ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 46 : PALI ROMAN Nid.A.2 (saddhammapaj.)

page64.

Vuttanayeneva ca arammanampi. Evametam jhananca arammanancati ubhayampi appavattikaranena ca amanasikaranena ca samatikkamitvava yasma idam akincannayatanam upasampajja viharitabbam, tasma ubhayampetam ekajjham katva "vinnanancayatanam samatikkamma"ti idam vuttanti veditabbam. Akincannayatanupagati ettha pana nassa kincananti akincanam, antamaso bhangamattampi assa avasittham natthiti vuttam hoti. Akincanassa bhavo akincannam, akasanancayatanavinnanapagamassetam adhivacanam. Tam akincannam adhitthanatthena ayatananti akincannayatanam. tattha jhanam nibbattetva akincannayatanabhavam upagata akincannayatanupaga. Ayam sattamavinnanatthititi imam sattamam patisandhivinnanassa thanam janati. Nevasannanasannayatanam yatheva sannaya, evam vinnanassapi sukhumatta neva vinnanam navinnanam, tasma vinnanatthitisu na vuttam. Abhutanti abhutattham "rupam atta"tiadivacanam. Tam vipallasabhavato ataccham. Ditthinissayato anatthasanhitam. Atha va abhutanti asantam avijjamanam. Acorasseva "idante corikaya abhatam, na idam tuyham ghare dhanan"tiadivacanam. Atacchanti atathakaram annathakaram 1- annatha santam. anatthasanhitanti na idhalokattham va paralokattham va nissitam. Na tam tathagato byakarotiti tam aniyyanikakatham tathagato na katheti. Bhutam taccham atthasanhitanti rajakathaditiracchanakatham. Bhutam taccham atthasanhitanti ariyasaccasannissitam. Tatra kalannu tathagato hotiti tasmim tatiyabyakarane tassa panhassa byakaranatthaya tathagato kalannu hoti. Mahajanassa adanakalam gahanakalam janitva sahetukam sakaranam katva yuttapattakaleyeva byakarotiti attho. Yuttapattakale vadatiti kalavadi. Bhutam sabhavam vadatiti bhutavadi. Paramattham nibbanam vadatiti. Atthavadi. Maggaphaladhammam vadatiti dhammavadi. Samvaradivinayam vadatiti vinayavadi. Tattha ditthanti aparimanasu lokadhatusu @Footnote: 1 cha.Ma. ayam patho na dissati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page65.

Aparimananam sattanam cakkhudvaresu apatham agacchantam ruparammanam nama atthi, tam sabbakarato janati passati. Evam janata passata ca tena tam itthanitthadivasena va ditthasutamutavinnatesu labbhamanakapadavasena va "katamantam rupam rupayatanam? yam rupam catunnam mahabhutanam upadaya vannanibha sanidassanam sappatigham nilam pitakan"tiadina 1- nayena anekehi namehi terasahi varehi dvipannasaya nayehi vibhajjamanam tathameva hoti vitatham natthi. Esa nayo sotadvaradisupi. Apathamagacchantesu saddadisu tesam vividham dassetum "dittham sutan"tiadimaha. 2- Tattha ditthanti rupayatanam. Sutanti saddayatanam. Mutanti patva gahetabbato gandhayatanam rasayatanam photthabbayatanam, vinnatanti sukhadukkhadidhammarammanam. Pattanti pariyesitva va apariyesitva va pattam. Pariyesitanti pattam va appattam va pariyesitam. Anuvicaritam manasati cittena anusancaritam. Tathagatena abhisambuddhanti imina etam 3- dasseti:- yanhi aparimanasu lokadhatusu imassa sadevakassa lokassa nilam pitakantiadi ruparammanam cakkhudvare apatham agacchati, "ayam satto imasmim khane imam nama ruparammanam disva sumano va dummano va majjhatto va jato"ti sabbam tam tathagatassa eva abhisambuddham. Tatha yam aparimanasu lokadhatusu imassa sadevakassa lokassa bherisaddo mudingasaddotiadi saddarammanam sotadvare apatham agacchati, mulagandho tacagandhotiadi gandharammanam ghanadvare apatham agacchati, mularaso khandharasotiadi rasarammanam jivhadvare apatham agacchati, kakkhalam mudukantiadi pathavidhatutejodhatuvayodhatubhedam photthabbarammanam kayadvare apatham agacchati, "ayam satto imasmim khane imam nama photthabbarammanam phusitva sumano va dummano va majjhatto va jato"ti sabbam tam tathagatassa eva 4- abhisambuddham. Tatha yam aparimanasu lokadhatusu imassa sadevakassa lokassa sukhadukkhadibhedam dhammarammanam manodvarassa apatham @Footnote: 1 abhi. san. 34/618/189 2 cha.Ma. dittham sutanti aha 3 Ma. evam 4 cha.Ma. evam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page66.

Agacchati, "ayam satto imasmim khane imam nama dhammarammanam vijanitva sumano va dummano va majjhatto va jato"ti sabbam tam tathagatassa eva 1- abhisambuddham. Yanhi cunda imesam sattanam dittham sutam mutam vinnatam, tattha tathagatena adittham va asutam va amutam va avinnatam va natthi, imassa pana mahajanassa pariyesitva apattampi atthi, apariyesitva apattampi atthi, pariyesitva pattampi atthi, apariyesitva pattampi atthi, sabbampi tathagatassa appattam 2- nama natthi nanena asacchikatam. Tasma tathagatoti vuccatiti yam yatha lokena gatam, tassa tatheva gatatta tathagatoti vuccatiti. Paliyam pana "abhisambuddhan"ti vuttam, tam gatasaddena ekattham. Imina nayena sabbavaresu tathagatoti nigamassa 3- attho veditabbo. 4- "yanca cunda rattim tathagato anuttaram sammasambodhim abhisambujjhati, yanca rattim anupadisesaya nibbanadhatuya parinibbayati, yam etasmim antare bhasati lapati niddisati, sabbam tam tatheva hoti, no annatha, tasma tathagatoti vuccati"ti ettha yam rattim bhagava bodhimande aparajitapallanke nisinno tinnam maranam matthakam madditva anuttaram sammasambodhim abhisambuddho, yanca rattim yamakasalanamantare anupadisesaya nibbanadhatuya parinibbayi, etthantare pancacattalisavassaparimane kale pathamabodhiyapi majjhimabodhiyapi pacchimabodhiyapi yam bhagavata bhasitam suttam geyyam .pe. Vedallam, tam sabbam atthato ca byanjanato ca anupavajjam anunamanadhikam sabbakaraparipunnam ragamadanimmadanam dosamohamadanimmadanam natthi, tattha valaggamattampi avakkhalitam, sabbam tam ekamuddikaya lanchitam 5- viya, ekanaliya mitam viya, ekatulaya tulitam viya ca tathameva hoti vitatham natthi. Tenaha "yanca cunda rattim tathagato .pe. @Footnote: 1 cha.Ma. ayam patho na dissati 2 cha.Ma. asampattam 3 ka. imassa @4 su. vi. 3/104, mano.pu. 2/302 5 ka. lancitam, Ma. lanchanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page67.

Sabbam tam tathameva hoti, no annatha, tasma tathagatoti vuccati"ti. Gadaattho hi ettha gatasaddo. Apica:- agadanam agado, vacananti attho. Tatho aviparito agado assati dakarassa takaram katva tathagatoti 1- evametasmim atthe padasiddhi veditabba. "yathavadi cunda .pe. Vuccati"ti ettha bhagavato vacaya kayo anulometi kayassapi vaca, tasma bhagava yathavadi tathakari, yathakari tathavadi ca hoti, evambhutassa cassa yatha vaca, kayopi tatha gato pavattoti attho. Yatha ca kayo, vacapi tatha gata pavattati tathagatoti evamettha padasiddhi veditabba. Abhibhu anabhibhutoti upari bhavaggam hettha avicipariyantam aparimanasu lokadhatusu sabbasatte abhibhavati silenapi samadhinapi pannayapi vimuttiyapi vimuttinanadassanenapi, 2- na tassa tula va pamanam va atthi. Atulo appameyyo anuttaro rajadhiraja 3- devadevo sakkanam atisakko brahmanam atibrahma. Annadatthuti ekamsatthe nipato. Dakkhatiti daso. Vasam vattetiti vasavatti. Tatrayam padasiddhi veditabba:- agado viya agado, ko panesa? Desanavilaso ceva punnussayo ca. Tena hesa mahanubhavo bhisakko dibbagadena sappe viya sabbaparappavadino sadevakanca lokam abhibhavati. Iti sabbalokabhibhavanena 4- tatho aviparito desanavilaso 5- ceva punnussayo ca agado assati dakarassa takaram katva tathagatoti veditabbo. 6- Idhatthanneva 7- janati kammabhisankharavasenati apunnabhisankharavasena idhatthanneva janati. Kayassa bheda param maranati upadinnakkhandhabheda maranato param. 8- Apayantiadisu vuddhisankhatasukhasatato aya apetatta apayo. Dukkhassa gati patisarananti duggati. Dukkarakarino 9- ettha vinipatantiti vinipato. @Footnote: 1 cha.Ma. gatoti 2 cha.Ma. ayam patho na dissati 3 cha.Ma. rajaraja 4 cha.Ma....bhavane @5 cha.Ma.... vilasamayo 6 su. vi. 1/64,65 7 ka. idhatthanneva, evamuparipi @8 ka. uddham 9 ka. dukkatakarino

--------------------------------------------------------------------------------------------- page68.

Niratiatthena nirassadatthena nirayo. Tam apayam .pe. Nirayam. Upapajjissatiti patisandhivasena uppajjissati. Tiracchanayoninti tiriyam ancantiti tiracchana, tesam yoni tiracchanayoni, tam tiracchanayonim. Pettivisayanti paccabhavam pattanam visayoti pettivisayo, tam pettivisayam. Manaso ussannataya manussa, tesu manussesu. Ito param kammabhisankharavasenati ettha punnabhisankharavasena attho gahetabbo. Asavanam khayati asavanam vinasena. Anasavam cetomuttinti asavavirahitam phalavimuttim. 1- Pannavimuttinti arahattaphalapannam. Samadhi 2- ragaviraga cetovimutti, arahattaphalapanna avijjaviraga pannavimuttiti veditabba. Tanhacaritena va appanajjhanabalena kilese vikkhambhetva adhigatam arahattaphalam ragaviraga cetovimutti. Ditthicaritena upacarajjhanamattam nibbattetva vipassitva adhigatam arahattaphalam avijjaviraga pannavimutti. Anagamiphalam va kamaragam sandhaya ragaviraga cetovimutti, arahattaphalam sabbappakarato avijjaviraga pannavimutti. Akincannayatanam dhimuttanti 3- vimokkhenati kenatthena vimokkho veditabboti? adhimuccanatthena. Koyam adhimuccanattho nama? paccanikadhammehi ca sutthu vimuccanattho, arammane ca abhirativasena sutthu vimuccanattho, pitu anke vissatthangapaccangassa darakassa sayanam viya aniggahitabhavena nirasankataya arammane pavattiti vuttam hoti. Evarupena vimokkhena. Dhimuttanti 4- vinnanancayatanam muncitva akincannayatane nirasankavasena vimuttam. 5- Allinam. Tatradhimuttanti tasmim samadhimhi allinam. Tadadhimuttanti tasmim jhane adhimuttam. Tadadhipateyyanti tam jhanam jetthakam. Rupadhimuttotiadini panca kamagunagarukavasena vuttani. Kuladhimuttotiadini tini khattiyadikulagarukavasena vuttani. Labhadhimuttotiadini attha lokadhammavasena vuttani. Civaradhimuttotiadini cattari paccayavasena vuttani. Suttantadhimutatotiadini pitakattayavasena vuttani. @Footnote: 1 cha.Ma. arahattaphalasamadhim 2 cha.Ma. arahattaphalasamadhi 3 ka.... yatane adhimuttanti @4 cha.Ma. dhimuttanti 5 ka. vimuttanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page69.

Arannikangadhimuttotiadini dhutangasamadanavasena 1- vuttani. Pathamajjhanadhi- muttotiadini patilabhavasena vuttani. Kammaparayananti abhisankharavasena. Vipakaparayananti pavattivasena. Kammagarukanti cetanagarukam. Patisandhigarukanti upapattigarukam. [84] Akincannasambhavam natvati akincannayatanasamapattito vutthahitva akincannayatanajanakam kammabhisankharam natva "kinti palibodho ayan"ti. Nandisannojanam ititi ya catutthaaruparagasankhata nandi tanca sannojanam natva. Tato tattha vipassatiti atha tattha akincannayatanasamapattito vutthahitva tam samapattim aniccadivasena vipassati. Etam nanam tatham tassati etam tassa puggalassa evam vipassato anukkamena uppannam arahattananam aviparitam. Vusimatoti vusitavantassa. Sesam sabbattha pakatameva. Evam bhagava idampi suttam arahattanikuteneva desesi, desanapariyosane ca pubbasadiso eva dhammabhisamayo ahositi. Saddhammappajjotikaya culaniddesatthakathaya posalasuttaniddesavannana nitthita. Cuddasamam.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 46 page 64-69. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=46&A=1608&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=46&A=1608&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=30&i=467              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=30&A=4258              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=30&A=4578              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=30&A=4578              Contents of The Tipitaka Volume 30 http://84000.org/tipitaka/read/?index_30

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]