ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 43 : PALI ROMAN Ja.A.9 mahanipat (1)

page30.

Vipakkabrahmacariyosmi evam janahi sarathi api ataramananam sammadattho vipaccati vipakkabrahmacariyosmi nikkhanto akuto bhayoti. Tattha asandhitati sandhinam abhavena. Asotatati sotanam abhavena. Ajivhatati samparivattanajivhaya abhavena mugo soham na bhavami. Yatthati yaya jatiya baranasinagareyeva rajjam karesim. Papatthanti papatam patitosmiti vadati. Rajajebhisecayunti rajje abhisecayum. Nisiditvati nisidapetva. Atthanusasatiti miccha attham anusasati. Kharapatacchakanti sattihi paharitva kharapatacchakam karotha. Ubbethati aropetha avunatha. Iccassa anusasatiti evam assa mahajanassa attham anusasati. Tayahanti tayo vacayo aham sutva. Pakkhasammatoti pakkhasammato pakkhasadiso ahosim. Acchahanti acchim aham vasinti attho. Samparipalutoti samparikinno nimmuggo hutvati attho. Kasiranti dukkham. Parittanti appam. Idam vuttam hoti samma sarathi sace sattanam jivitam dukkhampi samanam bahum ciratthitikam bhaveyya vatteyya parittancapi samanam sace sukham bhaveyya vatteyya idam pana kasiranca parittanca appanca sakaleneva vattadukkhena samyuttam sannihitam jatijaramaranasokaparidevadukkhadomanassaupayasehi omadditam. Komanti ko imam. Veranti panatipatadipancavidhaveram. Kenaciti kenaci karanena. Kayirathati kareyya. Pannayati vipassanapannaya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page31.

Dhammassati sotapattimaggassa adassanena. Puna udanagatha agantukamataya thirabhavadipanattham kathesi. Tam sutva sunando ayam kumaro evarupam rajjasirim kunapam viya chaddetva attano adhitthanam abhinditva pabbajissamiti arannam pavittho mama imina dujjivitena ko attho ahampi tena saddhim pabbajissamiti cintetva gathamaha ahampi pabbajissami rajaputta tavantike avahayassu mam bhaddante pabbajja mama ruccatiti. Tattha tavantiketi tava santike. Avhayassuti ehi pabbajahiti mam pakkosassu. Evam tena yacitopi mahasatto sacaham idaneva tam pabbajessami matapitaro ca me idha nagacchissanti atha nesam parihani bhavissati ime assa ca ratho ca pasadhanabhandanca nassissanti yakkhena so khadito nukho tena sarathiti garahapi me uppajjissatiti cintetva attano ca garaha mocanattham matapitunanca vuddhim sampassamano asse ca rathanca pasadhanabhandanca tassa inam katva dassento gathamaha ratham niyyadayitvana anano ehi sarathi ananassa hi pabbajja etam isibhi vannitanti. Tattha etanti etam pabbajjakaranam. Isibhi vannitanti buddhadihi isihi pasattham.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page32.

Tam sutva sarathi sace mayi nagaram gate esa annattha gaccheyya pitapissa imam pavuttim sutva puttam me dassehiti agato imam na passeyya rajadandampi me kareyya tasma etassa attano gunam kathetva annattha agamanatthaya patinnam ganhissamiti cintetva gathadvayamaha yadeva tayaham vacanam bhaddamatthu te tadeva me tavam vacanam yacito katumarahasi idheva tava acchassu yava rajanamanaye appeva te pita disva pitito sumano siyati. Tattha teti tava bhaddam atthu yam vacanam me te taya vuttam aham tam vacanam akaram akarim akasim tam eva vacanam tavam me maya yacito katum arahasiti. Tato mahasatto aha karomi te tam vacanam yam mam bhanasi sarathi ahampi datthukamosmi pitaram me idhagatam ehi samma nivattassu kusalam vajjasi natinam mataram pitaram mayham vutto vajjasi vandananti. Tattha karomi te tanti karomi te etam vacanam. Ehi samma nivattassuti samma sarathi tattha gantva ehi ettova khippameva nivattassu. Vutto vajjasiti maya tavam vutto hutva putto vo temiyakumaro tumhakam pade vandatiti mama vandanam vadeyyasiti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page33.

Attho. Iti vatva mahasatto suvannakaddalikkhandham viya attanam onamitva pancangapatitthitena baranasinagarabhimukho matapitaro vanditva sarathissa sasanam adasi. So sasanam gahetva kumaram padakkhinam katva tassa pade vanditva rathamaruyha baranasinagarabhimukho payasi. Tamattham pakasento sattha aha tassa pade gahetvana katva ca nam padakkhinam sarathi rathamaruyha rajadvaramupagamiti. Tattha tassati bhikkhave evam vutto so sarathi tassa kumarassa padesu gahetva tam padakkhinam katva rathamaruyha rajadvaram upagamiti attho. Tasmim khane candadevi sihapanjaram vivaritva ka nuno me puttassa pavuttiti sarathissa agamanam olokenti tam ekakam agacchantam disva bhijjamanahadaya viya paridevi. Tamattham pakasento sattha aha sunnam mata ratham disva ekam sarathimagatam assupunnehi nettehi rodanti nam udikkhati ayam so sarathi eti nihantva mama atrajam nihato nuna me putto pathabya bhumivaddhano amitata nuna nandanti pitita nuna verino

--------------------------------------------------------------------------------------------- page34.

Agatam sarathim disva nihantva mama atrajam sunnam mata ratham disva ekam sarathimagatam assupunnehi nettehi rodanti nam paripucchati kinnu mugo kinnu pakkho kinnu so vilapi tada nihannamano bhumiya tam me akkhahi sarathi katham hatthehi padehi mugo pakkho vivattayi nihannamano bhumiya tam me akkhahi pucchitoti. Tattha matati temiyakumarassa mata. Pathabya bhumivaddhanoti so mama putto bhumivaddhano pathaviyam nuna nihato. Rodanti nam paripucchatiti ratham ekamante thapetva mahatalam aruyha tam vanditva ekamantam thitam sarathim paripucchati. Kinnuti kinnu so mama putto mugo ceva pakkho ca bhavati. Tadati yada nam tavam kasuya pakkhipitva kuddalapitthena matthakam paharasi tada. Nihannamano bhumiyati taya bhumiyam nihannamano kinnu so vilapi. Tam me akkhahiti tam sabbam aparihapetva me akkhahi. Vivattayiti apehi sarathi ma mam marehiti katham hatthe pade ca phandanto tam anuvadati. Atha nam sarathi aha akkheyyante aham ayye dajjasi abhayam mama yam me sutam va dittham va rajaputtassa santiketi. Tattha dajjasiti sace abhayam dadeyyasi. Idam so sacaham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page35.

Tava putto neva mugo na pakkho na badhiro madhurakatho dhammakathikoti vakkhami atha kasma tam mama puttam aggahetva agatositi raja me kuddho rajadandampi kareyya abhayam tava yacamiti cintetva aha atha nam candadevi aha abhayam samma te dammi abhito bhana sarathi yante sutam va dittham va rajaputtassa santiketi. Tato sarathi aha na so mugo na so pakkho visatthavacano ca so rajjassa kira so bhito akara alaye bahu purimam sarati so jatim yattha rajjamakarayi karayitva tahim rajjam papattham nirayam bhusam visati ceva vassani tahim rajjamakarayi asitivassasahassani nirayamhi apacci so tassa rajjassa so bhito ma mam rajjebhisecayum tasma pitu ca matu ca santike na bhani tada angapaccangasampanno arohaparinahava visatthavacano panno magge saggassa titthati sace tavam datthukamasi rajaputtam tavatrajam ehi tam papayissami yattha sammati temiyoti. Tattha visatthavacanoti apalibuddhakatho. Akara alaye bahuti tumhakam vancanani bahuni akasi. Pannoti pannava. Sace

--------------------------------------------------------------------------------------------- page36.

Tavanti rajanam dhuram katva ubhopi te evamaha. Yattha sammatiti yattha tava putto maya gahitapatinno hutva acchati tattha tam papayissami papancam akatva lahum gantum vatatatiti aha. Temiyakumaro pana sarathim pesetva pabbajitukamo hutva jato. Atha sakko tassa manam natva vissukammam pesesi tata vissukamma temiyakumaro pabbajitukamo tassa pannasalanca pabbajitaparikkharanca mapetva ehiti. So sadhuti sampaticchitva saggato otaritva tiyojanike vanasande assamam mapetva rattitthanadivatthanani ca pokkharaniavatanca mapetva akalaphalarukkhasampannam katva pannasalaya samipe catuvisatihatthappamanam cankamam mapetva antocankame phalikavannam valukam okiritva sabbe ca pabbajitaparikkharani gahetva pabbajantuti bhittiyam akkharani likhitva assamapade migapakkhino palapetva sakatthanameva gato. Tasmim khane mahasatto tam disva akkharani vacetva sakkadattiyabhavam natva pannasalam pavisitva sakavatthani apanetva rattavakaciram nivasetva ekam parupetva ajinacammam ekamsam katva jatamandalam bandhitva kajam amse katva kattaradandam adaya parnasalato nikkhamitva pabbajitasirim samutthahanto aparaparam cankamitva aho sukham paramasukham pabbajja me adhigatati udanam udanetva pannasalam pavisitva katthattharake nisinno pancabhinnayo ca atthasamapattiyo ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page37.

Nibbattetva sayanhasamaye pannasalato nikkhamitva cankamakotiyam thitakararukkhato pannani gahetva sakkadattiyabhajanena alonakena atakkena niddhupanena unhodakena sedetva amatam paribhunjanto viya paribhunjitva cattaro brahmavihare bhavento tattha vasam kappesi. Kasikarajapi sunandasarathissa vacanam sutva mahasenaguttam pakkosapetva taramanarupo gamanaparivaccham karetukamo aha yojayantu rathe asse kaccham nage nibandhatha uddhariyantu samkhapandava nadantu ekapokkhara nadantu bherisannaddha vaggu nadantu dundubhi negama ca mam anventu gaccham puttanivadako orodha ca kumara ca vesiyana ca brahmana khippam yanani yojentu gaccham puttanivadako hattharoha anikattha rathika pattikaraka khippam yanani yojentu gaccham puttanivadakoti. Samagata janapada negama ca samagata khippam yanani yojentu gaccham puttanivadakoti. Tattha uddhariyantuti nadam muncantu. Nadantuti vajjantu. Ekapokkharati ekamukha bheriyo. Sannaddhati sutthu sannaddha. Vagguti madhurasara. Gacchanti gacchissami. Puttanivadakoti puttassa nivadako ovadako hutva gacchami. Tam ovaditva mama vacanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page38.

Gahapetva tattheva nam ratanarasimhi thapetva abhisincitva anetum gacchamiti adhippayenevamaha. Negamati kutumbikajana. Samagatati sannipatita hutva mam anventu. Evam ranna anatta sarathino asse yojetva rathe rajadvare thapetva ranno arocesum. Tamattham pakasento sattha aha asse ca sarathi yutte sindhave sighabahane rajadvaram upaganchum yutta dve ime hayati. Tattha sindhaveti sindhavajatike asse. Sighabahaneti javanasampanne asse adaya. Sarathiti sarathino. Yutteti rathesu yojite. Upaganchunti te rathesu yutte asse adaya agamimsu agantva ca pana yutta dve ime hayati arocesum. Tato raja aha thula javena hayanti kisa hayanti thamasa kise thule vivajjitva samsattha yojita hayati. Tattha samsatthati evarupe asse ma ganhathati aha. Kise thule vivajjitvati kise thule asse ma ganhathati. Samsattha yojita hayati vayena ca vannena ca javena ca balena ca sadisa assa yojitati attho. Atha raja puttassa santikam gacchanto cattaro vanne attharasaseniyo sabbanca balanikayam sannipatesi. Tassa

--------------------------------------------------------------------------------------------- page39.

Sannipatentasseva tayo divasa atikkanta. Atha catutthe divase kasikaraja senaya saddhim nagarato nikkhamitva gahetabbayuttakam dhanam gahapetva tassa assamam patva puttena saha patinandito patisantharam akasi. Tamattham pakasento sattha aha tato raja taramano yuttamaruyha sindhavam itthagaram ajjhabhasi sabba va anuyatha mam balavijanimunhisam khaggam chattanca pandaram upadi rathamaruyha suvannehi alankata tato ca raja payasi purakkhitvana sarathim khippameva upaganchi yattha sammati temiyo tanca disvana ayantam jalantamiva tejasa khaggasamghaparibyulham temiyo etadabravi kacci nu tata kusalam kacci tata anamayam kacci te rajakannayo aroga mayha mataroti. Raja aha kusalanceva me putta atho putta anamayam sabba (ca) me rajakannayo aroga tuyha mataroti. Atha nam bodhisatto aha kacci amajjapo tata kacci te suramappiyam kacci sacce ca dhamme ca dane te ramati manoti. Atha nam raja aha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page40.

Amajjapo caham putta atho me suramappiyam atho sacce ca dhamme ca dane me ramati manoti. Mahasatto aha kacci arogam yogante 1- kacci vahati bahanam kacci te bayadhiyo natthi sarirassupatapiyati. Raja aha atho arogam yogam me atho vahati bahanam atho me bayadhiyo natthi sarirassupatapiyati. Mahasatto aha kacci anta ca te phita majjhe ca bahala tava kotthagaranca kosanca kacci te patisanthitanti. Raja aha atho anta ca me phita majjhe ca bahala mama kotthagaranca kosanca sabbam me patisanthitanti. Mahasatto aha svagatante maharaja atho te aduragatam patitthapentu pallankam yattha raja nisakkatiti. Tattha upadi rathamaruyhati suvannapaduka ca ratham aruyha. Ime tayo pade puttassa tattheva abhisekakaranatthaya pancarajakakudhabhandani ganhathati anapento raja aha. Suvannehi @Footnote: 1 yogganatipipatho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page41.

Alankatati padukam sandhayaha. Upaganchiti upagato ahosi. Kaya velaya. Mahasattassa karapannani pacitva nibbapentassa nisinnavelaya. Jalantamiva tejasati rajatejena jalantam viya. Khaggasamghaparibyulhanti kathaphasukena amaccasamghena parivutam. Etadabraviti kasikarajanam bahi khandhavaram nivasapetva padasa va pannasalam agantva tam vantitva nisinnam patisantharam karonto etam vacanam abravi. Kusalam anamayanti ubhayenapi padena arogayameva pucchati. Kacci amajjapo tatati kaccisi amajjapo majjam napivasiti tam pucchi. Appamajjotipi patho. Kusalakammesu nappamajjasiti attho. Suramappiyanti surapanam te appiyam. Suramappiyatipi patho. Sura te appiyati attho. Dhammeti dasavidhe rajadhamme. Yoganti yogesu yunjitabbam assagonadikam. Kacci vahatiti kacci arogam hutva vahati. Bahananti hatthiadikam sabbam bahanam. Sarirassupatapiyati sarirassa upatapiya. Antati paccantajanapada. Phitati iddha subhikkha galhavasa. Majjhe cati ratthamajjhe. Bahalati gamanigama ghanavasa. Patisanthitanti paticchaditam suguttam paripunnam va. Nisakkatiti yasmim pallanke raja nisidissati tam pannapentuti vadati. Raja mahasattassa garavena pallanke na nisidi. Atha mahasatto sace pallanke na nisidati pannasantharam pannapetva dethati vatva tasmim pannatte nisidanatthaya rajanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page42.

Nimantento gathamaha idheva te nisinnassu 1- niyate pannasanthare etto udakamadaya pade pakkhalayassu teti. Tattha niyateti susanthite. Ettoti paribhogaudakam dassento aha. Raja mahasattassa garavena pannasantharepi anisiditva bhumiyam nisidi. Mahasatto salam pavisitva tam pannakam niharitva rajanam tena nimantento gathamaha idampi pannakam mayham randam 2- raja alonakam paribhunja maharaja pahuno mesi agatoti. Atha nam raja aha na caham pannakam bhunje na hetam mayha bhojanam salinam odanam bhunje sucimamsupasecananti. Tattha na cahanti vuttapatikkhepavacanam. Patikkhipitva ca pana raja attano bhojanam vannetva tasmim garavena thokam pannakam hatthatale thapetva tata tavam evarupam bhojanam bhunjasiti aha. Ama maharajati. Raja puttena saddhim piyakatham kathento nisidi. Tasmim khane candadevi orodhaganaparivuta agantva piyaputtassa padesu gahetva vanditva roditva assupunnehi nettehi @Footnote: 1. nisidassutipipatho . 2. randhantipipatho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Ekamantam nisidi. Atha nam raja bhadde tava puttassa bhojanam passahiti vatva thokam pannakam tassa hatthe thapetva sesitthinampi thokam thokam adasi. Ta sabbapi itthiyo evarupam nama bhojanam bhunjasi samiti vatva tam gahetva attano attano sise katva atidukkaram karosi samiti vatva namassamana nisidimsu. Atha nam raja tata idam mayham acchariyam hutva upatthatiti vatva gathamaha accherakam mam patibhati ekakampi rahogatam idisam bhunjamananam kena vanno pasidatiti. Tattha ekakanti tata tam ekakampi rahogatam imina bhojanena yapentam dasva mama acchariyam upatthati. Idisanti evarupam alonakam atakkam niddhupanam udakena seditam bhojanam bhunjamananam kena karanena vanno pasidatiti tam pucchi. Athassa so acikkhanto aha eko raja nipajjami niyate pannasanthare taya me ekaseyyaya raja vanno pasidati na ca nettim sabandha me rajarakkha upatthita taya me ekaseyyaya raja vanno pasidati atitam nanusocami nappajappamanagatam paccuppannena yapemi tena vanno pasidati anagatappajappaya atitassanusocana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page44.

Etena bala sussanti nalo va harito lutoti. Tattha nettim sabandhati khaggabandha. Rajarakkhati rajanam rakkhita. Nappajappamiti na patthemi. Haritoti haritavanno. Lutoti luncitva atape khittanalo viya. Atha raja idheva nam abhisincitva adaya nagaram gamissamiti cintetva rajjena nimantento aha hatthanikam rathanikam asse pattinca cammino nivesanani rammani aham putta dadami te itthagaranca 1- te dammi sabbalankarabhusitam tasu putta patipajjassu tavam no raja bhavissasi kusala naccagitassa susikkhita caturitthiyo kame tam ramayissanti kim aranne karissasi patirajuhi te kanna anayissam alankata tasu putte janetvana atha paccha pabbajissasi yuva ca daharo capi pathamuppattito susu rajjam karehi bhaddante kim aranne karissasiti. Tattha hatthanikanti dasahatthito patthaya adhipatikata hatthanikam nama tatha rathanikam nama. Camminoti cammabandhe surayodhe. Kusalati cheka. Susikkhitati annesupi itthikiccesu susikkhita. Caturitthiyoti catura vilasa itthiyo athava catura nagara itthiyo @Footnote: 1. itthagarantiyuttataram.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page45.

Athava catura nama natakitthiyo. Patirajuhi kannati putta annehi rajuhi annapi rajakannayo tuyham anayissam. Yuvati yobbanappatto. Daharoti taruno. Pathamuppattitoti pathamavayena uppattito samuggato. Susuti atitaruno kalakesoti attho. Ito patthaya mahasattassa dhammakatha nama hoti. So ranno dhammam kathento aha yuva care brahmacariyam brahmacari yuva siya daharassa hi pabbajja etam isibhi vannitam yuva care brahmacariyam brahmacari yuva siya brahmacariyam carissami naham rajjenamatthiko passami voham daharam ammatata vadannaram kicchaladdham piyam puttam apatvava jaram matam passami voham daharim kumarincarudassanim navavansakaliram va paluttam jivitakkhayam daharapi hi miyanti nara ca atha nariyo tattha ko vissase poso daharomhiti jivite yassa ratyadhivasena ayum appataram siya appodakeva macchanam kinnu komarikam tahim niccamabbhahato loko niccanca parivarito amoghasu vajjantisu kim mam rajjebhisincasiti. Raja aha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page46.

Kenamabbhahato loko kena ca parivarito kayo amogha gacchanti tam me akkhahi pucchitoti. Mahasatto aha maccumabbhahato loko jaraya parivarito ratya amogha gacchanti evam janahi khattiya yathapi tante vitante yam yam devo pavuyhati appakam hoti vetabbam evam maccana jivitam yatha varivaho puro gaccham na parivattati evamayu manussanam gaccham na parivattati yatha varivaho puro vahe rukkhe pakulaje evam jaraya maranena vuyhante sabbapaninoti. Tattha brahmacari yuva siyati brahmacariyam caranto yuva eva siya. Isibhi vannitanti buddhadihi isihi pasattham thomitam. Rajjenamatthikoti rajjena atthiko na homi. Ammatata vadannaranti ammatatati vadantam naram. Paluttanti maccuna luncitva gahitam. Yassa ratyadhivasenati maharaja yassa kumarassa matu kucchimhi patisandhigahanakalato patthaya rattindivatikkamena appataram ayum hoti. Komarikam tahinti tasmim vaye tarunabhavo kim karissati. Kenamabbhahatoti kena abbhahato ayam loko. Imam raja samkhittena bhasitassa attham ajananto pucchi. Ratyati rattiyo. Tata imesam sattanam ayunca vannanca balanca khepentiyo va gacchantiti amogha

--------------------------------------------------------------------------------------------- page47.

Gacchanti namati veditabbam. Yam yam devo pavuyhatiti tasmim vitante yam yam sesam vetabbam tam tam purato yatha appakam hoti evam sattanam jivitam. Na parivattatiti tasmim khane gatam gatameva hoti tam na upari vattati. Vahe rukkhe pakulaje ti upakulaje rukkhe vaheyya. Raja mahasattassa dhammakatham sutva gharavasena anukkanthito pabbajitukamo hutva aham puna nagaram na gamissami idheva pabbajissami sace pana me putto nagaram gaccheyya setacchattamassa dadeyyanti tam vimamsitum puna rajjena nimantento aha hatthanikam rathanikam asse pattinca cammino nivesanani rammani aham putta dadami te itthagaranca te dammi sabbalankarabhusitam tasu putta patipajjassu tvam no raja bhavissasi kusala naccagitassa susikkhita caturitthiyo kame tam ramayissanti kim aranne karissasi patirajuhi te kanna anayissam alankata tasu putte janetvana atha paccha pabbajissasi kotthagaranca kosanca bahanani balani ca nivesanani rammani aham putta dadami te gomandalaparibyulho dasisamghapurakkhito rajjam karehi bhaddante kim aranne karissasiti tattha gomandalaparibyulhoti subhagginam rajakannanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page48.

Mandalena purakkhito. Atha mahasatto rajjena anatthikabhavam pakasento aha kim mam dhanena jiyyetha kim bhariyaya marissati kim yobbanena jinnena yam jarayabhibhuyyate tattha ka nandi ka khidda ka rati ka dhanesina kim me puttehi darehi raja muttosmi bandhana yoham evam pajanami maccu me nappamajjati antakenadhipannassa ka rati ka dhanesina phalanamiva pakkanam niccam pattanato bhayam evam jatanamaccanam niccam maranato bhayam sayameke na dissanti pato dittha bahu jana pato eke na dissanti sayam dittha bahu jana na tattha hatthinam bhumi na rathanam na pattiya na capi mantayuddhena sakka jetum dhanena va khattiye brahmane vesse sudde candalapukkuse na kinci parivajjeti sabbamevabhimaddati ajjeva kiccamatappam ko janna maranam suve na hi no sangarantena mahasenena maccuna cora dhanassa patthenti raja muttosmi bandhana ehi raja nivattassu naham rajjena matthikoti. Tattha jiyyethati maharaja kim tvam mam dhanena nimantesiyam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page49.

Jiyyetha khayam gaccheyya dhanam va purisam cajeti puriso va dhanam cajitva gacchati sabbampi khayagamimeva hoti kim mam tena nimantesi. Kim bhariyaya marissatiti ya pana mayi thiteyeva marissati ahampi taya thitaya marissami taya kim karissasi. Jinnenati jaraya anuparitena anubhutena. Tatthati tasmim evam jaramaranadhamme lokasannivase. Ka nanditi ka nama tutthi. Ka khiddati ka nama kila. Ka ratiti ka pancakamagunarati. Bandhanati kamabandhana tanhabandhana va aham muttosmi maharajati jhanena vikkhambhitatta evamaha. Maccu meti maccu me mayi. Nappamajjatiti niccam mama vadhaya appamattoyevati attho. Yohanti yo aham evam janami. Antakenadhipannassati tassa mama antakena adhipannassa avatthitassa ka nama rati ka dhanesinati. Niccanti kalalakalato patthaya sabbada maranato bhayameva uppajjati. Atappanti kusalaviriyam. Kiccanti kattabbam. Ko janna maranam suveti suve va parasuve va maranam va jivitam vati ko janeyya. Sangaranti samketam. Mahasenenati pancavisatimahabhayadavattimsakammakarana- channavuttirogadivasena puthusenena. Cora dhanassa patthentiti dhanassa atthaya jivitam cajanta cora dhanassa patthenti nama. Raja muttosmiti samaharaja aham dhanapatthanasamkhata bandhana muttosmi na me dhanenatthoti. Nivattassuti mama vacanena samma nivattassu kim rajjam pahaya nekkhammam patisaranam katva pabbajassu yam pana

--------------------------------------------------------------------------------------------- page50.

Cintesi imam rajje patitthapessamiti tam ma cintayi naham rajjenamatthikoti. Iti mahasattassa dhammadesana yathanusandhi nama matthakam patta. Tam sutva rajananca candadevinca adim katva solasasahassa orodha ca amaccadayo ca tasmim samaye pabbajitukama ahesum. Atha raja nagare bherincarapesi ye ye mama puttassa santike pabbajitum icchanti tete pabbajantuti. Sabbesanca suvannakotthagaradinam dvarani vivarapetva asukatthane ca asukatthane ca mahanidhikumbhani atthi tani atthika ganhantuti suvannapatte likhapetva mahatalathambhe bandhapesi. Nagarapi yathapasaritaneva apanani vivattadavaraneva gehani pahaya ranno santikam agamamsu. Raja mahajanena saddhim mahasattassa santike pabbaji. Sakkadattiyam tiyojanikam assamapadam paripunnam ahosi. Mahasatto pannasalayo vicaretva majjhatthane pannasalayo itthinam dapesi. Kim karanati. Bhirukajatika etati. Avajjetva bahi pannasalayo purisanam dapesi. Sabbepi vissukammuna mapitesu phaladhararukkhesu uposathikakale bhumiyam patitani phalani gahetva paribhunjitva samanadhammam karonti. Tesu yo kamavitakkam va bayapadavitakkamva vihimsavitakkamva vitakketi tassa manam natva mahasatto akase nisiditva dhammam desesi. Tam sutva sabbepi te

--------------------------------------------------------------------------------------------- page51.

Khippameva pancabhinna ca samapattiyo ca nibbattenti. Tada eko samantaraja kasikaraja kira pabbajitoti sutva baranasiyam rajjam ganhissamiti nagara nikkhamitva baranasim patva nagaram pavisitva alankatanagaram disva rajanivesanam aruyha sattavidham vararatanam oloketva imam dhanam nissaya ekena bhayena bhavitabbanti cintetva surasonde pakkosapetva ambho surasonda tumhakam samikassa ranno idha nagare bhayam uppannam atthiti pucchi. Natthi devati. Kim karanati pucchi. Deva amhakam rajaputto temiyakumaro baranasiyam rajjam kim karissamiti amugopi mugo viya hutva imamha nagara nikkhamitva vanam pavisitva isipabbajjam pabbaji tena karanena amhakam rajapi mahajanehi saddhim imamha nagara nikkhamitva temiyakumarassa santikam gantava pabbajitoti arocesum. Tata tumhakam raja katarena davarena nikkhantoti pucchitva pacinadvarena nikkhantoti vutte teneva dvarena nikkhamitva naditirena payasi. Tassagamanam natva mahasatto paccuggamanam katva akase nisiditva tassa dhammam desesi. So raja parisaya saddhim dhammam sutva tassa santike pabbaji. Evam aparopi aparopiti evam annepi rajano tini rajjani chaddetva tatheva pabbajimsu. Mahanto samagamo ahosi. Hatthipi arannahatthi jata assapi arannaassa jata ahesum. Rathapi aranneyeva nassimsu. Bhandakahapane assamapade balukam katva vikirimsu.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page52.

Sabbepi tattheva te atthasamapattiyo nibbattetva jivitapariyosane brahmalokaparayana ahesum. Tiracchanagata hatthiassapi isiganesu cittam pasadetva chasu kama vacaradevalokesu nibbattimsu. Sattha imam dhammadesanam aharitva na bhikkhave idaneva pubbepi aham rajjam pahaya nikkhantoyevati vatva saccani pakasetva jatakam samodhanesi. Tada chatte adhivattha devata uppalavanna ahosi. Sarathi sariputto ahosi. Sakko anuruddho ahosi. Matapitaro maharajakulani ahesum. Sesaparisa buddhaparisa ahesum. Mugapakkhapandito pana ahameva sammasambuddhoti. Temiyajatakam nitthitam. ------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 43 page 30-52. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=43&A=607&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=43&A=607&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=394              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=28&A=2607              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=3157              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=3157              Contents of The Tipitaka Volume 28 http://84000.org/tipitaka/read/?index_28

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]