บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒๗

๓. โมหสุตฺตวณฺณนา [๓] ตติเย โมหนฺติ อญฺญาณํ. ตํ หิ ทุกฺเข อญฺญาณํ ทุกฺขสมุทเย อญฺญาณํ ทุกฺขนิโรเธ อญฺญาณํ ทุกฺนิโรธคามินิยา ปฏิปทาย อญฺญาณนฺติอาทินา นเยน วิภาเคน ^๑- อเนกปฺปเภทมฺปิ มยฺหนฺติ เตน สยํ วา มุยฺหติ, มุยฺหนมตฺตเมว วา ตนฺติ โมโหติ วุจฺจติ. โส จิตฺตสฺส อนฺธภาวลกฺขโณ อญฺญาณลกฺขโณ วา, อสมฺปฏิเวธรโส อารมฺมณสภาวจฺฉาทนรโส วา, อสมฺมาปฏิปตฺติปจฺจุปฏฺฐาโน อนฺธการปจฺจุปฏฺฐาโน วา, อโยนิโสมนสิการปทฏฺฐาโน, สพฺพากุสลานํ มูลนฺติ ทฏฺฐพฺโพ. อิธาปิ ปชหถาติ ปทสฺส:- "มูโฬฺห อตฺถํ น ชานาติ มูโฬฺห ธมฺมํ น ปสฺสติ อนฺธตมํ ตทา โหติ ยํ โมโห สหเต นรํ. ^๒- อนตฺถชนโน โมโห ฯเปฯ ^๒- อวิชฺชา ภิกฺขเว ปุพฺพงฺคมา อกุสลานํ ธมฺมานํ สมาปตฺติยา. ^๓- โมหสมฺพนฺธโน โลโก ภพฺพรูโปว ทิสฺสติ. ^๔- โมโห นิทานํ กมฺมานํ สมุทยาย. ^๕- มูโฬฺห โข พฺราหฺมณ โมเหน อภิภูโต ปริยาทินฺนจิตฺโต ทิฏฺฐธมฺมิกมฺปิ ภยํ เวรํ ปสวติ, สมฺปรายิกมฺปิ ภยํ เวรํ ปสวตี"ติ จ อาทินา นเยน "โย โกจิ ธมฺมา กามจฺฉนฺทาทิสงฺกิเลสธมฺเมหิ นิพฺพตฺเตตพฺโพ, อตฺถโต สพฺโพ โส โมหเหตุโก"ติ จ โมเห อาทีนวํ ตปฺปฏิปกฺขโต โมหปฺปหาเน อานิสํสญฺจ ปจฺจเวกฺขิตฺวา กามจฺฉนฺทาทิปฺปหานกฺกเมเนว ปุพฺพภาเค ตทงฺคาทิวเสน โมหํ ปชหนฺตา ตติยมคฺเคน ยถาวุตฺตโลภโทเสกฏฺฐํ โมหํ สมุจฺเฉทวเสน ปชหถาติ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ. อนาคามิมคฺควชฺโฌ เอว หิ โมโห @เชิงอรรถ: ^๑ สี.,อิ. วิภงฺเค ^๒ ขุ.อิติ. ๒๕/๘๘/๓๐๕ ^๓ ขุ.อิติ. ๒๕/๔๐/๒๖๒ @^๔ ขุ.อุ. ๒๕/๗๐/๒๑๑ ^๕ องฺ.ติก. ๒๐/๓๔/๑๓๑ อิธาธิปฺเปโตติ. มูฬฺหาเสติ กุสลากุสลสาวชฺชานวชฺชาทิเภเท อตฺตโน หิตาหิเต สมฺมูฬฺหา. เสสํ วุตฺตนยเมว. ตติยสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. --------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้า ๕๔-๕๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=1179&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=1179&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=181 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=4434 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=4748 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=4748 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25