยน ชนปเท วุฏฺฐหนฺเต ฉฑฺฑิตวิหาราทีสุ กญฺจิ ปริกฺขารํ หรนฺตสฺสาปิ เอเสว นโย ฯ เย ปน ตโต ตาวกาลิกํ หรนฺติ ปุน อาวาสิเตสุ จ วิหาเรสุ ภิกฺขู อาหราเปนฺติ ทาตพฺพํ ฯ สเจปิ ตโต อาหริตฺวา เสนาสนํ กตํ โหติ ตํ วา ตทคฺฆนกํ วา ทาตพฺพเมว ฯ ปุน อาวสิสฺสามาติ อาลยํ อจฺฉินฺทิตฺวา วุฏฺฐิเตสุ ชนปเทสุ คณสนฺตกํ วา ปุคฺคลิกํ วา คหิตํ โหติ ฯ เต เจ อนุชานนฺติ ปฏิกมฺเมน กิจฺจํ นตฺถิ ฯ สงฺฆิกํ ปน ครุภณฺฑํ ตสฺมา ปฏิกมฺมํ กตฺตพฺพเมว ฯ {๑๕๗} วิหารปริโภควตฺถุ อุตฺตานตฺถเมว ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว ตาวกาลิกํ หริตุนฺติ เอตฺถ โย ภิกฺขุ สงฺฆิกํ มญฺจํ วา ปีฐํ วา ตาวกาลิกํ หริตฺวา อตฺตโน ผาสุกฏฺฐาเนสุ เอกมฺปิ เทฺวปิ มาเส สงฺฆปริโภเคน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๗๙.

ปริภุญฺชติ อาคตานํ พุฑฺฒตรานํ เทติ น ปฏิพาหติ ตสฺส ตสฺมึ นฏฺเฐปิ ชิณฺเณปิ เถยฺยาย อวหเฏปิ คีวา น โหติ ฯ วสิตฺวา ปน คจฺฉนฺเตน ยถาฐาเน ฐเปตพฺพํ ฯ โย ปน ปุคฺคลิกปริโภเคน ปริภุญฺชติ อาคตาคตานํ พุฑฺฒตรานํ น เทติ ตสฺส คีวา โหติ ฯ อญฺญมฺปน อาวาสํ หริตฺวา ปริภุญฺชนฺเตน สเจ ตตฺถ พุฑฺฒตโร อาคนฺตฺวา วุฏฺฐาเปติ มยา อิทํ อสุกาวาสโต นาม อาหฏํ คจฺฉามิ ตํ ปากติกํ กโรมีติ วตฺตพฺพํ ฯ สเจ โส ภิกฺขุ อหํ ปากติกํ กริสฺสามีติ วทติ ตสฺส ภารํ กตฺวาปิ คนฺตุํ วฏฺฏตีติ สงฺเขปฏฺฐกถายํ วุตฺตํ ฯ จมฺปาวตฺถุมฺหิ ฯ เตกตุลาติ ติลตณฺฑุลมุคฺเคหิ วา ติลตณฺฑุลมาเสหิ วา ติลตณฺฑุลกุลตฺเถหิ วา ติลตณฺฑุเลหิ สทฺธึ ยงฺกิญฺจิ เอตํ อปรนฺนํ ปกฺขิปิตฺวา ตีหิ กตา ฯ เอตํ กิร อิเมหิ ตีหิ จตุพฺภาคอุทกสมฺภินฺเน ขีเร สปฺปิมธุสกฺกราทีหิ โยเชตฺวา กโรนฺติ ฯ ราชคหวตฺถุมฺหิ ฯ มธุโคฬโกติ อติรสปูโว วุจฺจติ มธุสีสกนฺติปิ วทนฺติ ฯ เสสเมตฺถ วตฺถุทฺวเยปิ โอทนภาชนียวตฺถุสฺมึ วุตฺตนเยน เวทิตพฺพํ ฯ {๑๕๘} อชฺชุกวตฺถุสฺมึ ฯ เอตทโวจาติ คิลาโน หุตฺวา อโวจ ฯ อายสฺมา อุปาลิ อายสฺมโต อชฺชุกสฺส ปกฺโขติ น อคติคมนวเสน ปกฺโข อปิจ โข อนาปตฺติสญฺญิตาย ลชฺชิอนุคฺคเหน วินยานุคฺคเหน จ เถโร ปกฺโขติ เวทิตพฺโพ ฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมว ฯ {๑๕๙} พาราณสีวตฺถุมฺหิ ฯ โจเรหิ อุปฺปทฺทุตนฺตึ โจเรหิ วิลุตฺตํ ฯ อิทฺธิยา อาเนตฺวา ปาสาเท ฐเปสีติ เถโร

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๐.

กิร ตํ กุลํ โสกสลฺลสมปฺปิตํ อาวฏฺฏนฺตํ วิวฏฺฏนฺตํ ทิสฺวา ตสฺส กุลสฺส อนุกมฺปาย ปสาทานุรกฺขณตฺถาย ธมฺมานุคฺคเหน อตฺตโน อิทฺธิยา เตสํเยว ปาสาทํ ทารกานํ สมีเป โหตูติ อธิฏฺฐาสิ ฯ ทารกา อมฺหากํ ปาสาโทติ สญฺชานิตฺวา อภิรุหึสุ ฯ ตโต เถโร อิทฺธึ ปฏิสํหริ ฯ ปาสาโทปิ สกฏฺฐาเนเยว อฏฺฐาสิ ฯ โวหารวเสน ปน วุตฺตํ เต ทารเก อิทฺธิยา อาเนตฺวา ปาสาเท ฐเปสีติ ฯ อิทฺธิวิสเยติ อีทิสาย อธิฏฺฐานิทฺธิยา อนาปตฺติ ฯ วิกุพฺพนอิทฺธิ ปน น วฏฺฏตีติ ฯ {๑๖๐-๑๖๑} อวสาเน วตฺถุทฺวยํ อุตฺตานตฺถเมวาติ ฯ สมนฺตปาสาทิกาย วินยสํวณฺณนาย ทุติยปาราชิกวณฺณนา นิฏฺฐิตา ฯ ตตฺรายํ อนุสาสนี ทุติยํ อทุติเยน ยํ ชิเนน ปกาสิตํ ปราชิตกิเลเสน ปาราชิกมิทํ อิธ สิกฺขาปทํ สมนฺเตน อญฺญํ กิญฺจิ น วิชฺชติ อเนกนยโวกิณฺณํ คมฺภีรตฺถวินิจฺฉยํ ฯ ตสฺมา วตฺถุมฺหิ โอติณฺเณ ภิกฺขุนา วินยญฺญุนา วินยานุคฺคเหเนตฺถ กโรนฺเตน วินิจฺฉยํ ปาลึ อฏฺฐกถญฺเจว สาธิปฺปายมเสสโต โอคยฺห อปฺปมตฺเตน กรณีโย วินิจฺฉโย ฯ อาปตฺติทสฺสนุสฺสาโห น กตฺตพฺโพ กุทาจนํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๑.

ปสฺสิสฺสามิ อนาปตฺติ มิติ กยิราถ มานสํ ปสฺสิตฺวาปิ จ อาปตฺตึ อวตฺวาว ปุนปฺปุนํ วีมํสิตฺวาถ วิญฺญูหิ สํสนฺทิตฺวา จ ตํ วเท ฯ กปฺปิเยปิ จ วตฺถุสฺมึ จิตฺตสฺส ลหุวุตฺติโน วเสน สามญฺญคุณา จวนฺตีธ ปุถุชฺชนา ฯ ตสฺมา ปรปริกฺขารํ อาสีวิสมิโวรคํ อคฺคึ วิย จ สมฺปสฺสํ อามเสยฺย วิจกฺขโณติ ฯ ------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑ หน้า ๔๗๒-๔๘๑. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=1&A=9916&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=1&A=9916&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=1&i=126 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=1&A=6656 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=1&A=1994 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=1&A=1994 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_1