มิลินทปัญหา

เจตนาลักขณปัญหา ที่ ๑๑ ราชา สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการตรัสถามว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้ปรีชา เจตนามีลักษณะประการใด พระนาคเสนจึงวิสัชนาแก้ไขว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร ผู้ประเสริฐ เจตนาเมื่อจะบังเกิดนั้น เจตยิตลกฺขณา มีลักษณะยังตนและผู้อื่นให้ตรึกตรองซึ่ง อารมณ์ อภิสงฺขารสหณลกฺขณา มีลักษณะประกอบตกแต่งด้วยตนเอง ขอถวายพระพร สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ปิ่นประชากรตรัสว่า นิมนต์พระผู้เป็นเจ้ากระทำอุปมาให้แจ้งก่อน พระนาคเสนถวายพระพรอุปมาว่า มหาราช ดูรานะบพิตรพระราชสมภาร เปรียบ ปานดุจชายผู้หนึ่งตกแต่งยาพิษกินเองแล้วให้ผู้อื่นบริโภคอีก อีกประการหนึ่ง ได้แก่บุคคลผู้ หนึ่งกระทำด้วยเจตนาของตนแล้ว ยังผู้อื่นให้ตรึกตรองกระทำการอกุศลด้วย ส่วนตนที่ ตรึกตรองกระทำเองก็ไปบังเกิดในทุคติจตุราบาย ฝ่ายคนทั้งหลายที่ตรึกตรองกระทำอกุศลตาม ก็ไปทนทุกข์ในทุคติจตุราบายด้วยกัน นี่ว่าฝ่ายข้างอกุศล ทีนี้จะว่าโดยฝ่ายข้างกุศล ได้แก่บุรุษ ผู้หนึ่งตกแต่งประกอบสัปปินวนีตะน้ำผึ้งน้ำอ้อยบริโภคเข้าไปเองก็อร่อย ยังคนอื่นให้บริโภค ด้วยก็อร่อยฉันใด อุปไมยดังบุรุษผู้หนึ่งตรึกตรองกระทำซึ่งกุศลด้วยตนเอง ยังไม่หนำซ้ำ ยังบุคคลผู้อื่นให้ตรึกตรองกระทำการกุศลด้วย ส่วนตนเองก็ไปสู่สุคติสวรรค์ ผู้อื่นซึ่งกระทำ ตามนั้นก็ไปสวรรค์ด้วยกันฉันใด เจตนามีลักษณะตรึกเองแล้วให้ผู้อื่นตรึกด้วย และมีลักษณะ แต่งตนเอง ดุจเปรียบมานี้ ขอถวายพระพร สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ปิ่นประชากร ได้ทรงฟังก็โสมนัสตรัสว่า กลฺโลสิ สธุสะพระ ผู้เป็นเจ้าวิสัชนานี้สมควร เจตนาลักขณปัญหา คำรบ ๑๑ จบเท่านี้

เนื้อความมิลินทปัญหา หน้าที่ ๑๐๔. http://84000.org/tipitaka/milin/milin.php?i=39 สารบัญมิลินทปัญหา http://84000.org/tipitaka/milin/milin.php?i=0#item_39