พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔ พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๔
มหาวรรค ภาค ๑

องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่ คือ
                          ๑. ประกอบด้วยกองศีล อันเป็นของพระอเสขะ
                          ๒. ประกอบด้วยกองสมาธิ อันเป็นของพระอเสขะ
                          ๓. ประกอบด้วยกองปัญญา อันเป็นของพระอเสขะ
                          ๔. ประกอบด้วยกองวิมุตติ อันเป็นของพระอเสขะ และ
                          ๕. ประกอบด้วยกองวิมุตติญาณทัสสนะ อันเป็นของพระอเสขะ
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่.
องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ แม้อื่นอีก จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้ คือ
                          ๑. เป็นผู้ไม่มีศรัทธา
                          ๒. เป็นผู้ไม่มีหิริ
                          ๓. เป็นผู้ไม่มีโอตตัปปะ
                          ๔. เป็นผู้เกียจคร้าน และ
                          ๕. เป็นผู้มีสติฟั่นเฟือน
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้.
องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่ คือ
                          ๑. เป็นผู้มีศรัทธา
                          ๒. เป็นผู้มีหิริ
                          ๓. เป็นผู้มีโอตตัปปะ
                          ๔. เป็นผู้ปรารภความเพียร และ
                          ๕. เป็นผู้มีสติตั้งมั่น
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่.
องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ แม้อื่นอีก จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้ คือ
                          ๑. เป็นผู้วิบัติด้วยศีล ในอธิศีล
                          ๒. เป็นผู้วิบัติด้วยอาจาระ ในอัธยาจาร
                          ๓. เป็นผู้วิบัติด้วยทิฏฐิ ในทิฏฐิยิ่ง
                          ๔. เป็นผู้ได้ยินได้ฟังน้อย และ
                          ๕. เป็นผู้มีปัญญาทราม
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้.
องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่ คือ
                          ๑. เป็นผู้ไม่วิบัติด้วยศีล ในอธิศีล
                          ๒. เป็นผู้ไม่วิบัติด้วยอาจาระ ในอัธยาจาร
                          ๓. เป็นผู้ไม่วิบัติด้วยทิฏฐิ ในทิฏฐิยิ่ง
                          ๔. เป็นผู้ได้ยินได้ฟังมาก และ
                          ๕. เป็นผู้มีปัญญา
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่.
องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ แม้อื่นอีก จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้ คือ
             ๑. ไม่รู้จักอาบัติ
             ๒. ไม่รู้จักอนาบัติ
             ๓. ไม่รู้จักอาบัติเบา
             ๔. ไม่รู้จักอาบัติหนัก และ
             ๕. เธอจำปาติโมกข์ทั้งสองไม่ได้ดีโดยพิสดาร จำแนกไม่ได้ด้วยดี ไม่คล่องแคล่วดี
วินิจฉัยไม่เรียบร้อย โดยสุตตะ โดยอนุพยัญชนะ
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้.
องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่ คือ
             ๑. รู้จักอาบัติ
             ๒. รู้จักอนาบัติ
             ๓. รู้จักอาบัติเบา
             ๔. รู้จักอาบัติหนัก และ
             ๕. เธอจำปาติโมกข์ทั้งสองได้ดีโดยพิสดาร จำแนกดี คล่องแคล่วดี วินิจฉัย
เรียบร้อย โดยสุตตะ โดยอนุพยัญชนะ
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่.
องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ แม้อื่นอีก จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้ คือ
                          ๑. ไม่รู้จักอาบัติ
                          ๒. ไม่รู้จักอนาบัติ
                          ๓. ไม่รู้จักอาบัติเบา
                          ๔. ไม่รู้จักอาบัติหนัก และ
                          ๕. มีพรรษาหย่อน ๕
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้.
องค์ ๕ แห่งภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่ คือ
                          ๑. รู้จักอาบัติ
                          ๒. รู้จักอนาบัติ
                          ๓. รู้จักอาบัติเบา
                          ๔. รู้จักอาบัติหนัก และ
                          ๕. มีพรรษาได้ ๕ หรือมีพรรษาเกิน ๕
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่.
องค์ ๖ แห่งภิกษุผู้ต้องถือนิสสัย
             [๑๑๗] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้ คือ
                          ๑. ไม่ประกอบด้วยกองศีล อันเป็นของพระอเสขะ
                          ๒. ไม่ประกอบด้วยกองสมาธิ อันเป็นของพระอเสขะ
                          ๓. ไม่ประกอบด้วยกองปัญญา อันเป็นของพระอเสขะ
                          ๔. ไม่ประกอบด้วยกองวิมุติ อันเป็นของพระอเสขะ
                          ๕. ไม่ประกอบด้วยกองวิมุตติญาณทัสสนะ อันเป็นของพระอเสขะ และ
                          ๖. มีพรรษาหย่อน ๕
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ นี้แล จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้.
องค์ ๖ แห่งภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่ คือ
                          ๑. ประกอบด้วยกองศีล อันเป็นของพระอเสขะ
                          ๒. ประกอบด้วยกองสมาธิ อันเป็นของพระอเสขะ
                          ๓. ประกอบด้วยกองปัญญา อันเป็นของพระอเสขะ
                          ๔. ประกอบด้วยกองวิมุติ อันเป็นของพระอเสขะ
                          ๕. ประกอบด้วยกองวิมุตติญาณทัสสนะ อันเป็นของพระอเสขะ และ
                          ๖. มีพรรษาได้ ๕ หรือมีพรรษาเกิน ๕
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ นี้แล ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่.
องค์ ๖ แห่งภิกษุผู้ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ แม้อื่นอีก จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้ คือ
                          ๑. เป็นผู้ไม่มีศรัทธา
                          ๒. เป็นผู้ไม่มีหิริ
                          ๓. เป็นผู้ไม่มีโอตตัปปะ
                          ๔. เป็นผู้เกียจคร้าน
                          ๕. เป็นผู้มีสติฟั่นเฟือน และ
                          ๖. มีพรรษาหย่อน ๕
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ นี้แล จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้.
องค์ ๖ แห่งภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่ คือ
                          ๑. เป็นผู้มีศรัทธา
                          ๒. เป็นผู้มีหิริ
                          ๓. เป็นผู้มีโอตตัปปะ
                          ๔. เป็นผู้ปรารภความเพียร
                          ๕. เป็นผู้มีสติตั้งมั่น และ
                          ๖. มีพรรษาได้ ๕ หรือมีพรรษาเกิน ๕
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ นี้แล ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่.
องค์ ๖ แห่งภิกษุผู้ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ แม้อื่นอีก จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้ คือ
                          ๑. เป็นผู้วิบัติด้วยศีล ในอธิศีล
                          ๒. เป็นผู้วิบัติด้วยอาจาระ ในอัธยาจาร
                          ๓. เป็นผู้วิบัติด้วยทิฏฐิ ในทิฏฐิยิ่ง
                          ๔. เป็นผู้ได้ยินได้ฟังน้อย
                          ๕. เป็นผู้มีปัญญาทราม และ
                          ๖. มีพรรษาหย่อน ๕
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ นี้แล จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้.
องค์ ๖ แห่งภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่ คือ
                          ๑. เป็นผู้ไปไม่วิบัติด้วยศีล ในอธิศีล
                          ๒. เป็นผู้ไม่วิบัติด้วยอาจาระ ในอัธยาจาร
                          ๓. เป็นผู้ไม่วิบัติด้วยทิฏฐิ ในทิฏฐิยิ่ง
                          ๔. เป็นผู้ได้ยินได้ฟังมาก
                          ๕. เป็นผู้มีปัญญา และ
                          ๖. มีพรรษาได้ ๕ หรือมีพรรษาเกิน ๕
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ นี้แล ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่.
องค์ ๖ แห่งภิกษุผู้ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ แม้อื่นอีก จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้ คือ
             ๑. ไม่รู้จักอาบัติ
             ๒. ไม่รู้จักอนาบัติ
             ๓. ไม่รู้จักอาบัติเบา
             ๔. ไม่รู้จักอาบัติหนัก
             ๕. เธอจำปาติโมกข์ทั้งสองไม่ได้ดีโดยพิสดาร จำแนกไม่ได้ด้วยดี ไม่คล่องแคล่วดี
วินิจฉัยไม่เรียบร้อยโดยสุตตะ โดยอนุพยัญชนะ และ
             ๖. มีพรรษาหย่อน ๕
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ นี้แล จะไม่ถือนิสสัยอยู่ไม่ได้.
องค์ ๖ แห่งภิกษุผู้ไม่ต้องถือนิสสัย
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่ คือ
             ๑. รู้จักอาบัติ
             ๒. รู้จักอนาบัติ
             ๓. รู้จักอาบัติเบา
             ๔. รู้จักอาบัติหนัก
             ๕. เธอจำปาติโมกข์ทั้งสองได้ดีโดยพิสดาร จำแนกดี คล่องแคล่วดี วินิจฉัยเรียบร้อย
โดยสุตตะ โดยอนุพยัญชนะ และ
             ๖. มีพรรษาได้ ๕ หรือมีพรรษาเกิน ๕
             ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๖ นี้แล ไม่ต้องถือนิสสัยอยู่.
เรื่องถือนิสสัย จบ
อภยูวรภาณวาร จบ.
-----------------------------------------------------

             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๔ บรรทัดที่ ๓๑๗๐-๓๓๒๐ หน้าที่ ๑๒๙-๑๓๕.
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=4&A=3170&Z=3320&pagebreak=0
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2]
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=4&siri=39
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=115
             ศึกษาพระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
[116-117] https://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=4&item=116&items=2
             อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=1471
             The Pali Tipitaka in Roman :-
[116-117] https://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=4&item=116&items=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=1471
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔
https://84000.org/tipitaka/read/?index_4
             อ่านเทียบฉบับแปลอังกฤษ Compare with English Translation :-
https://84000.org/tipitaka/english/metta.lk/04i001-e.php#topic53
https://suttacentral.net/pli-tv-kd1/en/brahmali#pli-tv-kd1:53.1.0
https://suttacentral.net/pli-tv-kd1/en/horner-brahmali#Kd.1.53