บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
เยน มยํ ปราภวนฺตํ ปุริสํ ชาเนยฺยามาติ อตฺโถ. เอเตน "ปราภวนฺตํ ปุริสนฺ"ติ เอตฺถ วุตฺตสฺส ปราภวโต ปุริสสฺส ปราภวการณํ ปุจฺฉติ. ปราภวการเณ หิ ญาเต เตน การณสามญฺเญน สกฺกา โย โกจิ ปราภวปุริโส ชานิตุนฺติ. [๙๒] อถสฺส ภควา สุฏฺฐุ ปากฏีกรณตฺถํ ปฏิปกฺขํ ทสฺเสตฺวา ปุคฺคลาธิฏฺฐานาย เทสนาย ปราภวมุขํ ทีเปนฺโต อาห "สุวิชาโน ภวนฺ"ติ. ตสฺสตฺโถ:- ยฺวายํ ภวํ วฑฺฒนฺโต อปริหายนฺโต ปุริโส, โส สุวิชาโน โหติ, สุเขน อกสิเรน อกิจฺเฉน สกฺกา วิชานิตุํ. โย จายํ ๑- ปราภวตีติ ปราภโว, ปริหายติ วินสฺสติ, ยสฺส ตุเมฺห ตํ ๒- ปราภวโต ปุริสสฺส มุขํ มํ ปุจฺฉถ, โสปิ สุวิชาโน. กถํ? อยํ หิ ธมฺมกาโม ภวํ โหติ ทสกุสลกมฺมปถธมฺมํ กาเมติ ปิเหติ ปตฺเถติ สุณาติ ปฏิปชฺชติ, โส ตํ ปฏิปตฺตึ ทิสฺวา สุตฺวา จ ชานิตพฺพโต สุวิชาโน โหติ. อิตโรปิ ธมฺมเทสฺสี ปราภโว, ตเมว ธมฺมํ เทสฺสติ น กาเมติ น ปิเหติ น ปตฺเถติ น สุณาติ น ปฏิปชฺชิ, โส เอตํ ๓- วิปฺปฏิปตฺตึ ทิสฺวา สุตฺวา จ ชานิตพฺพโต สุวิชาโน โหตีติ. เอวเมตฺถ ภควา ปฏิปกฺขํ ทสฺเสนฺโต อตฺถโต ธมฺมกามตํ ภวโต มุขํ ทสฺเสตฺวา ธมฺมเทสฺสิตํ ปราภวโต มุขํ ทสฺเสตีติ เวทิตพฺพํ. [๙๓] อถ สา เทวตา ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทมานา อาห "อิติ เหตนฺ"ติ. ตสฺสตฺโถ:- อิติ หิ ยถา วุตฺโต ภควตา, ตเถว ๔- เอตํ วิชานาม คณฺหาม ธาเรม, ปฐโม โส ปราภโว โส ธมฺมเทสฺสิตลกฺขโณ ๕- ปฐโม ปราภโว. ยานิ มยํ ปราภวมุขานิ วิชานิตุํ อาคตมฺห, ๖- เตสุ อิทํ ตาว เอกํ ปราภวโต @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. โยปายํ ๒ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ ๓ ฉ.ม. ตํ @๔ ม. อิติ ยถาวุตฺตธมฺมเทสฺสิตเมว ๕ ฉ.ม....เทสฺสิตา... ๖ ฉ.ม. อาคตมฺหา--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๒.
มุขนฺติ วุตฺตํ โหติ. ตตฺถ วิคฺคโห:- ปราภวนฺติ เอเตนาติ ปราภโว. เกน จ ปราภวนฺติ? ยํ ปน ๑- ปราภวโต มุขํ การณํ, เตน. พฺยญฺชนมตฺเตน เอว หิ เอตฺถ นานากรณํ, อตฺถโต ปน ปราภโวติ วา ปราภวโต มุขนฺติ วา นานากรณํ นตฺถิ. เอวเมตํ ปราภวโต มุขํ วิชานามาติ อภินนฺทิตฺวา ตโต ปรํ ญาตุกามา มยนฺติ อาห ๒- "ทุติยํ ภควา พฺรูหิ, กึ ปราภวโต มุขนฺ"ติ. อิโต ปรญฺจ ตติยํ จตุตฺถนฺติอาทีสุปิ อิมินา เอว นเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพ. [๙๔] พฺยากรณปกฺเขปิ จ ยสฺมา เต เต สตฺตา เตหิ เตหิ ๓- ปราภวมุเขหิ สมนฺนาคตา, น เอโกเยว สพฺเพหิ, น จ สพฺเพ เอเกเนว, ๔- ตสฺมา เตสํ เตสํ ตานิ ตานิ ปราภวมุขานิ ทสฺเสตุํ "อสนฺตสฺส ปิยา โหนฺตี"ติ- อาทินา นเยน ปุคฺคลาธิฏฺฐานาย เอว เทสนาย นานาวิธานิ ปราภวมุขานิ พฺยากาสีติ เวทิตพฺพา. ๕- ตตฺถายํ ๖- สงฺเขปโต อตฺถวณฺณนา:- อสนฺโต นาม ฉ สตฺถาโร, เย วา ปนญฺเญปิ อวูปสนฺเตน กายวจีมโนกมฺเมน สมนฺนาคตา, เต อสนฺโต อสฺส ปิยา โหนฺติ สุนกฺขตฺตาทีนํ อเจลกโกรกฺขตฺติยาทโย วิย. สนฺโต นาม พุทฺธปจฺเจกพุทฺธสาวกา, เย วา ปนญฺเญปิ วูปสนฺเตน กายวจีมโนกมฺเมน สมนฺนาคตา, เต สนฺเต น กุรุเต ปิยํ, อตฺตโน ปิเย อิฏฺเฐ กนฺเต มนาเป น กุรุเตติ อตฺโถ. เวเนยฺยวเสน เหตฺถ วจนเภโท กโตติ เวทิตพฺโพ. อถ วา สนฺเต น กุรุเต อิติ สนฺเต น เสวตีติ อตฺโถ ยถา "ราชานํ เสวตี"ติ. เอตสฺมึ หิ อตฺเถ ราชานํ ปิยํ กุรุเตติ ๗- สทฺทวิทู วณฺเณนฺติ. ๘- ปิยนฺติ ปิยมาโน @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. จ-สทฺโท น ทิสฺสติ ๒ ฉ.ม. ญาตุกามตายาห @๓ ม. เยหิ เยหิ ๔ ม. น เอโกเยว น จ เทฺว, อถ โข อเนกา @๕ ก. เวทิตพฺโพ ๖ ฉ.ม. ตตฺรายํ ๗ สี. ปกุรุเตติ @๘ ฉ.ม. มนฺเตนฺติ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๓.
ตุสฺสมาโน โมทมาโนติ อตฺโถ. อสตํ ธมฺโม นาม ทฺวาสฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตานิ, ทสากุสลกมฺมปถา วา. ตํ อสตํ ธมฺมํ โรเจติ ปิเหติ ปตฺเถติ เสวติ. เอวเมตาย คาถาย อสนฺตปิยตา สนฺตอปฺปิยตา อสตํ ธมฺมโรจนญฺจ ๑- ติวิธํ ปราภวโต มุขํ วุตฺตํ. เอเตน หิ สมนฺนาคโต ปุริโส ปราภวติ ปริหายติ, เนว อิธ น หุรํ วุฑฺฒึ ปาปุณาติ, ตสฺมา "ปราภวโต มุขนฺ"ติ วุจฺจติ. วิตฺถารํ ปเนตฺถ "อเสวนา จ พาลานํ, ปณฺฑิตานญฺจ เสวนา"ติ คาถาวณฺณนายํ วกฺขาม. [๙๖] นิทฺทาสีลี นาม โย คจฺฉนฺโตปิ นิสีทนฺโตปิ ติฏฺฐนฺโตปิ สยาโนปิ นิทฺทายติ เอว. สภาสีลี นาม สงฺคณิการามตํ ภสฺสารามตมนุยุตฺโต. อนุฏฺฐาตาติ วีริยเตชวิรหิโต อุฏฺฐานสีโล น โหติ, อญฺเญหิ โจทิยมาโน คหฏฺโฐ วา สมาโน คหฏฺฐกมฺมํ, ปพฺพชิโต วา ปพฺพชิตกมฺมํ น อารภติ. อลโสติ ชาติอลโส, อจฺจนฺตาภิภูโต ถิเนน ฐิตฏฺฐาเน ฐิโต เอว โหติ, นิสินฺโน ๒- นิสินฺนฏฺฐาเน นิสินฺโน เอว โหติ, อตฺตโน อุสฺสาเหน อญฺญํ อิริยาปถํ น กปฺเปติ. อตีเต อรญฺเญ อคฺคิมฺหิ ทาปิเต ๓- อปลายนอลสา เจตฺถ นิทสฺสนํ. อยเมตฺถ อุกฺกฏฺฐปริจฺเฉโท ตโต ลามกปริจฺเฉเทนาปิ ปน อลโส อลโสเตฺวว เวทิตพฺโพ. ธโชว รถสฺส, ธูโมว อคฺคิโน, โกโธ ปญฺญาณมสฺสาติ โกธปญฺญาโณ. โทสจริโต ขิปฺปโกโธ ๔- อรุกูปมจิตฺโต ปุคฺคโล เอวรูโป โหติ. อิมาย คาถาย นิทฺทาสีลตา สภาสีลตา อนุฏฺฐานสีลตา ๕- อลสตา โกธปญฺญาณตาติ ปญฺจวิธํ ปราภวมุขํ วุตฺตํ. เอเตน หิ สมนฺนาคโต เนว คหฏฺโฐ คหฏฺฐวุฑฺฒึ, น ปพฺพชิโต ปพฺพชิตวุฑฺฒึ ปาปุณาติ, อญฺญทตฺถุ ปริหายติเยว ปราภวติเยว, ตสฺมา "ปราภวโต มุขนฺ"ติ วุจฺจติ. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อสทฺธมฺมโรจนญฺจาติ ๒ ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ @๓ ฉ.ม. อุฏฺฐิเต ๔ ฉ.ม. ขิปฺปโกปิ ๕ ฉ.ม. อนุฏฺฐานตา--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๔.
[๙๘] มาตาติ ชนิกา เวทิตพฺพา. ปีตาติ ชนโกเยว. ชิณฺณกํ สรีรสิถิลตาย. คตโยพฺพนํ โยพฺพนาติกฺกเมน อาสีติกํ วา นาวุติกํ วา สยํ กมฺมานิ กาตุมสมตฺถํ. ปหุสนฺโตติ สมตฺโถ สมิทฺโธ ๑- สุขํ ชีวมาโน. น ภรตีติ น โปเสติ. อิมาย คาถาย มาตาปิตูนํ อภรณํ อโปสนํ อนุปฏฺฐานํ เอกํเยว ปราภวมุขํ วุตฺตํ. เอเตน หิ สมนฺนาคโต ยํ ตํ:- "ตาย นํ ปาริจริยาย มาตาปิตูสุ ปณฺฑิตา อิเธว นํ ปสํสนฺติ เปจฺจ สคฺเค ปโมทตี"ติ ๒- มาตาปิตุภรเณ อานิสํสํ วุตฺตํ, ตํ น ปาปุณาติ, อญฺญทตฺถุ "มาตาปิตโรปิ น ภรติ, กํ อญฺญํ ภริสฺสตี"ติ นินฺทญฺจ วชฺชนียตญฺจ ทุคฺคติญฺจ ปาปุณนฺโต ปราภวติเยว, ตสฺมา "ปราภวโต มุขนฺ"ติ วุจฺจติ. [๑๐๐] ปาปานํ พาหิตตฺตา พฺราหฺมณํ, สมิตตฺตา สมณํ. พฺราหฺมณกุลปฺปภวมฺปิ วา พฺราหฺมณํ, ปพฺพชฺชูปคตํ สมณํ, ตโต อญฺญํ วาปี ยํ กิญฺจิ ยาจนกํ. มุสาวาเทน วญฺเจตีติ "วท ภนฺเต ปจฺจเยนา"ติ ปวาเรตฺวา ยาจิโต วา ปฏิชานิตฺวา ปจฺฉา อปฺปทาเนน ตสฺส ตํ วิสํวาเทติ. ๓- อิมาย คาถาย พฺราหฺมณาทีนํ มุสาวาเทน วญฺจนํ เอกเมว ปราภวมุขํ วุตฺตํ. เอเตน หิ สมนฺนาคโต อิธ นินฺทํ, สมฺปราเย ทุคฺคตึ สุคติยมฺปิ อธิปฺปายวิปตฺติญฺจ ปาปุณาติ. วุตฺตเญฺหตํ:- "ทุสฺสีลสฺส สีลวิปนฺนสฺส ปาปโก กิตฺติสทฺโท อพฺภุคฺคจฺฉตี"ติ. ๔- ตถา:- "จตูหิ ภิกฺขเว ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ นิรเย, กตเมหิ จตูหิ, มุสาวาที โหตี"ติอาทิ. ๕- @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. สมาโน ๒ องฺ.จตุกฺก. ๒๑/๖๓/๘๐ ๓ ฉ.ม. ตํ อาสํ วิสํวาเทติ @๔ วิ.มหา. ๕/๒๔๕/๖๑, ที.มหา. ๑๐/๑๔๙/๗๗, องฺ.ปญฺจก. ๒๒/๒๑๓/๒๘๑ @๕ องฺ.จตุกฺก. ๒๑/๘๒/๙๔--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๕.
ตถา:- "อิธ สาริปุตฺต เอกจฺโจ สมณํ วา พฺราหฺมณํ วา อุปสงฺกมิตฺวา ปวาเรติ `วท ภนฺเต ปจฺจเยนา'ติ, โส เยน ปวาเรติ, ตํ น เทติ. โส เจ ตโต จุโต อิตฺถตฺตํ อาคจฺฉติ, โส ยญฺญเทว ๑- วณิชฺชํ ปโยเชติ สาสฺส โหติ เฉทคามินี. อิธ ปน สาริปุตฺต ฯเปฯ โส เยน ปวาเรติ, น ตํ ยถาธิปฺปายํ เทติ, โส เจ ตโต จุโต อิตฺถตฺตํ อาคจฺฉติ, โส ยญฺญเทว วณิชฺชํ ปโยเชติ, สาสฺส น โหติ ยถาธิปฺปายา"ติ. ๒- เอวมิมานิ นินฺทาทีนิ ปาปุณนฺโต ปราภวติเยว, ตสฺมา "ปราภวโต มุขนฺ"ติ วุตฺตํ. [๑๐๒] ปหูตวิตฺโตติ ปหูตชาตรูปรชตมณิรตโน. สหิรญฺโญติ สกหาปโณ. สโภชโนติ อเนกสูปพฺยญฺชนโภชนสมฺปนฺโน. เอโก ภุญฺชติ สาทูนีติ สาทูนิ ๓- โภชนานิ อตฺตโน ปุตฺตานมฺปิ อทตฺวา ปฏิจฺฉนฺโนกาเส ภุญฺชตีติ เอโก ภุญฺชติ สาทูนิ. ๔- อิมาย คาถาย โภชเน คิทฺธตาย โภชนมจฺฉริยํ เอกํเยว ปราภวมุขํ วุตฺตํ. เอเตน หิ สมนฺนาคโต นินฺทํ วชฺชนียํ ทุคฺคตินฺติ เอวมาทีนิ ปาปุณนฺโต ปราภวติเยว, ตสฺมา "ปราภวโต มุขนฺ"ติ วุตฺตํ. วุตฺตนเยเนว จ สพฺพํ สุตฺตานุสาเรน โยเชตพฺพํ, อติวิตฺถารภเยน ปน อิทานิ โยชนานํ นยํ อทสฺเสตฺวา อตฺถมตฺตเมว ภณาม. [๑๐๔] ชาติตฺถทฺโธ นาม โย "อหํ ชาติสมฺปนฺโน"ติ มานํ ชเนตฺวา เตน ถทฺโธ วาตปูริตภสฺตา วิย อุทฺธุมาโต หุตฺวา น กสฺสจิ โอนมติ. เอส @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ยํ ยเทว ๒ องฺ.จตุกฺก. ๒๑/๗๙/๙๒ @๓ ก. สาธูนิ ๔ ก. สาธูนิ ภุญฺชติ--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๖.
นโย ธนโคตฺตตฺถทฺเธสุ. สญฺญาติมติมญฺเญตีติ อตฺตโน ญาติมฺปิ ชาติยา อติมญฺญติ สกฺยา วิย วิฑูฑภํ. ธเนนาปิ จ "กปโณ อยํ ทลิทฺโท"ติ อติมญฺญติ, สามีจิมตฺตมฺปิ น กโรติ, ตสฺส เต ญาตโย ปราภวเมว อิจฺฉนฺติ. อิมาย คาถาย วตฺถุโต จตุพฺพิธํ ลกฺขณโต เอกเมว ปราภวมุขํ วุตฺตํ. [๑๐๖] อิตฺถิธุตฺโตติ อิตฺถีสุ สารตฺโต, ยํ กิญฺจิ อตฺถิ, ตํ สพฺพมฺปิ ทตฺวา อปราปรํ อิตฺถึ สงฺคณฺหาติ. ตถา สพฺพมฺปิ อตฺตโน สนฺตกํ นิกฺขิปิตฺวา สุราปานปฺปยุตฺโต สุราธุตฺโต. นิวตฺถสาฏกมฺปิ นิกฺขิปิตฺวา ชูตกีฬนมนุยุตฺโต อกฺขธุตฺโตติ. ๑- เอเตหิ ตีหิ ฐาเนหิ ยํ กิญฺจิปิ ลทฺธํ โหติ, ตสฺส วินาสนโต ๒- ลทฺธํ ลทฺธํ วินาเสตีติ เวทิตพฺโพ. โย ๓- เอวํวิโธ โส ๔- ปราภวติเยว. เตนสฺเสตํ อิมาย คาถาย ติวิธํ ปราภวมุขํ วุตฺตํ. [๑๐๘] เสหิ ทาเรหีติ อตฺตโน ทาเรหิ. โย อตฺตโน ทาเรหิ อสนฺตุฏฺโฐ หุตฺวา เวสิยาสุ ปทุสฺสติ, ตถา ปรทาเรสุ, โส ยสฺมา เวสีนํ ธนุปฺปทาเนน ๕- จ ปรทารเสวเนน จ ราชทณฺฑาทีหิ จ ปราภวติเยว, เตนสฺเสตํ อิมาย คาถาย ทุวิธํ ปราภวมุขํ วุตฺตํ. [๑๑๐] อตีตโยพฺพโนติ โยพฺพนมติจฺจ อาสีติโก วา นาวุติโก วา หุตฺวา อาเนติ ปริคฺคณฺหาติ. ติมฺพรุตฺถนินฺติ ติมฺพรุผลสทิสตฺถนึ ตรุณทาริกํ. ตสฺสา อิสฺสา น สุปตีติ "ทหราย นาม มหลฺลเกน สทฺธึ รติ จ สํวาโส จ อมนาโป, มา เหว โข ตรุณํ ปตฺเถยฺยา"ติ ๖- อิสฺสาย ตํ รกฺขนฺโต น สุปติ. ยสฺมา กามราเคน จ อิสฺสาย จ ทยฺหนฺโต พหิทฺธา กมฺมนฺเต จ อปฺปโยเชนฺโต ปราภวติเยว, เตนสฺเสตํ อิมาย คาถาย อิสฺสาย ๗- อสุปนํ เอกํเยว ปราภวมุขํ วุตฺตํ. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อกฺขธุตฺโต ๒ ม. วินาสนตฺตา @๓-๔ ฉ.ม. อิมา ปาฐา น ปญฺญายนฺติ ๕ ฉ.ม. ธนปฺปทาเนน @๖ ก. ปฏฺเฐยฺยาติ ๗ ฉ.ม. อิมํ อิสฺสาย--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๗.
[๑๑๒] โสณฺฑินฺติ มจฺฉมํสาทีสุ ๑- โลลํ เคธชาตํ. ๒- วิกิรณินฺติ เตสํ อตฺถาย ธนํ ปํสุกํ วิย วิกิริตฺวา นาสนสีลํ. ปุริสํ วาปิ ตาทิสนฺติ ปุริโส วาปิ โย เอวรูโป โหติ, โย ตํ อิสฺสริยสฺมึ ฐาเปติ, ๓- ลญฺฉนมุทฺทิกาทีนิ ทตฺวา ฆราวาเส วา กมฺมนฺเต วา วณิชฺชาทิโวหาเรสุ วา พฺยาปารํ กาเรติ, ๔- โส ยสฺมา ตสฺส โทเสน ธนกฺขยํ ปาปุณนฺโต ปราภวติเยว, เตนสฺเสตํ อิมาย คาถาย ตถาวิธสฺส อิสฺสริยสฺมึ ฐาปนํ ๕- เอกํเยว ปราภวมุขํ วุตฺตํ. [๑๑๔] อปฺปโภโค นาม สนฺนิจิตานญฺจ โภคานํ อายมุขสฺส จ ภควโต. มหาตโณฺหติ มหติยา โภคตณฺหาย สมนฺนาคโต, ยํ ลทฺธํ, เตน อสนฺตุฏฺโฐ. ขตฺติเย ชายเต กุเลติ ขตฺติยานํ กุเล ชายติ. โส จ รชฺชํ ปตฺถยตีติ ๖- โส เอตาย รชฺชํ ปตฺถยนกามตาย ๗- มหาตณฺหตาย อนุปาเยน อุปฺปฏิปาฏิยา อตฺตโน ทายชฺชภูตํ อลพฺภเนยฺยํ วา ปรสนฺตกํ วา รชฺชํ ปตฺเถติ, โส เอวํ ปตฺเถนฺโต ๘- ยสฺมา ตมฺปิ อปฺปกํ โภคํ โยธาทีนํ ๙- ทตฺวา รชฺชํ อปาปุณนฺโต ปราภวติเยว, เตนสฺเสตํ อิมาย คาถาย รชฺชปตฺถนํ เอกํเยว ปราภวมุขํ วุตฺตํ. [๑๑๕] อิโต ปรํ ยทิ สา เทวตา "เตรสมํ ภควา พฺรูหิ ฯเปฯ สตสหสฺสิมํ ภควา พฺรูหี"ติ ปุจฺเฉยฺย, ตมฺปิ ๑๐- ภควา กเถยฺย. ยสฺมา ปน สา เทวตา "กึ อิเมหิ ปุจฺฉิเตหิ, เอกเมตฺถ วุฑฺฒิกรํ นตฺถี"ติ ตานิ ปราภวมุขานิ อสุยฺยมานา ๑๑- เอตฺตกมฺปิ ปุจฺฉิตฺวา วิปฺปฏิสารี หุตฺวา ตุณฺหี อโหสิ, ตสฺมา ภควา ตสฺสา อชฺฌาสยํ ๑๒- วิทิตฺวา เทสนํ สมาเปนฺโต ๑๓- อิมํ คาถํ อภาสิ "เอเต ปราภเว โลเก"ติ. @เชิงอรรถ: ๑ ก. มจฺฉมํสมชฺชาทีสุ ๒ ฉ.ม. เคธชาติกํ ๓ ฉ.ม. ฐเปติ @๔ สี. สพฺยาปารํ กโรติ, ฉ.ม. ตเทว วาวฏํ กาเรติ ๕ ฉ.ม. ฐปนํ @๖ ก. ปฏฺฐยตีติ ๗ ฉ.ม. รชฺชํ ปตฺถยนกามตาย-อิติ น ปญฺญายนฺติ @๘ ก. ปฏฺเฐนฺโต ๙ ฉ.ม. โยธาชีวาทีนํ ๑๐ ก. เตปิ @๑๑ สี. อสุขายมานา ๑๒ ฉ.ม. ตสฺสาสยํ ๑๓ ฉ.ม. นิฏฺฐาเปนฺโต--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๗๘.
ตตฺถ ปณฺฑิโตติ ปริวีมํสาย สมนฺนาคโต. สมเวกฺขิยาติ ปญฺญาจกฺขุนา อุปปริกฺขิตฺวา. ๑- อริโยติ น มคฺเคน น ผเลน, อปิจ โข ปน เอตสฺมึ ปราภวสงฺขาเต อนเย น อิริยตีติ อริโย. เยน ทสฺสเนน ยาย ปญฺญาย จ ๒- ปราภเว ทิสฺวา วิวชฺเชติ, เตน สมฺปนฺนตฺตา ทสฺสนสมฺปนฺโน. ส โลกํ ภชเต สิวนฺติ โส เอวรูโป สิวํ เขมมุตฺตมํ อนุปทฺทวํ เทวโลกํ ภชติ อลฺลียติ, อุปคจฺฉตีติ วุตฺตํ โหติ. เทสนาปริโยสาเน ปราภวมุขานิ สุตฺวา อุปฺปนฺนสํเวคานุรูปํ โยนิโส ปทหิตฺวา โสตาปตฺติสกทาคามิอนาคามิผลานิ ปตฺตา เทวตา คณนปถํ ๓- วีติวตฺตา. ยถาห:- "มหาสมยสุตฺเต จ อโถ มงฺคลสุตฺตเก สมจิตฺเต ราหุโลวาเท ธมฺมจกฺเก ปราภเว. เทวตาสมิตี ตตฺถ อปฺปเมยฺยา อสงฺขิยา ๔- ธมฺมาภิสมโย เจตฺถ คณนาโต อสงฺขิโย"ติ. ๕- ปรมตฺถโชติกาย ขุทฺทกฏฺฐกถาย สุตฺตนิปาตวณฺณนาย ปราภวสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้า ๑๗๑-๑๗๘. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=28&A=4099&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=28&A=4099&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=303 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=7218 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=7168 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=7168 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]