ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
 ThaiVersion   PaliThai   PaliRoman 
ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext itemLast item chage to ENGLISH letter
TIPITAKA Volume 11 : PALI ROMAN Sutta Pitaka Vol 3 : Sutta. Tī. Pā.

page1.

Suttantapiṭake dīghanikāyassa tatiyo bhāgo ------- pāṭikavaggo namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa. Pāṭikasuttaṃ [1] Evamme sutaṃ . ekaṃ samayaṃ bhagavā mallesu viharati anuppiyaṃ nāma mallānaṃ nigamo . athakho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya anuppiyaṃ piṇḍāya pāvisi . athakho bhagavato etadahosi atippago kho tāva anuppiyāyaṃ piṇḍāya carituṃ yannūnāhaṃ yena bhaggavagottassa paribbājakassa ārāmo yena bhaggavagotto paribbājako tenupasaṅkameyyanti. {1.1} Athakho bhagavā yena bhaggavagottassa paribbājakassa ārāmo yena bhaggavagotto paribbājako tenupasaṅkami . athakho bhaggavagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca etu kho bhante bhagavā svāgataṃ bhante bhagavato cirassaṃ kho bhante bhagavā imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya nisīdatu bhante bhagavā idamāsanaṃ paññattanti . Nisīdi bhagavā paññatte āsane . bhaggavagottopi kho paribbājako

--------------------------------------------------------------------------------------------- page2.

Aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi . ekamantaṃ nisinno kho bhaggavagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca purimāni bhante divasāni purimatarāni sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami upasaṅkamitvā maṃ etadavoca paccakkhātodāni mayā bhaggava bhagavā nadānāhaṃ bhaggava 1- bhagavantaṃ uddissa viharāmīti kaccetaṃ bhante tatheva yathā sunakkhatto licchaviputto avacāti . Tatheva kho etaṃ bhaggava yathā sunakkhatto licchaviputto avaca purimāni bhaggava divasāni purimatarāni sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. {1.2} Ekamantaṃ nisinno kho bhaggava sunakkhatto licchaviputto maṃ etadavoca paccakkhāmidānāhaṃ bhante bhagavantaṃ nadānāhaṃ bhante bhagavantaṃ uddissa viharissāmīti . evaṃ vutte ahaṃ bhaggava sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ api nu tāhaṃ sunakkhatta evamavocaṃ ehi tvaṃ sunakkhatta mamaṃ uddissa viharāhīti . no hetaṃ bhante . Tvaṃ vā pana maṃ evaṃ avaca ahaṃ bhante bhagavantaṃ uddissa viharissāmīti. No hetaṃ bhante . iti kira sunakkhatta nevāhantaṃ vadāmi ehi tvaṃ sunakkhatta mamaṃ uddissa viharāhīti napi kira maṃ tvaṃ vadesi ahaṃ bhante bhagavantaṃ uddissa viharissāmīti evaṃ sante moghapurisa ko santo kaṃ paccācikkhati 2- passa moghapurisa @Footnote: 1 Po. Ma. ayaṃ pāṭho natthi . 2 paccakkhāsi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page3.

Yāvañca te idaṃ aparaddhanti. [2] Na hi pana me bhante bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotīti . api nu tāhaṃ sunakkhatta evaṃ avacaṃ ehi tvaṃ sunakkhatta mamaṃ uddissa viharāhi ahante uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissāmīti . no hetaṃ bhante . tvaṃ vā 1- pana maṃ evaṃ avaca ahaṃ bhante bhagavantaṃ uddissa viharissāmi bhagavā me uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissatīti . no hetaṃ bhante . iti kira sunakkhatta nevāhantaṃ vadāmi ehi tvaṃ sunakkhatta mamaṃ uddissa viharāhi ahante uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissāmīti napi kira maṃ tvaṃ vadesi ahaṃ bhante bhagavantaṃ uddissa viharissāmi bhagavā me uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissatīti evaṃ sante moghapurisa ko santo kaṃ paccācikkhasi . taṃ kiṃ maññasi sunakkhatta kate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye akate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye yassatthāya mayā dhammo desito so niyyāti takkarassa sammādukkhakkhayāyāti. Kate vā bhante uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye akate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye yassatthāya bhagavatā dhammo desito so niyyāti takkarassa sammādukkhakkhayāyāti . iti kira sunakkhatta kate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye akate vā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriye yassatthāya mayā dhammo desito so niyyāti @Footnote: 1 Po. Ma. tavañca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page4.

Takkarassa sammādukkhakkhayāyāti . tatra sunakkhatta kiṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kataṃ karissati passa moghapurisa yāvañca te idaṃ aparaddhanti. [3] Na hi pana me bhante bhagavā aggaññaṃ paññapetīti 1-. Api nu tāhaṃ sunakkhatta evaṃ avacaṃ ehi tvaṃ sunakkhatta mamaṃ uddissa viharāhi ahante aggaññaṃ paññapessāmīti . no hetaṃ bhante . tvaṃ vā pana maṃ evaṃ avaca ahaṃ bhante bhagavantaṃ uddissa viharissāmi bhagavā me aggaññaṃ paññapessatīti . no hetaṃ bhante . iti kira sunakkhatta nevāhantaṃ vadāmi ehi tvaṃ sunakkhatta mamaṃ uddissa viharāhi ahante aggaññaṃ paññapessāmīti napi kira maṃ tvaṃ vadesi ahaṃ bhante bhagavantaṃ uddissa viharissāmi bhagavā me aggaññaṃ paññapessatīti evaṃ sante moghapurisa ko santo kaṃ paccācikkhasi . taṃ kiṃ maññasi sunakkhatta paññatte vā aggaññe apaññatte vā aggaññe yassatthāya mayā dhammo desito so niyyāti takkarassa sammādukkhakkhayāyāti . paññatte vā bhante aggaññe apaññatte vā aggaññe yassatthāya bhagavatā dhammo desito so niyyāti takkarassa sammādukkhakkhayāyāti . Iti kira sunakkhatta paññatte vā aggaññe apaññatte vā aggaññe yassatthāya mayā dhammo desito so niyyāti takkarassa sammādukkhakkhayāyāti . tatra sunakkhatta kiṃ aggaññaṃ paññattaṃ @Footnote: 1 Po. Yu. paññāpetīti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page5.

Karissati passa moghapurisa yāvañca te idaṃ aparaddhanti 1-. {3.1} Anekapariyāyena kho te sunakkhatta mama vaṇṇo bhāsito vajjigāme itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti iti kho te sunakkhatta anekapariyāyena mama vaṇṇo bhāsito vajjigāme . anekapariyāyena kho te sunakkhatta dhammassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opanayiko paccattaṃ veditabbo viññūhīti iti kho te sunakkhatta anekapariyāyena dhammassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme. {3.2} Anekapariyāyena kho te sunakkhatta saṅghassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme supaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho ujupaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho ñāyapaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho sāmīcipaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho yadidaṃ cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā esa bhagavato sāvakasaṅgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti iti kho te sunakkhatta anekapariyāyena saṅghassa vaṇṇo bhāsito vajjigāme . ārocayāmi kho te sunakkhatta paṭivedayāmi kho te sunakkhatta bhavissanti kho te sunakkhatta vattāro no visahi sunakkhatto licchaviputto samaṇe gotame brahmacariyaṃ carituṃ so @Footnote: 1 Sī. Ma. Yu. itisaddo na dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page6.

Avisahanto sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattoti iti kho te sunakkhatta bhavissanti vattāroti . evaṃpi kho bhaggava sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā yathā taṃ āpāyiko nerayiko. [4] Ekamidāhaṃ bhaggava samayaṃ thūlūsu 1- viharāmi uttarakā nāma thūlūnaṃ nigamo . athakhvāhaṃ bhaggava pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sunakkhattena licchaviputtena pacchāsamaṇena uttarakaṃ piṇḍāya pāvisiṃ . Tena kho pana samayena acelo korakkhattiyo kukkuravattiko catukkoṇḍiko 2- chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādati mukheneva bhuñjati . addasā kho bhaggava sunakkhatto licchaviputto acelaṃ korakkhattiyaṃ kukkuravattikaṃ catukkoṇḍikaṃ chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādantaṃ mukheneva bhuñjantaṃ . disvānassa etadahosi sādhurūpo vata bho arahaṃ 3- samaṇo catukkoṇḍiko 2- chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādati mukheneva bhuñjatīti. {4.1} Athakhvāhaṃ bhaggava sunakkhattassa licchaviputtassa cetasā cetoparivitakkamaññāya sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ tvaṃpi nāma moghapurisa [4]- sakyaputtiyo paṭijānissasīti . kiṃ pana maṃ bhante bhagavā evamāha tvaṃpi nāma moghapurisa sakyaputtiyo paṭijānissasīti . nanu te sunakkhatta imaṃ acelaṃ korakkhattiyaṃ kukkuravattikaṃ catukkoṇḍikaṃ chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādantaṃ @Footnote: 1 Sī. Yu. būmūsu. 2 Yu. catukkuṇḍiko. 3 Ma. ayaṃ. 4 Po. Ma. samaṇo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page7.

Mukheneva bhuñjantaṃ disvānassa 1- etadahosi sādhurūpo vata bho arahaṃ samaṇo catukkoṇḍiko chamānikiṇṇaṃ bhakkhasaṃ mukheneva khādati mukheneva bhuñjatīti . evaṃ sante kiṃ pana bhante bhagavā arahattassa maccharāyatīti . na kho ahaṃ moghapurisa arahattassa maccharāyāmi apica tuyhevetaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ taṃ pajaha mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya yaṃ kho panetaṃ sunakkhatta maññasi acelo 2- korakkhattiyo sādhurūpo arahaṃ samaṇoti so sattamaṃ divasaṃ alasakena kālaṃ karissati kālakato ca kālakañjikā 3- nāma asurā sabbanihīno asurakāyo tatra uppajjissati kālakatañca naṃ vīraṇatthambhake susāne chaḍḍessanti . ākaṅkhamāno ca tvaṃ sunakkhatta acelaṃ korakkhattiyaṃ upasaṅkamitvā puccheyyāsi jānāsi āvuso korakkhattiya attano gatinti ṭhānaṃ kho panetaṃ sunakkhatta vijjati yante acelo korakkhattiyo byākarissati jānāmi āvuso sunakkhatta attano gatiṃ kālakañjikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo tatramhi uppannoti. {4.2} Athakho bhaggava sunakkhatto licchaviputto yena acelo korakkhattiyo tenupasaṅkami upasaṅkamitvā acelaṃ korakkhattiyaṃ etadavoca byākato khosi āvuso korakkhattiya samaṇena gotamena acelo korakkhattiyo sattamaṃ divasaṃ alasakena kālaṃ karissati kālakato ca kālakañjikā nāma asurā sabbanihīno @Footnote: 1 Ma. Yu. disvāna. 2 Po. Ma. Yu. acelaṃ korakkhattiyaṃ . 3 Sī. Yu. kālakañjā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page8.

Asurakāyo tatra uppajjissati kālakatañca naṃ vīraṇatthambhake susāne chaḍḍessantīti yena tvaṃ āvuso korakkhattiya mattaṃ mattaṃ ca bhattaṃ bhuñjeyyāsi mattaṃ mattaṃ ca pānīyaṃ piveyyāsi yathā samaṇassa gotamassa micchā assa vacananti. {4.3} Athakho bhaggava sunakkhatto licchaviputto ekadvīhikāya satta rattindivāni gaṇesi yathā taṃ tathāgatassa asaddahamāno . Athakho bhaggava acelo korakkhattiyo sattamaṃ divasaṃ alasakena kālamakāsi kālakato ca kālakañjikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo tatra uppajji kālakatañca naṃ vīraṇatthambhake susāne chaḍḍesuṃ. {4.4} Assosi kho bhaggava sunakkhatto licchaviputto acelo kira 1- korakkhattiyo alasakena kālakato vīraṇatthambhake susāne chaḍḍitoti . Athakho bhaggava sunakkhatto licchaviputto tena vīraṇatthambhakaṃ susānaṃ yena acelo korakkhattiyo tenupasaṅkami upasaṅkamitvā acelaṃ korakkhattiyaṃ tikkhattuṃ pāṇinā ākoṭesi jānāsi āvuso korakkhattiya attano gatinti . athakho bhaggava acelo korakkhattiyo pāṇinā piṭṭhiṃ paripuñchanto vuṭṭhāsi jānāmi āvuso sunakkhatta attano gatiṃ kālakañjikā nāma asurā sabbanihīno asurakāyo tatramhi uppannoti vatvā tattheva uttāno paripati 2-. {4.5} Athakho bhaggava sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ @Footnote: 1 Yu. kirasaddo natthi. 2 Ma. Yu. papati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page9.

Bhaggava sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ taṃ kiṃ maññasi sunakkhatta yatheva te ahaṃ acelaṃ korakkhattiyaṃ ārabbha byākāsiṃ tatheva taṃ vipākaṃ no 1- aññathā vāti . yatheva me bhante bhagavā acelaṃ korakkhattiyaṃ ārabbha byākāsi tatheva taṃ vipākaṃ no aññathāti . taṃ kiṃ maññasi sunakkhatta yadi evaṃ sante kataṃ vā hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ akataṃ vāti . addhā kho bhante evaṃ sante kataṃ hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ no akatanti . evaṃpi kho maṃ tvaṃ moghapurisa uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karontaṃ evaṃ vadesi na hi pana me bhante bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotīti passa moghapurisa yāvañca te idaṃ aparaddhanti . evaṃpi kho bhaggava sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā yathā taṃ āpāyiko nerayiko. [5] Ekamidāhaṃ bhaggava samayaṃ vesāliyaṃ viharāmi mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ . tena kho pana samayena acelo kaḷāramajjako 2- vesāliyaṃ paṭivasati lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme. Tassa satta vattapadāni samattāni samādinnāni honti yāvajīvaṃ acelo assaṃ na vatthaṃ paridaheyyaṃ yāvajīvaṃ brahmacārī assaṃ na methunaṃ dhammaṃ paṭiseveyyaṃ yāvajīvaṃ surāmaṃseneva yāpeyyaṃ na @Footnote: 1 Ma. Yu. nosaddo natthi. 2 Sī. Ma. kaḷāramaṭṭako. Sī. Yu. kandaramasuko.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page10.

Odanakummāsaṃ bhuñjeyyaṃ puratthimena vesāliṃ 1- udenaṃ nāma cetiyaṃ taṃ nātikkameyyaṃ dakkhiṇena vesāliṃ gotamakaṃ nāma cetiyaṃ taṃ nātikkameyyaṃ pacchimena vesāliṃ sattambaṃ nāma cetiyaṃ taṃ nātikkameyyaṃ uttarena vesāliṃ bahuputtakannāma cetiyaṃ taṃ nātikkameyyanti so imesaṃ sattannaṃ vattapadānaṃ samādānahetu lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme. {5.1} Athakho bhaggava sunakkhatto licchaviputto yena acelo kaḷāramajjako tenupasaṅkami upasaṅkamitvā acelaṃ kaḷāramajjakaṃ pañhaṃ apucchi . tassa acelo kaḷāramajjako pañhaṃ puṭṭho na saṃpāyāsi asaṃpāyanto kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsi . athakho bhaggava sunakkhattassa licchaviputtassa etadahosi sādhurūpaṃ vata bho arahantaṃ samaṇaṃ āsādiyimhase 2- mā vata no bho ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyāti. {5.2} Athakho bhaggava sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ bhaggava sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ tvaṃpi nāma moghapurisa sakyaputtiyo paṭijānissasīti . kiṃ pana maṃ bhante bhagavā evamāha tvaṃpi nāma moghapurisa sakyaputtiyo paṭijānissasīti . nanu tvaṃ sunakkhatta acelaṃ kaḷāramajjakaṃ upasaṅkamitvā pañhaṃ apucchi tassa te acelo kaḷāramajjako pañhaṃ puṭṭho na saṃpāyāsi asaṃpāyanto kopañca @Footnote: 1 Sī. Yu. vesāliyaṃ . 2 Ma. Yu. āsādimhase.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page11.

Dosañca appaccayañca pātvākāsi tassa te etadahosi sādhurūpaṃ vata bho arahantaṃ samaṇaṃ āsādiyimhase mā vata no bho ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyāti . evaṃ bhante kiṃ pana bhante bhagavā arahattassa maccharāyatīti . na kho ahaṃ moghapurisa arahattassa maccharāyāmi apica tuyhevetaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ taṃ pajaha mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyāti . yaṃ kho panetaṃ sunakkhatta maññasi acelaṃ kaḷāramajjakaṃ sādhurūpo arahaṃ samaṇoti so nacirasseva parihito sānucariko vicaranto odanakummāsaṃ bhuñjamāno sabbāneva vesāliyāni cetiyāni samatikkamitvā yasā nihīno kālaṃ karissatīti . athakho bhaggava acelo kaḷāramajjako nacirasseva parihito sānucariko vicaranto odanakummāsaṃ bhuñjamāno sabbāneva vesāliyāni cetiyāni samatikkamitvā yasā nihīno 1- kālamakāsi. {5.3} Assosi kho bhaggava sunakkhatto licchaviputto acelo kira kaḷāramajjako parihito sānucariko vicaranto odanakummāsaṃ bhuñjamāno sabbāneva vesāliyāni cetiyāni samatikkamitvā yasā nihīno kālaṃ karoti 2- . athakho bhaggava sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ bhaggava sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ taṃ kiṃ maññasi sunakkhatta yatheva te ahaṃ acelaṃ kaḷāramajjakaṃ ārabbha byākāsiṃ tatheva taṃ vipākaṃ no aññathā vāti . @Footnote: 1 Yu. yasā nikkinno. 2 Ma. katoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page12.

Yatheva me bhante bhagavā acelaṃ kaḷāramajjakaṃ ārabbha byākāsi tatheva taṃ vipākaṃ no aññathāti . taṃ kiṃ maññasi sunakkhatta yadi evaṃ sante kataṃ vā hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ akataṃ vāti . athakho bhante evaṃ sante kataṃ hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ no akatanti . evaṃpi kho maṃ tvaṃ moghapurisa uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karontaṃ evaṃ vadesi na hi pana me bhante bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotīti passa moghapurisa yāvañca te idaṃ aparaddhanti . evaṃpi kho bhaggava sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā yathā taṃ āpāyiko nerayiko. [6] Ekamidāhaṃ bhaggava samayaṃ tattheva 1- vesāliyaṃ viharāmi mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ . tena kho pana samayena acelo pāṭikaputto vesāliyaṃ paṭivasati lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme. So vesāliyaṃ parisati evaṃ vācaṃ bhāsati samaṇopi gotamo ñāṇavādo ahaṃpi ñāṇavādo ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ samaṇo gotamo upaḍḍhapathaṃ āgaccheyya ahaṃpi upaḍḍhapathaṃ gaccheyya te tattha ubhopi uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kareyyāma ekañce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati dvāhaṃ karissāmi dve ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni @Footnote: 1 Po. ayaṃ pāṭho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page13.

Karissati cattārāhaṃ karissāmi cattāri ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati aṭṭhāhaṃ karissāmi . iti yāvatakaṃ yāvatakaṃ samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti. {6.1} Iti 1- kho bhaggava sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho bhaggava sunakkhatto licchaviputto maṃ etadavoca acelo bhante pāṭikaputto vesāliyaṃ paṭivasati lābhaggappatto ceva yasaggappatto ca vajjigāme so vesāliyaṃ parisati evaṃ vācaṃ bhāsati samaṇopi gotamo ñāṇavādo ahaṃpi ñāṇavādo ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ samaṇo gotamo upaḍḍhapathaṃ āgaccheyya ahaṃpi upaḍḍhapathaṃ gaccheyyaṃ te tattha ubhopi uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kareyyāma ekañce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati dvāhaṃ karissāmi. Saṅkhittaṃ. Taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti. {6.2} Evaṃ vutte ahaṃ bhaggava sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ abhabbo kho sunakkhatta acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ sacepissa evamassa ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. atha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page14.

Muddhāpi tassa vipateyyāti. {6.3} Rakkhatetaṃ bhante bhagavā vācaṃ rakkhatetaṃ sugato vācanti. Kiṃ pana maṃ tvaṃ sunakkhatta evaṃ vadesi rakkhatetaṃ bhante bhagavā vācaṃ rakkhatetaṃ sugato vācanti . bhagavatāpassa bhante esā vā ekaṃsena odhāritā 1- abhabbo acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ sacepissa evamassa ahaṃ taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti muddhāpi tassa vipateyyāti acelo ca bhante pāṭikaputto virūparūpena bhagavato sammukhībhāvaṃ āgaccheyya tadassa bhagavato musāti. {6.4} Api nu sunakkhatta tathāgato taṃ vācaṃ bhāseyya yā sā vācā dvayagāminīti . kiṃ pana bhante bhagavatā acelo pāṭikaputto cetasā ceto paricca vidito abhabbo acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ sacepissa evamassa ahantaṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti muddhāpi tassa vipateyyāti udāhu devatā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ abhabbo bhante acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya .pe. muddhāpi tassa vipateyyāti. Cetasā ceto paricca vidito ceva me @Footnote: 1 Yu. ovāditā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page15.

Sunakkhatta acelo pāṭikaputto abhabbo acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya .pe. muddhāpi tassa vipateyyāti devatāpi mama etamatthaṃ ārocesuṃ abhabbo bhante acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya .pe. muddhāpi tassa vipateyyāti. {6.5} Ajitopi nāma licchavīnaṃ senāpati adhunā kālakato tāvatiṃsakāyaṃ upapanno sopi maṃ upasaṅkamitvā evamārocesi alajjī bhante acelo pāṭikaputto musāvādī bhante acelo pāṭikaputto maṃpi bhante acelo pāṭikaputto byākāsi vajjigāme ajito licchavīnaṃ senāpati mahānirayaṃ upapannoti na kho panāhaṃ bhante mahānirayaṃ upapanno tāvatiṃsakāyaṃ 1- upapanno alajjī bhante acelo pāṭikaputto mūsāvādī bhante acelo pāṭikaputto abhabbo ca 2- bhante acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya .pe. muddhāpi tassa vipateyyāti. {6.6} Iti kho sunakkhatta cetasā ceto paricca vidito ceva me acelo pāṭikaputto abhabbo acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ sacepissa evamassa ahantaṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti muddhāpi tassa vipateyyāti devatāpi me etamatthaṃ ārocesuṃ abhabbo @Footnote: 1 Yu. tāvatiṃsamhi . 2 Sī. Yu. cakāro na dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page16.

Bhante acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā bhagavato sammukhībhāvaṃ āgantuṃ sacepissa evamassa ahantaṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti muddhāpi tassa vipateyyāti . eso kho panāhaṃ sunakkhatta vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena acelassa pāṭikaputtassa ārāmo tenupasaṅkamiṃ 1- divā vihārāya yassadāni tvaṃ sunakkhatta icchasi tassa ārocehīti. [7] Athakho svāhaṃ bhaggava pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaraṃ ādāya vesāliyaṃ 2- piṇḍāya pāvisiṃ vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena acelassa pāṭikaputtassa ārāmo tenupasaṅkamiṃ divā vihārāya . athakho bhaggava sunakkhatto licchaviputto taramānarūpo vesāliṃ pavisitvā yena abhiññātā abhiññātā licchavī tenupasaṅkami upasaṅkamitvā abhiññāte abhiññāte licchavī etadavoca esāvuso bhagavā vesāliyaṃ piṇḍāya vicaritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena acelassa pāṭikaputtassa ārāmo tenupasaṅkami divā vihārāya abhikkamathāyasmanto abhikkamathāyasmanto sādhurūpānaṃ samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissatīti . athakho bhaggava abhiññātānaṃ abhiññātānaṃ licchavīnaṃ etadahosi sādhurūpānaṃ kira bho samaṇānaṃ uttarimanussadhammā @Footnote: 1 Po. Ma. tenupasaṅkamissāmi . 2 Ma. vesāliṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page17.

Iddhipāṭihāriyaṃ bhavissati handa vata bho gacchāmāti . yena ca abhiññātā abhiññātā brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyasamaṇabrāhmaṇā tenupasaṅkami upasaṅkamitvā abhiññāte abhiññāte nānātitthiyasamaṇabrāhmaṇe etadavoca esāvuso bhagavā vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena acelassa pāṭikaputtassa ārāmo tenupasaṅkami divāvihārāya abhikkamathāyasmanto abhikkamathāyasmanto sādhurūpānaṃ samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissatīti. {7.1} Athakho bhaggava abhiññātānaṃ abhiññātānaṃ nānātitthiya- samaṇabrāhmaṇānaṃ etadahosi sādhurūpānaṃ kira bho samaṇānaṃ uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ bhavissati handa vata bho gacchāmāti . athakho bhaggava abhiññātā abhiññātā licchavī abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyasamaṇabrāhmaṇā yena acelassa pāṭikaputtassa ārāmo tenupasaṅkamiṃsu. Sā esā bhaggava parisā hoti anekasatā anekasahassā. {7.2} Assosi kho bhaggava acelo pāṭikaputto abhikkantā kira abhiññātā abhiññātā licchavī abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyasamaṇabrāhmaṇā samaṇopi gotamo mayhaṃ ārāme divāvihāraṃ nisinnoti . sutvānassa bhayaṃ chambhitattaṃ lomahaṃso udapādi . athakho bhaggava acelo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page18.

Pāṭikaputto bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto 1- yena tiṇḍukakhānu- paribbājakārāmo tenupasaṅkami . assosi kho bhaggava sā parisā acelo kira pāṭikaputto bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto yena tiṇḍukakhānuparibbājakārāmo tenupasaṅkantoti 2-. {7.3} Athakho bhaggava sā parisā aññataraṃ purisaṃ āmantesi ehi tvaṃ bho purisa yena tiṇḍukakhānuparibbājakārāmo yena acelo pāṭikaputto tenupasaṅkami upasaṅkamitvā acelaṃ pāṭikaputtaṃ evaṃ vadehi abhikkamāvuso pāṭikaputta abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā gahapatinecayikā nānātitthiyasamaṇabrāhmaṇā samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno bhāsitā kho pana te esāvuso pāṭikaputta vesāliyaṃ parisati vācā samaṇopi gotamo ñāṇavādo ahaṃpi ñāṇavādo ñāṇavādo kho pana ñāṇavādena arahati uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ dassetuṃ samaṇo [3]- gotamo upaḍḍhapathaṃ āgaccheyya ahaṃpi upaḍḍhapathaṃ gaccheyyaṃ te tattha ubhopi uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ kareyyāma ekañce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karissati dvāhaṃ karissāmi dve ce samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati cattārāhaṃ karissāmi cattāri ce samaṇo @Footnote: 1 Po. lomahaṃsajāto . 2 Sī. Yu. tenupasaṅkamanto . 3 Ma. cesaddo atthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page19.

Gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati aṭṭhāhaṃ karissāmi iti yāvatakaṃ yāvatakaṃ samaṇo gotamo uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyāni karissati taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti abhikkamayeva 1- kho āvuso pāṭikaputta upaḍḍhapathaṃ sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinnoti. {7.4} Evaṃ bhoti kho bhaggava so puriso tassā parisāya paṭissutvā yena tiṇḍukakhānuparibbājakārāmo yena acelo pāṭikaputto tenupasaṅkami upasaṅkamitvā acelaṃ pāṭikaputtaṃ etadavoca abhikkamāvuso pāṭikaputta abhikkantā abhiññātā abhiññātā licchavī abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca brāhmaṇamahāsālā .pe. abhikkamayeva āvuso pāṭikaputta upaḍḍhapathaṃ sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinnoti. Evaṃ vutte bhaggava acelo pāṭikaputto āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. {7.5} Athakho so bhaggava puriso acelaṃ pāṭikaputtaṃ etadavoca kiṃsu nāma te āvuso pāṭikaputta pāvaḷāsu nāma te pīṭhakasmiṃ allīnā pīṭhakaṃsu nāma te pāvaḷāsu allīnaṃ āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappasi na sakkosi āsanāpi vuṭṭhātunti . evaṃpi kho bhaggava vuccamāno acelo pāṭikaputto āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva @Footnote: 1 Ma. abhikkamasseva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page20.

Saṃsappati na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. {7.6} Yadā kho so bhaggava puriso aññāsi parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāṭikaputto āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātunti atha taṃ parisaṃ āgantvā evamārocesi parābhūtarūpo bho ayaṃ 1- acelo pāṭikaputto āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātunti . evaṃ vutte ahaṃ bhaggava taṃ purisaṃ etadavocaṃ abhabbo kho āvuso acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ sacepissa evamassa ahantaṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti muddhāpi tassa vipateyyāti. Paṭhamabhāṇavāraṃ niṭṭhitaṃ. [8] Athakho bhaggava aññataro licchavimahāmatto uṭṭhāyāsanā taṃ parisaṃ etadavoca tenahi bho muhuttaṃ tāva āgametha yāvāhaṃ gacchāmi appevanāma ahaṃpi sakkuṇeyyaṃ acelaṃ pāṭikaputtaṃ imaṃ parisaṃ ānetunti. {8.1} Athakho so bhaggava licchavimahāmatto yena tiṇḍukakhānu- paribbājakārāmo yena acelo pāṭikaputto tenupasaṅkami upasaṅkamitvā acelaṃ pāṭikaputtaṃ etadavoca abhikkamāvuso pāṭikaputta abhikkantaṃ te seyyo abhikkantā abhiññātā @Footnote: 1 Ma. ayanti pāṭho natthi. Sī. Yu. bho ayanti dve pāṭho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page21.

Abhiññātā ca . saṅkhittaṃ . samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinnoti bhāsitā kho pana te esāvuso pāṭikaputta vesāliyaṃ parisati vācā samaṇopi gotamo ñāṇavādo ahaṃpi ñāṇavādo .pe. taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti abhikkamayeva kho āvuso pāṭikaputta upaḍḍhapathaṃ sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇopi gotamo āyasmato ārāne divāvihāraṃ nisinno bhāsitā kho panesā āvuso pāṭikaputta samaṇema gotamena parisati vācā abhabbo acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya .pe. muddhāpi tassa vipateyyāti abhikkamāvuso pāṭikaputta abhikkamaneneva te jayaṃ karissāma samaṇassa gotamassa parājayanti . evaṃ vutte bhaggava acelo pāṭikaputto āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. {8.2} Athakho so bhaggava licchavimahāmatto acelaṃ pāṭikaputtaṃ etadavoca kiṃsu nāma te āvuso pāṭikaputta pāvaḷāsu nāma te pīṭhakasmiṃ allīnā pīṭhakaṃsu nāma te pāvaḷāsu allīnaṃ āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappasi na sakkosi āsanāpi vuṭṭhātunti . evaṃpi kho bhaggava vuccamāno acelo pāṭikaputto āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ. {8.3} Yadā kho [1]- bhaggava licchavimahāmatto aññāsi parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāṭikaputto āyāmi āvuso @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. so.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page22.

Āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātunti atha taṃ parisaṃ āgantvā evaṃ ārocesi parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāṭikaputto āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātunti . evaṃ vutte ahaṃ bhaggava taṃ parisaṃ etadavoca abhabbo kho āvuso acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya .pe. Sacepissa evamassa ahantaṃ vācaṃ appahāya .pe. samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti muddhāpi tassa vipateyyāti sacepāyasmantānaṃ licchavīnaṃ evamassa mayaṃ acelaṃ pāṭikaputtaṃ yāhi 1- varattāhi bandhitvā goyuttehi 2- āviñjeyyāmāti 3- tā varattā chijjeruṃ 4- pāṭikaputto vā abhabbo pana acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya .pe. sacepissa evamassa ahantaṃ vācaṃ appahāya .pe. samaṇassa gotasassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti muddhāpi tassa vipateyyāti [9] Athakho bhaggava jāliyo dārupattikantevāsī uṭṭhāyāsanā taṃ parisaṃ etadavoca tenahi bho muhuttaṃ tāva āgametha yāvāhaṃ gacchāmi appevanāmāhaṃ 5- sakkuṇeyyaṃ acelaṃ pāṭikaputtaṃ [6]- ānetunti. Athakho bhaggava jāliyo dārupattikantevāsī yena tiṇḍukakhānuparibbājakārāmo yena acelo pāṭikaputto tenupasaṅkami upasaṅkamitvā acelaṃ @Footnote: 1 Sī. Ma. Yu. ayaṃ na dissati . 2 Sī. Ma. Yu. goyugehīti pāṭhena bhavitabbaṃ. @3 Ma. āviñcheyyāmāti. Yu. āvijjheyyāmāti . 4 Ma. chijjeyyuṃ . 5 Ma. Yu. @appevanāma ahampi . 6 Ma. Yu. imaṃ parisaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page23.

Acelaṃ pāṭikaputtaṃ etadavoca abhikkamāvuso pāṭikaputta abhikkantaṃ te seyyo abhikkantā abhiññātā abhiññātā ca licchavī .pe. Samaṇopi gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno bhāsitā kho pana te esāvuso pāṭikaputta vesāliyaṃ parisati vācā samaṇopi gotamo ñāṇavādo .pe. taddiguṇaṃ taddiguṇāhaṃ karissāmīti abhikkamayeva āvuso pāṭikaputta upaḍḍhapathaṃ sabbapaṭhamaṃyeva āgantvā samaṇo gotamo āyasmato ārāme divāvihāraṃ nisinno bhāsitā kho pana te esāvuso pāṭikaputta samaṇena gotamena parisati vācā abhabbo kho āvuso acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya .pe. {9.1} Sacepissa evamassa ahantaṃ vācaṃ appahāya .pe. Samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti muddhāpi vipateyyāti sacepāyasmantānaṃ licchavīnaṃ evamassa mayaṃ acelaṃ pāṭikaputtaṃ yāhi varattāhi bandhitvā goyuttehi āviñjeyyāmāti tā varattā chijjeruṃ pāṭikaputto vā abhabbo pana acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ sacepissa evamassa ahantaṃ vācaṃ appahāya .pe. samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti muddhāpi tassa vipateyyāti abhikkamāvuso pāṭikaputta abhikkamaneneva te jayaṃ karissāma samaṇassa gotamassa parājayanti . evaṃ vutte bhaggava acelo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page24.

Pāṭikaputto āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ . athakho bhaggava jāliyo dārupattikantevāsī acelaṃ pāṭikaputtaṃ etadavoca kiṃsu nāma te āvuso pāṭikaputta pāvaḷāsu nāma te pīṭhakasmiṃ allīnā pīṭhakaṃsu nāma te pāvaḷāsu allīnaṃ āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappasi na sakkosi āsanāpi vuṭṭhātunti. {9.2} Evaṃpi kho bhaggava vuccamāno acelo pāṭikaputto āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātuṃ . yadā kho bhaggava jāliyo dārupattikantevāsī aññāsi parābhūtarūpo ayaṃ acelo pāṭikaputto āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātunti atha naṃ etadavoca bhūtapubbaṃ āvuso pāṭikaputta sīhassa migarañño etadahosi yannūnāhaṃ aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappeyyaṃ tatrāsayaṃ kappetvā sāyaṇhasamayaṃ āsayā nikkhameyyaṃ āsayā nikkhamitvā vijambheyyaṃ vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokeyyaṃ samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadeyyaṃ tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkameyyaṃ so varaṃ varaṃ migasaṅghaṃ 1- vadhitvā mudumaṃsāni mudumaṃsāni bhakkhayitvā tameva āsayaṃ ajjhupeyyanti. Athakho [2]- so sīho migarājā aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappesi tatrāsayaṃ kappetvā @Footnote: 1 Ma. Yu. migasaṅghena . 2 ma Yu. āvuso.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page25.

Sāyaṇhasamayaṃ āsayā nikkhami āsayā nikkhamitvā vijambhi vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokesi samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadi tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkami so varaṃ varaṃ migasaṅghaṃ vadhitvā mudumaṃsāni mudumaṃsāni bhakkhayitvā tameva āsayaṃ ajjhupesi . tasseva kho āvuso pāṭikaputta sīhassa migarañño vighāsasaṃvaddho jarasigālo ditto ceva balavā ca. {9.3} Athakho āvuso tassa jarasigālassa etadahosi ko cāhaṃ ko sīho migarājā yannūnāhaṃpi aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappeyyaṃ tatrāsayaṃ kappetvā sāyaṇhasamayaṃ āsayā nikkhameyyaṃ āsayā nikkhamitvā vijambheyyaṃ vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokeyyaṃ samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadeyyaṃ tikkhattuṃ sīhanādaṃ naditvā gocarāya pakkameyyaṃ so varaṃ varaṃ migasaṅghaṃ vadhitvā mudumaṃsāni mudumaṃsāni bhakkhayitvā tameva āsayaṃ ajjhupeyyanti. {9.4} Athakho so āvuso jarasigālo aññataraṃ vanasaṇḍaṃ nissāya āsayaṃ kappesi tatrāsayaṃ kappetvā sāyaṇhasamayaṃ āsayā nikkhami āsayā nikkhamitvā vijambhi vijambhitvā samantā catuddisā anuvilokesi samantā catuddisā anuviloketvā tikkhattuṃ sīhanādaṃ nadissāmīti sigālakaṃ 1- anadi bheraṇḍakaṃyeva anadi ke ca chave sigāle ke pana sīhanādeti. Evameva kho tvaṃ āvuso pāṭikaputta sugatāpadānesu jivamāno sugatātirittāni bhuñjamāno @Footnote: 1 Po. Ma. siṅgālakaṃyeva.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page26.

Tathāgate arahante sammāsambuddhe āsādetabbaṃ maññasi ke ca chave pāṭikaputte kā ca tathāgatānaṃ arahantānaṃ sammāsambuddhānaṃ āsādanāti . yato kho bhaggava jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva asakkhi acelaṃ pāṭikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha naṃ etadavoca sīhoti attāna samekkhiyāna amaññi kotthu migarājāhamasmi tameva 1- so sigālakaṃ anadi ke ca chave sigāle ke pana sīhanādeti. [10] Evameva kho tvaṃ āvuso pāṭikaputta sugatāpadānesu jīvamāno sugatātirittāni bhuñjamāno tathāgate arahante sammāsambuddhe āsādetabbaṃ maññasi ke ca chave pāṭikaputte kā ca tathāgatānaṃ arahantānaṃ sammāsambuddhānaṃ āsādanāti . yato kho bhaggava jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva asakkhi acelaṃ pāṭikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha naṃ etadavoca suññaṃ anupakaminaṃ 2- attānaṃ vighāse samekkhiya yāvattānaṃ na passati kotthu tāva byagghoti maññati @Footnote: 1 Ma. Yu. tatheva . 2 Ma. Yu. aññaṃ anucaṅkamanaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page27.

Tameva so sigālakaṃ anadi ke ca chave sigāle ke pana sīhanādeti. [11] Evameva kho tvaṃ āvuso pāṭikaputta sugatāpadānesu jīvamāno sugatātirittāni bhuñjamāno tathāgate arahante sammāsambuddhe āsādetabbaṃ maññasi ke ca chave pāṭikaputte kā ca tathāgatānaṃ arahantānaṃ sammāsambuddhānaṃ āsādanāti . yato kho bhaggava jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva asakkhi acelaṃ pāṭikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ. Atha naṃ etadavoca bhutvāna bheke 1- khalamūsikāyo kaṭasīsu khittāni ca kūṇapāni mahāvane suññavane vivaḍḍho amaññi kotthu migarājāhamasmi tatheva so sigālakaṃ anadi ke ca chave sigāle ke pana sīhanādeti. [12] Evameva kho tvaṃ āvuso pāṭikaputta sugatāpadānesu jīvamāno sugatātirittāni bhuñjamāno tathāgate arahante sammāsambuddhe āsādetabbaṃ maññasi ke ca chave pāṭikaputte kā ca tathāgatānaṃ arahantānaṃ sammāsambuddhānaṃ āsādanāti . yato kho bhaggava jāliyo dārupattikantevāsī imināpi opammena neva @Footnote: 1 Po. bhiṅge.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page28.

Asakkhi acelaṃ pāṭikaputtaṃ tamhā āsanā cāvetuṃ . atha taṃ parisaṃ āgantvā evamārocesi parābhūtarūpo bho acelo pāṭikaputto āyāmi āvuso āyāmi āvusoti vatvā tattheva saṃsappati na sakkoti āsanāpi vuṭṭhātunti. {12.1} Evaṃ vutte ahaṃ bhaggava taṃ parisaṃ etadavocaṃ abhabbo kho āvuso acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ sacepissa evamassa ahantaṃ vācaṃ appahāya taṃ cittaṃ appahāya taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjitvā samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti muddhāpi tassa vipateyyāti sacepāyasmantānaṃ licchavīnaṃ evamassa mayaṃ acelaṃ pāṭikaputtaṃ yāhi 1- varattāhi bandhitvā goyuttehi āviñjeyyāmāti tā varattā chijjeruṃ pāṭikaputto vā abhabbo pana acelo pāṭikaputto taṃ vācaṃ appahāya .pe. mama sammukhībhāvaṃ āgantuṃ sacepissa evamassa ahantaṃ vācaṃ appahāya .pe. samaṇassa gotamassa sammukhībhāvaṃ gaccheyyanti muddhāpi tassa vipateyyāti. {12.2} Athakhvāhaṃ bhaggava taṃ parisaṃ dhammiyā kathāya sandassesiṃ samādapesiṃ samuttejesiṃ sampahaṃsesiṃ taṃ parisaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā mahābandhanā mokkhaṃ karitvā caturāsītipāṇasahassāni mahāviduggā uddharitvā tejodhātuṃ samāpajjitvā sattatālaṃ vehāsaṃ abbhuggantvā aññaṃ sattatālaṃpi aggiṃ 2- abhinimminitvā jalitvā @Footnote: 1 Ma. Yu. ayaṃ na dissati . 2 Ma. Yu. acciṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page29.

Dhūmāyitvā 1- mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ paccuṭṭhāsiṃ. {12.3} Athakho bhaggava sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ahaṃ bhaggava sunakkhattaṃ licchaviputtaṃ etadavocaṃ taṃ kiṃ maññasi sunakkhatta yatheva te ahaṃ acelaṃ pāṭikaputtaṃ ārabbha byākāsiṃ tatheva taṃ vipākaṃ no 2- aññathāti . yatheva me bhante bhagavā acelaṃ pāṭikaputtaṃ ārabbha byākāsi tatheva taṃ vipākaṃ no aññathāti. {12.4} Taṃ kiṃ maññasi sunakkhatta yadi evaṃ sante kataṃ vā hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ akataṃ vāti . addhā kho bhante evaṃ sante kataṃ hoti uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ no akatanti. Evaṃpi kho maṃ tvaṃ moghapurisa uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karontaṃ evaṃ vadesi na hi pana me bhante bhagavā uttarimanussadhammā iddhipāṭihāriyaṃ karotīti . passa moghapurisa yāvañca te idaṃ aparaddhanti. Evaṃpi kho bhaggava sunakkhatto licchaviputto mayā vuccamāno apakkameva imasmā dhammavinayā yathā taṃ āpāyiko nerayiko. [13] Aggaññañcāhaṃ bhaggava pajānāmi [3]- tato uttaritaraṃ pajānāmi tañca pajānanaṃ na parāmasāmi aparāmasato va 4- me paccattaṃyeva nibbuti viditā yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ @Footnote: 1 Sī. dhūpāyitvā . 2 Po. Ma. nosaddo natthi . 3 Ma. Yu. tañca pajānāmi. @4 Ma. ca.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page30.

Āpajjati. {13.1} Santi bhaggava eke samaṇabrāhmaṇā issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi saccaṃ kira tumhe āyasmanto issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti . te ca me evaṃ puṭṭhā āmāti 1- paṭijānanti tyāhaṃ evaṃ vadāmi kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti . te mayā puṭṭhā na saṃpāyanti asaṃpāyantā mamaññeva paṭipucchanti tesāhaṃ puṭṭho byākaromi hoti kho so āvuso samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena ayaṃ loko saṃvaṭṭati saṃvaṭṭamāne loke yebhuyyena sattā ābhassarasaṃvattanikā honti te tattha honti manomayā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhacarā subhaṭṭhāyino ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti. {13.2} Hoti kho so āvuso samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena ayaṃ loko vivaṭṭati vivaṭṭamāne loke suññaṃ brahmavimānaṃ pātubhavati atha 2- aññataro satto āyukkhayā vā puññakkhayā vā ābhassarakāyā cavitvā suññaṃ brahmavimānaṃ upapajjati so tattha hoti manomayo pītibhakkho sayaṃpabho antalikkhacaro subhaṭṭhāyī ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhati tassa tattha ekakassa dīgharattaṃ nivusitattā anabhirati paritassanā uppajjati aho vata aññepi sattā itthattaṃ āgaccheyyunti . athakho aññepi sattā āyukkhayā vā puññakkhayā @Footnote: 1 Ma. Yu. āmoti . 2 Ma. Yu. atha yo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page31.

Vā ābhassarakāyā cavitvā suññaṃ brahmavimānaṃ upapajjanti tassa sattassa sahabyataṃ tepi tattha honti manomayā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhacarā subhaṭṭhāyino ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti. {13.3} Tatrāvuso yo so satto paṭhamaṃ upapanno tassa evaṃ hoti ahamasmi brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavatti issaro kattā nimmitā seṭṭho sajjitā vasī pitā bhūtabhabyānaṃ mayā ime sattā nimmitā . taṃ kissa hetu. Mamañhi pubbe etadahosi aho vata aññepi sattā itthattaṃ āgaccheyyunti iti mamañca manopaṇidhi ime ca sattā itthattaṃ āgatāti . yepi te sattā pacchā upapannā tesaṃpi evaṃ hoti ayaṃ kho bhavaṃ brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavatti issaro kattā nimmitā seṭṭho sajjitā vasī pitā bhūtabhabyānaṃ iminā mayaṃ bhotā brahmunā nimmitā . taṃ kissa hetu . imañhi mayaṃ addasāma [1]- paṭhamaṃ upapannaṃ mayaṃ panamhā pacchā upapannāti. {13.4} Tatrāvuso yo so satto paṭhamaṃ upapanno so dīghāyukataro ca hoti vaṇṇavantataro ca mahesakkhataro ca. Ye pana te sattā pacchā upapannā te appāyukatarā ca honti dubbaṇṇatarā ca appesakkhatarā ca . ṭhānaṃ kho panetaṃ āvuso vijjati yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya @Footnote:Ma. Yu. idha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page32.

Padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte taṃ pubbenivāsaṃ anussarati tato paraṃ nānussarati. {13.5} So evamāha yo kho so bhavaṃ brahmā mahābrahmā abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavatti issaro kattā nimmitā seṭṭho sajjitā vasī pitā bhūtabhabyānaṃ . yena mayaṃ bhotā brahmunā nimmitā so nicco dhuvo sassato dīghāyuko 1- avipariṇāmadhammo sassatisamaṃ tatheva ṭhassati . ye pana mayaṃ ahumhā tena bhotā brahmunā nimmitā te mayaṃ aniccā adhuvā asassatā 2- appāyukā cavanadhammā itthattaṃ āgatāti . evaṃvihitakaṃ bho 3- tumhe āyasmanto issarakuttaṃ brahmakuttaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti . te evamāhaṃsu evaṃ kho no āvuso gotama sutaṃ yathevāyasmā gotamo āhāti. Aggaññañcāhaṃ bhaggava pajānāmi . saṅkhittaṃ . yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati. [14] Santi bhaggava eke samaṇabrāhmaṇā khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi saccaṃ kira tumhe āyasmanto khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti . te ca me evaṃ puṭṭhā āmāti paṭijānanti tyāhaṃ evaṃ vadāmi kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti . te mayā puṭṭhā na saṃpāyanti asaṃpāyantā mamaṃyeva paṭipucchanti tesāhaṃ puṭṭho @Footnote: 1-2 Ma. Yu. ayaṃ na dissati . 3 Ma. Yu. no.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page33.

Byākaromi santāvuso khiḍḍāpadosikā nāma devā te ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannā viharanti tesaṃ ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannānaṃ viharataṃ sati sammussati satiyā sammosāya te devā tamhā kāyā cavanti. {14.1} Ṭhānaṃ kho panetaṃ āvuso vijjati yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte taṃ pubbenivāsaṃ anussarati tato paraṃ nānussarati. {14.2} So evamāha ye kho te bhonto devā na khiḍḍāpadosikā te na ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannā viharanti tesaṃ nātivelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannānaṃ viharataṃ sati na sammussati satiyā asammosāya 1- te devā tamhā kāyā na cavanti niccā dhuvā sassatā dīghāyukā avipariṇāmadhammā sassatisamaṃ tatheva ṭhassanti . Ye pana mayaṃ ahumhā khiḍḍāpadosikā te mayaṃ ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannā viharimhā tesanno ativelaṃ hassakhiḍḍāratidhammasamāpannānaṃ viharataṃ sati sammussati satiyā sammosāya te 2- mayaṃ tamhā kāyā cutā aniccā adhuvā asassatā appāyukā cavanadhammā itthattaṃ āgatāti . evaṃvihitakaṃ pana 3- tumhe āyasmanto khiḍḍāpadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti . @Footnote: 1 Ma. Yu. asammosā . 2 Sī. Yu. eva . 3 Ma. no. Yu. bho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page34.

Te evamāhaṃsu evaṃ kho no āvuso gotama sutaṃ yathevāyasmā gotamo āhāti . aggaññañcāhaṃ bhaggava pajānāmi .pe. Yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati. [15] Santi bhaggava eke samaṇabrāhmaṇā manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi saccaṃ kira tumhe āyasmanto manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti . te ca me evaṃ puṭṭhā āmāti paṭijānanti tyāhaṃ evaṃ vadāmi kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti . te mayā puṭṭhā na saṃpāyanti asaṃpāyantā mamaṃyeva paṭipucchanti tesāhaṃ puṭṭho byākaromi santāvuso manopadosikā nāma devā te ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyanti te ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyantā aññamaññamhi cittāni padosenti te aññamaññaṃ paduṭṭhacittā kilantakāyā kilantacittā te devā tamhā kāyā cavanti. {15.1} Ṭhānaṃ kho panetaṃ āvuso vijjati yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya .pe. tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte taṃ pubbenivāsaṃ anussarati tato paraṃ nānussarati. {15.2} So evamāha ye kho te bhonto devā na manopadosikā te

--------------------------------------------------------------------------------------------- page35.

Ativelaṃ aññamaññaṃ na upanijjhāyanti te ativelaṃ aññamaññaṃ na upanijjhāyantā aññamaññamhi cittāni na padosenti te aññamaññaṃ apaduṭṭhacittā akilantakāyā akilantacittā te devā 1- tamhā kāyā na cavanti niccā dhuvā sassatā dīghāyukā avipariṇāmadhammā sassatisamaṃ tatheva ṭhassanti . ye pana mayaṃ ahumhā manopadosikā te mayaṃ ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyimhā te mayaṃ ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyantā aññamaññamhi cittāni padosiyimhā 2- te mayaṃ aññamaññaṃ paduṭṭhacittā kilantakāyā kilantacittā evaṃ mayaṃ 3- tamhā kāyā cutā aniccā adhuvā asassatā appāyukā cavanadhammā itthattaṃ āgatāti . evaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto manopadosikaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti . te evamāhaṃsu evaṃ kho no āvuso gotama sutaṃ yathevāyasmā gotamo āhāti . aggaññañcāhaṃ bhaggava pajānāmi .pe. Yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati. [16] Santi bhaggava eke samaṇabrāhmaṇā adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapenti tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi saccaṃ kira tumhe āyasmanto adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti . te ca me evaṃ puṭṭhā āmāti paṭijānanti tyāhaṃ evaṃ vadāmi kathaṃvihitakaṃ pana tumhe āyasmanto adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti . te ca mayā puṭṭhā @Footnote: 1 Ma. te devāti pāṭhadvayaṃ na dissati . 2 Ma. padūsimhā. @3 Ma. evaṃ mayanti pāṭhadvayaṃ na dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page36.

Na saṃpāyanti asaṃpāyantā mamaṃyeva paṭipucchanti tesāhaṃ puṭṭho byākaromi santāvuso asaññisattā nāma devā saññuppādā ca pana te devā tamhā kāyā cavanti. {16.1} Ṭhānaṃ kho panetaṃ āvuso vijjati yaṃ aññataro satto tamhā kāyā cavitvā itthattaṃ āgacchati itthattaṃ āgato samāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno ātappamanvāya padhānamanvāya .pe. tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte taṃ saññuppādaṃ anussarati tato paraṃ nānussarati. {16.2} So evamāha adhiccasamuppanno attā ca loko ca taṃ kissa hetu ahaṃ hi pubbe nāhosiṃ somhi etarahi ahutvā santatāya parinatoti . evaṃvihitakaṃ no tumhe āyasmanto adhiccasamuppannaṃ ācariyakaṃ aggaññaṃ paññapethāti . te evamāhaṃsu evaṃ kho 1- āvuso gotama sutaṃ yathevāyasmā gotamo āhāti . aggaññañcāhaṃ bhaggava pajānāmi tañca pajānāmi tato ca uttaritaraṃ pajānāmi tañca pajānanaṃ na parāmasāmi . aparāmasato ca me paccattaññeva nibbuti viditā yadabhijānaṃ tathāgato no anayaṃ āpajjati. [17] Evaṃvādiṃ kho maṃ bhaggava evamakkhāyiṃ eke samaṇabrāhmaṇā asatā tucchā musā abhūtena abbhācikkhanti viparito samaṇo gotamo bhikkhavo ca samaṇo gotamo evamāha yasmiṃ samaye subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharati sabbaṃ tasmiṃ samaye asubhanteva sampajānātīti 2-. @Footnote: 1 Ma. khosaddo natthi . 2 Ma. asubhantveva pajānātīti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page37.

Na kho panāhaṃ bhaggava evaṃ vadāmi yasmiṃ samaye subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharati sabbaṃ tasmiṃ samaye asubhanteva sampajānātīti . Evaṃ ca kho bhaggava vadāmi yasmiṃ samaye subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharati subhanteva tasmiṃ samaye sampajānātīti. Te ca [1]- viparitā ye bhagavantaṃ viparitattā 2- dahanti bhikkhavo ca evaṃpasanno ahaṃ bhante bhagavati pahoti ca me bhagavā tathā dhammaṃ desituṃ yathā ahaṃ subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja vihareyyanti. {17.1} Dukkaraṃ kho etaṃ 3- bhaggava tayā aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatra āyogena aññatra ācariyakena subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharituṃ iṅgha tvaṃ bhaggava yo ca te ayaṃ mayi pasādo tameva tvaṃ sādhukaṃ anurakkhāti . sacetaṃ bhante mayā dukkaraṃ aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatra āyogena aññatra ācariyakena subhaṃ vimokkhaṃ upasampajja viharituṃ yo ca me ayaṃ bhante bhagavati pasādo tamevāhaṃ sādhukamanurakkhissāmīti . idamavoca bhagavā . attamano bhaggavagotto paribbājako bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti. Pāṭikasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ. ---------- @Footnote: 1 Ma. Yu. bhante . 2 Ma. Yu. viparitato . 3 Po. evaṃ taṃ. Yu. evaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page38.

Udumbarikasuttaṃ [18] Evamme sutaṃ . Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate . tena kho pana samayena nigrodho paribbājako udumbarikāya paribbājakārāme paṭivasati mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ tiṃsamattehi paribbājakasatehi . athakho sandhāno gahapati divādivasseva rājagahā nikkhami bhagavantaṃ dassanāya . athakho sandhānassa gahapatissa etadahosi akālo kho tāva 1- bhagavantaṃ dassanāya paṭisallīno bhagavā manobhāvanīyānaṃpi bhikkhūnaṃ asamayo dassanāya paṭisallīnā manobhāvanīyā bhikkhū yannūnāhaṃ yena udumbarikāya paribbājakārāmo yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkameyyanti . athakho sandhāno gahapati yena udumbarikāya paribbājakārāmo yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkami. [19] Tena kho pana samayena nigrodho paribbājako mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ nisinno hoti unnādiniyā uccāsaddamahāsaddāya anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentiyā seyyathīdaṃ rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ janapadakathaṃ nagarakathaṃ itthīkathaṃ purisakathaṃ 2- surāpānakathaṃ 3- visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ kathaṃ samuddakkhāyikaṃ @Footnote: 1 Ma. tāvasaddo natthi . 2 Ma. ayaṃ na dissati . 3 Po. Ma. Yu. sūrakathaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page39.

Kathaṃ itibhavābhavakathaṃ iti vā. {19.1} Addasā kho nigrodho paribbājako sandhānaṃ gahapatiṃ dūrato va āgacchantaṃ disvā sakaṃ parisaṃ saṇṭhapesi 1- appasaddā bhonto hontu mā bhonto saddamakattha ayaṃ samaṇassa gotamassa sāvako āgacchati sandhāno gahapati yāvatā kho pana samaṇassa gotamassa sāvakā gihī odātavasanā rājagahe paṭivasanti ayaṃ tesaṃ aññataro sandhāno gahapati appasaddakāmā kho panāyasmanto 2- appasaddassa vaṇṇavādino appevanāma appasaddaṃ parisaṃ viditvā upasaṅkamitabbaṃ maññeyyāti. Evaṃ vutte te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ. [20] Athakho sandhāno gahapati yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkami upasaṅkamitvā nigrodhena paribbājakena saddhiṃ sammodi sammodanīyaṃ kathaṃ sārāṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi . ekamantaṃ nisinno kho sandhāno gahapati nigrodhaṃ paribbājakaṃ etadavoca aññathā kho ime bhonto aññatitthiyā paribbājakā saṅgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ anuyuttā viharanti seyyathīdaṃ rājakathaṃ corakathaṃ .pe. itibhavābhavakathaṃ iti vā aññathā kho pana so bhagavā araññe vanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevati appasaddāni appanighosāni vījanavātāni manussarāhaseyyakāni paṭisallānasāruppānīti. {20.1} Evaṃ vutte nigrodho paribbājako sandhānaṃ gahapatiṃ etadavoca @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. saṇṭhāpesi . 2 Ma. Yu. panete āyasmanto appasaddavinītā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page40.

Yagghe gahapati jāneyyāsi kena samaṇo gotamo saddhiṃ sallapati kena sākacchaṃ samāpajjati kena paññāveyyattiyaṃ samāpajjati suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya so antapantāneva 1- sevati seyyathāpi nāma gokāṇā pariyantacārinī antapantāneva sevati evameva suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya so antapantāneva sevati iṅgha gahapati samaṇo gotamo idaṃ parisaṃ āgaccheyya ekapañheneva naṃ saṃsādeyyāma tucchakumbhiṃva naṃ maññe orodheyyāmāti. [21] Assosi kho bhagavā dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya sandhānassa gahapatissa nigrodhena paribbājakena saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ . athakho bhagavā gijjhakūṭā pabbatā orohitvā yena sumāgadhāya tīre moranivāpo tenupasaṅkami upasaṅkamitvā sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamati 2-. Addasā kho nigrodho paribbājako bhagavantaṃ sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamantaṃ disvā sakaṃ parisaṃ saṇṭhapesi appasaddā bhonto hontu mā bhonto saddamakattha ayaṃ samaṇo gotamo sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamati appasaddakāmo kho pana so āyasmā appasaddassa vaṇṇavādī @Footnote: 1 Ma. Yu. antamantāneva . 2 Ma. Yu. caṅkami.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page41.

Appevanāma appasaddaṃ parisaṃ viditvā upasaṅkamitabbaṃ maññeyya sace samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya imantaṃ pañhaṃ puccheyyāma ko nāma so bhante bhagavato dhammo yena bhagavā sāvake vineti yena bhagavatā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariyanti . evaṃ vutte te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ. [22] Athakho bhagavā yena nigrodho paribbājako tenupasaṅkami. Athakho nigrodho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca etu kho bhante bhagavā svāgataṃ bhante bhagavato cirassaṃ kho bhante bhagavā imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya nisīdatu bhante bhagavā idamāsanaṃ paññattanti . nisīdi bhagavā paññatte āsane . nigrodhopi kho paribbājako aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinnaṃ kho nigrodhaṃ paribbājakaṃ bhagavā etadavoca kāyanottha nigrodha etarahi kathāya sannisinnā kā ca pana vo antarākathā vippakatāti. {22.1} Evaṃ vutte nigrodho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca idha mayaṃ bhante addasāma bhagavantaṃ sumāgadhāya tīre moranivāpe abbhokāse caṅkamantaṃ disvā evaṃ avocumhā sace samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya imantaṃ pañhaṃ puccheyyāma ko nāma so bhante bhagavato dhammo yena bhagavā sāvake vineti yena bhagavatā sāvakā vinītā

--------------------------------------------------------------------------------------------- page42.

Assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariyanti ayaṃ kho no bhante antarākathā vippakatā atha bhagavā anuppattoti. {22.2} Dujjānaṃ kho panetaṃ nigrodha tayā aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatra āyogena aññatra ācariyakena yenāhaṃ sāvake vinemi yena mayā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariyanti iṅgha tvaṃ maṃ nigrodha sake ācariyake adhijigucche pañhaṃ puccha kathaṃsantā nu kho bhante tapojigucchā paripuṇṇā hoti kathaṃ aparipuṇṇāti . evaṃ vutte te paribbājakā unnādino uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ acchariyaṃ vata bho abbhutaṃ vata bho samaṇassa gotamassa mahiddhikatā mahānubhāvatā yatra hi nāma sakavādaṃ ṭhapessati paravādena pavāressatīti. [23] Athakho nigrodho paribbājako te paribbājake appasadde katvā bhagavantaṃ etadavoca mayaṃ kho bhante tapojigucchavādā tapojigucchaṃ 1- allīnā viharāma kathaṃsantā nu kho bhante tapojigucchā paripuṇṇā hoti kathaṃ aparipuṇṇāti. {23.1} Idha nigrodha tapassī acelako hoti muttācāro hatthāvalekhano 2- na ehibhaddantiko na tiṭṭhabhaddantiko na abhihataṃ na uddissa kataṃ na nimantanaṃ sādiyati so na kumbhimukhā paṭiggaṇhāti na kalopimukhā paṭiggaṇhāti na eḷakamantaraṃ na udukkhalamantaraṃ 3- na musalamantaraṃ na daṇḍamantaraṃ na dvinnaṃ bhuñjamānānaṃ na gabbhiniyā na pāyamānāya @Footnote: 1 Ma. Yu. tapojigucchāsārā tapojigucchā . 2 Ma. Yu. hatthāpalekhano. @3 Ma. ayaṃ pāṭho na dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Na parisantaragatāya 1- na saṅkittīsu na yattha sā upaṭṭhitā hoti na yattha makkhikā saṇḍasaṇḍacārinī na macchaṃ na maṃsaṃ na suraṃ na merayaṃ na thusodakaṃ pivati. {23.2} So ekāgāriko vā hoti ekālopiko dvāgāriko vā hoti dvālopiko sattāgāriko vā hoti sattālopiko ekissāpi dattiyā yāpeti dvīhipi dattīhi yāpeti sattahipi dattīhi yāpeti ekāhikaṃpi āhāraṃ āhāreti dvīhikaṃpi āhāraṃ āhāreti sattahikaṃpi āhāraṃ āhāreti iti evarūpaṃ addhamāsikaṃ pariyāyabhattabhojanānuyogamanuyutto viharati. {23.3} So sākabhakkho vā hoti sāmākabhakkho vā hoti nivārabhakkho vā hoti daddulakabhakkho vā hoti sātabhakkho 2- vā hoti kaṇṇabhakkho vā hoti ācāmabhakkho vā hoti piññākabhakkho vā hoti tiṇabhakkho vā hoti gomayabhakkho vā hoti vanamūlaphalāhāro yāpeti pavattaphalabhojī. {23.4} So sāṇānipi dhāreti masāṇānipi dhāreti chavadussānipi dhāreti paṃsukūlānipi dhāreti tiriṭānipi dhāreti ajinānipi dhāreti ajinakkhipaṃpi dhāreti kusacīraṃpi dhāreti vākacīraṃpi dhāreti phalakacīraṃpi dhāreti kesakambalaṃpi dhāreti vālakambalaṃpi dhāreti ulukapakkhikaṃpi dhāreti kesamassulocakopi hoti kesamassulocanānuyogamanuyutto ubhaṭṭhakopi hoti āsanapaṭikkhitto ukkuṭikopi hoti ukkuṭikappadhānamanuyutto kaṇṭakapassayikopi hoti kaṇṭakapassaye seyyaṃ kappeti phalakaseyyaṃpi kappeti ṭaṇḍilaseyyaṃpi 3- kappeti ekapassayikopi hoti rajojalladharo @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. purisantaragatāya . 2 Ma. Yu. hatabhakkho. @3 Po. Ma. Yu. thaṇḍilaseyyaṃpi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page44.

Abbhokāsikopi hoti yathāsanthatiko vekaṭikopi hoti vikaṭa- bhojanānuyogamanuyutto āpānakopi hoti āpānakattamanuyutto sāyaṃtatiyakaṃpi udakorohanānuyogamanuyutto viharati . taṃ kiṃ maññasi nigrodha yadi evaṃ sante tapojigucchā paripuṇṇā hoti aparipuṇṇāti. Addhā kho bhante evaṃ sante tapojigucchā paripuṇṇā hoti no aparipuṇṇāti . evaṃ paripuṇṇāyapi kho ahaṃ nigrodha tapojigucchāya anekavihite upakkilese vadāmīti. [24] Yathākathaṃ pana bhante bhagavā evaṃparipuṇṇāya tapojigucchāya anekavihite upakkilese vadatīti . idha nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo . yaṃpi nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti. {24.1} Puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā attānukkaṃseti paraṃ vambheti . yaṃpi nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā attānukkaṃseti paraṃ vambheti ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti. {24.2} Puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā majjati mucchati madamāpajjati 1- . yaṃpi nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā majjati mucchati madamāpajjati ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti. {24.3} Puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā @Footnote: 1 Ma. Yu. pamādamāpajjati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page45.

Lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti so tena lābhasakkārasilokena attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo . yaṃpi nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti so tena lābhasakkārasilokena attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti . puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti so tena lābhasakkārasilokena attānukkaṃseti paraṃ vambheti . yaṃpi nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti so tena lābhasakkārasilokena attānukkaṃseti paraṃ vambheti ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti . puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti so tena lābhasakkārasilokena majjati mucchati madamāpajjati . yaṃpi nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti so tena lābhasakkārasilokena majjati mucchati madamāpajjati ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti. {24.4} Puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati bhojanesu vodāsaṃ āpajjati idaṃ me khamati idaṃ me na khamatīti. So yañca khvāssa na khamati taṃ sāpekkho pakhahati yaṃ panassa khamati taṃ gadhito mucchito ajjhāpanno anādīnavadassāvī anissaraṇapañño paribhuñjati ayaṃ kho nigrodha tapassino upakkileso hoti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page46.

Puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati lābhasakkārasilokanikantihetu sakkarissanti maṃ rājāno rājamahāmattā khattiyā brāhmaṇā gahapatikā titthiyāti ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti. {24.5} Puna caparaṃ nigrodha tapassī aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā kuto 1- apasādetā hoti kiṃ panāyaṃ sambahulājīvo 2- sabbasabbaṃ saṃbhakkheti seyyathīdaṃ mūlabījaṃ khandhabījaṃ phalubījaṃ aggabījaṃ bījabījameva pañcamaṃ asanivicakkaṃ dantakūṭaṃ samaṇappavādenāti ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti . puna caparaṃ nigrodha tapassī passati aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā kulesu sakkariyamānaṃ garukariyamānaṃ māniyamānaṃ pūjiyamānaṃ . tassa evaṃ hoti imamhi nāma sambahulājīvaṃ kulesu sakkaronti garukaronti mānenti pūjenti maṃ pana tapassiṃ lūkhājīviṃ kulesu na sakkaronti na garukaronti na mānenti na pūjentīti . iti so issāmacchariyaṃ kulesu uppādetā hoti ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti. {24.6} Puna caparaṃ nigrodha tapassī āpāthakanisādī hoti ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti . puna caparaṃ nigrodha tapassī attānaṃ adassayamāno kulesu carati idaṃpi me tapasmiṃ idaṃpi me tapasminti ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti . Puna caparaṃ nigrodha tapassī kiñcideva paṭicchannaṃ sevati so khamati te idanti puṭṭho samāno akkhamamānaṃ āha khamatīti @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. ayaṃ na dissati . 2 Sī. Yu. bahulājīvo.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page47.

Khamamānaṃ āha na khamatīti . iti so sampajānamusā bhāsitā hoti ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti . puna caparaṃ nigrodha tapassī tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā dhammaṃ desentassa santaṃyeva pariyāyaṃ anuññeyyaṃ nānujānāti ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti. {24.7} Puna caparaṃ nigrodha tapassī kodhano hoti upanāhī. Yaṃpi nigrodha tapassī kodhano hoti upanāhī ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti . puna caparaṃ nigrodha tapassī makkhī hoti palāsī assukī hoti maccharī saṭho hoti māyāvī thaddho hoti atimānī pāpiccho hoti pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṅgato micchādiṭṭhiko hoti antagāhikāya diṭṭhiyā samannāgato sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānagāhī duppaṭinissaggī . Yaṃpi kho nigrodha tapassī sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānagāhī duppaṭinissaggī ayaṃpi kho nigrodha tapassino upakkileso hoti. {24.8} Taṃ kiṃ maññasi nigrodha yadime tapojigucchā upakkilesā vā anupakkilesā vāti . addhā kho ime bhante tapojigucchā upakkilesā no anupakkilesā ṭhānaṃ kho panetaṃ bhante vijjati yaṃ idhekacco tapassī sabbeheva imehi upakkilesehi samannāgato assa ko pana vādo aññataraññatarenāti. [25] Idha nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo . yaṃpi nigrodha tapassī

--------------------------------------------------------------------------------------------- page48.

Tapaṃ samādiyati so tena tapasā na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti . Puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā na attānukkaṃseti na paraṃ vambheti .pe. Evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti . Puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā na majjati na mucchati na madamāpajjati .pe. Evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti. {25.1} Puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti so tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo . yaṃpi nigrodha tapassī .pe. Evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti . Puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti so tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti na paraṃ vambheti . Yaṃpi nigrodha tapassī .pe. evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti. Puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati so tena tapasā lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti so tena lābhasakkārasilokena na majjati na mucchati na madamāpajjati. Yaṃpi nigrodha tapassī .pe. Evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti. {25.2} Puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati 1- bhojanesu na vodāsaṃ āpajjati idaṃ me khamati idaṃ me na khamatīti . so yañca khvāssa na khamati taṃ anapekkho pajahati yaṃ panassa @Footnote: 1 Ma. tapaṃ samādiyatīti pāṭhadvayaṃ natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page49.

Khamati taṃ agadhito amucchito anajjhāpanno ādīnavadassāvī nissaraṇapañño paribhuñjati evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti . Puna caparaṃ nigrodha tapassī tapaṃ samādiyati na so lābhasakkārasiloka- nikantihetu sakkarissanti maṃ rājāno rājamahāmattā khattiyā brāhmaṇā gahapatikā titthiyāti evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti. {25.3} Puna caparaṃ nigrodha tapassī aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā na apasādetā hoti kiṃ panāyaṃ sambahulājīvo sabbasabbaṃ saṃbhakkheti seyyathīdaṃ mūlabījaṃ khandhabījaṃ phalubījaṃ aggabījaṃ bījabījameva pañcamaṃ asanivicakkaṃ dantakūṭaṃ samaṇappavādenāti evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti . puna caparaṃ nigrodha tapassī passati aññataraṃ samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā kulesu sakkariyamānaṃ garukariyamānaṃ māniyamānaṃ pūjiyamānaṃ . tassa na evaṃ hoti imamhi nāma sambahulājīvaṃ kulesu sakkaronti garukaronti mānenti pūjenti maṃ pana tapassiṃ lūkhājīviṃ kulesu na sakkaronti na garukaronti na mānenti na pūjentīti. Iti so issā- macchariyaṃ kulesu nuppādetā hoti evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti. {25.4} Puna caparaṃ nigrodha tapassī na āpāthakanisādī hoti evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti . puna caparaṃ nigrodha tapassī na attānaṃ adassayamāno kulesu carati idaṃpi me tapasmiṃ idaṃpi me tapasminti evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti . puna caparaṃ nigrodha tapassī

--------------------------------------------------------------------------------------------- page50.

Na kiñcideva paṭicchannaṃ sevati so khamati te idanti puṭṭho samāno akkhamamānaṃ āha na khamatīti khamamānaṃ āha khamatīti . Iti so sampajānamusā na bhāsitā hoti evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti . puna caparaṃ nigrodha tapassī tathāgatassa vā tathāgatasāvakassa vā dhammaṃ desentassa santaṃyeva pariyāyaṃ anuññeyyaṃ anujānāti evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti. {25.5} Puna caparaṃ nigrodha tapassī akkodhano hoti anupanāhī. Yaṃpi nigrodha tapassī akkodhano hoti anupanāhī evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti . puna caparaṃ nigrodha tapassī amakkhī hoti apalāsī anissukī hoti amaccharī asaṭho hoti amāyāvī athaddho hoti anatimānī na pāpiccho hoti na pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṅgato na micchādiṭṭhiko hoti na antagāhikāya diṭṭhiyā samannāgato na sandiṭṭhiparāmāsī hoti na ādhānagāhī supaṭinissaggī . yaṃpi nigrodha tapassī na sandiṭṭhiparāmāsī hoti na ādhānagāhī supaṭinissaggī evaṃ so tasmiṃ ṭhāne parisuddho hoti. {25.6} Taṃ kiṃ maññasi nigrodha yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vāti . addhā kho bhante evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā hoti no aparisuddhā aggappattā ca hoti 1- sārappattā cāti . na kho nigrodha ettāvatā tapojigucchā aggappattā sārappattā hoti apica kho pappaṭikapattā ca hotīti. @Footnote: 1 Ma. Yu. ayaṃ pāṭho natthi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page51.

[26] Kittāvatā pana bhante tapojigucchā aggappattā sārappattā ca hoti sādhu bhante bhagavā tapojigucchāya aggaṃyeva pāpetu sāraṃyeva pāpetūti . idha nigrodha tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti . kathañca nigrodha tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti . Idha nigrodha tapassī na pāṇaṃ atipāteti 1- na pāṇaṃ atipātayati na pāṇaṃ atipātayato samanuñño hoti na adinnaṃ ādiyati na adinnaṃ ādiyāpeti na adinnaṃ ādiyato samanuñño hoti na musā bhaṇati na musā bhaṇāpeti na musā bhaṇato samanuñño hoti na bhāvitamāsiṃsati na bhāvitamāsiṃsāpeti na bhāvitamāsiṃsato samanuñño hoti. Evaṃ nigrodha tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti. {26.1} Yato nigrodha tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti aduñcassa hoti tapassitāya . so abhiharati no hīnāyāvattati . So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palāsapuñjaṃ 2- . so pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā . so abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati abhijjhāya cittaṃ parisodheti byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī byāpādapadosā cittaṃ parisodheti thīnamiddhaṃ pahāya vigatathīnamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno thīnamiddhā cittaṃ parisodheti @Footnote: 1 Sī. Yu. atipāpeti . 2 Po. Ma. Yu. palālapuñjaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page52.

Uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu vicikicchāya cittaṃ parisodheti. {26.2} So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena pharitvā viharati . karuṇāsahagatena cetasā . muditāsahagatena cetasā . Upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena pharitvā viharati. {26.3} Taṃ kiṃ maññasi nigrodha yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vāti . addhā kho bhante evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā hoti no aparisuddhā aggappattā ca hoti sārappattā cāti . na kho nigrodha ettāvatā tapojigucchā aggappattā vā hoti sārappattā vā apica kho tacapattā hotīti. [27] Kittāvatā pana bhante tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca sādhu me bhante bhagavā tapojigucchāya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page53.

Aggaṃyeva pāpetu sāraṃyeva pāpetūti . idha nigrodha tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti . kathañca nigrodha tapassī cātuyāma- saṃvarasaṃvuto hoti .pe. yato nigrodha tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti aduñcassa hoti tapassitāya . so abhiharati no hīnāyāvattati . So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati .pe. so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati .pe. so anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati seyyathīdaṃ ekaṃpi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo .pe. dasapi jātiyo vīsaṃpi jātiyo tiṃsaṃpi jātiyo cattāḷīsaṃpi jātiyo paññāsaṃpi jātiyo sataṃpi jātiyo sahassaṃpi jātiyo satasahassaṃpi jātiyo 1- anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhapaṭisaṃvedī evamāyupariyanto so tato cuto amutra udapādiṃ tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhapaṭisaṃvedī evamāyupariyanto so tato cuto idhupapannoti iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. {27.1} Taṃ kiṃ maññasi nigrodha yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vāti . Addhā kho bhante evaṃ sante tapojigucchā @Footnote: 1 Ma. Yu. jātisataṃpi jātisahassaṃpi jātisatasahassaṃpīti dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page54.

Parisuddhā hoti no aparisuddhā aggappattā ca hoti sārappattā cāti . na kho nigrodha ettāvatā tapojigucchā aggappattā vā hoti sārappattā vā apica kho pheggupattā hotīti. [28] Kittāvatā pana bhante tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca sādhu me bhante bhagavā tapojigucchāya aggaṃyeva pāpetu sāraṃyeva pāpetūti . idha nigrodha tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti . kathañca nigrodha tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti .pe. Yato ca kho nigrodha tapassī cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti aduñcassa hoti tapassitāya . so abhiharati no hīnāyāvattati . so vivittaṃ senāsanaṃ bhajati .pe. so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe mettāsahagatena cetasā .pe. Upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjhena pharitvā viharati. {28.1} So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati seyyathīdaṃ ekampi jātiṃ dvepi jātiyo .pe. iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati . so dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā te kāyassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page55.

Bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannāti iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti . taṃ kiṃ maññasi nigrodha yadi evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā vā hoti aparisuddhā vāti . addhā kho bhante evaṃ sante tapojigucchā parisuddhā hoti no aparisuddhā aggappattā ca hoti sārappattā cāti. {28.2} Ettāvatā nigrodha tapojigucchā aggappattā ca hoti sārappattā ca . iti nigrodha yaṃ maṃ tvaṃ avacāsi ko nāma so bhagavato dhammo yena bhagavā sāvake vineti yena bhagavatā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariyanti . Iti kho [1]- nigrodha ṭhānaṃ uttaritarañca paṇītatarañca yenāhaṃ sāvake vinemi yena mayā sāvakā vinītā assāsappattā paṭijānanti ajjhāsayaṃ ādibrahmacariyanti . evaṃ vutte te paribbājakā unnādino uccāsaddamahāsaddā ahesuṃ ettha mayaṃ na passāma sācariyakā ettha mayaṃ na passāma sācariyakā na mayaṃ ito bhiyyo uttaritaraṃ pajānāmāti. @Footnote: 1 Ma. Yu. taṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page56.

[29] Yadā aññāsi sandhāno gahapati aññadatthu khodānime aññatitthiyā paribbājakā bhagavato bhāsitaṃ sussūsanti sotaṃ odahanti aññācittaṃ upaṭṭhapentīti atha nigrodhaṃ paribbājakaṃ etadavoca iti kho bhante nigrodha yaṃ maṃ tvaṃ avacāsi yagghe gahapati jāneyyāsi kena samaṇo gotamo saddhiṃ sallapati kena sākacchaṃ samāpajjati kena paññāveyyattiyaṃ samāpajjati suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya so antapantāneva sevati seyyathāpi nāma gokāṇā pariyantacārinī antapantāneva sevati evamevaṃ suññāgārahatā samaṇassa gotamassa paññā aparisāvacaro samaṇo gotamo nālaṃ sallāpāya so antapantāneva sevati iṅgha gahapati samaṇo gotamo imaṃ parisaṃ āgaccheyya ekapañheneva naṃ saṃsādeyyāma tucchakumbhīva naṃ maññe orodheyyāmāti athakho 1- so bhante bhagavā arahaṃ sammāsambuddho idhānuppatto aparisāvacaraṃ pana naṃ karotha gokāṇaṃ pariyantacāriniṃ karotha ekapañheneva naṃ saṃsādetha tucchakumbhīva naṃ maññe 2- orodhethāti. Evaṃ vutte nigrodho paribbājako tuṇhībhūto maṅkubhūto pattakkhandho adhomukho pajjhāyanto appaṭibhāṇo nisīdi. [30] Athakho bhagavā nigrodhaṃ paribbājakaṃ tuṇhībhūtaṃ maṅkubhūtaṃ pattakkhandhaṃ adhomukhaṃ pajjhāyantaṃ appaṭibhāṇaṃ viditvā nigrodhaṃ @Footnote: 1 Po. Ma. Yu. ayaṃ kho . 2 Ma. ayaṃ na dissati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page57.

Paribbājakaṃ etadavoca saccaṃ nigrodha bhāsitā te esā vācāti . Saccaṃ bhante bhāsitā me esā vācā yathābālena yathāmūḷhena yathāakusalenāti . taṃ kiṃ maññasi nigrodha kinti te sutaṃ paribbājakānaṃ vuḍḍhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ ye te ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā evaṃsute bhagavanto saṅgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ anuyuttā vihariṃsu seyyathīdaṃ rājakathaṃ corakathaṃ .pe. itibhavābhavakathaṃ iti vā seyyathāpi tvaṃ etarahi sācariyako udāhu evaṃsute bhagavanto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhaseyyakāni paṭisallānasāruppāni seyyathāpāhametarahīti. {30.1} Sutametaṃ bhante paribbājakānaṃ vuḍḍhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ ye te ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā na evaṃsute bhagavanto evaṃ saṅgamma samāgamma unnādino uccāsaddamahāsaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ anuyuttā viharanti seyyathīdaṃ rājakathaṃ corakathaṃ .pe. itibhavābhavakathaṃ iti vā seyyathāpāhametarahi sācariyako evaṃsute bhagavanto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti appasaddāni appanigghosāni vijanavātāni manussarāhaseyyakāni paṭisallānasāruppāni seyyathāpi bhagavā etarahīti . tassa kho 1- nigrodha viññussa sato mahallakassa na etadahosi buddho so bhagavā @Footnote: 1 Ma. Yu. te.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page58.

Sambodhāya dhammaṃ deseti danto so bhagavā damathāya dhammaṃ deseti santo so bhagavā samathāya dhammaṃ deseti tiṇṇo so bhagavā taraṇāya dhammaṃ deseti parinibbuto so bhagavā parinibbānāya dhammaṃ desetīti. [31] Evaṃ vutte nigrodho paribbājako bhagavantaṃ etadavoca accayo maṃ bhante accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ yvāhaṃ bhagavantaṃ evaṃ avacāsiṃ tassa me bhante bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyāti . taggha taṃ 1- nigrodha accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ yaṃ 2- mantvaṃ evaṃ avacāsi yato ca kho nigrodha accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikarosi taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāma vuḍḍhi hesā nigrodha ariyassa vinaye yo accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaroti āyatiṃ saṃvaramāpajjati. {31.1} Ahaṃ pana nigrodha evaṃ vadāmi etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi yathānusiṭṭhaṃ tathāpaṭipajjamāno yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭhe va dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati satta vassāni . Tiṭṭhantu nigrodha satta vassāni . etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi yathānusiṭṭhaṃ tathāpaṭipajjamāno yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā @Footnote: 1 Po. Ma. tavaṃ . 2 Ma. yo..

--------------------------------------------------------------------------------------------- page59.

Anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭhe va dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati cha vassāni . Pañca vassāni . cattāri vassāni . tīṇi vassāni. Dve vassāni. Ekaṃ vassaṃ . tiṭṭhatu nigrodha ekaṃ vassaṃ . Etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi yathānusiṭṭhaṃ tathāpaṭipajjamāno yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭhe va dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati satta māsāni. {31.2} Tiṭṭhantu nigrodha satta māsāni. Cha māsāni. Pañca māsāni. Cattāri māsāni. Tīṇi māsāni. Dve māsāni. Ekaṃ māsaṃ. Aḍḍhamāsaṃ. Tiṭṭhatu nigrodha aḍḍhamāso . etu viññū puriso asaṭho amāyāvī ujujātiko ahamanusāsāmi ahaṃ dhammaṃ desemi yathānusiṭṭhaṃ tathāpaṭipajjamāno yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭhe va dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati sattāhaṃ. {31.3} Siyā kho pana te nigrodha evamassa antevāsikamyatā samaṇo gotamo evamāhāti. Na kho panetaṃ nigrodha evaṃ daṭṭhabbaṃ yo evaṃ vo ācariyo soyeva vo ācariyo hotu. Siyā kho pana te nigrodha evamassa uddesā no cāvetukāmo samaṇo gotamo evamāhāti. Na kho panetaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page60.

Nigrodha evaṃ daṭṭhabbaṃ yo evaṃ te uddeso soyeva te uddeso hotu . siyā kho pana te nigrodha evamassa ājīvā no cāvetukāmo samaṇo gotamo evamāhāti . na kho panetaṃ nigrodha evaṃ daṭṭhabbaṃ yo ca te ājīvo soyeva te ājīvo hotu. Siyā kho pana te nigrodha evamassa ye te dhammā akusalā akusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ tesu patiṭṭhāpetukāmo samaṇo gotamo evamāhāti . na kho panetaṃ nigrodha evaṃ daṭṭhabbaṃ akusalāyeva te dhammā 1- hontu akusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ. {31.4} Siyā kho pana te nigrodha evamassa ye te dhammā kusalā kusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ tehi vivecetukāmo samaṇo gotamo evamāhāti . na kho panetaṃ nigrodha evaṃ daṭṭhabbaṃ kusalāyeva te dhammā hontu kusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ . iti khohaṃ nigrodha neva antevāsikamyatā evaṃ vadāmi nāpi uddesā cāvetukāmo evaṃ vadāmi nāpi ājīvā cāvetukāmo evaṃ vadāmi napi ye te dhammā akusalā akusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ tesu patiṭṭhāpetukāmo evaṃ vadāmi napi ye te dhammā kusalasaṅkhātā sācariyakānaṃ tehi vivecetukāmo evaṃ vadāmi . santi ca kho nigrodha akusalā dhammā appahīnā saṅkilesikā ponobbhavikā sadarathā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā yesāhaṃ pahānāya dhammaṃ desemi . Yathāpaṭipannānaṃ vo saṅkilesikā dhammā pahīyissanti vodāniyā dhammā abhivaḍḍhissanti paññāpāripūriṃ vepullattañca diṭṭhe va @Footnote: 1 Ma. Yu. akusalā ceva vo dhammā.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page61.

Dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathāti . evaṃ vutte te paribbājakā tuṇhībhūtā maṅkubhūtā pattakkhandhā adhomukhā pajjhāyantā appaṭibhāṇā nisīdiṃsu yathā taṃ mārena pariyuṭṭhitacittā. [32] Athakho bhagavato etadahosi sabbepīme moghapurisā phuṭṭhā mārena pāpimatā yatra hi nāma ekassapi na evaṃ bhavissati handa mayaṃ aññāṇatthaṃpi samaṇe gotame brahmacariyaṃ carāma kiṃ karissati sattāhoti . athakho bhagavā udumbarikāya paribbājakārāme sīhanādaṃ naditvā vehāsaṃ abbhuggantvā gijjhakūṭe pabbate paccuṭṭhāsi 1- . Sandhāno gahapati tāvadeva rājagahaṃ pāvisīti. Udumbarikasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ. ---------------- @Footnote: 1 Ma. paccupaṭṭhāsi.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page62.

Cakkavattisuttaṃ [33] Evamme sutaṃ . ekaṃ samayaṃ bhagavā magadhesu viharati mātulāyaṃ . tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ . bhagavā etadavoca attadīpā bhikkhave viharatha attasaraṇā anaññasaraṇā dhammadīpā dhammasaraṇā anaññasaraṇā . kathañca pana bhikkhave bhikkhu attadīpo viharati attasaraṇo anaññasaraṇo dhammadīpo dhammasaraṇo anaññasaraṇo . Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ . vedanāsu vedanānupassī . Citte cittānupassī . dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ . evaṃ kho bhikkhave bhikkhu attadīpo viharati attasaraṇo anaññasaraṇo dhammadīpo dhammasaraṇo anaññasaraṇo . gocare bhikkhave caratha sake pettike visaye . gocare bhikkhave carataṃ sake pettike visaye na lacchati māro otāraṃ na lacchati māro ārammaṇaṃ . kusalānaṃ bhikkhave dhammānaṃ samādānahetu evamidaṃ puññaṃ pavaḍḍhati. [34] Bhūtapubbaṃ bhikkhave rājā dalhanemi nāma ahosi cakkavatti dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadaṭṭhāvariyappatto sattaratanasamannāgato . tassimāni satta ratanāni ahesuṃ seyyathīdaṃ

--------------------------------------------------------------------------------------------- page63.

Cakkaratanaṃ hatthiratanaṃ assaratanaṃ maṇiratanaṃ itthīratanaṃ gahapatiratanaṃ pariṇāyakaratanameva sattamaṃ . parosahassaṃ kho panassa puttā ahesuṃ sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā . so imaṃ paṭhaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhāvasi. {34.1} Athakho bhikkhave rājā dalhanemi bahunnaṃ vassānaṃ bahunnaṃ vassasatānaṃ bahunnaṃ vassasahassānaṃ accayena aññataraṃ purisaṃ āmantesi yadā tvaṃ ambho purisa passeyyāsi dibbaṃ cakkaratanaṃ osakkitaṃ ṭhānā cutaṃ atha me āroceyyāsīti . evaṃ devāti kho bhikkhave so puriso rañño dalhanemissa paccassosi . addasā kho bhikkhave so puriso bahunnaṃ vassānaṃ bahunnaṃ vassasatānaṃ bahunnaṃ vassasahassānaṃ accayena dibbaṃ cakkaratanaṃ osakkitaṃ ṭhānā cutaṃ disvāna 1- yena rājā dalhanemi tenupasaṅkami upasaṅkamitvā rājānaṃ dalhanemiṃ etadavoca yagghe deva jāneyyāsi dibbante cakkaratanaṃ osakkitaṃ ṭhānā cutanti. {34.2} Athakho bhikkhave rājā dalhanemi jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ āmantetvā etadavoca dibbaṃ kira me tāta kumāra cakkaratanaṃ osakkitaṃ ṭhānā cutaṃ sutaṃ kho panetaṃ 2- yassa rañño cakkavattissa dibbaṃ cakkaratanaṃ osakkati ṭhānā cavati nadāni tena raññā ciraṃ jīvitabbaṃ hotīti bhuttā kho pana me mānusakā kāmā samayodāni me dibbe 3- kāme pariyesituṃ ehi tvaṃ tāta kumāra imaṃ samuddapariyantaṃ paṭhaviṃ paṭipajja ahaṃ pana kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni @Footnote: 1 Yu. disvā . 2 Ma. Yu. panametaṃ . 3 Yu. samayo dibbe.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page64.

Acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmīti . athakho bhikkhave rājā dalhanemi jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsetvā 1- kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbaji . sattāhaṃ pabbajite kho pana bhikkhave rājisimhi dibbaṃ cakkaratanaṃ antaradhāyi. [35] Athakho bhikkhave aññataro puriso yena rājā khattiyo muddhāvasitto 2- tenupasaṅkami upasaṅkamitvā rājānaṃ khattiyaṃ muddhāvasittaṃ etadavoca yagghe deva jāneyyāsi dibbaṃ cakkaratanaṃ antarahitanti . athakho bhikkhave rājā khattiyo muddhāvasitto dibbe cakkaratane antarahite anattamano ahosi anattamanatañca paṭisaṃvedesi . so yena [3]- rājisi tenupasaṅkami upasaṅkamitvā rājisiṃ etadavoca yagghe deva jāneyyāsi dibbaṃ cakkaratanaṃ antarahitanti. {35.1} Evaṃ vutte bhikkhave rājisi rājānaṃ khattiyaṃ muddhāvasittaṃ etadavoca mā kho tvaṃ tāta dibbe cakkaratane antarahite anattamano ahosi [4]- anattamanatañca paṭisaṃvedesi na hi te tāta dibbaṃ cakkaratanaṃ pettikaṃ dāyajjaṃ iṅgha tvaṃ tāta ariye cakkavattivatte vattāhi ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yante ariye cakkavattivatte vattamāne 5- tadahuposathe paṇṇarase sīsanhātassa 6- uposathikassa uparipāsādavaragatassa dibbaṃ cakkaratanaṃ pātubhavissati sahassāraṃ sanemikaṃ sanābhikaṃ sabbākāraparipūranti . katamaṃ panetaṃ deva ariyaṃ @Footnote: 1 Ma. Yu. samanusāsitvā . 2 Ma. sabbavāresu muddhābhisitto . 3 Yu. ca. @4 Ma. mā . 5 Ma. Yu. vattamānassa . 6 Ma. sīsaṃ nhātassa. Yu. sīsaṃ nahātassa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page65.

Cakkavattivattanti . tenahi tvaṃ tāta dhammaṃyeva nissāya dhammaṃ sakkaronto dhammaṃ garukaronto dhammaṃ mānento dhammaṃ pūjento dhammaṃ apacāyamāno dhammaddhajo dhammaketu dhammādhipateyyo dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidahassu antojanasmiṃ balakāyasmiṃ khattiyesu anuyantesu 1- brāhmaṇagahapatikesu negamajānapadesu samaṇabrāhmaṇesu migapakkhīsu mā va 2- te tāta vijite adhammakāro pavattittha ye ca te tāta vijite adhanā [3]- tesañca dhanaṃ anuppadajjeyyāsi 4- ye ca te tāta vijite samaṇabrāhmaṇā madappamādā paṭiviratā khantisoracce niviṭṭhā ekamattānaṃ damenti ekamattānaṃ samenti ekamattānaṃ parinibbāpenti te kālena kālaṃ upasaṅkamitvā paripuccheyyāsi paripañheyyāsi 5- kiṃ bhante kusalaṃ kiṃ bhante 6- akusalaṃ kiṃ sāvajjaṃ kiṃ anavajjaṃ kiṃ sevitabbaṃ kiṃ na sevitabbaṃ kiṃ me kariyamānaṃ 7- dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya assa kiṃ vā pana me kariyamānaṃ 7- dīgharattaṃ hitāya sukhāya assāti tesaṃ sutvā yaṃ akusalaṃ taṃ abhinivajjeyyāsi yaṃ kusalaṃ taṃ samādāya vatteyyāsi idaṃ kho tāta taṃ ariyaṃ cakkavattivattanti. {35.2} Evaṃ devāti kho bhikkhave rājā khattiyo muddhāvasitto rājisissa paṭissutvā ariye cakkavattivatte vattati 8- . tassa ariye cakkavattivatte vattamānassa tadahuposathe paṇṇarase sīsanhātassa uposathikassa uparipāsādavaragatassa dibbaṃ cakkaratanaṃ pāturahosi sahassāraṃ sanemikaṃ sanābhikaṃ sabbākāraparipūraṃ . @Footnote: 1 Yu. anuyuttesu . 2 Ma. Yu. ca . 3 Ma. Yu. assu . 4 Ma. dhanamanuppadeyyāsi. @5 Ma. parigaṇheyyāsi. Yu. ayaṃ pāṭho na dissati . 6 Ma. Yu. ayaṃ na dissati. @7 Ma. karīyamānaṃ. Yu. kayiramānaṃ . 8 Ma. Yu. vatti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page66.

Disvā 1- rañño khattiyassa muddhāvasittassa etadahosi sutaṃ kho pana metaṃ yassa rañño khattiyassa muddhāvasittassa tadahuposathe paṇṇarase sīsanhātassa uposathikassa uparipāsādavaragatassa dibbaṃ cakkaratanaṃ pātubhavati sahassāraṃ sanemikaṃ sanābhikaṃ sabbākāraparipūraṃ so hoti rājā cakkavattīti assaṃ nu kho ahaṃ rājā cakkavattīti. [36] Athakho bhikkhave rājā khattiyo muddhāvasitto uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vāmena hatthena bhiṅgāraṃ gahetvā dakkhiṇena hatthena cakkaratanaṃ abbhukkiri pavattatu bhavaṃ cakkaratanaṃ abhivijinātu bhavaṃ cakkaratananti. {36.1} Athakho taṃ bhikkhave cakkaratanaṃ puratthimaṃ disaṃ pavatti 2-. Anvadeva rājā cakkavatti saddhiṃ caturaṅginiyā senāya . Yasmiṃ kho pana bhikkhave padese cakkaratanaṃ patiṭṭhāsi tattha rājā cakkavatti vāsaṃ upagacchi 3- saddhiṃ caturaṅginiyā senāya . ye kho pana bhikkhave puratthimāya disāya paṭirājāno te rājānaṃ cakkavattiṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu ehi kho mahārāja svāgataṃ 4- mahārāja sakante mahārāja anusāsa mahārājāti . rājā cakkavatti evamāha pāṇo na hantabbo adinnaṃ nādātabbaṃ kāmesu micchā na caritabbā musā na bhāsitabbā majjaṃ na pātabbaṃ yathābhuttañca bhuñjathāti . @Footnote: 1 Ma. disvāna . 2 pavattatītipi pāṭho . 3 upagañchīti vā pāṭho . 4 Ma. svāgataṃ @te. Yu. sāgataṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page67.

Ye kho pana bhikkhave puratthimāya disāya paṭirājāno te rañño cakkavattissa anuyantā ahesuṃ. {36.2} Athakho taṃ bhikkhave cakkaratanaṃ puratthimaṃ samuddaṃ ajjhogahetvā 1- paccuttaritvā dakkhiṇaṃ samuddaṃ ajjhogahetvā paccuttaritvā pacchimaṃ 2- disaṃ pavatti . anvadeva rājā cakkavatti saddhiṃ caturaṅginiyā senāya. Yasmiṃ kho pana bhikkhave padese [3]- cakkaratanaṃ patiṭṭhāsi tattha rājā cakkavatti vāsaṃ upagacchi saddhiṃ caturaṅginiyā senāya . ye kho pana bhikkhave pacchimāya disāya paṭirājāno te rājānaṃ cakkavattiṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu ehi kho mahārāja svāgataṃ mahārāja sakante mahārāja anusāsa mahārājāti . rājā cakkavatti evamāha pāṇo na hantabbo adinnaṃ nādātabbaṃ kāmesu micchā na caritabbā musā na bhāsitabbā majjaṃ na pātabbaṃ yathābhuttañca bhuñjathāti . ye kho pana bhikkhave pacchimāya disāya paṭirājāno te rañño cakkavattissa anuyantā ahesuṃ. {36.3} Athakho taṃ bhikkhave cakkaratanaṃ pacchimaṃ samuddaṃ ajjhogahetvā paccuttaritvā uttaraṃ disaṃ pavatti . anvadeva rājā cakkavatti saddhiṃ caturaṅginiyā senāya . yasmiṃ kho pana bhikkhave padese [3]- cakkaratanaṃ patiṭṭhāsi tattha rājā cakkavatti vāsaṃ upagacchi saddhiṃ caturaṅginiyā senāya . ye kho pana bhikkhave uttarāya disāya paṭirājāno te rājānaṃ cakkavattiṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu ehi kho mahārāja svāgataṃ @Footnote: 1 Ma. ajjhogāhetvā . 2 Ma. Yu. samuddaṃ ... pacchimanti ime pāṭhā natthi. @3 Ma. dibbaṃ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page68.

Mahārāja sakante mahārāja anusāsa mahārājāti . rājā cakkavatti evamāha pāṇo na hantabbo adinnaṃ nādātabbaṃ kāmesu micchā na caritabbā musā na bhāsitabbā majjaṃ na pātabbaṃ yathābhuttañca bhuñjathāti . ye kho pana bhikkhave uttarāya disāya paṭirājāno te rañño cakkavattissa anuyantā ahesuṃ. {36.4} Athakho taṃ bhikkhave cakkaratanaṃ samuddapariyantaṃ paṭhaviṃ abhivijinitvā tameva rājadhāniṃ paccuggantvā 1- rañño cakkavattissa antepuradvāre atthakaraṇapamukhe akkhāhataṃ maññe aṭṭhāsi rañño cakkavattissa antepuraṃ upasobhayamānaṃ.


             The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 11 page 1-68. https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=11&item=1&items=36&pagebreak=1              Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=11&item=1&items=36&pagebreak=1&mode=bracket              Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=11&item=1&items=36&pagebreak=1              Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=11&item=1&items=36&pagebreak=1              Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=11&i=1              Contents of The Tipitaka Volume 11 https://84000.org/tipitaka/read/?index_11 https://84000.org/tipitaka/english/?index_11

ไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าNext itemLast item chage to ENGLISH letter

บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]