มิลินทปัญหา

สัมปิตตกาลปัญหา ที่ ๒ ราชา สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดี มีพระราชโองการตรัสว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้เป็นเจ้า พุทฺโธ อันว่าสมเด็จพระพุทธเจ้านี้ สพฺพญฺญู เป็นสัพพัญญู สพฺพทสฺสาวี มีปรกติสารพัดจะเห็นสิ้นหรือประการใด พระนาคเสนเถระเมื่อจะแก้ไขจึงถวายพระพรว่า อาม มหาราช ขอถวายพระพร จริงอยู่ สมเด็จพระสัพพัญญูนี้สารพัดรู้ซึ่งวิสัยโลกุตรและโลกีย์ สพฺพทสฺสาวี สารพัดที่เห็นไปสิ้น สมเด็จพระเจ้ากรุงมิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระบรมราชโองการถามว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคผู้ปรีชาญาณ สมเด็จพระโลกุตตมาจารย์จอมโลกเป็นองค์สัพพัญญู สารพัดที่ จะรู้เห็นตลอดโลก ทั้งอดีตอนาคตปัจจุบันสารพัดจะรู้ไปสิ้นแล้ว ก็ไฉนจงไม่ทรงบัญญัติ สิกขาบทแก่พระภิกษุทั้งปวงให้เป็นลำดับๆ ไป จึงค่อยบัญญัติทีละน้อยๆ ระรอยว่าจะหารู้ ตลอดไปไม่ดอกกระมัง น่ะพระผู้เป็นเจ้า พระนาคเสนจึงถวายพระพรถามไปเล่าว่า มหาราช ดูรานะบพิตรพระราชสมภารเจ้า เหมือนหมอทั้งหลายที่รู้ตำรารักษาไข้ ย่อมรู้ไปในลักษณะยาทั้งปวง รู้ว่าไข้สิ่งนั้นชอบประกอบ ยาสิ่งนั้น รู้สารพัดไปกระนี้หรือ พระราชสมภาร พระเจ้ากรุงมิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการตรัสว่า อาม ภนฺเต เออ กระนั้น แหละซิ พระผู้เป็นเจ้า พระนาคเสนจึงถามอีกเล่าว่า มหาราช ดูรานะบพิตรพระราชสมภารผู้เป็นมหิศรา- ธิบดี เมื่อหมอทั้งหลายรู้ยาแล้ว ไฉนจึงมิประกอบยาไข้ ให้กินเสียให้โรคหาย จนตลอดชีวิตที ้เดียว จึงค่อยเยียวยารักษาแต่ทีละไข้ เป็นเหตุไฉน น่ะบพิตรพระราชสมภาร สมเด็จพระเจ้ากรุงมิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการแก้ว่า ภนฺเต ข้าแต่พระผู้เป็นเจ้า หมอเหล่านั้นเขารักษาแต่ที่คนเจ็บคนไข้ ทีไม่ไข้ไม่เจ็บไม่รู้ที่จะให้กินยากันไว้ น่ะพระผู้เป็นเจ้า พระนาคเสนจึงถวายพระพรว่า หมอนั้นเล่าเปรียบฉันใด สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ยังไม่มีเหตุก็ไม่บัญญัติแก่สาวกด้วยสิกขาบทน้อยใหญ่ ดุจคนไม่เจ็บไม่ไข้ หมอมิได้พยาบาลนั้น ขอถวายพระพร ครั้งนั้น สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ปิ่นประชากร มีพระทัยโสมนัสตรัสว่า กลฺโลสิ สมควร แล้วที่กล่าวในกาลบัดนี้ สัมปัตตกาลปัญหา คำรบ ๒ จบเท่านี้

เนื้อความมิลินทปัญหา หน้าที่ ๑๓๑ - ๑๓๒. http://84000.org/tipitaka/milin/milin.php?i=64 สารบัญมิลินทปัญหา http://84000.org/tipitaka/milin/milin.php?i=0#item_64