บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓๑

หน้าที่ ๒๕๙.

#[๕๘๑-๓] สนฺนิสินฺนนฺติ สนฺนิปติตวเสน นิสินฺนํ. ลภิสฺสามิ อตฺถนฺติ มยา อิจฺฉิตมฺปิ อตฺถํ ลภิสฺสามิ. ปณิหิตทณฺโฑติ ^๑- ฐปิตสรีรทณฺโฑ. อนุสตฺตรูโปติ ราชินิ อนุสตฺตสภาโว ^๒-. วีสติรตฺติมตฺตาติ วีสติมตฺตา รตฺติโย อติวตฺตาติ อตฺโถ. ตาหนฺติ ตํ อหํ. ยถามตินฺติ มยฺหํ ยถารุจิ. #[๕๘๔] เอตญฺจ อญฺญญฺจาติ เอตํ สูเล อาวุตํ ปุริสํ อญฺญญฺจ ยสฺส ราชาณา ปณิหิตา, ตญฺจ ^๓-. ลหุํ ปมุญฺจาติ สีฆํ โมเจหิ. โก ตํ วเทถ ตถา กโรนฺตนฺติ ตถา ธมฺมิยกมฺมํ กโรนฺตํ ตํ อิมสฺมึ วชฺชิรฏฺเฐ โก นาม "น ปโมเจหี"ติ วเทยฺย, เอวํ วตฺตุํ โกจิปิ น ลภตีติ อตฺโถ. #[๕๘๕] ติกิจฺฉกานญฺจาติ ติกิจฺฉเก จ. #[๕๘๘] ยกฺขสฺส วโจติ เปตสฺส วจนํ. ตสฺส ภนฺเต เปตสฺส วจเนน เอวมกาสินฺติ ทสฺเสติ. #[๕๙๐] ธมฺมานีติ ปุพฺเพ กตํ ปาปกมฺมํ อภิภวิตุํ สมตฺเถ ปุญฺญธมฺเม ^๔-. กมฺมํ สิยา อญฺญตฺร เวทนียนฺติ ยํ ตสฺมึ ปาปกมฺเม อุปปชฺชเวทนียํ, ตํ อโหสิกมฺมํ นาม โหติ. ยํ ปน อปรปริยายเวทนียํ, ตํ อญฺญตฺร อปรปริยาเย เวทยิตพฺพผลํ โหติ สติ สํสารปฺปวตฺติยนฺติ อตฺโถ. #[๕๙๓] อิมญฺจาติ อตฺตนา วุจฺจมานํ ตาย อาสนฺนํ ปจฺจกฺขํ วาติ กตฺวา วุตฺตํ. อริยํ อฏฺฐงฺควเรนุเปตนฺติ ปริสุทฺธฏฺเฐน อริยํ, ปาณาติปาตาเวรมณิอาทีหิ อฏฺฐหิ องฺเคหิ อุเปตํ ยุตฺตํ อุตฺตมํ อุโปสถสีลํ. กุสลนฺติ อนวชฺชํ. สุขุทฺรยนฺติ สุขวิปากํ. #[๕๙๕] สทา ปุญฺญํ ปวฑฺฒตีติ สกิเทว ปุญฺญํ กตฺวา "อลเมตฺตาวตา"ติ อปริตุฏฺโฐ หุตฺวา อปราปรํ สุจริตํ ปูเรนฺตสฺส สพฺพกาลํ ปุญฺญํ อภิวฑฺฒติ, @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ปณีตทณฺโฑติ ^๒ ม. อนุปตฺตรูโปติ ราชานํ อนุมตฺตปกติโก @^๓ ม. ราชา ปหิณิ ตญฺจ ^๔ ม. อญฺญธมฺเม

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๖๐.

อปราปรํ วา สุจริตํ ปูเรนฺตสฺส ปุญฺญสงฺขาตํ ปุญฺญผลํ อุปรูปริ วฑฺฒติ ปริปูเรตีติ อตฺโถ. #[๕๙๗] เอวํ เถเรน วุตฺเต ราชา อปายทุกฺขโต อุตฺรสฺตจิตฺโต รตนตฺตเย ปุญฺญธมฺเม จ อภิวฑฺฒมานปสาโท ตโต ปฏฺฐาย ^๑- สรณานิ สีลานิ จ สมาทิยนฺโต "อชฺเชว พุทฺธํ สรณํ อุเปมี"ติอาทิมาห. #[๖๐๑] ตตฺถ เอตาทิโสติ เอทิโส ยถาวุตฺตรูโป. เวสาลิยํ อญฺญตโร อุปาสโกติ เวสาลิยํ อเนกสหสฺเสสุ อุปาสเกสุ อญฺญตโร อุปาสโก หุตฺวา. สทฺโธติอาทิ กลฺยาณมิตฺตสนฺนิสฺสเยน ตสฺส ปุริมภาวโต อญฺญาทิสตํ ^๒- ทสฺเสตุํ วุตฺตํ. ปุพฺเพ หิ โส อสฺสทฺโธ กกฺขโฬ ภิกฺขูนํ อกฺโกสการโก สํฆสฺส จ อนุปฏฺฐาโก อโหสิ, อิทานิ ปน สทฺโธ มุทุโก ^๓- หุตฺวา ภิกฺขุสํฆญฺจ สกฺกจฺจํ ตทา อุปฏฺฐหีติ. ตตฺถ การกโรติ อุปการการี. #[๖๐๒] อุโภปีติ เทฺวปิ สูลาวุโต ราชา จ. สามญฺญผลานิ อชฺฌคุนฺติ ยถารหํ สามญฺญผลานิ อธิคจฺฉึสุ. ตยิทํ ยถารหํ ทสฺเสตุํ "สูลาวุโต อคฺคผลํ อผสฺสยิ, ผลํ กนิฏฺฐํ ปน อมฺพสกฺขโร"ติ วุตฺตํ. ตตฺถ ผลํ กนิฏฺฐนฺติ โสตาปตฺติผลํ สนฺธายาห. ยํ ปเนตฺถ อตฺถโต อวิภตฺตํ, ตํ สุวิญฺเญยฺยเมว. เอวํ รญฺญา เปเตน อตฺตนา จ วุตฺตมตฺถํ อายสฺมา กปฺปิตโก สตฺถารํ วนฺทิตุํ สาวตฺถึ คโต ภควโต อาโรเจสิ. สตฺถา ตมตฺถํ อฏฺฐุปฺปตฺตึ กตฺวา สมฺปตฺตปริสาย ธมฺมํ เทเสสิ, สา เทสนา มหาชนสฺส สาตฺถิกา อโหสีติ. อมฺพสกฺขรเปตวตฺถุวณฺณนา นิฏฺฐิตา. @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อุฏฺฐาย ^๒ ม. ปุริมสภาวโต อสทิสตํ ^๓ สี. มุทุการโก

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๑ หน้า ๒๕๙-๒๖๐. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=31&A=5758&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=5758&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=121 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=4323 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=4532 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=4532 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_26