บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๕

หน้าที่ ๓๐๘.

เอวมฺปิ ตณฺหาทีหิ มญฺญนาหิ น มญฺญติ. ทฏฺฐพฺพํ น มญฺญตีติ "มหาชเนน ทิฏฺฐํ ปสฺสามี"ติ เอวมฺปิ ตาหิ มญฺญนาหิ น มญฺญติ. ทฏฺฐพฺพญฺหิ ทิฏฺฐมฺปิ ^๑- โหติเยว. เอวรูปานิ หิ วจนานิ ตีสุปิ กาเลสุ ลพฺภนฺติ, เตน เตสํ ^๒- อตฺโถ วุตฺโต. ทฏฺฐารํ น มญฺญตีติ ปสฺสิตารํ เอกสตฺตํ นาม ตาหิ มญฺญนาหิ น มญฺญตีติ อตฺโถ. เสสฏฺฐาเนสุปิ อิมินาว นเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพ. อิมินา เอตฺตเกน ฐาเนน สุญฺญตาภูมิ นาม กถิตา. อิติ โข ภิกฺขเวติ เอวํ โข ภิกฺขเว. ตาทิโสว ^๓- ตาทีติ ตาทิ ^๔- นาม เอกสทิสตา. ตถาคโต จ ยาทิโส ลาภาทีสุ, ตาทิโสว อลาภาทีสุ. เตน วุตฺตํ "ลาเภปิ ตาทิ, ^๕- อลาเภปิ ตาทิ. ยเสปิ ตาทิ, อยเสปิ ตาทิ. นินฺทายปิ ตาทิ, ปสํสายปิ ตาทิ. สุเขปิ ตาทิ, ทุกฺเขปิ ตาที"ติ. ^๖- อิมาย ตาทิตาย ตาทิ. ตมฺหา จ ปน ตาทิมฺหาติ ตโต ตถาคตตาทิโต อญฺโญ อุตฺตริตโร วา ปณีตตโร วา ตาทิ นตฺถีติ เอตฺตาวตา ตาทิภูมิ นาม กถิตา. อิมาหิ ปญฺจหิ ภูมีหิ เทสนํ นิพฺพฏฺเฏนฺตสฺส ปญฺจสุ ^๗- ฐาเนสุ มหาปฐวี สกฺขิภาเวน อกมฺปิตฺถ. เทสนาปริโยสาเน เต ปญฺจสเต อธุนา ปพฺพชิเต กุลปุตฺเต อาทึ กตฺวา ตณฺฐานํ สมฺปตฺตานํ ^๘- เทวมนุสฺสานํ จตุราสีติปาณสหสฺสานิ อมตปานํ ปิวึสุ. ภควาปิ สุตฺตํ นิฏฺฐาเปตฺวา คาถาหิ กูฏํ คณฺหนฺโต ยงฺกิญฺจีติอาทิมาห. ตตฺถ อชฺโฌสิตํ สจฺจมุตํ ปเรสนฺติ ปเรสํ สทฺธาย ปรปตฺติยายนาย สจฺจนฺติ ^๙- มญฺญิตฺวา อชฺโฌสิตํ คิลิตฺวา ปรินิฏฺฐเปตฺวา คหิตํ. สยสํวุเตสูติ ^๑๐- สยเมว สํวริตฺวา ปิยายิตฺวา ^๑๑- คหิตคฺคหเณสุ, ทิฏฺฐิคติเกสูติ อตฺโถ. ทิฏฺฐิคติกา หิ สยํสํวุตาติ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. อทิฏฺฐมฺปิ ^๒ ฉ.ม. เตนสฺส ^๓ ฉ.ม. ตาทีเยว @^๔ ฉ.ม. ตาทิตา ^๕ ฉ.ม. ตาที. เอวมุปริปิ @^๖ ขุ. มหา. ๒๙/๑๘๐,๘๙๕/๑๓๘,๕๖๒ ปรมฏฺฐกสุตฺตนิทฺเทส, @สารีปุตฺตสุตฺตนิทฺเทส (สฺยา) ^๗ ฉ.ม. นิฏฺฐาเปนฺตสฺส ปญฺจสุปิ @^๘ ฉ.ม. ตํ ฐานํ ปตฺตานํ ^๙ ฉ.ม. สจฺจมุตนฺติ @^๑๐ สี.,ม. สยํสํวุเตสูติ ^๑๑ สี. สริตฺวา ปิยายิตฺวา, @ม. ตํ สริตฺวา ปริยายิตฺวา

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๓๐๙.

วุจฺจนฺติ. สจฺจํ มุสา วาปิ ปรํ ทเหยฺยาติ เตสุ สยํสํวุตสงฺขาเตสุ ทิฏฺฐิคติเกสุ ตถาคโต ตาทิ เตสํ เอกมฺปิ วจนํ "อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ"ติ เอวํ สจฺจํ มุสา วาปิ ปรํ อุตฺตมํ ^๑- กตฺวา น โอทเหยฺย น สทฺทเหยฺย น ปตฺติยาเยยฺย. เอตญฺจ สลฺลนฺติ เอตํ ทิฏฺฐิสลฺลํ. ปฏิกจฺจ ทิสฺวาติ ปุเรตรํ โพธิมูเลเยว ทิสฺวา. วิสตฺตาติ ลคฺคา ลคฺคิตา ^๒- ปลิพุทฺธา. ชานามิ ปสฺสามิ ตเถว เอตนฺติ เอตฺถายํ ^๓- ปชา อชฺโฌสิตา คิลิตฺวา ปรินิฏฺฐเปตฺวา วิสตฺตา ลคฺคา ลคฺคิตา, เอตํ ^๔- อหมฺปิ ชานามิ ปสฺสามิ. ตเถว เอตํ ^๕- ยถา เอตาย ปชาย คหิตนฺติ เอวํ อชฺโฌสิตํ นตฺถิ ตถาคตานนฺติ อตฺโถ.

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๓๐๘-๓๐๙. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=15&A=7125&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=7125&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=24 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=21&A=635 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=21&A=649 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=21&A=649 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_21