ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 3 : PALI ROMAN Vinaya.A. (samanta.3)

page130.

Ettha pana nadiya lakkhanam nadinimittesu vuttanayameva. Yatthassa dhuvanava vati yattha nadiya simabandhanatthanagatesu titthesu niccasancarananava assa ya sabbantimena paricchedena pajanapurisena saddhim tayo jane vahati. Sace pana sa nava uddham va adho va kenacideva karaniyena pana agamanatthaya nita va thenehi va hata avassam labbhaneyya ya pana vatena va chinnabandhana vicihi nadimajjham nita avassam aharitabba puna dhuvanavava hoti udake ogate thalam ussaditapi sudhakasatadihi puretva thapitapi dhuvanavava. Sace bhinnanava visankhatapadara va na vattati. Mahapadumatthero panaha sacepi tavakalikam navam anetva simabandhanatthane thapetva nimittani kittenti dhuvanavayeva hotiti. Tatra mahasumatthero aha nimittam va sima va kammavacaya gacchati na navaya bhagavata ca dhuvanava anunnata tasma nibaddhanavayeva vattatiti. Dhuvasetu vati yattha rukkhasanghatamayo va padarabaddho va janghasatthasetu va hatthiassadinam sancaranayoggo mahasetu va atthi antamaso tamkhananneva rukkham chinditva manussanam sancaranayoggo ekapadikasetupi dhuvasetutveva sankham gacchati. Sace pana uparibaddhani vettalatadini hatthena gahetvapi na sakka hoti tena sancaritum na vattati. Evarupam nadiparasimam sammannitunti yatthayam vuttappakara dhuvanava va dhuvasetu va abhimukhatittheyeva atthi evarupam nadiparasimam sammannitum anujanamiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page131.

Attho. Sace dhuvanava va dhuvasetu va abhimukhatitthe natthi isakam uddham abhiruhitva adho va orohitva atthi evampi vattati. Karavikatissatthero pana gavutamattabbhantarepi vattatiti aha. Imanca pana nadiparasimam sammannantena ekasmim tire thatva uparisote naditire nimittam kittetva tato patthaya attanam parikkhipantena yattakam paricchedam icchati tassa pariyosane adhosotepi naditire nimittam kittetva paratire sammukhatthane naditire nimittam kittetabbam tato patthaya yattakam paricchedam icchati tassa vasena yava uparisote pathamakittitanimittassa sammukha naditire nimittam tava kittetva paccaharitva pathamakittitanimittena saddhim ghatetabbam. Atha sabbanimittanam anto thite bhikkhu hatthapasagate katva kammavacaya sima sammannitabba. Nadiyam thita anagatapi kammam na kopenti. Sammatipariyosane thapetva nadim nimittanam anto paratire ca orimatire ca eka sima hoti. Nadi pana baddhasimasankham na gacchati visum nadisimaeva hi sa. Sace antonadiyam dipako hoti tam antosimayam katukamena purimanayeneva attana thitatire nimittani kittetva dipakassa orimante ca parimante ca nimittam kittetabbam atha paratire nadiya orimatire nimittassa sammukhatthane nimittam kittetva tato patthaya purimanayeneva yava uparisote pathamakittitanimittassa sammukha nimittam tava kittetabbam atha dipakassa parimante ca orimante ca nimittam kittetva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page132.

Paccaharitva pathamakittitanimittena saddhim ghatetabbam atha dvisu tiresu dipake ca bhikkhu sabbeva hatthapasagate katva kammavacaya sima sammannitabba. Nadiyam thita anagacchantapi kammam na kopenti. Sammatipariyosane thapetva nadim nimittanam anto tiradvayanca dipako ca ekasima hoti. Nadi pana nadisimayeva. Sace pana dipako viharasimaparicchedato uddham va adho va adhikataro hoti atha viharasimaparicchedanimittassa ujukameva sammukhibhute dipakassa orimante nimittam kittetva tato patthaya dipakasikharam parikkhipantena puna dipakassa orimante nimittassa sammukhe parimante nimittam kittetabbam. Tato param purimanayeneva paratire sammukhanimittamadim katva paratire nimittani ca dipakassa parimantaorimante nimittani ca kittetva pathamakittitanimittena saddhim ghatana katabba. Evam kittetva sammata sima pabbatasanthana hoti. Sace pana dipako viharasimaparicchedato uddhampi adhopi adhikataro hoti purimanayeneva dipakassa ubhopi sikharani parikkhipitva nimittani kittentena nimittaghatana katabba. Evam kittetva sammata sima mudingasanthana hoti. Sace dipako viharasimaparicchedassa anto khuddako hoti sabbapathamena nayena nimittani kittetabbani. Evam kittetva sammata sima panavasanthana hoti. {141} Anupariveniyanti ekasmim vihare tasmim tasmim parivene.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page133.

Asanketenati sanketam akatva. Ekam samuhanitvati kammavacaya samuhanitva. {142} Yato patimokkham sunatiti yattha katthaci bhikkhunam hatthapase nisinno yasma patimokkham sunati katovassa uposathoti attho. Idanca vatthuvasena vuttam. Hatthapase nisinnassa pana asunantassapi katova hoti uposatho. Nimitta kittetabbati uposathappamukhassa khuddakani va mahantani va pasanaitthakadarukhandadandakadini yani kanici nimittani abbhokase va malakadisu va yattha katthaci sannam katva kittetum vattati. Athava nimitta kittetabbati nimittupagani va animittupagani va paricchedajananattham nimittani kittetabbani. Therehi bhikkhuhi pathamataram sannipatitunti ettha sace mahathero pathamataram na agacchati dukkatam. Sabbeheva ekajjham sannipatitva uposatho katabboti ettha sace poranako avaso majjhe viharassa hoti pahoti cettha bhikkhunam nisajjatthanam tattha sannipatitva uposatho katabbo. Sace poranako paridubbalo ceva sambadho ca anno paccha utthito avaso asambadho tattha uposatho katabbo. Yattha va pana thero bhikkhu viharatiti etthapi sace therassa viharo sabbesam pahoti phasuko hoti tattha uposatho katabbo. Sace pana so paccante visamappadese hoti therassa vattabbam bhante tumhakam viharo aphasukadeso natthi ettha sabbesam okaso asukasmim nama avase okaso atthi tattha gantum

--------------------------------------------------------------------------------------------- page134.

Vattatiti. Sace thero nagacchati tassa chandaparisuddhim anetva sabbesam pahonake phasukatthane uposatho katabbo. {143} Andhakavindati rajagahato gavutamattameva andhakavindam nama tam upanissaya thero vasati tato rajagaham uposatham agacchanto. Rajagaham hi parikkhipitva attharasa mahavihara sabbe ekasima dhammasenapatina nesam sima baddha tasma veluvane sanghassa samaggidanattham agacchantoti attho. Nadim tarantoti sippiniyam nama na atikkamanto. Manam vulho ahositi isakam appattavulhabhavo ahosi. Sa kira nadi gijjhakutato otaritva candena sotena vahati tattha vegena agacchantam udakam amanasikaronto thero manam vulho ahosi na pana vulho udakabbhahatanissa civarani allani jatani. {144} Sammata sima sanghena ticivarena avippavaso thapetva gamanca gamupacarancati imissa kammavacaya uppannakalato patthaya bhikkhunam purimakammavaca na vattati. Ayameva thavara hoti bhikkhuninampana ayam na vattati purimayeva vattati. Kasma. Bhikkhunisangho hi antogame vasati. Yadi evam siya so etaya kammavacaya ticivarapariharam na labheyya atthi cassa pariharo tasma purimayeva vattati. Bhikkhunisanghassa hi dvepi simayo labbhanti. Tattha bhikkhunam simam ajjhottharitvapi tassa antopi bhikkhuninam simam sammannitum vattati. Bhikkhunampi bhikkhunisimaya eseva nayo. Na hi te annamannassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page135.

Kamme ganapuraka honti na kammavacavaggam karonti. Ettha ca nigamanagaranampi gameneva sangaho veditabbo. Gamupacaroti parikkhittassa parikkhepo aparikkhittassa parikkhepokaso. Tesu adhitthitatecivariko bhikkhu pariharam na labhati. Iti bhikkhunam avippavasasima gamanca gamupacaranca na ottharati samanasamvasakasimava ottharati. Samanasamvasakasima cettha attano dhammataya gacchati. Avippavasa pana yattha samanasamvasakasima tattheva gacchati na hi tassa visum nimittakittanam atthi. Tattha sace avippavasaya sammatikale gamo atthi tam sa na ottharati. Sace pana sammataya simaya paccha gamo nivisati sopi simasankhamyeva gacchati. Yatha ca paccha nivittho evam pathamam nivitthassa paccha vaddhitappadesopi simasankhameva gacchati. Sacepi simaya sammatikale gehani katani pavisissamati alayopi atthi manussa pana appavittha poranakagamam va sagehameva chaddetva annattha gata agamoyeva esa sima ottharati. Sace pana ekampi kulam pavittham va agatam va atthi gamoyeva sima na ottharati. Evanca pana bhikkhave ticivarena avippavaso samuhantabboti ettha samuhantena bhikkhuna vattam janitabbam. Tatridam vattam khandasimaya thatva avippavasasima na samuhantabba tatha avippavasasimaya thatva khandasimapi. Khandasimaya pana thitena khandasimava samuhanitabba tatha itaraya thitena itara. Simam nama

--------------------------------------------------------------------------------------------- page136.

Dvihi karanehi samuhananti pakatiya khuddakam puna avasavaddhanatthaya mahatim va katum pakatiya mahatim puna annesam viharokasa- danatthaya khuddakam va katum. Tattha sace khandasimanca avippavasasimanca jananti samuhanitunceva bandhitunca sakkhissanti. Khandasimampana jananta avippavasam ajanantapi samuhanitunceva bandhitunca sakkhissanti. Khandasimam ajananta avippavasamyeva jananta cetiyanganabodhiyanganauposathagaradisu nirasankatthanesu thatva appevanama samuhanitum sakkhissanti. Patibandhitumpana na sakkhissanteva. Sace bandheyyum simasambhedam katva viharam aviharam kareyyum tasma na samuhanitabba. Ye pana ubhopi na jananti te neva samuhanitum na bandhitum sakkhissanti. Ayanhi sima nama kammavacaya va asima hoti sasanantaradhanena va. Na ca sakka simam ajanantehi kammavacam katum tasma na samuhanitabba. Sadhukampana natvayeva samuhanitabba ca bandhitabba cati. {147} Evam baddhasimavasena samanasamvasanca ekuposathabhavanca dassetva idani abaddhasimesupi okasesu tam dassento asammataya bhikkhave simaya atthapitayatiadimaha. Tattha atthapitayati aparicchinnaya. Gamagahanena cettha nagarampi gahitameva hoti. Tattha yattake padese tassa gamassa bhojaka balim labhanti so padeso appo va hotu mahanto va gamasimatveva sankham gacchati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page137.

Nagaranigamasimasupi eseva nayo. Yampi ekasmimyeva gamakkhette ekam padesam ayam visumgamo hotuti paricchinditva raja kassaci deti sopi visumgamasima hotiyeva. Tasma sa ca itara ca pakatigamanigamanagarasima baddhasimasadisayeva honti. Kevalampana ticivaravippavasapariharam na labhanti. Evam gamantavasinam simaparicchedam dassetva idani arannakanam dassento agamake cetiadimaha. Tattha agamake ceti gamanigamanagarasimahi aparicchinne atavippadese. Athava agamake ceti vijjhatavisadise aranne bhikkhu vasati athassa thitokasato samanta sattabbhantara samana- samvasakasimati attho. Ayam sima ticivaravippavasapariharampi labhati. Tattha ekam abbhantaram atthavisatihatthappamanam hoti. Majjhe thitassa samanta sattabbhantara vinivedhena cuddasa honti. Sace dve sangha visum vinayakammani karonti dvinnam sattabbhantaranam antare annamekam sattabbhantaram upacaratthaya thapetabbam. Sesa sattabbhantarasimakatha mahavibhange uddositasikkhapadavannanayam vuttanayena gahetabba. Sabba bhikkhave nadi asimati yakaci nadilakkhanappatta nadi nimittani kittetva etam baddhasimam karomati katapi asimava hoti. Sa pana attano sabhaveneva baddhasima- sadisa sabbamettha sanghakammam katum vattati. Samuddajatassaresupi eseva nayo. Ettha ca jatassaro nama yena kenaci khanitva akato sayanjatasobbho samantato agatena udakena purito titthati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page138.

Evam nadisamuddajatassaranam baddhasimabhavam patikkhipitva puna tattha abaddhasimaparicchedam dassento nadiya va bhikkhavetiadimaha. Tattha yam majjhimassa purisassa samanta udakukkhepati yam thanam majjhimassa purisassa samantato udakukkhepena paricchinnam. Katham pana udakam ukkhipitabbam. Yatha akkhadhutta darugulam khipanti evam udakam va valikam va hatthena gahetva thamamajjhimena purisena sabbathamena khipitabbam. Yattha evam khittam udakam va valika va patati ayameko udakukkhepo. Tassa anto hatthapasam vijahitva thito kammam kopeti. Yava parisa vaddhati tava simapi vaddhati. Parisapariyantato udakukkhepoyeva pamanam. Jatassara- samuddesupi eseva nayo. Ettha ca sace nadi natidigha hoti pabhavato patthaya yava mukhadvara sabbattha sangho nisidati udakukkhepasimakammam nama natthi sakalapi nadi etesamyeva bhikkhunam pahoti. Yampana mahasumattherena vuttam yojanam pavattamanayeva nadi tatrapi upari addhayojanam pahaya hettha addhayojane kammam katum vattatiti tam mahapadumatthereneva patikkhittam. Bhagavata hi timandalam paticchadetva yattha katthaci uttarantiya bhikkhuniya antaravasako temiyatiti idam nadiya pamanam vuttam na ca yojanam va addhayojanam va tasma ya imassa suttassa vasena pubbe vuttalakkhana nadi tassa pabhavato patthaya sanghakammam katum vattati. Sace panettha bahu bhikkhu visum visum kammam karonti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page139.

Sabbehi attano ca annesanca udakukkhepaparicchedassa antara anno udakukkhepo simantarikatthaya thapetabbo. Tato adhikam vattatiyeva. Unakampana na vattatiti vuttam. Jatassarasamuddesu eseva nayo. Nadiya pana sanghakammam karissamati gatehi sace nadi paripunna hoti samatittika udakasatikam nivasetvapi antonadiyamyeva kammam katabbam. Sace na sakkonti navayapi thatva katabbam. Gacchantiya pana navaya katum na vattati. Kasma. Udakukkhepamattameva hi simapamanam tam nava sighameva atikkameti evam sati annissa simaya natti annissa anussavana hoti tasma navam arittena va thapetva pasane va lambitva antonadiyam jatarukkhe va bandhitva kammam katabbam. Antonadiyam baddhe attakepi antonadiyam jatarukkhepi thitehi katum vattati. Sace pana rukkhassa sakha va tato nikkhantaparoho va bahinaditire viharasimaya va gamasimaya va patitthito simam va sodhetva sakham va chinditva kammam katabbam. Bahinaditire jatarukkhassa antonadiyam pavitthasakhaya va parohe va navam bandhitva kammam katum na vattati. Karontehi sima va sodhetabba chinditva vassa bahipatitthitabhavo nasetabbo. Naditire pana khanukam kotetva tattha baddhanavaya na vattatiyeva. Nadiyam setum karonti sace antonadiyamyeva setu va setupada va setumhi thitehi kammam katum vattati. Sace pana setu va

--------------------------------------------------------------------------------------------- page140.

Setupada va bahitire patitthita tattha thitehi kammam katum na vattati simam sodhetva kammam katabbam. Atha setupada anto setu pana ubhinnampi tiranam upari akase thito vattati. Antonadiyam pasano va dipako va hoti tassa yattakam padesam pubbe vuttappakare pakativassakale vassanassa catusu masesu udakam ottharati so nadisankhameva gacchati. Ativutthikale pana oghena otthatokaso na gahetabbo so hi gamasimasankhameva gacchati. Nadito matikam niharanta nadiyam avaranam karonti tanca ottharitva va vinibbijjhitva va udakam gacchati sabbattha pavattanatthane kammam katum vattati. Sace pana avaranena va kotthakabandhanena va sotam pacchijjati udakam nappavattati appavattanatthane kammam katum na vattati. Avaranamatthakepi katum na vattati. Sace koci avaranappadeso pubbe vuttapasana- dipakappadeso viya udakena ajjhotthariyati tattha vattati. So hi nadisankhameva gacchati. Nadim vinasetva talakam karonti hettha pali baddha udakam agantva talakam puretva titthati ettha kammam katum na vattati upari pavattanatthane hettha ca chadditamodakam nadim ottharitva sandanatthanato patthaya vattati. Deve avassante hemantagimhesu va sukkhanadiyapi vattati. Nadito nihatamatikaya na vattati. Sace sa kalantarena bhijjitva nadi hoti vattati. Kaci nadi kalantarena uppatitva gamanigamasimam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page141.

Ottharitva pavattati nadiyeva hoti kammam katum vattati. Sace pana viharasimam ottharati viharasimatveva sankham gacchati. Samuddepi kammam karontehi yam padesam uddham vaddhanaudakam va pakativici va vatavegena agantva ottharati tattha katum na vattati. Yasmim pana padese pakativiciyo osaritva santhahanti so udakantato patthaya antosamuddo nama tattha thitehi kammam katabbam. Sace umivego badhati navaya va attake va thatva katabbam. Tesu vinicchayo nadiyam vuttanayeneva veditabbo. Samudde pitthipasano hoti tam kadaci umiyo agantva ottharanti kadaci na ottharanti tattha kammam katum na vattati. So hi gamasimasankhameva gacchati. Sace pana vicisu agatasupi anagatasupi pakatiudakeneva otthariyati vattati. Dipako va pabbato va hoti so ce dure hoti macchabandhanam agamanapathe arannasimasankhameva gacchati. Tesam gamanapariyantassa orato pana gamasimasankham gacchati. Tattha gamasimam asodhetva kammam katum na vattati. Samuddo gamasimam va nigamasimam va ottharitva titthati samuddova hoti tattha kammam katum vattati. Sace pana viharasimam ottharati viharasimatveva sankham gacchati. Jatassare kammam karontehipi yattha pubbe vuttappakare vassakale vasse pacchinnamatte pivatum va nahayitum va hatthapade va dhovitum udakam na hoti sukkhati ayam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page142.

Na jatassaro gamakkhettasankhameva gacchati tattha kammam na katabbam. Yattha pana vuttappakare vassakale udakam santitthati ayameva jatassaro. Tassa yattake padese vassanam catummase udakam titthati tattha kammam katum vattati. Sace gambhiram udakam attakam bandhitva tattha thitehipi jatassarassa anto jatarukkhamhi baddhaattakepi katum vattati. Pitthipasanadipakesu panettha nadiyam vuttasadisova vinicchayo. Samavassadevakale pahonakajatassaro pana sacepi duvutthikale va gimhahemantesu va sukkhati nirudako hoti tattha sanghakammam katum vattati. Yam andhakatthakathayam vuttam sabbo jatassaro sukkho anodako gamakkhettamyeva bhajatiti tam na gahetabbam. Sace panettha udakatthaya avatam va pokkharaniadini va khananti tam thanam ajatassaro hoti gamasimasankham gacchati. Labutipusakadivappe katepi eseva nayo. Sace pana tam puretva thalam va karonti ekasmim disabhage palim bandhitva sabbameva tam mahatalakam va karonti sabbopi jatassaro na hoti gamasimasankhameva gacchati. Lonipi jatassarasankhameva gacchati. Vassike cattaro mase udakatthanokase kammam katum vattatiti. {148} Simaya simam sambhindantiti attano simaya paresam baddhasimam sambhindanti. Sace hi poranakassa viharassa puratthimaya disaya ambo ceva jambu cati dve rukkha annamannam samsatthavitapa honti tesu ambassa pacchimadisabhage jambu. Viharasima ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page143.

Jambum anto katva ambam kittetva baddha hoti atha paccha tassa viharassa puratthimaya disaya viharam katva simam bandhanta bhikkhu tam ambam anto katva jambum kittetva bandhanti simaya sima sambhinna hoti. Evam chabbaggiya akamsu. Tenaha simaya simam sambhindantiti. Simaya simam ajjhottharantiti attano simaya paresam baddhasimam ajjhottharanti paresam baddhasimam sakalam va tassa padesam va anto katva attano simam bandhanti. Simantarikam thapetva simam sammannitunti ettha sace pathamataram katassa viharassa sima asammata hoti simaya upacaro thapetabbo. Sace sammata hoti pacchimakotiya hatthamattam simantarika thapetabba. Kurundiyam vidatthimattampi mahapaccariyam caturangulamattampi vattatiti vuttam. Ekarukkhopi ca dvinnam simanam nimittam hoti so pana vaddhanto simasankaram karoti tasma na katabbo. Simakatha nitthita.


             The Pali Atthakatha in Roman Book 3 page 130-143. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=2694&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=2694&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=154              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=4208              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=4302              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=4302              Contents of The Tipitaka Volume 4 http://84000.org/tipitaka/read/?index_4

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]