มิลินทปัญหา

ทวัตติงสมหาปุริสลักขณปัญหา ที่ ๓ ราชา สมเด็จพระเจ้ากรุงมิลินท์ภูมินทราธิบดี มีพระราชโองการตรัสถามว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้ประกอบด้วยปรีชาญาณ สมเด็จพระมงกุฏมาจารย์นี้งามเป็นที่ ยิ่ง ประกอบด้วยทวัตติงสมหาปุริสลักขณะ ๓๒ พระฉวีวรรณดังทองผ่องใสงามไปด้วยอสีตยา- นุพยัญชนะน้อยใหญ่ ๘๐ ประการ พยฺามปฺปภา มีพระรัศมีชัชวาลเปล่งออกข้างละวา พระ พุทธองค์ทรงโสภาคย์งามเป็นที่ยิ่ง จริงอย่างโยมว่ากระนี้แน่นอนหรือประการใด พระนาคเสนก็ถวายพระพรรับพระราชโองการไปว่า มหาราช ดูรานะบพิตรพระราช สมภาร ภควา อันว่าสมเด็จพระพุทธองค์ผู้หักกงกำสังสารจักร พระองค์ทรงพระมหา ปุริสลักขณะ ๓๒ สุวณฺณวณฺโณ มีสีดังทอง งามด้วยอสีตยานุพยัญชนะน้อยใหญ่นับได้ ๘๐ ประการอันเปล่งปลั่ง มีผิวหนังดังหนึ่งว่าเอาแก้ว ๗ ประการมาหุ้มมาทาบทา มีฉัพพรรณรังสี เปล่งออกรอบขอบข้างละวา งามโสภาคย์สุดที่จะอุปมาได้ ขอถวายพระพร สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ปิ่นประชากรมีสุนทรพจนารถพระราชโองการตรัสถามว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้มีญาณปรีชา ตกว่าสมเด็จพระพุทธชนกชนนี ก็งามเหมือนกัน กับพระสัพพัญญูหรือประการใด พระนาคเสนจึงถวายพระพรว่า ไม่เหมือนกัน ขณะนั้นพระเจ้ากรุงมิลินท์ภูมินทราธิบดี มีพระราชโองการตรัสว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้ปรีชา ธรรมดาว่าบุคคลเกิดมาแม้ไม่เหมือนฝ่ายบิดา ก็จะเหมือนมาข้าง ฝ่ายมารดา นี่สมเด็จพระอนาวรณญาณบ่ห่อนจะเหมือนมาข้างพระพันวษา สมเด็จพระพุทธเจ้า นี้งามยิ่งอินทร์พรหมยมเรศทั้งปวง เป็นเหตุไฉน นิมนต์วิสัชนาว่าให้โยมแจ้งก่อน พระนาคเสนถวายพระพรว่า มหาราช ดูรานะบพิตรพระราชสมภารผู้ประเสริฐ เหมือนดอกกมุทสัตตบุษย์บัวหลวงอันงามด้วยดี มีกลิ่นอันหอมล้อมด้วยภุมรินบินเคล้าเอา เกสรหอมฟุ้งขจรอาบอบตลบไป เป็นที่จำเริญใจนั้น อันว่าปทุมชาติและกมุทอันงามบริสุทธิ์ประเสริฐ เกิดที่ไหน น่ะบพิตรพระราชสมภาร พระเจ้ากรุงมิลินท์ภูมินทราธิบดี มีพระราชโองการตรัสว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระ นาคเสนผู้ปรีชา อันว่าปทุมชาติดอกบัวและดอกกมุทนี้ก็เกิดเหนือปฐพีมีน้ำเลี้ยง พระผู้เป็นเจ้า พระนาคเสนถวายพระพรถามว่า ดูรานะบพิตรพระราชสมภารผู้ประเสริฐ ดอกกมุท ดอกบัวเกิดที่ปฐพี ผิวพรรณสีสันไฉนจึงไม่เหมือนกันกับปฐพีเล่า พระเจ้ากรุงมิลินท์ภูมินทราธิบดีแก้ว่า เป็นธรรมดาของวิเศษจะได้มีเพศพรรณเหมือน ปฐพีนั้นหามิได้ พระนาคเสนถวายพระพรว่า มหาราช ดูรานะบพิตรพระราชสมภารผู้ประเสริฐ บัว กมุทอันเกิดมาในปฐพีเป็นดอกไม้อันดีวิเศษ มิได้เหมือนปฐพีฉันใด สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ก็มิได้เหมือนพระพุทธบิตุเรศราชมารดา มีครุนาดุจบัวและกมุทอันวิเศษงามประเสริฐเกิดในปฐพี เพศมิได้เหมือนกันกับปฐพี ขอถวายพระพร สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ปิ่นประชากร ก็ทรงพระสโมสรโสมนัสตรัสว่า กลฺโลสิ สมควร แล้วที่ควรวิสัชนาในกาลบัดนี้ ทวัตติงสมหาปุริสลักขณปัญหา คำรบ ๓ จบเท่านี้

เนื้อความมิลินทปัญหา หน้าที่ ๑๓๒ - ๑๓๔. http://84000.org/tipitaka/milin/milin.php?i=65 สารบัญมิลินทปัญหา http://84000.org/tipitaka/milin/milin.php?i=0#item_65