บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๒

หน้าที่ ๒๘๓.

อถ นํ วิสฺสชฺเชตฺวา อญฺญํ โอวทติ. อิมินา นเยน โอวทโต จสฺส โอวาเท ฐตฺวา อรหตฺตํ ปตฺตา คณนปถํ อติกฺกนฺตา. เอวํ ธมฺมานุคฺคเหน อนุคฺคณฺหาติ. ปจฺจสฺโสสุนฺติ เต ภิกฺขู "อมฺหากํ เนว อุปชฺฌาโย, น อาจริโย, น สนฺทิฏฺฐสมฺภตฺโต, กึ ตสฺส สนฺติเก กริสฺสามา"ติ ตุณฺหีภาวํ อนาปชฺชิตฺวา "เอวํ ภนฺเต"ติ สตฺถุ วจนํ สมฺปฏิจฺฉึสุ. เอลคลาคุมฺเพติ ^๑- ชิคุจฺฉมณฺฑปเก. ^๒- โส กิร เอลคลาคุมฺโพ ธุวสลิลฏฺฐาเน ชาโต. อเถตฺถ จตูหิ ปาเทหิ มณฺฑปํ กตฺวา ตสฺส อุปริ ตํ คุมฺพํ อาโรเปสุํ, โส ตํ มณฺฑปํ ฉาเทสิ. อถสฺส เหฏฺฐา อิฏฺฐกาหิ ปริจินิตฺวา พาลิกํ โอกิริตฺวา อาสนํ ปญฺญาปยึสุ. สีตลํ ทิวาฏฺฐานํ อุทกวาโต วายติ. เถโร ตสฺมึ นิสีทิ. ตํ สนฺธาย วุตฺตํ "เอลคลาคุมฺเพ"ติ. นานาเวรชฺชคตนฺติ เอกสฺส รญฺโญ รชฺชโต นานาวิธํ รชฺชคตํ. วิรชฺชนฺติ อญฺญํ รชฺชํ. ยถา หิ สเทสโต อญฺโญ วิเทโส, เอวํ นิวุตฺถรชฺชโต อญฺญํ รชฺชํ วิรชฺชํ นาม, ตํ เวรชฺชนฺติ วุตฺตํ. ขตฺติยปณฺฑิตาติ พิมฺพิสารโกสลราชาทโย ปณฺฑิตราชาโน. พฺราหฺมณปณฺฑิตาติ จงฺกีตารุกฺขาทโย ปณฺฑิตพฺราหฺมณา. คหปติปณฺฑิตาติ จิตฺตสุทตฺตาทโย ปณฺฑิตคหปตโย. สมณปณฺฑิตาติ สภิยปิโลติกาทโย ปณฺฑิตปริพฺพาชกา. วีมํสกาติ อตฺถคเวสิโน. กึวาทีติ กึ อตฺตโน ทสฺสนํ วทติ, กึ ลทฺธิโกติ อตฺโถ. กิมกฺขายตีติ กึ สาวกานํ โอวาทานุสาสนึ อาจิกฺขติ. ธมฺมสฺส จานุธมฺมนฺติ ภควตา วุตฺตพฺยากรณสฺส อนุพฺยากรณํ. สหธมฺมิโกติ สการโณ. วาทานุวาโทติ ภควตา วุตฺตวาทสฺส อนุวาโท. "วาทานุปาโต"ติปิ ปาโฐ, สตฺถุ วาทสฺส อนุปาโต อนุปตนํ, อนุคมนนฺติ อตฺโถ. อิมินาปิ วาทํ อนุคโต วาโทเยว ทีปิโต โหติ. อวีตราคสฺสาติอาทีสุ ตณฺหาวเสเนว อตฺโถ เวทิตพฺโพ. ตณฺหา หิ รชฺชนโต ราโค, ฉนฺทิยนโต ฉนฺโท, ปิยายนฏฺเฐน เปมํ, ปิวิตุกามฏฺเฐน @เชิงอรรถ: ^๑ ฏีกา. เอฬกาฬคุมฺเพ ^๒ สี. คจฺฉมณฺฑเป, ก. คุเธ ชิคุจฺฉมณฺฑปเก

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๔.

ปิปาสา, อนุทหฏฺเฐน ปริฬาโหติ วุจฺจติ. อกุสเล จาวุโส ธมฺเมติอาทิ กสฺมา อารทฺธํ? ปญฺจสุ ขนฺเธสุ อวีตราคสฺส อาทีนวํ, วีตราคสฺส จ อานิสํสํ ทสฺเสตุํ. ตตฺร อวิฆาโตติ นิทฺทุกฺโข. อนุปายาโสติ นิรุปตาโป. อปริฬาโหติ นิทฺทาโหติ. เอวํ สพฺพตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. ทุติยํ.

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๒๘๓-๒๘๔. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=12&A=6237&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=6237&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=17&i=6 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=17&A=106 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=17&A=132 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=17&A=132 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_17