บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๕

หน้าที่ ๒๘๖.

มํ ปฏิโจเทสฺสตีติ อยเมตฺถ อตฺโถ. เขมปฺปตฺโตติ เขมํ ปตฺโต. เสสปททฺวยํ อิมสฺเสว เววจนํ. สพฺพเมตํ ^๑- เวสารชฺชาณเมว สนฺธาย วุตฺตํ. ทสพลสฺส หิ "อยํ นาม ธมฺโม ตยา อนภิสมฺพุทฺโธ"ติ โจทกํ ปุคฺคลํ วา โจทนาการณํ อนภิสมฺพุทฺธธมฺมํ วา อปสฺสโต "สภาวพุทฺโธเยว วต ^๒- สมาโน อหํ พุทฺโธสฺมีติ วทามี"ติ ปจฺจเวกฺขนฺตสฺส พลวตรํ โสมนสฺสํ อุปฺปชฺชติ, เตน สมฺปยุตฺตํ าณํ เวสารชฺชํ นาม. ตํ สนฺธาย "เขมปฺปตฺโต"ติอาทิมาห. เอวํ สพฺพตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. อนฺตรายิกา ธมฺมาติ เอตฺถ ปน อนฺตรายํ กโรนฺตีติ อนฺตรายิกา. เต อตฺถโต สญฺจิจฺจ วีติกฺกนฺตา สตฺต อาปตฺติกฺขนฺธา. สญฺจิจฺจ วีติกฺกนฺตํ หิ อนฺตมโส ทุกฺกฏทุพฺภาสิตมฺปิ มคฺคผลานํ อนฺตรายํ กโรติ. อิธ ปน เมถุนธมฺมา อธิปฺเปตา. ^๓- เมถุนํ เสวโต หิ ยสฺส กสฺสจิ นิสฺสํสยเมว มคฺคผลานํ อนฺตราโย โหติ. ยสฺส โข ปน เต อตฺถายาติ ราคกฺขยาทีสุ ยสฺส อตฺถาย. ธมฺโม เทสิโตติ อสุภภาวนาทิธมฺโม กถิโต. ตตฺร วต มนฺติ ตสฺมึ อนิยฺยานิกธมฺเม มํ. เสสํ วินเย วุตฺตนเยเนว ^๔- เวทิตพฺพํ. วาทปถาติ วาทาเยว. ปุถูติ พหู. สิตาติ อุปนิพทฺธา อภิสงฺขตา. อถวา ปุถุสฺสิตาติ ปุถุภาวํ สิตา อุปคตา, ปุถูหิ วา สิตาติปิ ปุถุสฺสิตา. ยํ นิสฺสิตาติ เอตรหิปิ ยํ วาทปถํ นิสฺสิตา. น เต ภวนฺตีติ เต วาทปถา น ภวนฺติ ภิชฺชนฺติ วินสฺสนฺติ. ธมฺมจกฺกนฺติ เทสนาาณสฺสปิ ปฏิเวธาณสฺสปิ เอตํ นามํ. เตสุ เทสนาาณํ โลกิยํ, ปฏิเวธาณํ โลกุตฺตรํ. เกวลีติ สกลโลกุตฺตร- สมนฺนาคโต. ^๕- ตาทิสนฺติ ตถาวิธํ. @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. สพฺพมฺเปตํ ^๒ ม. จ ^๓ ฉ.ม. เมถุนธมฺโม อธิปฺเปโต @^๔ ฉ.ม. เสสํ วุตฺตนเยเนว ^๕ ม. สกโล กุสลสมนฺนาคโต, ฉ. สกลคุณสมนฺนาคโต

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๒๘๖. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=6612&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=6612&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=8 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=21&A=178 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=21&A=202 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=21&A=202 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_21