ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 29 : PALI ROMAN Sutta.A.2 (paramattha.2)

page309.

Ovadantenayasmata mahamoggallanena vutta, "mahabrahmuna"ti eke. Tasam imina suttena saddhim ekasangahattham ayamuddeso "yo lobhagune anuyutto"tiadi. Tattha pathamagathaya tava "guno"ti nidditthatta anekakkhattum pavattatta va lobhoyeva lobhaguno, tanhayetam adhivacanam. Avadannuti avacanannu buddhanampi ovadam aggahanena. Macchariti pancavidhamacchariyena. Pesuniyasmim 1- anuyutto aggasavakanam bhedakamataya. Sesam pakatameva. Idam vuttam hoti:- yo avuso kokalika tumhadiso anuyuttalobhatanhaya lobhagune anuyutto assaddho kadariyo avadannu macchari pesuniyasmim anuyutto, so vacasa paribhasati annam abhasaneyyampi puggalam. Tena tam vadami "mukhadugga"ti gathattayam. [670] Tassayam anuttanapadattho:- mukhadugga mukhavisama vibhuta vigatabhuta alikavadi anariya asappurisa bhunahata 2- bhutihanaka vuddhinasaka 3- purisanta antimapurisa kali alakkhipurisa avajata buddhassa avajataputta. [671] Rajamakirasiti kilesarajam attani pakkhipasi. Papatanti sobbham. "papatan"tipi 4- patho, so evattho. "papadan"ti 5- patho, mahanirayanti attho. [672] Eti hatanti ettha haiti nipato, tanti tam kusalakusalam kammam. Athava hatanti gatam patipannam, upacitanti attho. Suvamiti sami tassa kammassa katatta. So hi tam kammam labhateva, nassa tam nassatiti vuttam hoti. Yasma ca labhati, tasma dukkham mando .pe. Kibbisakari. @Footnote: 1 cha.Ma. pesuniyam, evamuparipi @2 cha.Ma.,i. bhunahu 3 ka. hatabuddhi buddhinasaka @4 ka. papatantipi 5 ka. papattanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page310.

[673] Idani yam dukkham mando passati, tam pakasento "ayosanku- samahatatthanan"tiadimaha. Tattha purimaupaddhagathaya tava attho:- yam tam ayosankusamahatatthanam sandhaya bhagavata "tamenam bhikkhave nirayapala pancavidhabandhanam nama kammakaranam karontiti 1- vuttam, tam upeti, evam upento 2- ca tattheva adittaya lohapathaviya nipajjapetva nirayapalehi pancasu thanesu akotiyamanam tattam khilasankhatam tinhadharam ayasulamupeti, yam sandhaya bhagavata vuttam "tattam ayokhilam hatthe gamenti"tiadi. 3- Tato para upaddhagatha anekani vassasahassani tattha pacitva pakkavasesanubhavanattham anupubbena kharodakanaditiram gatassa yantam "tattam ayogulam mukhe pakkhipanti, tattam tambaloham mukhe asincanti"ti vuttam, tam sandhaya vuttam. Tattha ayoti loham. Gulasannibhanti beluvakasanthanam. Ayogahanena cettha tambaloham, itarena ayogulam veditabbam. Patirupanti katakammanurupam. [674] Tato aparasu gathasu na hi vagguti "ganhatha paharatha"ti adini vadanta nirayapala madhuram vacam na vadanti. Nabhijavantiti na sumukhabhavena abhimukha javanti, na sumukha upasankamanti, anayabyasanamavahanta eva upasankamantiti vuttam hoti. Na tanamupentiti tanam lenam patisaranam hutva na upagacchanti, ganhanta hananta eva upentiti vuttam hoti. Angare santhate sentiti 4- angarapabbatam aropita samana anekani vassasahassani santhate angare senti. Ginisampajjalitanti 5- samantato jalitam sabbadisasu ca sampajjalitam aggim. Pavisantiti mahaniraye pakkhitta samana ogahanti. @Footnote: 1 Ma.u. 14/250/217, an.tika. 20/36/135 2 si, upeto @3 Ma.u. 14/250/217, an.tika. 20/36/135 @4 cha.Ma. sayantiti 5 ka. agginisamam pajjalitanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page311.

Mahanirayo nama yo so "catukkanno"ti 1- vutto, yam yojanasate thatva passatam akkhini bhijjanti. [675] Jalena ca onahiyanati ayojalena parivethetva migaluddaka migam viya hananti. Idam devadatte avuttakammakaranam. 2- Andhamva timisamayantiti andhakaranena andhameva bahalandhakaratta "timisan"ti sannitam dhumaroruvam nama narakam gacchanti. Tatra kira tesam kharadhumam ghayitva akkhini bhijjanti. Tena "andhamva"ti vuttam. Tam vitatam hi yatha mahikayoti tanca andhatimisam mahikayo viya vitatam 3- hotiti attho. "vitthatan"tipi patho. 4- Idampi devadute avuttakammakaranameva. [676] Atha lohamayanti ayam pana lohakumbhi pathavipariyantika catunahutadhikani dveyojanasatasahassani gambhira samatittika tattalohapura hoti. Paccanti hi tasu cirarattanti tasu kumbhisu digharattam paccanti. Agginisamasuti aggisamasu. Samuppilavateti 5- samuppalavanta, sakimpi uddham sakimpi adho gacchamana phenuddehakam paccantiti vuttam hoti. Devadute vuttanayeneva tam veditabbam. [677] Pubbalohitamisseti pubbalohitamissaya lohakumbhiya. Tattha kinti tattha. Yam yandisatanti disam vidisam. 6- Adhisetiti gacchati. "abhiseti"tipi patho. Tattha yam yam disam alliyati apassayatiti attho. Kilissatiti badhiyati. "kilijjati"tipi patho, puti hotiti attho. Samphusamanoti tena pubbalohitena phuttho samano. Idampi devadute avuttakammakaranam. @Footnote: 1 Ma.u. 14/250/217, an.tika. 20/36/136 2 cha.Ma...karanam @3 ka. vitthatam 4 ka. jati ca rupiyato @5 ka. samuppilavasati, Si. samuppilavasoti 6 cha.Ma. yam yam disakanti disam vidisam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page312.

[678] Pulavavasatheti pulavanam avase. Ayampi lohakumbhiyeva devadute "guthanirayo"ti vutta, tattha patitassa sucimukhapana chaviadini chinditva atthiminjam khadanti. Gantum na hi tiramapatthiti avagantum 1- na hi tiramatthi. "tiravamatthi"tipi patho, soyevattho. Tirameva ettha "tiravan"ti vuttam. Sabbasma hi samantakapallati yasma tassa kumbhiya uparibhagepi nikujjitatta sabbattha sama samantato kataha, tasma avagantum 1- tiram natthiti vuttam hoti. [679] Asipattavanam devadute vuttanayameva. Tam hi durato ramaniyam ambavanam viya dissati, athettha lobhena nerayika pavisanti, tato nesam vateritani pattani patitva angapaccangani chindanti. Tenaha "tam pavisanti samucchinnagatta"ti. 2- Tam pavisanti tato sutthu chinnagatta hontiti. Jivham balisena gahetva aracayaracaya 3- vihanantiti tattha asipattavane vegena vidhavitva 4- patitanam musavadinam nerayikanam nirayapala jivham balisena nikkaddhitva yatha manussa allacammam bhumiyam pattharitva khilehi akotenti, evam akotetva pharasuhi phaletva phaletva ekamekam kotim chindanta 5- vihananti, chinnachinna koti punappunam samutthati. "arajayarajaya"tipi patho, avinchitva avinchitvati 6- attho. Etampi devadute avuttakammakaranam. [680] Vettaraninti devadute "mahati kharodaka nadi"ti vuttanadim. Sa kira ganga viya udakabharita dissati, athettha nhayissama pivissamati nerayika patanti. Tinhadharam khuradharanti 7- tinhapharam khurapharam, tikkhadharakhuradharavatinti 8- vuttam hoti. Tassa kira nadiya uddhamadho ubhayatiresu ca tinhadhara @Footnote: 1 cha.Ma. apagantum 2 cha.Ma. samucchidagattati @3 cha.Ma.,i. arajayarajaya 4 cha.Ma.,i. dhavitva 5 cha.Ma. chindetva @6 ka. avadhitva avadhitvati 7 i. tinhadhara khuradharavatim 8 ka. papatantiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page313.

Khuradhara 1- patipatiya thapita viya titthati, 2- tena sa "tinhadhara khuradhara"ti vuccati. Tam tinhadharakhuradharam udakasaya upenti alliyantiti attho. Evam upenta ca papakammena codita tattha manda papatanti balati attho. [681] Sama sabalati etam parato "sona"ti imina yojetabbam. Samavanna kammasavanna ca sona khadantiti vuttam hoti. Kakolaganati kanhakakagana. Patigiddhati sutthu sanjatagedha hutva, "mahagijjha"ti eke. Kulalati kulalapakkhino, "senanametam naman"ti eke. Vayasati akanha kaka. Idampi devadute avuttakammakaranam. Tattha vuttanipi pana kanici 3- idha na vuttani, tani etesam purimapacchimabhagatta vuttaneva hontiti veditabbani. [682] Idani sabbamevetam narakavuttim dassetva ovadanto "kiccha vatayan"ti gathamaha. Tassattho:- kiccha vata idha narake nanappakarakammakaranabheda vutti, yam jano passati 4- kibbisakari. Tasma idha jivitasese jivitasantatiya vijjamanaya idha loke thitoyeva samano saranagamanadikusaladhammanutthanena kiccakaro naro siya bhaveyya. Kiccakaro bhavantopi ca sataccakaritavaseneva bhaveyya, na pamajjeyyam, 5- muhuttampi na pamadamapajjeyyati ayamettha samuccayavannana. Yasma pana vuttavasesani padani pubbe vuttanayatta uttanatthatta ca suvinneyyaneva, tasma anupadavannana na katati. Paramatthajotikaya khuddakatthakathaya suttanipatatthakathaya kokalikasuttavannana nitthita. ------------------ @Footnote: 1 cha.Ma. khura 2 cha.Ma. titthanti 3 ka. panetani @4 cha.Ma. phusati 5 cha.Ma.,i. na pamajje


             The Pali Atthakatha in Roman Book 29 page 309-313. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=6961&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=6961&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=384              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=9435              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=9512              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=9512              Contents of The Tipitaka Volume 25 http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]