บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
4. Asavasuttavannana [58] Catutthe samvara pahatabbati samvarena pahatabba. Sesesupi eseva nayo. Idhati imasmim sasane. Patisankhati patisankha janitva, 4- paccavekkhitvati attho. Yonisoti upayena pathena. Ettha ca asamvare adinavapatisankha yoniso patisankhati veditabba. Sa cayam "varam bhikkhave tattaya ayosalakaya adittaya sampajjalitaya sajotibhutaya cakkhundriyam sampalimattham, na tveva cakkhuvinneyyesu rupesu anubyanjanaso nimittaggaho"tiadina adittapariyayena 5- veditabba. Cakkhundriyasamvarasamvuto viharatiti ettha cakkhumeva indriyam cakkhundriyam, samvaranato samvaro, pidahanato thakanatoti vuttam hoti. Satiya etam adhivacanam. Cakkhundriye @Footnote: 1 cha.Ma. chalabhijatiyoti 2 cha.Ma. kantakavuttikati 3 cha.Ma. olaggeyyunti @4 cha.Ma. patisanjanitva 5 sam. sala. 18/303/210 samuddavagga (sya) Samvaro cakkhundriyasamvaro. Javane uppajjamanopi hesa tasmim dvare kilesanam uppattivaranato cakkhundriyasamvaroti vuccati. Samvutoti tena samvarena upeto. Tatha hi "patimokkhasamvarasamvuto"ti imasmim vibhange "imina patimokkhasamvarena upeto hoti .pe. Samannagato"ti vuttam. Athava samvariti samvuto, thakesi pidahiti vuttam hoti. Cakkhundriyasamvarasamvutoti cakkhundriyasamvarasankhatam satikavatam cakkhudvare gharadvare kavatam viya samvari thakesi pidahiti vuttam hoti. Ayamevettha attho sundarataro. Tatha hi "cakkhundriyasamvaram asamvutassa viharato, samvutassa viharato"ti etesu padesu ayameva attho dissatiti. Yam hissatiadimhi yam cakkhundriyasamvaram assa bhikkhuno asamvutassa athaketva apidahitva viharantassati attho. Yekarassa va esa yanti adeso, ye assati attho. Asava vighataparilahati cattaro asava ca anne ca vighatakara kilesaparilaha va vipakaparilaha va. Cakkhudvarasminhi ittharammanam apathagatam kamassadavasena assadayato abhinandato kamasavo uppajjati, "idisam annasmimpi sugatibhave labhissami"ti bhavapatthanaya assadayato bhavasavo uppajjati, sattoti va sattassati va ganhato ditthasavo uppajjati, sabbeheva sahajatam annanam avijjasavoti cattaro asava uppajjanti. Tehi 1- sampayutta apare kilesa vighataparilaha ayatim va tesam vipaka tehipi asamvutasseva viharato uppajjeyyunti vuccanti. Evamsa teti evam assa te, etenupayena na honti, no annathati vuttam hoti. Patisankha yoniso sotindriyasamvarasamvutotiadisu eseva nayo. Ime vuccanti asava samvara pahatabbati imesu chasu dvaresu cattaro cattaro katva catuvisati asava samvarena pahatabbati vuccanti. @Footnote: 1 cha.Ma. etehi Patisankha yoniso civarantiadisu yam vattabbam, tam sabbam visuddhimagge 1- silakathayam vuttameva. Yam hissati yanhi civaram pindapatadisu va annataram assa. Appatisevatoti evam yoniso appatisevantassa. Imasmim thane 2- aladdham civaradim patthayato laddham va assadayato kamasavassa uppatti veditabba, idisam annasmimpi sugatibhave labhissamiti bhavapatthanaya assadayato bhavasavassa, aham labhami na labhamiti va mayham va idanti attasannam adhitthahato ditthasavassa, sabbeheva pana saha jato avijjasavoti evam catunnam asavanam uppatti vighataparilahava 3- navavedanuppadanatopi veditabba. Ime vuccanti bhikkhave asava patisevana pahatabbati ime ekamekasmim paccaye cattaro cattaro katva solasa asava imina nanasamvarasankhatena paccavekkhanapatisevanena pahatabbati vuccanti. Patisankha yoniso khamo hoti sitassati upayena pathena paccavekkhitva khanta hoti sitassa, sitam khamati sahati, na avirapuriso viya appamattakenapi sitena calati kampati kammatthanam vijahati. Unhadisupi eseva nayo. Ettha ca vacanameva vacanapathoti veditabbam. Dukkhanantiadisu dukkhamanatthena dukkha, bahalatthena tibba, pharusatthena khara, tikhinatthena katuka, assadavirahato asata, manam avaddhanato amanapa, panaharanasamatthataya panaharati veditabba. Yam hissati sitadisu yankinci ekadhammampi assa. Anadhivasayatoti 4- anadhivasentassa akkhamantassa. Asavuppatti panettha evam veditabba:- sitena phutthassa unham patthayato kamasavo uppajjati, evam sabbattha. "natthi sugatibhave sitam va unham va"ti bhavam patthentassa bhavasavo, mayham sitam unhanti gaho ditthasavo, sabbeheva sampayutto avijjasavoti. Ime vuccantiti ime sitadisu ekamekassa vasena cattaro cattaro katva aneke asava imaya khantisamvarasankhataya adhivasanaya pahatabbati vuccantiti attho. @Footnote: 1 visuddhi. 1/37 silaniddesa 2 cha.Ma. vare @3 vighataparilaha ca, pa.su. 1/22/84 sabbasavasutta 4 cha.Ma. anadhivasatoti Patisankha yoniso candahatthim parivajjetiti aham samnoti na candassa hatthissa asanne thatabbam. Tatonidananhi maranampi maranamattampi dukkham bhaveyyati evam upayena pathena paccavekkhitva candahatthim parivajjeti patikkamati. Eseva nayo sabbattha. Candanti duttham valam. Khanunti khadirakhanukadim. Kantakatthananti 1- yattha kantaka vijjhanti, tam okasam. Sobbhanti sabbato chinnatatam. Papatanti ekato chinnatatam. Candanikanti ucchitthodakagabbhamaladinam chaddanatthanam. Oligallanti tesamyeva kaddamadinam sandanokasam. Tam jannumattampi asucibharitam hoti. Dvepi cetani thanani amnussussadatthanani 2- honti, tasma vajjetabbani. Anasaneti ettha ayuttam asanam anasanam, tam atthato aniyatavatthubhutam rahopaticchannasananti veditabbam. Agocareti etthapi ayutto gocaro agocaro. So vesiyadibhedato pancavidho. Papake mitteti lamake dussile mittapatirupake amitte. Papakesuti lamakesu. Okappeyyunti saddaheyyum adhimucceyyum "addha ayamayasma akasi va karissati va"ti. Yam hissati hatthiadisu yankinci ekampi assa. Asavuppatti panettha evam veditabba:- hatthiadinidanena dukkhena phutthassa sukham patthayato kamasavo uppajjati, "natthi sugatibhave idisam dukkhan"ti bhavam patthentassa bhavasavo, mam hatthi maddati mam assoti gaho ditthasavo, sabbeheva sampayutto avijjasavoti. Ime vuccantiti ime hatthiadisu ekekassa vasena cattaro cattaro katva aneke asava imina silasamvarasankhatena parivajjanena pahatabbati vuccanti. Patisankha yoniso uppannam kamavitakkam nadhivasetiti "itipayam vitakko akusalo, itipi savajjo, itipi dukkhavipako, so ca kho attabyabadhayapi samvattati"tiadina 3- nayena yoniso kamavitakke adinavam paccavekkhitva tasmim tasmim arammane uppannam kamavitakkam nadhivaseti, cittam aropetva na vaseti, abbhantare va @Footnote: 1 Si. kantakadhananti 2 Ma. amanussadutthani 3 Ma.mu. 12/217/183 Na vasetiti attho. Anadhivasento kim karotiti? pajahati. Kim kacavaram viya pitakenati? na hi, apica kho nam vinodeti tudati vijjhati niharati. Kim balibaddam viya patodenati? na hi, athakho nam byantikaroti vigatantam karoti, yathassa antopi navasissati antamaso bhangamattampi, tatha nam karotiti. Katham pana nam tatha karotiti? anabhavam gameti anu anu abhavam gameti, vikkhambhanappahanena yatha suvikkhambhito hoti, tatha karoti. Sesavitakkadvayepi eseva nayo. Uppannuppanneti uppanne uppanne, uppannamatteyevati vuttam hoti. Sakim va uppanne vinodetva dutiyavare ajjhupekkhita na honti, satakkhattumpi uppanne uppanne vinodetiyevati. 1- Papake akusale dhammeti teyeva kamavitakkadayo, sabbepi va nava mahavitakke. Tattha tayo vutta, avasesa 2- "nativitakko janapadavitakko amaravitakko paranuddayatapatisamyutto vitakko labhasakkarasilokapatisamyutto vitakko anavannattipatisamyutto vitakko"ti 3- ime cha. Yam hissati etesu vitakkesu yankinci assa. Kamavitakko panettha kamasavoeva, tabbiseso bhavasavo, tamsampayutto ditthasavo, sabbavitakkesu avijja avijjasavoti evam asavuppatti veditabba. Ime vuccantiti ime kamavitakkadivasena vuttappakara asava imina tasmim tasmim vitakke adinavapaccavekkhanasahitena viriyasamvarasankhatena vinodanena pahatabbati vuccanti. Patisankha yoniso satisambojjhangam bhavetiti abhavanaya adinavam bhavanaya ca anisamsam upayena pathena paccavekkhitva satisambojjhangam bhaveti. Eseva nayo sabbattha. Bojjhanganam bhavana panesa 4- hettha vittharitava. Yam hissati etesu bojjhangesu yankinci assa. Asavuppattiyam panettha imesam ariyamaggasampayuttanam bojjhanganam abhavitatta ye uppajjeyyum kamasavadayo asava, bhavayato evamsa @Footnote: 1 cha.Ma. vinodeti 2 Si.,Ma. avasesesu @3 khu. maha. 29/973/618 sariputtasuttaniddesa (sya) 4 cha.Ma. ayam patho na dissati Te na hontiti ayam nayo veditabbo. Ime vuccantiti ime kamasavadayo asava imaya lokuttaraya bojjhangabhavanaya pahatabbati vuccanti. () 1-The Pali Atthakatha in Roman Book 16 page 139-144. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=16&A=3144&modeTY=2 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=16&A=3144&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=22&i=329 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=22&A=9109 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=22&A=9133 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=22&A=9133 Contents of The Tipitaka Volume 22 http://84000.org/tipitaka/read/?index_22
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]