บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
ว่าด้วยเจตสิก ในเรื่องนั้น ชนเหล่าใดมีความเห็นผิดดุจลัทธิของนิกายราชคิริกะและสิทธัตถิกะทั้งหลายว่า ธรรมทั้งหลายชื่อว่าผัสสิกะ คือธรรมที่ประกอบกับผัสสเจตสิกเป็นต้น ไม่มี เหตุใด เพราะเหตุนั้น แม้เจตสิกก็ไม่พึงมี เจตสิกธรรมก็ไม่มี ดังนี้. คำถามของสกวาทีหมายถึงชนเหล่านั้น คำตอบรับรองเป็นของปรวาที. คำว่า ผัสสะเกิดร่วมกับจิต ที่สกวาทีกล่าวแล้วหมายเอาการเกิดพร้อมกันของสัมปยุตตธรรม. คำถามว่า ชื่อว่าผัสสิก ย่อมมีแก่สกวาทีผู้ไม่เห็นอยู่ซึ่งโวหารเช่นนั้น. เมื่อปรวาทีกล่าวคำว่า ชื่อว่าเจตสิก เพราะอรรถว่าอาศัยจิตโดยโวหารมีอยู่ ฉันใด เจตสิกแม้นั้นชื่อว่าผัสสิก เพราะอรรถว่าอาศัยผัสสะฉันนั้นหรือ คำตอบรับรองเป็นของสกวาที เพราะคำนั้นไม่ผิด. คำที่เหลือมีอรรถตื้นทั้งนั้นแล. อรรถกถาเจตสิกกถา จบ. ----------------------------------------------------- .. อรรถกถา กถาวัตถุปกรณ์ วรรคที่ ๗ เจตสิกกถา จบ. |