ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 14 : PALI ROMAN An.A. (manoratha.1)

page402.

15. Atthanapali 1. Pathamavaggavannana [268] Atthanapaliyam 1- atthananti hetupatikkhePo. Anavakasoti paccayapatikkhePo. Ubhayenapi karanameva patikkhipati. Karananhi tadayattavuttitaya attano phalassa thananti vuttam. 2- Yanti yena karanena. Ditthisampannoti maggaditthisampanno sotapanno ariyasavako. Tassa hi ditthisampanno itipi, dassanasampanno itipi, agato imam saddhammam itipi, passati imam saddhammam itipi, sekkhena nanena samannagato itipi, sekkhaya vijjaya samannagato itipi, dhammasotasamapanno itipi, ariyo nibbedhikapanno itipi, amatadvaram ahacca titthati itipi 3- bahuni namani honti. Kanci sankharanti catubhumikesu sankharesu 4- kanci ekam sankharampi. Niccato upagaccheyyati niccoti ganheyya. Netam thanam vijjatiti etam karanam natthi na upalabbhati. Yam puthujjanoti yena karanena puthujjano. Thanametam vijjatiti etam karanam atthi. Sassataditthiya hi so tebhumikesu sankharesu kanci sankharam niccato ganheyyati attho. Catubhumikasankhara 5- pana tejussadatta divasasantatto ayogulo viya makkhikanam, ditthiya va annesam va akusalanam arammanam na honti. Imina nayena kanci sankharam sukhatotiadisu attho veditabbo. [269] Sukhato upagaccheyyati "ekantasukhi atta hoti arogo param marana"ti 6- evam attaditthivasena sukhato gaham sandhayetam vuttam. Ditthivippayuttacittena pana ariyasavako parilahabhibhuto parilahavupasamattham mattahatthiparitasito viya ca sekkhabrahmano 7- gutham kanci sankharam sukhato nupagacchati. 8- @Footnote: 1 cha.Ma. atthanapaliya 2 cha.Ma. thananti ca avakasoti ca vuccati 3 cha.Ma. itipiti @4 cha.Ma. sanakhatasankharesu 5 cha.Ma. catutthabhumakasankhara @6 di.Si. 9/76/31 brahmajalasutta, Ma.u. 14/22,27/18,22 pancattayasutta @7 Si. vokkhabrahmano, cha.Ma. cokkhabrahmano 8 cha.Ma. sukhato upagacchati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page403.

[270] Attavare kasinadipannattisangahattham "sankharan"ti avatva kanci dhammanti vuttam. Idhapi ariyasavakassa catubhumikavasena paricchedo veditabbo, puthujjanassa tebhumikavasena. Sabbavaresu va ariyasavakassapi tebhumikavaseneva paricchedo vattati. Yamhi yamhi 1- puthujjano ganhati, tato tato ariyasavako gaham vinibbedheti. 2- Puthujjano hi yam yam niccam sukham attati ganhati, tam tam ariyasavako aniccam dukkham anattati ganhanto tam gaham vinibbedhetiti. 3- Imasmim 4- suttantanaye 5- puthujjanagahavinibbedhanam 6- nama kathitam. [271] Matarantiadisu janika ca mata, janako ca pita, manussabhuto ca khinasavo arahati adhippeto. Kim pana ariyasavako annam jivita voropeyyati? etampi atthanam. Sace hi 7- bhavantare gatam ariyasavakam attano ariyasavakabhavam ajanantampi koci evam vadeyya "imam kunthakipillikam jivita voropetva sakalacakkavalagabbhe cakkavattirajjam patipajjahi"ti, tam neva so jivita voropeyya. Athapi nam evam vadeyyum "sace hi nam 8- na ghatessasi, 9- sisam te chindissama"ti. Sisamevassa chindeyyum, na ca so tam ghateyya. 10- Puthujjanabhavassa pana mahasavajjabhavadassanattham ariyasavakassa ca baladipanatthametam vuttam, 11- ayam hettha adhippayo:- savajjo puthujjanabhavo, yattha 12- hi puthujjano matughatadinipi anantariyani 13- karissati. Mahabalo ca ariyasavako, yo 14- etani kammani na karotiti. [274] Padutthacittoti 15- vadhakacittena padutthacitto. Lohitam uppadeyyati jivamanakasarire khuddakamakkhikaya pivanamattampi lohitam uppadeyya. [275] Samgham bhindeyyati samanasamvasakam samanasimayam thitam pancahakarehi @Footnote: 1 Si. yam hi yam, cha.Ma. yam yam hi 2 Si.,i. vinivatteti, cha.Ma. vinivetheti @3 Si.,i. vinivatteti, cha.Ma. vinivetheti 4 cha.Ma. iti imasmim @5 cha.Ma. suttattaye 6 cha.Ma. puthujjanattaggahavinivethanam 7 cha.Ma. sacepi 8 cha.Ma. sace @imam 9 Si. na ghateyyasi 10 ka. ghateyya 11 cha.Ma. vuttham 12 cha.Ma. yatra @13 cha.Ma. anantariyani. evamuparipi 14 Ma. so 15 Si.,i. dutthacittoti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page404.

Sigham bhindeyya. Vuttampi cetam "pancahi upali akarehi samgho bhijjati kammena uddesena voharanto anussavanena salakaggahena"ti. 1- Tattha kammenati 2- catusu kammesu annatarena. 2- Uddesenati pancasu patimokkhuddesesu annatarenuddesena. Voharantoti kathayanto, tahi tahi va 3- uppattihi 4- adhammam dhammotiadini attharasa bhedakaravatthuni dipento. Anussavanenati "kim 5- nanu tumhe janatha mayham uccakula pabbajitabhavanca bahussutabhavanca, madiso nama uddhammam ubbinayam satthusasanam gaheyyati 6- cittampi uppadetum na tumhakam yuttam, kim mayham avici niluppalavanam viya sitala, kimaham apayato na bhayami"tiadina nayena kannamule vacibhedam katva anussavanena. Salakaggahenati evam anussavetva tesam cittam upatthambhetva anivattidhamme katva "ganhatha imam salakan"ti salakaggahena. Ettha ca kammameva uddeso va pamanam, voharanussavanasalakaggaha pana pubbabhaga, attharasavatthudipanavasena hi voharantena tattha rucijananattham anussavetva salakaya gahitayapi abhinnova hoti samgho. Yada pana evam cattaro va atireka va salakam gahetva avenikam kammam 7- va uddesam va karonti, tada samgho bhinno nama hoti. Evam ditthisampanno puggalo samgham bhindeyyati netam thanam vijjati. Ettavata matughatadini panca anantariyakammani dassitani honti, yani puthujjano karoti, na ariyasavako. Tesam avibhavattham:- kammato dvarato ceva kappatthitiyato tatha pakato sadharanadihi 8- vinnata bo vinicchayoti. 9- @Footnote: 1 vi.pari. 8/458/409 upalipancaka 2-2 cha.Ma. apalokanadisu catusu kammesu annatarena @kammena 3 cha.Ma. ayam saddo na dissati 4 Ma. upapattihi 5 cha.Ma. ayam patho na @dissati 6 Ma. ganheyyati 7 Si.,i. avenikakammam 8 Si.,cha.Ma. pakasadharanadihi @9 cha.Ma. vinicchayo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page405.

Tattha kammato tava:- ettha hi manussabhutasseva manussabhutam mataram va pitaram va aparivattalingam 1- jivita voropentassa kammam anantariyam hoti, tassa vipakam patibahissamiti sakalacakkavale 2- mahacetiyappamanehipi kancanathupehi 3- puretvapi sakalacakkavalam puretva nisinnabhikkhusamghassa mahadanam datvapi buddhassa bhagavato sanghatikannam amuncanto vicaritvapi kayassa bheda nirayameva upagacchati. 4- Yo pana sayam manusso tiracchanabhutam mataram va pitaram va, sayam va tiracchanabhuto manussabhutam, tiracchanabhutoyeva va tiracchanabhutam jivita voropeti, tassa kammam anantariyam na hoti, kammam pana bhariyam, 5- anantariyam ahacceva titthati. Manussajatikanamva pana vasena ayam panho kathito. Tattha elakacatukkam sangamacatukkam coracatukkanca kathetabbam. Elakam maremiti 6- abhisandhinapi hi elakatthane thitam manussabhutam 7- mataram va pitaram va marento anantariyam phusati. Elakabhisandhina matapitiabhisandhina va elakam marento anantariyam na phusati, matapitiabhisandhina matapitaro marento phusateva. Esa nayo itarasmimpi catukkadvaye. Yatha ca matapitusu, evam arahantepi etani catukkani veditabbani. Manussaarahantameva ca maretva anantariyam phusati, na yakkhabhutam. Kammam pana bhariyam, anantariyasadisameva. Manussaarahantam ca 8- puthujjanakaleyeva satthappahare va vise va dinnepi yadi so arahattam patva teneva marati, arahantaghatako hotiyeva. Yam pana puthujjanakale dinnam danam arahattam patva paribhunjati, puthujjanasseva tam dinnam hoti. Sesaariyapuggale marentassa anantariyam natthi, kammam pana bhariyam, anantariyasadisameva. Lohituppade tathagatassa abhijje kaye 9- parupakkamena cammacchedam katva @Footnote: 1 cha.Ma. api parivattalingam 2 cha.Ma. sakalacakkavalam 3 cha.Ma. kancanathupehi @4 cha.Ma. upapajjati 5 Si.,cha.Ma. bhariyam pana hoti 6 cha.Ma. maressamiti @7 cha.Ma. manusso manussabhutam 8 cha.Ma. manussaarahantassa ca 9 cha.Ma. abhejjakayataya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page406.

Lohitassa paggharanannama natthi, sarirassa pana antoyeva tasmim 1- thane lohitam samosarati. Devadattena paviddhasilato bhijjitva gata sakalika 2- tathagatassa padantam pahari, pharasuna sampahato 3- viya pado antolohitoyeva ahosi. Tatha karontassa anantariyam hoti. Jivako pana tathagatassa ruciya satthakeneva 4- cammam chinditva tamha thana dutthalohitam niharitva phasukamakasi. Tatha karontassa punnakammameva hoti. Atha ye parinibbute tathagate cetiyam bhindanti, bodhim chindanti, dhatum 5- upakkamanti, tesam kim hotiti? bhariyam kammam hoti anantariyasadisam. Sadhatukam pana thupam va patimam va badhiyamanam 6- bodhisakham chinditum vattati. Sacepi tattha nisinna 7- sakuna cetiye vaccam patenti, chinditum vattatiyeva. Paribhogacetiyato hi sariracetiyam mahantataram. Cetiyavatthum bhinditva gacchantam bodhimulampi chinditva haritum vattati. Ya pana bodhisakha bodhigharam badhati, tam geharakkhanattham chinditum na labhati. Bodhiattham hi geham, na gehatthaya bodhi. Asanagharepi eseva nayo. Yasmim pana asanaghare dhatu nihita hoti, tassa rakkhanatthaya bodhisakham chinditum vattati. Bodhijagganattham ojaharanasakham va putisakham va 8- chinditum vattatiyeva, sarirapatijaggane viya punnampi hoti. Samghabhede simatthasamghe 9- asannipatite visum parisam gahetva katavoharanussavana- salakaggahassa kammam karontassa uddesam va uddisantassa bhedova hoti anantariyakammanca. Samaggasannaya pana vattatiti sannaya 10- karontassa bhedova hoti, na anantariyakammam. Tatha navato unaparisaya. Sabbantimena paricchedena navannam jananam yo samgham bhindati, tassa anantariyam 11- hoti. Tassa anuvattakanam adhammavadinam mahasavajjakammam, dhammavadino pana anavajja. Tattha navannameva samghabhede idam suttam:- "ekato upali cattaro honti, ekato cattaro, navamo anussaveti, salakam gaheti @Footnote: 1 cha.Ma. ekasmim 2 Ma. sakkhalikapi, cha. sakalikapi 3 cha.Ma. pahato 4 cha.Ma. satthakena @5 cha.Ma. dhatumhi 6 cha.Ma. badhayamanam 7 cha.Ma. nilina 8 Si. ojoharanasakham va @putithanam va 9 cha.Ma. samghabhedepi simatthakasamghe 10 cha.Ma. sannaya va @11 cha.Ma. anantariyakammam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page407.

`ayam Dhammo ayam vinayo idam satthusasanam, imam 1- ganhatha, imam rocetha'ti evampi kho upali samgharaji ceva hoti samghabhedo ca. Navannam va upali atirekanavannam va samgharaji ceva hoti samhabhedo ca"ti. 2- Etesu ca pana pancasu samghabhedo vacikammam, sesani kayakammaniti evam kammato vinnatabbo vinicchayo. Dvaratoti sabbaneva cetani kayadvaratopi vacidvaratopi samutthahanti. Purimani panettha cattari anattikavijjamayappayogavasena vacidvarato samutthahitvapi kayadvarameva purenti, samghabhedo hatthamuddhaya bhedam karontassa kayadvarato samutthahitvapi vacidvarameva puretiti evamettha dvaratopi vinnatabbo vinicchayo. Kappatthitiyatoti samghabhedoyeva cettha kappatthitiyo. Santhahantepi 3- kappe va kappavemajjhe va samghabhedam katva kappavinaseyeva muccati. Sace hi 4- "sve kappo vinassissati"ti ajja samghabhedam karoti, sve muccati, ekadivasameva niraye paccati. Evam karanam 5- pana natthi. Sesani cattari kammani anantariyaneva honti, na kappatthitiyaniti evamettha kappatthitiyatopi vinnatabbo vinicchayo. Pakatoti yena ca pancapetani kammani katani honti, tassa samghabhedoyeva patisandhivasena vipaccati, sesani "ahosikammam nahosi kammavipako"ti evamadisankham 6- gacchanti. Samghabhedabhave lohituppado, tadabhave arahantaghato, tadabhave sace pita silava hoti, mata dussila, no va tatha silavati, pitughato patisandhivasena vipaccati. Sace mata silavati, matughato. Dvisupi silena va dussilena va samanesu matughatova patisandhivasena vipaccati. Mata hi dukkarakarini 7- bahupakara ca puttananti evamettha pakatopi vinnatabbo vinicchayo. @Footnote: 1 ka. idam 2 vi.cu. 7/351/147 samghabhedakkhandhaka 3 cha.Ma. santhahante hi @4 cha.Ma. sacepi 5 Si. ettha karanam 6 cha.Ma. evamadisu sankham 7 Si. dukkarakarini, @mangalatthadipaniyam pana dukkarakarikati patho dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page408.

Sadharanadihiti purimani cattari sabbesampi gahatthapabbajitanam sadharanani, samghabhedo pana "na kho upali bhikkhuni samgham bhindati, 1- na sikkhamana, na samanero, na samaneri, na upasako, na upasika samgham bhindati. Bhikkhu kho upali pakatatto samanasamvasako samanasimayam thito samgham bhindati"ti 2- vacanato vuttappakarassa bhikkhunova hoti, na annassa, tasma asadharano. Adisaddena sabbe te 3- dukkhavedanasahagata dosamohasampayutta cati evamettha sadharanadihipi vinnatabbo vinicchayo. [276] Annam sattharanti "ayam me sattha satthu kiccam katum asamattho"ti bhavantarepi annatitthakaram "ayam me sattha"ti evam ganheyyati 4- netam thanam vijjatiti attho. [277] Ekissa lokadhatuyati dasasahassilokadhatuya. Tini hi khettani jatikhettam anakhettam visayakhettam. 5- Tattha jatikhettam nama dasasahassilokadhatu. Sa hi tathagatassa matukucchimhi okkamanakale nikkhamanakale bodhikale 6- dhammacakkappavattane ayusankharavossajjane parinibbane ca kampati. Kotisatasahassacakkavalam pana anakhettannama. Atanatiyaparittamoraparittadhajaggaparittaratanaparittadinam hi ettha ana pavattati. Visayakhettassa pana parimanam natthi. Buddhanam hi "yavatakam nanam tavatakam 7- 8- neyyam, yavatakam neyyam tavatakam nanam, nanapariyantikam neyyam, neyyapariyantikam 8- nanan"ti 9- vacanato avisayo nama natthi. Imesu pana tisu khettesu thapetva imam cakkavalam annasmim cakkavale buddha uppajjantiti suttam natthi, na uppajjantiti pana atthi. Tini hi pitakani vinayapitakam suttantapitakam abhidhammapitakam. Tisso sangitiyo mahakassapattherassa sangiti, @Footnote: 1 samghabhedakkhandhake pana apica bhedaya parakkamatiti pali dissati @2 vi.cu. 7/351/147 upalipanha 3 cha.Ma. sabbepete 4 cha.Ma. ganheyya @5 cha.Ma. visayakhettanti 6 Si.,cha.Ma. sambodhikale @7 ka. yavatikam... tavatikam. evamuparipi 8-8 pali. neyyam... neyyapariyantikam @9 khu.Ma. 29/320/217 pasurasuttaniddesa, khu.cu. 30/492/239 @mogharajamanavakapanhaniddesa, khu.pati. 31/669/577 mahapannakatha (sya)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page409.

Yasattherassa sangiti, moggaliputtattherassa sangiti. Ima tisso sangitiyo arulhe tepitake buddhavacane imam cakkavalam muncitva annattha buddha uppajjantiti suttam natthi, na uppajjantiti pana atthi. Apubbam acarimanti apure apaccha, ekato na uppajjanti, pure va paccha va uppajjantiti vuttam hoti. Tattha bodhipallanke "bodhim appatva na utthahissami"ti nisinnakalato patthaya yava matukucchismim patisandhigahanam, tava pubbeti na veditabbam. Bodhisattassa hi patisandhigahane 1- dasasahassacakkavalakampaneneva khettapariggaho kato, etthantare annassa buddhassa uppatti nivaritava hoti. Parinibbanato patthaya yava sasapamattapi dhatu titthati, tava pacchati na veditabbam. Dhatusu hi thitasu buddha thita nama honti. 2- Tasma etthantare annassa buddhassa uppatti nivaritava hoti. Dhatuparinibbane pana jate annassa buddhassa uppatti na nivarita. Kasma pana apubbam acarimam na uppajjantiti? anacchariyatta. Buddha hi Acchariyamanussa. Yathaha "ekapuggalo bhikkhave loke uppajjamano uppajjati acchariyamanusso. Katamo ekapuggalo? tathagato araham sammasambuddho"ti. 3- Yadi ca dve va cattaro va attha va solasa va ekato uppajjeyyum, anacchariya bhaveyyum. Ekasmim hi vihare dvinnam cetiyanampi labhasakkaro ularo na hoti, bhikkhupi bahutaya anacchariya jata, evam buddhapi bhaveyyum. Tasma na uppajjanti. Desanaya ca visesabhavato. Yam hi satipatthanadikam dhammam eko deseti, annehi uppajjitva sova dhammo desetabbo siya. Tato anacchariyo siya. Ekasmim pana dhammam desente desanapi acchariyava hoti. Vivadabhavato ca. Bahusu ca buddhesu uppannesu bahunnam acariyanam antevasika @Footnote: 1 cha.Ma. patisandhikkhane 2 cha.Ma. thitava honti @3 an.ekaka. 20/172/22 ekapuggalavagga

--------------------------------------------------------------------------------------------- page410.

Viya "amhakam buddho pasadiko, amhakam buddho madhurassaro labhi punnava"ti vivadeyyum, tasmapi na evam uppajjanti. Apicetam karanam milindaranna putthena nagasenattherena vittharitameva. Vuttanhi tattha 1- :- bhante nagasena bhasitampi hetam bhagavata "atthanametam bhikkhave anavakaso, yam ekissa lokadhatuya dve arahanto sammasambuddha apubbam acarimam uppajjeyyum, netam thanam vijjati"ti. 2- Desenta 3- ca bhante nagasena sabbepi tathagata sattatimsa bodhipakkhiye dhamme desenti, kathayanta 4- ca cattari ariyasaccani kathenti, sikkhapenta ca tisu sikkhasu sikkhapenti, anusasamana ca appamadapatipattim anusasanti. Yadi bhante nagasena sabbesampi tathagatanam eko uddeso eka katha eka sikkha eka anusandhi, 5- kena karanena dve tathagata ekakkhaneyeva na uppajjanti. Ekenapi tava buddhuppadena ayam loko obhasajato, yadi dutiyopi buddho bhaveyya, dvinnam pabhaya ayam loko bhiyyoso mattaya obhasajato bhaveyya. Ovadanta ca dve tathagata sukham ovadeyyum, anusasamana ca sukham anusaseyyum. Tattha me karanam desehi, yathaham nissamsayo bhaveyyanti. Ayam maharaja dasasahassilokadhatu ekabuddhadharani, ekasseva tathagatassa gunam dhareti, yadi dutiyo buddho uppajjeyya, nayam dasasahassilokadhatu dhareyya, caleyya kampeyya nameyya onameyya vinameyya vikireyya vidhameyya viddhamseyya, na thanamupagaccheyya. Yatha maharaja nava ekapurisadharani 6- bhaveyya, ekasmim purise abhirulhe samodaka 7- bhaveyya, atha dutiyo puriso agaccheyya tadiso ayuna vannena @Footnote: 1 milinda. 5/231 anumanapanha 2 di.pa. 11/161/99, Ma.u. 14/129/115, @an.ekaka. 20/277/29, abhi.vi. 35/809/410 3 Si. desiyanta 4 cha. kathayamana @5 cha.Ma. anusiddhi 6 cha.Ma. ekapurisasandharani 7 Si. sampadika, cha.Ma. abhirulhe sa @nava samupadika

--------------------------------------------------------------------------------------------- page411.

Vayena pamanena kisathulena sabbangapaccangena, so tam navam abhiruheyya, api nu sa maharaja nava dvinnampi dhareyyati. Na hi bhante, caleyya kampeyya nameyya onameyya vinameyya vikireyya vidhameyya viddhamseyya, na thanamupagaccheyya, osideyya udaketi. Evameva kho maharaja ayam dasasahassilokadhatu ekabuddhadharani, ekasseva tathagatassa gunam dhareti, yadi dutiyo buddho uppajjeyya, nayam dasasahassilokadhatu dhareyya, caleyya .pe. Na thanamupagaccheyya. Yatha va pana maharaja puriso yavadattham bhojanam bhunjeyya chadentam yava kanthamabhipurayitva, so tato pinito 1- paripunno nirantaro tandikato anonamitadandajato 2- punadeva tattakam bhojanam bhunjeyya, api nu kho so maharaja puriso sukhito bhaveyyati. Na hi bhante, sakim bhuttova mareyyati. Evameva kho maharaja ayam dasasahassilokadhatu ekabuddhadharani .pe. Na thanamupagaccheyyati. Kim nu kho bhante nagasena abhidhammabharena pathavi calatiti. Ama maharaja 3- idha maharaja dve sakata ratanaparipurita bhaveyyum yava mukhasma, ekasakatato 4- ratanam gahetva ekamhi sakate akireyyum, api nu kho tam maharaja sakatam dvinnampi sakatanam ratanam dhareyyati. Na hi bhante, nabhipi tassa phaleyya, arapi 5- tassa bhijjeyyum, nemipi tassa opateyyum, akkhopi tassa bhijjeyyati. Kim nu kho maharaja atiratanabharena sakatam bhijjatiti. Ama bhanteti. Evameva kho maharaja abhidhammabharena pathavi calatiti. Apica maharaja imam karanam buddhanam balaparidipanaya osaritam. Annampi tattha aparam 6- karanam sunohi, yena karanena dve sammasambuddha ekakkhane na uppajjanti. Yadi maharaja dve sammasambuddha ekakkhane uppajjeyyum, parisaya @Footnote: 1 Si.,cha.Ma. so dhato pinito 2 Si. anonami dandajato 3 cha.Ma. ama maharajati patho na @dissati 4 cha.Ma. ekasma sakatato 5 ka. arapi 6 cha. abhirupam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page412.

Vivado uppajjeyya, "tumhakam buddho amhakam buddho"ti ubhatopakkhajata bhaveyyum. Yatha maharaja dvinnam balavamaccanam parisaya vivado uppajjati, "tumhakam amacco amhakam amacco"ti ubhatopakkhajata honti. Evameva kho maharaja yadi dve sammasambuddha ekakkhane uppajjeyyum, parisaya vivado uppajjeyya, "tumahakam buddho amhakam buddho"ti ubhatopakkhajata bhaveyyum. Idam pathamam karanam sunohi, yena karanena dve sammasambuddha ekakkhane na uppajjanti. Aparampi uttarim karanam sunohi, yena karanena dve sammasambuddha ekakkhane na uppajjanti. Yadi maharaja dve sammasambuddha ekakkhane uppajjeyyum, ekapuggalo 1- aggo buddhoti yam vacanam, tam miccha bhaveyya. Jettho buddhoti .pe. Settho buddhoti. Visittho buddhoti. Uttamo buddhoti. Pavaro buddhoti. Asamo buddhoti. Asamasamo buddhoti. Appatimo 2- buddhoti. Appatibhago buddhoti. Appatipuggalo buddhoti yam vacanam, tam miccha bhaveyya. Imampi 3- kho tvam maharaja karanam atthato sampaticcha, yena karanena dve sammasambuddha ekakkhane na uppajjanti. Apica maharaja buddhanam bhagavantanam sabhavapakatika esayam 4- ekoyeva buddho loke uppajjati. Kasma? karana mahantataya sabbannubuddhagunanam. Annampi maharaja yam mahantam hoti, tam ekamyeva hoti. Pathavi maharaja mahanta, 5- sa ekayeva. Sagaro mahanto, so ekoyeva. Sineru giriraja mahanto, so ekoyeva. Akaso mahanto, so ekoyeva. Sakko mahanto, so ekoyeva. Brahma 6- mahanto, so ekoyeva. Tathagato araham sammasambuddho mahanto, so ekoyeva. Yattha te uppajjanti, tattha annesam okaso na hoti. Tasma tathagato araham sammasambuddho ekoyeva loke uppajjatiti. Sukathito bhante nagasena panho opammehi karanehi"ti. @Footnote: 1 cha.Ma. ayam patho na dissati 2 cha.Ma. appatisamo 3 cha.Ma. idampi 4 cha.Ma. esa, yam @5 cha.Ma. mahanti 6 milinda. maro mahanto, so ekoyeva. mahabrahma...

--------------------------------------------------------------------------------------------- page413.

Ekissa lokadhatuyati ekasmim cakkavale. Hettha imina vacanena 1- dasacakkavalasahassani gahitani, tanipi ekacakkavaleneva paricchinditum vattanti. Buddha hi uppajjamana imasmimyeva cakkavale uppajjanti, uppannatthane 2- pana varite ito annesu cakkavalesu na uppajjantiti varitameva hoti. Pathamavaggavannana. ----------------- @Footnote: 1 cha.Ma. iminava padena 2 cha. uppajjanatthane


             The Pali Atthakatha in Roman Book 14 page 402-413. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=14&A=9622&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=14&A=9622&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=20&i=153              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=20&A=753              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=20&A=690              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=20&A=690              Contents of The Tipitaka Volume 20 http://84000.org/tipitaka/read/?index_20

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]