บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๖

หน้าที่ ๒๖๔.

โอวโฏ ภิกฺขุนีนํ ภิกฺขูสุ วจนปโถติ โอวาทานุสาสนีธมฺมกถาสงฺขาโต วจนปโถ ภิกฺขุนีนํ ภิกฺขูสุ วาริโต ^๑- ปิหิโต, น ภิกฺขุนิยา โกจิ ภิกฺขุ โอวทิตพฺโพ วา อนุสาสิตพฺโพ วา. "ภนฺเต โปราณกตฺเถรา อิทญฺจิทญฺจ วตฺตํ ปูรยึสู"ติ เอวํ ปน ปเวณิวเสน กเถตุํ วฏฺฏติ. อโนวโฏ ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีสุ วจนปโถติ ภิกฺขูนํ ปน ภิกฺขุนีสุ วจนปโถ อนิวาริโต, ยถารุจึ โอวทิตุํ อนุสาสิตุํ ธมฺมกถํ กเถตุนฺติ อยเมตฺถ สงฺเขโป, วิตฺถารโต ปเนสา ครุธมฺมกถา สมนฺตปาสาทิกาย วินยสํวณฺณนาย วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพา. อิเม ปน อฏฺฐ ครุธมฺเม สตฺถุ สนฺติเก อุคฺคเหตฺวา เถเรน อตฺตโน อาโรจิยมาเน สุตฺวาว มหาปชาปติยา ตาวมหนฺตํ โทมนสฺสํ ขเณน ปฏิปฺปสฺสมฺภิ, อโนตตฺตทหโต อาภเตน สีตูทกสฺส ฆฏสเตน มตฺถเก ปริสิตฺตา วิย วิคตปริฬาหา อตฺตมนา หุตฺวา ครุธมฺมปฏิคฺคหเณน อุปฺปนฺนํ ปีติปามุชฺชํ อาวิกโรนฺตี เสยฺยถาปี ภนฺเตติอาทิกํ อุทานํ อุทาเนสิ. กุมฺภตฺเถนเกหีติ กุมฺเภ ทีปํ ชาเลตฺวา เตน อาโลเกน ปรฆเร ภณฺฑํ วิจินิตฺวา เถนกโจเรหิ. เสตฏฺฐิกา นาม โรคชาตีติ เอโก ปาณโก นาฬิมชฺเฌ คตํ ^๒- กณฺฑํ วิชฺฌติ, เยน วิทฺธา กณฺฑา ^๓- นิกฺขนฺตํปิ สาลิสีสํ ขีรํ คเหตุํ น สกฺโกติ. มญฺเชฏฺฐิกา ^๔- นาม โรคชาตีติ อุจฺฉูนํ อนฺโต รตฺตภาโว. มหโต ตฬากสฺส ปฏิกจฺเจว ปาฬินฺติ ^๕- อิมินา ปน เอตมตฺถํ ทสฺเสติ:- ยถา มหโต ตฬากสฺส ปาฬิยา อพทฺธายปิ น ^๖- กิญฺจิ อุทกํ ติฏฺฐเตว, ปฐมเมว พทฺธาย ปน ยํ อพทฺธปจฺจยา น ติฏฺเฐยฺย, ตมฺปิ ติฏฺเฐยฺย, เอวเมว เย อิเม อนุปฺปนฺเน วตฺถุสฺมึ ปฏิกจฺเจว อวีติกฺกมนตฺถาย ^๗- ครุธมฺมา ปญฺญตฺตา, เตสุ หิ ^๘- @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. โอวริโต ^๒ ฉ.ม. นาฬมชฺฌคตํ ^๓ ม. วิทฺธตฺตา วณฺฑํ @^๔ ฉ.ม. มญฺชิฏฺฐิกา ^๕ ฉ.ม. อาฬินฺติ @^๖ ฉ.ม. อยํ สทฺโท น ทิสฺสติ ^๗ ฉ.ม. อนติกฺกมนตฺถาย ^๘ ฉ.ม. อยํ สทฺโท น ทิสฺสติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๕.

อปฺปญฺญตฺเตสุ มาตุคามสฺส ปพฺพชิตตฺตา ปญฺจวสฺสสตานิ สทฺธมฺโม ติฏฺเฐยฺย. ปฏิกจฺเจว ปญฺญตฺตา ปน อปรานิปิ ปญฺจวสฺสสตานิ ฐสฺสตีติ เอวํ ปฐมํ วุตฺตํ วสฺสสหสฺสเมว ฐสฺสติ. วสฺสสหสฺสนฺติ เจตํ ปฏิสมฺภิทาปฺปตฺตขีณาสววเสเนว ^๑- วุตฺตํ, ตโต ปน อุตฺตริปิ สุกฺขวิปสฺสกขีณาสววเสน วสฺสสหสฺสํ, อนาคามิวเสน วสฺส- สหสฺสํ, สกทาคามิวเสน วสฺสสหสฺสํ, โสตาปนฺนวเสน วสฺสสหสฺสนฺติ เอวํ ปญฺจ- วสฺสสหสฺสานิ ปฏิเวธสทฺธมฺโม ฐสฺสติ. ปริยตฺติธมฺโมปิ ตานิเยว. น หิ ปริยตฺติยา อสติ ปฏิเวโธ อตฺถิ, นาปิ ปริยตฺติยา สติ ปฏิเวโธ น โหติ. ลิงฺคํ ปน ปริยตฺติยา อนฺตรหิตายปิ จิรํ ปวตฺติสฺสตีติ.

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๖ หน้า ๒๖๔-๒๖๕. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=16&A=5928&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=5928&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=23&i=141 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=23&A=5753 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=23&A=5989 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=23&A=5989 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๒ http://84000.org/tipitaka/read/?index_23