บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๓

หน้าที่ ๑๐๐.

อสฺมิมานสฺเสตํ อธิวจนนฺติ ยถา หิ ถเล อารูโฬฺห ทารุกฺขนฺโธ เหฏฺฐา คงฺโคทเกน เจว อุปริ วสฺเสน จ เตเมนฺโต อนุกฺกเมน เสวาลปริโยนทฺโธ "ปาสาโณ นุ โข เอส ขาณุโก"ติ วตฺตพฺพตํ อาปชฺชติ, เอวเมว อสฺมิมาเนน อุนฺนโต ปุคฺคโล ปํสุกูลิกฏฺฐาเน ปํสุกูลิโก โหติ, ธมฺมกถิกฏฺฐาเน ธมฺมกถิโก, ภณฺฑนการกฏฺฐาเน ภณฺฑนการโก, ^๑- เวชฺชฏฺฐาเน เวชฺโชปิ ปิสุณฏฺฐาเนปิ ปิสุโณ. โส นานปฺปการํ อเนสนํ อาปชฺชนฺโต ตาหิ ตาหิ อาปตฺตีหิ ปลิเวฐิโต "อตฺถิ นุ โข อสฺส อพฺภนฺตเร กิญฺจิ สีลํ, อุทาหุ นตฺถี"ติ วตฺตพฺพตํ อาปชฺชติ. เตน วุตฺตํ "อสฺมิมานสฺเสตํ อธิวจนนฺ"ติ. ปญฺจนฺเนตํ กามคุณานํ อธิวจนนฺติ ยถา หิ อาวฏฺเฏ ปติตทารุกฺขนฺโธ อนฺโตเยว ^๒- ปาสาณาทีสุ อาหตสมพฺภาหโต ภิชฺชิตฺวา จุณฺณวิจุณฺณํ โหติ, เอวํ ปญฺจกามคุณาวฏฺเฏ ปติตปุคฺคโล จตูสุ อปาเยสุ กมฺมกรณขุปฺปิปาสาทิทุกฺเขหิ อาหตสมพฺภาหโต ทีฆรตฺตํ จุณฺณวิจุณฺณตํ อาปชฺชติ. เตน วุตฺตํ "ปญฺจนฺเนตํ กามคุณานํ อธิวจนนฺ"ติ. ทุสฺสีโลติ นิสฺสีโล. ปาปธมฺโมติ ลามกธมฺโม. อสุจีติ น สุจิ. สงฺกสฺสรสมาจาโรติ "อิมสฺส มญฺเญ อิมสฺส มญฺเญ อิทํ กมฺมนฺ"ติ เอวํ ปเรหิ สงฺกาย สริตพฺพสมาจาโร. สงฺกาย วา ปเรสํ สมาจารํ จรตีติปิ ^๓- สงฺกสฺสรสมาจาโร. ตสฺส หิ เทฺว ตโย ชเน กเถนฺเต ทิสฺวา "มม โทสํ มญฺเญ กเถนฺตี"ติ เตสํ สมาจารํ สงฺกสฺสรติ ธาวตีติปิ ^๔- สงฺกสฺสรสมาจาโร. สมณปฏิญฺโญติ สลากคฺคหณาทีสุ "กิตฺตกา วิหาเร สมณา"ติ คณนาย อารทฺธาย "อหมฺปิ สมโณ, อหมฺปิ สมโณ"ติ ปฏิญฺญํ เทติ, สลากคฺคหณาทีนิ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ภณฺฑาคาริกฏฺฐาเน ภณฺฑาคาริโก ^๒ ม. ทารุกฺขนฺโธเยว @^๓ ฉ.ม. สรตีติปิ ^๔ ฉ.ม. ธาวตีติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๐๑.

กโรติ. พฺรหฺมจาริปฏิญฺโญติ อุโปสถปวารณาทีสุ "อหมฺปิ พฺรหฺมจารี"ติ ปฏิญฺญาย ตานิ กมฺมานิ ปวิสติ. อนฺโตปูตีติ วกฺกหทยาทีสุ อปูติกสฺสปิ คุณานํ ปูติภาเวน อนฺโตปูติ. อวสฺสุโตติ ราเคน ตินฺโต. กสมฺพุกชาโตติ ราคาทีหิ กิเลเสหิ กจวรชาโต. เอตทโวจาติ โคคณํ คงฺคาตีราภิมุขํ กตฺวา ปริสปริยนฺเต ฐิโต อาทิโต ปฏฺฐาย ยาว ปริโยสานา สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา "สตฺถา โอริมตีราทีนํ อนุปคจฺฉนฺตาทิวเสน สกฺกา ปฏิปตฺตึ ปูเรตุนฺติ วทติ ยทิ เอวํ ปูเรตุํ สกฺกา, อหํ ปพฺพชิตฺวา ปูเรสฺสามี"ติ จินฺเตตฺวา เอตํ "อหํ โข ภนฺเต"ติ อาทิวจนํ อโวจ. วจฺฉคิทฺธินิโยติ วจฺเฉสุ สงฺเกตถเนหิ ^๑- ขีรปฺปคฺฆรนฺเตหิ วจฺฉกสฺเนเหน สยเมว คมิสฺสนฺตีติ. นิยฺยาเตเหวาติ นิยฺยาเตหิเยว คาวีสุ หิ อนิยฺยาติตาสุ โคสามิกา อาคนฺตฺวา "เอกา คาวี น ทิสฺสติ, เอโก โคโณ, เอโก วจฺฉโก น ทิสฺสตี"ติ ตุยฺหํ ปิฏฺฐิโต ปิฏฺฐิโต วิจริสฺสนฺติ, อิติ เต อผาสุกํ ภวิสฺสติ. ปพฺพชฺชา จ นาเมสา สอิณสฺส น รุหติ, อณณา ^๒- ปพฺพชฺชา จ พุทฺธาทีหิ สํวณฺณิตาติ ^๒- ทสฺสนตฺถํ เอวมาห. นิยฺยาตาติ นิยฺยาติตา. อิมสฺมึ สุตฺเต วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตํ.

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้า ๑๐๐-๑๐๑. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=13&A=2173&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=2173&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=322 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=4908 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=4535 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=4535 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘ http://84000.org/tipitaka/read/?index_18