บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒

{๑๐๓} ตติยสิกฺขาปเท ฯ ทพฺพํ มลฺลปุตฺตํ ภิกฺขู อุชฺฌาเปนฺตีติ ฉนฺทาย ทพฺโพ มลฺลปุตฺโตติ อาทีนิ วทนฺตา ตํ อายสฺมนฺตํ เตหิ ภิกฺขูหิ อวชานาเปนฺติ อวญฺญาย โอโลกาเปนฺติ ลามกโต วา จินฺตาเปนฺตีติ อตฺโถ ฯ ลกฺขณํ ปเนตฺถ สทฺทสตฺถานุสาเรน เวทิตพฺพํ ฯ โอชฺฌาเปนฺตีติปิ ปาโฐ ฯ อยเมว อตฺโถ ฯ ฉนฺทายาติ ฉนฺเทน ปกฺขปาเตน ฯ เตน อตฺตโน สนฺทิฏฺฐสมฺภตฺตานํ ปณีตานิ ปญฺญาเปตีติ อธิปฺปาโย ฯ ขิยฺยนฺตีติ ฉนฺทาย ทพฺโพ มลฺลปุตฺโตติ อาทีนิ วทนฺตา ปกาเสนฺติ ฯ {๑๐๕} อุชฺฌาปนเก ขิยฺยนเก ปาจิตฺติยนฺติ เอตฺถ เยน วจเนน อุชฺฌาเปนฺติ ตํ อุชฺฌาปนกํ ฯ เยน จ ขิยฺยนฺติ ตํ ขียนกํ ฯ ตสฺมึ อุชฺฌาปนเก ขียนเก ฯ ปาจิตฺติยนฺติ วตฺถุทฺวเย ปาจิตฺติยทฺวยํ วุตฺตํ ฯ {๑๐๖} อุชฺฌาปนกํ นาม อุปสมฺปนฺนํ สงฺเฆน สมฺมตํ เสนาสนปญฺญาปกํ วา ฯเปฯ อปฺปมตฺตกวิสฺสชฺชกํ วาติ เอเตสํ ปทานํ มงฺกุกตฺตุกาโมติ อิมินา สมฺพนฺโธ ฯ อวณฺณํ กตฺตุกาโม อยสํ กตฺตุกาโมติ อิเมสํ ปทานํ วเสน อุปสมฺปนฺนนฺติ อาทีสุ อุปสมฺปนฺนสฺสาติ เอวํ วิภตฺติปริณาโม กาตพฺโพ ฯ อุชฺฌาเปติ วา ขิยฺยติ วา อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสาติ เอตฺถ ปน ยสฺมา ขียนกํ นามาติ เอวํ มาติกาปทํ อุทฺธริตฺวาปิ อุชฺฌาปนกํ นามาติ อิมสฺส ปทสฺส วุตฺตวิภงฺโคเยว วตฺตพฺโพ โหติ อญฺญวาทกสิกฺขาปเท วิย อญฺโญ วิเสโส นตฺถิ ตสฺมา ตํ วิสุ ํ อนุทฺธริตฺวา อวิภชิตฺวาปิ นิคมนเมว เอกโต กตนฺติ เวทิตพฺพํ ฯ ธมฺมกมฺเม ธมฺมกมฺมสญฺญีติ อาทีสุ ยํ ตสฺส อุปสมฺปนฺนสฺส สมฺมติกมฺมํ กตํ ตญฺเจ ธมฺมกมฺมํ โหติ โส จ ภิกฺขุ ตสฺมึ ธมฺมกมฺมสญฺญี อุชฺฌาปนกญฺจ ขียนกญฺจ กโรติ อถสฺส ตสฺมึ อุชฺฌาปนเก จ ขียนเก จ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสาติ อิมินา นเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพ ฯ อนุปสมฺปนฺนํ อุชฺฌาเปติ วา ขิยฺยติ วาติ เอตฺถ อุปสมฺปนฺนํ สงฺเฆน สมฺมตํ อญฺญํ อนุปสมฺปนฺนํ อุชฺฌาเปติ วา อวชานาเปติ ตสฺส วา นํ สนฺติเก ขิยฺยตีติ อตฺโถ ฯ อุปสมฺปนฺนํ สงฺเฆน อสมฺมตนฺติ กมฺมวาจาย อสมฺมตํ ฯ เกวลํ ตเวโส ภาโรติ สงฺเฆน อาโรปิตภารํ ภิกฺขูนํ วา ผาสุวิหารตฺถาย สยเมว ตํ ภารํ วหนฺตํ ฯ ยตฺร วา เทฺว ตโย ภิกฺขู วิหรนฺติ ตตฺร ตาทิสํ กมฺมํ กโรนฺตนฺติ อธิปฺปาโย ฯ อนุปสมฺปนฺนํ สงฺเฆน สมฺมตํ วา อสมฺมตํ วาติ เอตฺถ ปน กิญฺจาปิ อนุปสมฺปนฺนสฺส เตรส สมฺมติโย ทาตุ ํ น วฏฺฏติ อถโข อุปสมฺปนฺนกาเล ลทฺธสมฺมติโก ปจฺฉา อนุปสมฺปนฺนภาเว ฐิโต ตํ สนฺธาย สงฺเฆน สมฺมตํ วาติ วุตฺตํ ฯ ยสฺส ปน พฺยตฺตสฺส สามเณรสฺส เกวลํ สงฺเฆน วา สมฺมเตน วา ภิกฺขุนา ตฺวํ อิทํ กมฺมํ กโรหีติ ภาโร กโต ตาทิสํ สนฺธาย อสมฺมตํ วาติ วุตฺตํ ฯ เสสํ อุตฺตานเมว ฯ ติสมุฏฐานํ กายจิตฺตโต วาจาจิตฺตโต กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ กิริยา สญฺญาวิโมกฺขํ สจิตฺตกํ โลกวชฺชํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ อกุสลจิตฺตํ ทุกฺขเวทนนฺติ ฯ อุชฺฌาปนสิกฺขาปทํ ตติยํ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๓๒๙-๓๓๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=6942&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=6942&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=368 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=8724 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=4319 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=4319 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_2