ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 31 : PALI ROMAN Peta.A. (paramatthadi.)

                  104. 7. Dhanapalasetthipetavatthuvannana
     naggo dubbannarupositi idam satthari jetavane viharante dhanapalapetam arabbha
vuttam.
     Anuppanne kira buddhe pannaratthe 2- erakacchanagare dhanapalako nama setthi
ahosi assaddho appasanno kadariyo natthikaditthiko. Tassa kiriya palito eva
@Footnote: 1 Ma. amacca santi, samvijjamanassa tassa  2 Si.,i. dasannaratthe

--------------------------------------------------------------------------------------------- page109.

Vinnayati. So kalam katva marukantare peto hutva nibbatti, tassa talakkhandhap- pamano kayo ahosi samutthitacchavi pharuso virupakeso bhayanako dubbanno ativiya virupo bibhacchadassano. So pancapannasavassani bhattasittham va udakabindum va alabhanto visukkhakanthotthajivho jighacchapipasabhibhuto ito cito ca paribbhamati. Atha amhakam bhagavati loke uppajjitva pavattitavaradhammacakke anukkamena savatthiyam viharante savatthivasino vanija pancamattani sakatasatani bhandassa puretva uttarapatham gantva bhandam vikkinitva patiladdhabhandam sakatesu aropetva patinivattamana sayanhasamaye annataram sukkhanadim 1- papunitva tattha yanam 2- muncitva rattiyam vasam kappesum. Atha so peto pipasabhibhuto paniyassatthaya agantva tattha bindumattampi paniyam alabhitva vigataso 3- chinnamulo viya talo chinnapado pati, tam disva vanija:- [227] "naggo dubbannaruposi kiso dhamanisanthato upphasuliko kisiko ko nu tvamasi marisa"ti imaya gathaya pucchimsu. Tato peto:- [228] "aham bhadante petomhi duggato yamalokiko papakammam karitvana petalokam ito gato"ti attanam avikatva 4- puna tehi:- [229] "kim nu kayena vacaya manasa dukkatam katam kissakammavipakena petalokam ito gato"ti katakammam pucchito pubbe nibbattatthanato patthaya atitam paccuppannam anagatam ca attano pavattim dassento tesanca ovadam dento:- @Footnote: 1 Ma. rukkhamulam 2 Si.,i. yoggani 3 Ma. vihato 4 Si.,i. acikkhitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page110.

[230] "nagaram atthi pannanam 1- erakacchanti vissutam tattha setthi pure asim dhanapaloti mam vidu. [231] Asiti sakatavahanam hirannassa ahosi me pahutam me jatarupam mutta veluriya bahu. [232] Tava mahaddhanassapi na me datum piyam ahu pidahitva dvaram bhunjim ma mam yacanakaddasum. [233] Assaddho macchari casim kadariyo paribhasako dadantanam karontanam varayissam bahu jane. 2- [234] Vipako natthi danassa samyamassa kuto phalam pokkharannodapanani aramani ca ropite papayo ca vinasesim dugge sankamanani ca. [235] Svaham akatakalyano katapapo tato cuto uppanno 3- pettivisayam khuppipasasamappito. [236] Pancapannasa vassani yato 4- kalankato aham nabhijanami bhuttam va pitam va pana paniyam. [237] Yo samyamo so vinaso yo vinaso so samyamo peta hi kira jananti yo samyamo so vinaso. [238] Aham pure samyamissam nadasim bahuke dhane santesu deyyadhammesu dipam nakasimattano svaham pacchanutappami attakammaphalupago. @Footnote: 1 Si.,i. dasannanam 2 Si. bahujjanam 3 cha. upapanno 4 ka. tato

--------------------------------------------------------------------------------------------- page111.

[239] Uddham catuhi masehi kalakiriya bhavissati ekantakatukam ghoram nirayam papatissaham. [240] Catukkannam catudvaram vibhattam bhagaso mitam ayopakarapariyantam ayasa patikujjitam. [241] Tassa ayomaya bhumi jalita tejasa yuta samanta yojanasatam pharitva titthati sabbada. [242] Tatthaham dighamaddhanam dukkham vedissa vedanam phalam papassa kammassa tasma socamaham bhusam. [243] Tam vo vadami bhaddam vo yavantettha samagata makattha papakam kammam avi va yadi va raho. [244] Sace tam papakam kammam karissatha karotha va na vo 1- dukkha pamutyatthi uppaccapi palayatam. [245] Matteyya hotha petteyya kule jetthapacayika samanna hotha brahmanna evam saggam gamissatha"ti ima gatha abhasi. #[230-231] Tattha pannananti pannanamaratthassa 2- evamnamakanam rajunam. Erakacchanti tassa nagarassa namam. Tatthati tasmim nagare. Pureti pubbe atitattabhave. 3- Dhanapaloti mam viduti 4- "dhanapalasetthi"ti mam jananti. Tayidam nama tada mayham atthanugatamevati dassento "asiti"ti gathamaha. Tattha asiti sakatavahananti @Footnote: 1 Ma. na te 2 Si.,i. dasannananti dasannaratthassa @3 Si. atitabhave 4 Si. vidunti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page112.

Visatikhariko vaho, yo sakatanti vuccati, tesam sakatavahanam asiti hirannassa tatha kahapanassa ca me ahositi yojana. Pahutam me jatarupanti suvannampi pahutam anekabharaparimanam ahositi sambandho. #[232-233] Na me datum piyam ahuti danam datum mayham piyam nahosi. Ma mam yacanakaddasunti "yacaka ma mam passimsu"ti pidahitva gehadvaram bhunjami. Kadariyoti thaddhamacchari. Paribhasakoti danam dente disva bhayena santajjako. 1- Dadantanam karontananti upayogatthe samivacanam, danani dadante punnani karonte. Bahu janeti bahu satte. Dadantanam va karontanam va samudayabhutam bahum janam punnakammato varayissam nivaresim. 2- #[234-236] Vipako natthi danassatiadi danadinam nivarane karanadassanam. Tattha vipako natthi danassati danakammassa phalam nama natthi, kevalam punnam punnanti dhanavinaso evati dipeti. Samyamassati silasamyamassa. Kuto phalanti kuto nama phalam labbhati, niratthakameva silarakkhananti adhippayo. Aramaniti aramupavananiti 3- attho. Papayoti paniyasala. Duggeti udakacikkhallanam vasena duggamatthanani. 4- Sankamananiti setuyo. Tato cutoti tato manussalokato cuto. Pancapannasati pancapannasa. Yato kalankato ahanti yada kalakato aham, tato patthaya. Nabhijanamiti ettakam kalam bhuttam va pitam va kinci na janami. #[237-238] Yo samyamo so vinasoti lobhadivasena yam samyamanam kassaci adanam, so imesam sattanam vinaso nama petayoniyam nibbattapetanam mahabyasanassa hetubhavato. "yo vinaso so samyamo"ti imina yathavuttassa atthassa ekantikabhavam vadati. Peta hi kira janantiti ettha hisaddo avadharane, kirasaddo arucisucane. 5- "samyamo deyyadhammassa apariccago vinasahetu"ti imamattham peta eva kira jananti @Footnote: 1 i. santajjito 2 Ma. nivaremi 3 Ma. aramaniti arame upavananiti @4 Ma. duggamanatthane 5 Si.,i. anussavane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page113.

Paccakkhato anubhuyyamanatta, na manussati. Nayidam yuttam manussanampi petanam viya khuppipasadihi abhibhuyyamananam dissamanatta. Peta pana purimattabhave katakammassa pakatabhavato tamattham sutthutaram jananti. Tenaha "aham pure samyamissan"ti- adi. Tattha samyamissanti sayampi danadipunnakiriyato samyamanam sankocam akasim. Bahuke dhaneti mahante dhane vijjamane. #[243] Tanti tasma. Voti tumhe. Bhaddam voti bhaddam kalyanam sundaram tumhakam hotuti vacanaseso. Yavantettha samagatati yavanto yavataka ettha samagata, te sabbe mama vacanam sunathati adhippayo. Aviti pakasanam paresam pakatavasena. Rahoti paticchannam apakatavasena. Avi va panatipatadimusavadadi- kayavacipayogavasena, yadi va raho abhijjhadivasena papakam lamakam akusalakammam makattha ma karittha. #[244] Sace tam papakam kammanti atha pana tam papakammam ayatim karissatha, etarahi va karotha, nirayadisu catusu apayesu manussesu ca appayukatadivasena tassa phalabhuta dukkhato pamutti pamokkho nama natthi. Uppaccapi palayatanti uppatitva akasena gacchantanampi mokkho natthiyevati attho. "upecca"tipi pali, ito va etto va palayante tumhe anubandhissatiti adhippayena upecca sancicca palayantanampi tumhakam tato mokkho natthi, gatikaladipaccayantarasamavaye pana sati vipaccatiyevati attho. Ayanca attho:- "na antalikkhe na samuddamajjhe na pabbatanam vivaram pavissa 1- na vijjati so jagatippadeso yatthatthito mucceyya papakamma"ti 2- imaya gathaya dipetabbo. @Footnote: 1 ka. pavisam 2 khu.dha. 25/127/39

--------------------------------------------------------------------------------------------- page114.

#[245] Matteyyati matuhita. Hothati tesam upatthanadini karotha. Tatha petteyyati veditabba. Kule jetthapacayikati kule jetthakanam apacayanakaRa. Samannati samanapujaka. Tatha brahmannati bahitapapapujakati attho. Evam saggam gamissathati imina maya vuttanayena punnani katva devalokam upapajjissathati attho. Yam panettha atthato na vibhattam, tam hettha khallatiyapetivatthuadisu vuttanayeneva veditabbam. Te vanija tassa vacanam sutva samvegajata tam anukampamana bhajanehi paniyam gahetva tam sayapetva mukhe asincimsu. Tato mahajanena bahuvelam asittam udakam tassa petassa papabalena 1- adhogalam na otinnam, kuto pipasam pativinessati. Te tam pucchimsu "api te kaci 2- assasamatta laddha"ti. So aha "yadi me ettakehi janehi ettakam velam asincamanam udakam ekabindumattampi paragalam pavittham, ito petayonito mokkho ma hotu"ti. Atha te vanija tam sutva ativiya samvegajata "atthi pana koci upayo pipasavupasamaya"ti ahamsu. So aha "imasmim papakamme khine tathagatassa va tathagatasavakanam va dane dinne mama danamuddisissati, aham ito petattato muccissami"ti. Tam sutva vanija savatthim gantva bhagavantam upasankamitva tam pavattim arocetva saranani silani ca gahetva buddhappamukhassa bhikkhusamghassa sattaham danam datva tassa petassa dakkhinam adisimsu. Bhagava tamattham atthuppattim katva catunnam parisanam dhammam desesi, mahajano ca lobhadimaccheramalam pahaya danadipunnabhirato ahositi. Dhanapalasetthipetavatthuvannana nitthita. ----------------- @Footnote: 1 Si. papavasena 2 Si.,i. kapi


             The Pali Atthakatha in Roman Book 31 page 108-114. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=31&A=2393&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=31&A=2393&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=104              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=3568              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=3714              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=3714              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]