525 การตรัสรู้ที่สมบูรณ์คืออะไร

ปัญหา การตรัสรู้คืออะไร? พระพุทธเจ้าทรงประกาศว่าพระองค์ได้ตรัสรู้แล้วเมื่อใด ?

พุทธดำรัสตอบ “ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ดวงตา (ภายในญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่างภายใน ไดเกิดขึ้นแก่เรา ในธรรมทั้งหลายที่เราไม่เคยได้ยินได้ฟังมาก่อนว่า นี้คือความจริงอันประเสริฐคือทุกข์ (สัจจญาณ)
ทุกขอริยสัจจ์ เป็นสิ่งควรกำหนดรู้ (กิจจญาณ) ทุกขอริยสัจจ์นั้นเรากำหนดรู้แล้ว (กตญาณ)....
“นี้คือทุกขสมุทัยอริยสัจจ์ (สัจจญาณ) ทุกขสมุทัย....เป็นสิ่งควรละ (กิจจญาณ) ทุกขสมุทัย ... นั้นเราละแล้ว (กตญาณ)....
“นี้คือทุกขนิโรธอริยสัจจ์ (สัจจญาณ) ทุกขนิโรธ.... นั้นควรทำให้แจ้ง (กิจจญาณ) ทุกขนิโรธ ... นั้นเราได้กระทำให้แจ้งแล้ว (กตญาณ)....
“นี้คือปฏิปทาถึงความดับทุกข์ (สัจจญาณ) ปฏิปทาถึงความดับทุกข์นั้น ควรทำให้เกิดมีขึ้น (กิจจญาณ) ปฏิปทาถึงความดับทุกข์นั้นเราทำให้เกิดมีแล้ว (กตญาณ)....
“ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็การเห็นแจ้งด้วยญาณตามความเป็นจริงในอริยสัจจ์ ๔ เหล่านี้ แต่ละอย่างนับด้วย (ญาณ) ๓ อย่างดังกล่าวมา รวมเป็นอาการ ๑๒ ยังไม่บริสุทธิ์ผุดผ่องตราบใด ความนั้นเราก็ยังไม่ปฏิญาณตนว่าได้ตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณในโลก.... แต่เมื่อใด ความเห็นด้วยญาณในอริยสัจจ์ ๔ ตามความเป็นจริง.... มีอาการรวม ๑๒ ญาณของเราบริสุทธิ์เมื่อนั้นเราจึงปฏิญาณตนว่า เป็นผู้ตรัสรู้....ญาณทัสสนะได้บังเกิดขึ้นแก่เราว่า วิมุติของเราไม่กลับกลอก ชาตินี้เป็นชาติสุดท้าย บัดนี้ภพใหม่ไม่มี....”

ตถาคตสูตร ที่ ๑ มหา. สํ. (๑๖๖๖-๑๖๗๐ )
ตบ. ๑๙ : ๕๒๙-๕๓๐ ตท. ๑๙ : ๔๗๘-๔๗๙
ตอ. K.S. ๕ : ๓๕๘-๓๕๙

<หน้าก่อน<<< สารบัญ >>>หน้าถัดไป>

:: อธิบายอักษรย่อแหล่งอ้างอิง ::
:: ค้นหาความหมายของศัพท์ จากพจนานุกรมพุทธศาสตร์ ::