พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑ ภาษาบาลี อักษรไทย
 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๓ สุตฺต. ขุ. ปฏิสมฺภิทามคฺโค

                                     มหาวคฺเค มณฺฑเปยฺยกถา
     [๕๓๐]   มณฺฑเปยฺยมิทํ  ภิกฺขเว  พฺรหฺมจริยํ  สตฺถริ  ๓- สมฺมุขีภูเต
ติวิโธ   มณฺโฑ   ๔-   สตฺถริ   สมฺมุขีภูเต  เทสนามณฺโฑ  ปฏิคฺคหมณฺโฑ
พฺรหฺมจริยมณฺโฑ ฯ
     {๕๓๐.๑}   กตโม  เทสนามณฺโฑ  ฯ  จตุนฺนํ อริยสจฺจานํ อาจิกฺขณา
เทสนา   ปญฺปนา   ๕-   ปฏฺปนา   วิวรณา   วิภชนา   อุตฺตานีกมฺมํ
จตุนฺนํ    สติปฏฺานานํ    ฯเปฯ    จตุนฺนํ    สมฺมปฺปธานานํ    จตุนฺนํ
อิทฺธิปาทานํ     ปญฺจนฺนํ    อินฺทฺริยานํ    ปญฺจนฺนํ    พลานํ    สตฺตนฺนํ
โพชฺฌงฺคานํ    อริยสฺส    อฏฺงฺคิกสฺส   มคฺคสฺส   อาจิกฺขณา   เทสนา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ตตุตฺตรฏฺเน ฯ เอวมุปริ ฯ ๒ ม. นิฏฺิตา ฯ ๓ สี. สตฺตา ฯ
@ม. สตฺถา สมฺมุขีภูโต ฯ ๔ ม. ติวิธตฺตมณฺโฑ ฯ ๕ ม. ปญฺาปนา ฯ เอวมุปริปิ ฯ
ปญฺปนา     ปฏฺปนา     วิวรณา     วิภชนา    อุตฺตานีกมฺมํ    อยํ
เทสนามณฺโฑ ฯ
     {๕๓๐.๒}   กตโม   ปฏิคฺคหมณฺโฑ  ฯ  ภิกฺขู  ภิกฺขุนิโย  อุปาสกา
อุปาสิกาโย  เทวา  มนุสฺสา  เย  วา  ๑-  ปนญฺเปิ  เกจิ วิญฺาตาโร
อยํ ปฏิคฺคหมณฺโฑ ฯ
     {๕๓๐.๓}   กตโม พฺรหฺมจริยมณฺโฑ ฯ อยเมว อริโย อฏฺงฺคิโก มคฺโค
เสยฺยถีทํ   ฯ   สมฺมาทิฏฺิ   สมฺมาสงฺกปฺโป  สมฺมาวาจา  สมฺมากมฺมนฺโต
สมฺมาอาชีโว     สมฺมาวายาโม     สมฺมาสติ     สมฺมาสมาธิ     อยํ
พฺรหฺมจริยมณฺโฑ ฯ
     [๕๓๑]   อธิโมกฺขมณฺโฑ     สทฺธินฺทฺริยํ    อสฺสทฺธิยํ    กสโฏ
อสฺสทฺธิยํ    กสฏํ    ฉฑฺเฑตฺวา   สทฺธินฺทฺริยสฺส   อธิโมกฺขมณฺฑํ   ปิวตีติ
มณฺฑเปยฺยํ    ปคฺคหมณฺโฑ    วิริยินฺทฺริยํ    โกสชฺชํ    กสโฏ   โกสชฺชํ
กสฏํ    ฉฑฺเฑตฺวา    วิริยินฺทฺริยสฺส    ปคฺคหมณฺฑํ   ปิวตีติ   มณฺฑเปยฺยํ
อุปฏฺานมณฺโฑ     สตินฺทฺริยํ     ปมาโท     กสโฏ    ปมาทํ    กสฏํ
ฉฑฺเฑตฺวา     สตินฺทฺริยสฺส     อุปฏฺานมณฺฑํ     ปิวตีติ     มณฺฑเปยฺยํ
อวิกฺเขปมณฺโฑ    สมาธินฺทฺริยํ    อุทฺธจฺจํ    กสโฏ    อุทฺธจฺจํ    กสฏํ
ฉฑฺเฑตฺวา     สมาธินฺทฺริยสฺส     อวิกฺเขปมณฺฑํ    ปิวตีติ    มณฺฑเปยฺยํ
ทสฺสนมณฺโฑ     ปญฺินฺทฺริยํ     อวิชฺชา     กสโฏ     อวิชฺชํ    กสฏํ
ฉฑฺเฑตฺวา      ปญฺินฺทฺริยสฺส     ทสฺสนมณฺฑํ     ปิวตีติ     มณฺฑเปยฺยํ
อสฺสทฺธิเย    อกมฺปิยมณฺโฑ    สทฺธาพลํ   อสฺสทฺธิยํ   กสโฏ   อสฺสทฺธิยํ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. เย ว ฯ
กสฏํ      ฉฑฺเฑตฺวา      สทฺธาพลสฺส     อสฺสทฺธิเย     อกมฺปิยมณฺฑํ
ปิวตีติ      มณฺฑเปยฺยํ      โกสชฺเช      อกมฺปิยมณฺโฑ      วิริยพลํ
โกสชฺชํ   กสโฏ   โกสชฺชํ   กสฏํ   ฉฑฺเฑตฺวา   วิริยพลสฺส   โกสชฺเช
อกมฺปิยมณฺฑํ      ปิวตีติ      มณฺฑเปยฺยํ     ปมาเท     อกมฺปิยมณฺโฑ
สติพลํ    ปมาโท    กสโฏ    ปมาทํ    กสฏํ   ฉฑฺเฑตฺวา   สติพลสฺส
ปมาเท    อกมฺปิยมณฺฑํ   ปิวตีติ   มณฺฑเปยฺยํ   อุทฺธจฺเจ   อกมฺปิยมณฺโฑ
สมาธิพลํ   อุทฺธจฺจํ   กสโฏ   อุทฺธจฺจํ   กสฏํ   ฉฑฺเฑตฺวา  สมาธิพลสฺส
อุทฺธจฺเจ อกมฺปิยมณฺฑํ ปิวตีติ มณฺฑเปยฺยํ
     {๕๓๑.๑}   อวิชฺชาย   อกมฺปิยมณฺโฑ   ปญฺาพลํ  อวิชฺชา  กสโฏ
อวิชฺชํ   กสฏํ   ฉฑฺเฑตฺวา   ปญฺาพลสฺส  อวิชฺชาย  อกมฺปิยมณฺฑํ  ปิวตีติ
มณฺฑเปยฺยํ     อุปฏฺานมณฺโฑ     สติสมฺโพชฺฌงฺโค    ปมาโท    กสโฏ
ปมาทํ    กสฏํ   ฉฑฺเฑตฺวา   สติสมฺโพชฺฌงฺคสฺส   อุปฏฺานมณฺฑํ   ปิวตีติ
มณฺฑเปยฺยํ       ปวิจยมณฺโฑ       ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค      อวิชฺชา
กสโฏ   อวิชฺชํ   กสฏํ   ฉฑฺเฑตฺวา   ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺคสฺส  ปวิจยมณฺฑํ
ปิวตีติ     มณฺฑเปยฺยํ     ปคฺคหมณฺโฑ     วิริยสมฺโพชฺฌงฺโค    โกสชฺชํ
กสโฏ      โกสชฺชํ      กสฏํ      ฉฑฺเฑตฺวา     วิริยสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
ปคฺคหมณฺฑํ     ปิวตีติ     มณฺฑเปยฺยํ     ผรณมณฺโฑ    ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค
ปริฬาโห    กสโฏ    ปริฬาหํ    กสฏํ   ฉฑฺเฑตฺวา   ปีติสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
ผรณมณฺฑํ    ปิวตีติ    มณฺฑเปยฺยํ    อุปสมมณฺโฑ    ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค
ทุฏฺฐุลฺลํ    กสโฏ   ทุฏฺฐุลฺลํ   กสฏํ   ฉฑฺเฑตฺวา   ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
อุปสมมณฺฑํ    ปิวตีติ    มณฺฑเปยฺยํ   อวิกฺเขปมณฺโฑ   สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค
อุทฺธจฺจํ    กสโฏ    อุทฺธจฺจํ   กสฏํ   ฉฑฺเฑตฺวา   สมาธิสมฺโพชฺฌงฺคสฺส
อวิกฺเขปมณฺฑํ   ปิวตีติ   มณฺฑเปยฺยํ  ปฏิสงฺขานมณฺโฑ  อุเปกฺขาสมฺโพฌงฺโค
อปฺปฏิสงฺขานํ    ๑-   กสโฏ   อปฺปฏิสงฺขานํ   ๒-   กสฏํ   ฉฑฺเฑตฺวา
อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺคสฺส      ปฏิสงฺขานมณฺฑํ      ปิวตีติ      มณฺฑเปยฺยํ
ทสฺสนมณฺโฑ    สมฺมาทิฏฺิ    มิจฺฉาทิฏฺิ    กสโฏ    มิจฺฉาทิฏฺึ   กสฏํ
ฉฑฺเฑตฺวา      สมฺมาทิฏฺิยา     ทสฺสนมณฺฑํ     ปิวตีติ     มณฺฑเปยฺยํ
อภิโรปนมณฺโฑ สมฺมาสงฺกปฺโป มิจฺฉาสงฺกปฺโป
     {๕๓๑.๒}   กสโฏ  มิจฺฉาสงฺกปฺปํ  กสฏํ  ฉฑฺเฑตฺวา สมฺมาสงฺกปฺปสฺส
อภิโรปนมณฺฑํ     ปิวตีติ     มณฺฑเปยฺยํ    ปริคฺคหมณฺโฑ    สมฺมาวาจา
มิจฺฉาวาจา    กสโฏ    มิจฺฉาวาจํ   กสฏํ   ฉฑฺเฑตฺวา   สมฺมาวาจาย
ปริคฺคหมณฺฑํ    ปิวตีติ    มณฺฑเปยฺยํ    สมุฏฺานมณฺโฑ    สมฺมากมฺมนฺโต
มิจฺฉากมฺมนฺโต      กสโฏ      มิจฺฉากมฺมนฺตํ     กสฏํ     ฉฑฺเฑตฺวา
สมฺมากมฺมนฺตสฺส    สมุฏฺานมณฺฑํ    ปิวตีติ    มณฺฑเปยฺยํ   โวทานมณฺโฑ
สมฺมาอาชีโว   มิจฺฉาอาชีโว   กสโฏ   มิจฺฉาอาชีวํ   กสฏํ   ฉฑฺเฑตฺวา
สมฺมาอาชีวสฺส     โวทานมณฺฑํ     ปิวตีติ    มณฺฑเปยฺยํ    ปคฺคหมณฺโฑ
สมฺมาวายาโม     มิจฺฉาวายาโม     กสโฏ     มิจฺฉาวายามํ    กสฏํ
ฉฑฺเฑตฺวา     สมฺมาวายามสฺส     ปคฺคหมณฺฑํ     ปิวตีติ    มณฺฑเปยฺยํ
อุปฏฺานมณฺโฑ    สมฺมาสติ    มิจฺฉาสติ    กสโฏ    มิจฺฉาสตึ    กสฏํ
ฉฑฺเฑตฺวา     สมฺมาสติยา     อุปฏฺานมณฺฑํ     ปิวตีติ     มณฺฑเปยฺยํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อปฺปฏิสงฺขา ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๒ ม. อปฺปฏิสงฺขํ ฯ
อวิกฺเขปมณฺโฑ     สมฺมาสมาธิ    มิจฺฉาสมาธิ    กสโฏ    มิจฺฉาสมาธึ
กสฏํ      ฉฑฺเฑตฺวา      สมฺมาสมาธิสฺส     อวิกฺเขปมณฺฑํ     ปิวตีติ
มณฺฑเปยฺยํ ฯ
     [๕๓๒]   อตฺถิ    มณฺโฑ    อตฺถิ    เปยฺยํ    อตฺถิ    กสโฏ
อธิโมกฺขมณฺโฑ   สทฺธินฺทฺริยํ   อสฺสทฺธิยํ   กสโฏ   โย   ตตฺถ  อตฺถรโส
ธมฺมรโส     วิมุตฺติรโส    อิทํ    เปยฺยํ    ปคฺคหมณฺโฑ    วิริยินฺทฺริยํ
โกสชฺชํ   กสโฏ   โย   ตตฺถ   อตฺถรโส   ธมฺมรโส   วิมุตฺติรโส  อิทํ
เปยฺยํ    อุปฏฺานมณฺโฑ    สตินฺทฺริยํ    ปมาโท   กสโฏ   โย   ตตฺถ
อตฺถรโส    ธมฺมรโส    วิมุตฺติรโส    อิทํ    เปยฺยํ    อวิกฺเขปมณฺโฑ
สมาธินฺทฺริยํ    อุทฺธจฺจํ    กสโฏ    โย   ตตฺถ   อตฺถรโส   ธมฺมรโส
วิมุตฺติรโส   อิทํ   เปยฺยํ   ทสฺสนมณฺโฑ   ปญฺินฺทฺริยํ   อวิชฺชา   กสโฏ
โย   ตตฺถ   อตฺถรโส   ธมฺมรโส   วิมุตฺติรโส  อิทํ  เปยฺยํ  อสฺสทฺธิเย
อกมฺปิยมณฺโฑ    สทฺธาพลํ   อสฺสทฺธิยํ   กสโฏ   โย   ตตฺถ   อตฺถรโส
ธมฺมรโส     วิมุตฺติรโส    อิทํ    เปยฺยํ    โกสชฺเช    อกมฺปิยมณฺโฑ
วิริยพลํ    โกสชฺชํ    กสโฏ    โย    ตตฺถ    อตฺถรโส    ธมฺมรโส
วิมุตฺติรโส    อิทํ   เปยฺยํ   ปมาเท   อกมฺปิยมณฺโฑ   สติพลํ   ปมาโท
กสโฏ   โย   ตตฺถ   อตฺถรโส   ธมฺมรโส   วิมุตฺติรโส   อิทํ   เปยฺยํ
อุทฺธจฺเจ    อกมฺปิยมณฺโฑ    สมาธิพลํ   อุทฺธจฺจํ   กสโฏ   โย   ตตฺถ
อตฺถรโส   ธมฺมรโส   วิมุตฺติรโส   อิทํ  เปยฺยํ  อวิชฺชาย  อกมฺปิยมณฺโฑ
ปญฺาพลํ    อวิชฺชา    กสโฏ    โย    ตตฺถ    อตฺถรโส   ธมฺมรโส
วิมุตฺติรโส      อิทํ     เปยฺยํ     อุปฏฺานมณฺโฑ     สติสมฺโพชฺฌงฺโค
ปมาโท   กสโฏ   โย   ตตฺถ   อตฺถรโส   ธมฺมรโส   วิมุตฺติรโส  อิทํ
เปยฺยํ    ปวิจยมณฺโฑ    ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค   อวิชฺชา   กสโฏ   โย
ตตฺถ    อตฺถรโส   ธมฺมรโส   วิมุตฺติรโส   อิทํ   เปยฺยํ   ปคฺคหมณฺโฑ
วิริยสมฺโพชฺฌงฺโค   โกสชฺชํ   กสโฏ   โย   ตตฺถ   อตฺถรโส  ธมฺมรโส
วิมุตฺติรโส      อิทํ      เปยฺยํ      ผรณมณฺโฑ      ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค
ปริฬาโห    กสโฏ    โย    ตตฺถ   อตฺถรโส   ธมฺมรโส   วิมุตฺติรโส
อิทํ      เปยฺยํ      อุปสมมณฺโฑ     ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค     ทุฏฺฐุลฺลํ
กสโฏ   โย   ตตฺถ   อตฺถรโส   ธมฺมรโส   วิมุตฺติรโส   อิทํ   เปยฺยํ
อวิกฺเขปมณฺโฑ    สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค    อุทฺธจฺจํ    กสโฏ   โย   ตตฺถ
อตฺถรโส    ธมฺมรโส    วิมุตฺติรโส    อิทํ    เปยฺยํ   ปฏิสงฺขานมณฺโฑ
อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค    อปฺปฏิสงฺขานํ   กสโฏ   โย   ตตฺถ   อตฺถรโส
ธมฺมรโส วิมุตฺติรโส อิทํ เปยฺยํ ฯ
     [๕๓๓]   ทสฺสนมณฺโฑ    สมฺมาทิฏฺิ   มิจฺฉาทิฏฺิ   กสโฏ   โย
ตตฺถ   อตฺถรโส   ธมฺมรโส   วิมุตฺติรโส   อิทํ   เปยฺยํ  อภิโรปนมณฺโฑ
สมฺมาสงฺกปฺโป    มิจฺฉาสงฺกปฺโป    กสโฏ    โย    ตตฺถ    อตฺถรโส
ธมฺมรโส    วิมุตฺติรโส    อิทํ    เปยฺยํ    ปริคฺคหมณฺโฑ   สมฺมาวาจา
มิจฺฉาวาจา    กสโฏ   โย   ตตฺถ   อตฺถรโส   ธมฺมรโส   วิมุตฺติรโส
อิทํ     เปยฺยํ     สมุฏฺานมณฺโฑ     สมฺมากมฺมนฺโต    มิจฺฉากมฺมนฺโต
กสโฏ   โย   ตตฺถ   อตฺถรโส   ธมฺมรโส   วิมุตฺติรโส   อิทํ   เปยฺยํ
โวทานมณฺโฑ    สมฺมาอาชีโว    มิจฺฉาอาชีโว    กสโฏ    โย   ตตฺถ
อตฺถรโส     ธมฺมรโส     วิมุตฺติรโส    อิทํ    เปยฺยํ    ปคฺคหมณฺโฑ
สมฺมาวายาโม    มิจฺฉาวายาโม    กสโฏ    โย    ตตฺถ    อตฺถรโส
ธมฺมรโส    วิมุตฺติรโส    อิทํ    เปยฺยํ    อุปฏฺานมณฺโฑ    สมฺมาสติ
มิจฺฉาสติ    กสโฏ    โย    ตตฺถ   อตฺถรโส   ธมฺมรโส   วิมุตฺติรโส
อิทํ เปยฺยํ อวิกฺเขปมณฺโฑ สมฺมาสมาธิ มิจฺฉาสมาธิ กสโฏ
     {๕๓๓.๑}   โย  ตตฺถ  อตฺถรโส  ธมฺมรโส  วิมุตฺติรโส  อิทํ เปยฺยํ
ทสฺสนมณฺโฑ       สมฺมาทิฏฺิ       อภิโรปนมณฺโฑ      สมฺมาสงฺกปฺโป
ปริคฺคหมณฺโฑ      สมฺมาวาจา      สมุฏฺานมณฺโฑ      สมฺมากมฺมนฺโต
โวทานมณฺโฑ       สมฺมาอาชีโว      ปคฺคหมณฺโฑ      สมฺมาวายาโม
อุปฏฺานมณฺโฑ       สมฺมาสติ       อวิกฺเขปมณฺโฑ       สมฺมาสมาธิ
อุปฏฺานมณฺโฑ    สติสมฺโพชฺฌงฺโค    ปวิจยมณฺโฑ   ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค
ปคฺคหมณฺโฑ      วิริยสมฺโพชฺฌงฺโค      ผรณมณฺโฑ     ปีติสมฺโพชฺฌงฺโค
อุปสมมณฺโฑ            ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค           อวิกฺเขปมณฺโฑ
สมาธิสมฺโพชฺฌงฺโค        ปฏิสงฺขานมณฺโฑ        อุเปกฺขาสมฺโพชฺฌงฺโค
อสฺสทฺธิเย     อกมฺปิยมณฺโฑ     สทฺธาพลํ    โกสชฺเช    อกมฺปิยมณฺโฑ
วิริยพลํ    ปมาเท    อกมฺปิยมณฺโฑ   สติพลํ   อุทฺธจฺเจ   อกมฺปิยมณฺโฑ
สมาธิพลํ     อวิชฺชาย     อกมฺปิยมณฺโฑ    ปญฺาพลํ    อธิโมกฺขมณฺโฑ
สทฺธินฺทฺริยํ     ปคฺคหมณฺโฑ    วิริยินฺทฺริยํ    อุปฏฺานมณฺโฑ    สตินฺทฺริยํ
อวิกฺเขปมณฺโฑ        สมาธินฺทฺริยํ       ทสฺสนมณฺโฑ       ปญฺินฺทฺริยํ
อาธิปเตยฺยฏฺเน    อินฺทฺริยํ    มณฺโฑ    อกมฺปิยฏฺเน    พลํ   มณฺโฑ
นิยฺยานฏฺเน    โพชฺฌงฺโค    มณฺโฑ    เหตฏฺเน    มคฺโค    มณฺโฑ
อุปฏฺานฏฺเน    สติปฏฺานา    มณฺโฑ    ปทหนฏฺเน    สมฺมปฺปธานา
มณฺโฑ    อิชฺฌนฏฺเน    อิทฺธิปาทา    มณฺโฑ   [๑]-   อวิกฺเขปฏฺเน
สมโถ    มณฺโฑ    อนุปสฺสนฏฺเน    วิปสฺสนา   มณฺโฑ   เอกรสฏฺเน
สมถวิปสฺสนา มณฺโฑ อนติวตฺตนฏฺเน ยุคนทฺธา มณฺโฑ
     {๕๓๓.๒}   สํวรฏฺเน  สีลวิสุทฺธิ  มณฺโฑ  อวิกฺเขปฏฺเน จิตฺตวิสุทฺธิ
มณฺโฑ    ทสฺสนฏฺเน    ทิฏฺิวิสุทฺธิ    มณฺโฑ    มุตฺตฏฺเน   วิโมกฺโข
มณฺโฑ   ปฏิเวธฏฺเน   วิชฺชา   มณฺโฑ   ปริจฺจาคฏฺเน  วิมุตฺติ  มณฺโฑ
สมุจฺเฉทฏฺเน    ขเย   าณํ   มณฺโฑ   ปฏิปฺปสฺสทฺธฏฺเน   อนุปฺปาเท
าณํ   มณฺโฑ   ฉนฺโท   มูลฏฺเน   มณฺโฑ   มนสิกาโร  สมุฏฺานฏฺเน
มณฺโฑ   ผสฺโส   สโมธานฏฺเน  มณฺโฑ  เวทนา  สโมสรณฏฺเน  มณฺโฑ
สมาธิ   ปมุขฏฺเน   มณฺโฑ   สติ   อาธิปเตยฺยฏฺเน   มณฺโฑ   ปญฺา
ตทุตฺตรฏฺเน   มณฺโฑ   วิมุตฺติ   สารฏฺเน   มณฺโฑ  อมโตคธํ  นิพฺพานํ
ปริโยสานฏฺเน มณฺโฑติ ฯ
                                             มณฺฑเปยฺยกถา [๒]- ฯ
                                                 ภาณวารํ ๓- ฯ
                                               มหาวคฺโค ปโม ฯ
                                      ตสฺส วคฺคสฺส อุทฺทานํ ภวติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ตถฏฺเน สจฺจา มณฺโฑ ฯ ๒ ม. นิฏฺิตา ฯ ๓ ม. จตุตฺถภาณวาโร ฯ
          าณทิฏฺิ ๑- จ อสฺสาสา    อินฺทฺริยํ ๒- วิโมกฺขปญฺจมา
          คติกมฺมวิปลฺลาสา               มคฺโค มณฺเฑน เต ทสาติ
เอส นิกายวโร ๓- ปิโต อสฺสโม ๔- ปโม จ ปวโร วรมคฺโคติ ๕- ฯ
                                                   --------

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๑ หน้าที่ ๔๒๔-๔๓๒.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=31&A=8533&w=&modeTY=1
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=31&A=8533&modeTY=1
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=31&item=530&items=4
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=31&siri=69
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=530
             อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=48&A=4760
             The Pali Atthakatha in Roman :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=48&A=4760
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑
https://84000.org/tipitaka/read/?index_31
https://84000.org/tipitaka/english/?index_31