พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๓ พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๑๐
ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๔

             [๓๘๔] อุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนธรรม โดยอัตถิปัจจัย
             มี ๕ อย่าง คือ สหชาต ปุเรชาต ปัจฉาชาต อาหาร อินทรีย์.
ฯลฯ
บทที่ย่อไว้ พึงจำแนกให้ครบถ้วน.
             อุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนธรรม โดยอัตถิปัจจัย
             มี ๔ อย่าง คือ สหชาต ปุเรชาต ปัจฉาชาต อาหาร.
ฯลฯ
บทที่ย่อไว้ พึงให้พิสดาร.
             อุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนธรรม และอนุปาทินนธรรม โดยอัตถิปัจจัย
             มี ๓ อย่าง คือ สหชาต ปุเรชาต อาหาร.
ฯลฯ
บทที่ย่อไว้ พึงให้พิสดาร.
             อนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนธรรม โดยอัตถิปัจจัย
             มี ๔ อย่าง คือ สหชาต ปุเรชาต ปัจฉาชาต อาหาร.
ฯลฯ
บทที่ย่อไว้ พึงจำแนกให้พิสดาร.
             อนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนธรรม โดยอัตถิปัจจัย
             มี ๓ อย่าง คือ ปุเรชาต ปัจฉาชาต อาหาร.
             ที่เป็นปุเรชาต ได้แก่ รูปทั้งหลายที่เป็นอนุปาทินนธรรมที่เกิดก่อน ฯลฯ เสียง ฯลฯ
โผฏฐัพพะ โดยความเป็นของไม่เที่ยง ฯลฯ โทมนัส เกิดขึ้น
             ในเมื่อกุศล และอกุศลดับไปแล้ว ตทารัมมณจิต ที่เป็นวิบาก เกิดขึ้น
             รูปายตนะ ที่เป็นอนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ โผฏฐัพพายตนะ ฯลฯ.
             ที่เป็นปัจฉาชาต ได้แก่ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็น
อุปาทินนธรรมนี้ ที่เกิดก่อน โดยอัตถิปัจจัย
             กวฬิงการาหารที่เป็นอนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอุปาทินนธรรมนี้ โดย
อัตถิปัจจัย.
             อนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนธรรม และอนุปาทินนธรรม โดยอัตถิปัจจัย
             มี ๒ อย่าง คือ ปัจฉาชาต อาหาร.
             ที่เป็นปัจฉาชาต ได้แก่ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็น
อุปาทินนธรรม และอนุปาทินนธรรมนี้ ที่เกิดก่อน โดยอัตถิปัจจัย
             กวฬิงการาหารที่เป็นอนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัย แก่กายที่เป็นอุปาทินนธรรม และ
อนุปาทินนธรรมนี้ โดยอัตถิปัจจัย.
             อุปาทินนธรรม และอนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนธรรม โดยอัตถิปัจจัย
             มี ๔ อย่าง คือ ปุเรชาต ปัจฉาชาต อาหาร อินทรีย์.
             ที่เป็นปุเรชาต ได้แก่ รูปายตนะที่เป็นอนุปาทินนธรรม และหทัยวัตถุ โผฏฐัพพายตนะ
และหทัยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปาทินนธรรม โดยอัตถิปัจจัย
             รูปายตนะที่เป็นอนุปาทินนธรรม และจักขายตนะ เป็นปัจจัยแก่จักขุวิญญาณ โผฏฐัพ-
*พายตนะที่เป็นอนุปาทินนธรรม และกายายตนะ เป็นปัจจัยแก่กายวิญญาณ โดยอัตถิปัจจัย.
             ที่เป็นปัจฉาชาต ได้แก่ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปาทินนธรรม กวฬิงการาหารที่เป็น
อนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอุปาทินนธรรมนี้ โดยอัตถิปัจจัย.
             ที่เป็นปัจฉาชาต ได้แก่ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปาทินนธรรม และรูปชีวิตินทรีย์ เป็น
ปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย โดยอัตถิปัจจัย.
             อุปาทินนธรรม และอนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่อนุปาทินนธรรม โดยอัตถิปัจจัย
             มี ๔ อย่าง คือ สหชาต ปุเรชาต ปัจฉาชาต อาหาร.
             ที่เป็นสหชาต ได้แก่ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปาทินนธรรม และมหาภูตรูปทั้งหลาย เป็น
ปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย โดยอัตถิปัจจัย.
             ที่เป็นสหชาต ได้แก่ ขันธ์ ๑ ที่เป็นอนุปาทินนธรรม และหทัยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่
ขันธ์ ๓ โดยอัตถิปัจจัย ขันธ์ ๒ ฯลฯ.
             ที่เป็นปุเรชาต ได้แก่ รูปายตนะที่เป็นอนุปาทินนธรรม และหทัยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่
ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปาทินนธรรม โดยอัตถิปัจจัย
             โผฏฐัพพายตนะ และหทัยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอนุปาทินนธรรม
โดยอัตถิปัจจัย.
             ที่เป็นปัจฉาชาต ได้แก่ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอุปาทินนธรรม และกวฬิงการาหารที่เป็น
อนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอนุปาทินนธรรมนี้ โดยอัตถิปัจจัย.
             อุปาทินนธรรม และอนุปาทินนธรรม เป็นปัจจัยแก่อุปาทินนธรรม และอนุปาทินนธรรม
โดยอัตถิปัจจัย
             มีอย่างเดียว คือ อาหาร ได้แก่ กวฬิงการาหารที่เป็นอุปาทินนธรรม และอนุปาทินน-
*ธรรม เป็นปัจจัยแก่กายที่เป็นอุปาทินนธรรม และอนุปาทินนธรรมนี้ โดยอัตถิปัจจัย
             ฯลฯ เป็นปัจจัย โดยอัตถิปัจจัย เป็นปัจจัย โดยวิคตปัจจัย เป็นปัจจัย โดยอวิคต-
*ปัจจัย.

             เนื้อความพระไตรปิฎก เล่มที่ ๔๓ บรรทัดที่ ๖๒๑๘-๖๒๗๗ หน้าที่ ๒๔๓-๒๔๕.
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=43&A=6218&Z=6277&pagebreak=0
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [คลิกเพื่อฟัง]
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=43&siri=43
             ศึกษาพระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
[384] https://84000.org/tipitaka/pali/pali_item_s.php?book=43&item=384&items=1
             The Pali Tipitaka in Roman :-
[384] https://84000.org/tipitaka/pali/roman_item_s.php?book=43&item=384&items=1
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๓
https://84000.org/tipitaka/read/?index_43