บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๓. วิปากตฺติกวณฺณนา [๑-๒๓] วิปากตฺติเก วิปากํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ วิปาโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาติ เย เหตุปจฺจเย เตรส วารา วุตฺตา, เต สงฺขิปิตฺวา คณนาย ทสฺเสตุํ เหตุยา เตรสาติ วุตฺตํ. อารมฺมเณ ปญฺจาติอาทีสุปิ เอเสว นโย. เอวเมตฺถ เตรส ปญฺจ นว สตฺต ตีณิ เทฺวติ ฉ คณนปริจฺเฉทา, เตสํ วเสน ปจฺจยสํสนฺทเน เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว คณนา เวทิตพฺพา. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ฆฏนานิ ๒ ฉ.ม. วิปากสฺส น อุปนิสฺสโย โหติ [๒๔-๕๒] ปจฺจนีเย หิ ๑- วิปากํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ วิปาโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยาติ เย นเหตุปจฺจเย ทส วารา วุตฺตา, เต สงฺขิปิตฺวา คณนาย ทสฺเสตุํ นเหตุยา ทสาติ วุตฺตํ. นอารมฺมเณ ปญฺจาติอาทีสุปิ เอเสว นโย. เอวเมตฺถ ทส ปญฺจ เตรส ทฺวาทส เทฺว เอกํ นว ตีณีติ อฏฺฐ คณนปริจฺเฉทา, เตสํ วเสน ปจฺจยสํสนฺทเน เหฏฺฐา วุตฺตนเยเนว วิตฺถารโต คณนา เวทิตพฺพา. ปาลิ ปน สงฺขิตฺตา, เอเตสญฺเญว ปน ลทฺธคณนปริจฺเฉทานํ วเสน สํสนฺเทตฺวา ๒- อนุโลมปจฺจนียํ ปจฺจนียานุโลมญฺจ เวทิตพฺพํ. สหชาตวาโร อิมินา เอกคติโกว. ปจฺจยนิสฺสยสํสฏฺฐสมฺปยุตฺตวารา ยถาปาลิเมว นิยฺยนฺติ. [๙๒] ปญฺหาวาเร กุสลากุสเล นิรุทฺเธติ เอตสฺมึ วิปสฺสนาวเสน ปวตฺเต กุสเล สารชฺชนาทิวเสน ปวตฺเต อกุสเล จ นิรุทฺเธ. วิปาโก ตทารมฺมณตา อุปฺปชฺชตีติ กามาวจรวิปาโก ตทารมฺมณตา ๓- อุปฺปชฺชติ. เย ปน "วิปสฺสนาชวนานํ วิจิกิจฺฉุทฺธจฺจานญฺจ ปริโยสาเน ตทารมฺมณํ นตฺถี"ติ วทนฺติ, เต อิมาย ตนฺติยา ปฏิเสเธตพฺพา. อากาสานญฺจายตนกุสลํ วิญฺญาณญฺจายตนกิริยสฺส อารมฺมณปจฺจเยน ปจฺจโยติ อรหตฺตํ ปตฺวา อสมาปนฺนปุพฺพา สมาปตฺติโย ปฏิโลมโต สมาปชฺชนฺตสฺส วเสเนตํ วุตฺตํ. อิมินา อุปาเยน สพฺพวิสฺสชฺชเนสุ สาธุกํ ปาลึ อุปปริกฺขิตฺวา อตฺโถ เวทิตพฺโพ. [๑๒๐] เหตุยา สตฺต, อารมฺมเณ นว, อธิปติยา ทสาติอาทีสุปิ สหชาตาธิปติวเสน อารมฺมณาธิปติวเสน สหชาตนิสฺสยวเสน ปุเรชาตนิสฺสยวเสน อนนฺตรูปนิสฺสยวเสน อารมฺมณูปนิสฺสยวเสน ปกตูปนิสฺสยวเสน @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ปจฺจนีเยปิ ๒ ฉ.ม. วารานํ วเสน สํสนฺทิตฺวา ๓ ฉ.ม. ตทารมฺมณตาย สหชาตวิปฺปยุตฺตวเสน ปุเรชาตวิปฺปยุตฺตวเสนาติ ๑- ยตฺถ ยตฺถ ยถา ยถา ยตฺตกานิ วิสฺสชฺชนานิ ลพฺภนฺติ, ตตฺถ ตตฺถ ตถา ตถา ตานิ สพฺพานิ สลฺลกฺเขตพฺพานิ. ตถา ปจฺจนียาทีสุ อนุโลมวเสน วารุทฺธรณํ, อนุโลมโต ลทฺธวารานํ ปจฺจนียโต คณนา, ปจฺจยสํสนฺทนํ, อนุโลมปจฺจนีเย ปจฺจนียานุโลเม จ สุทฺธิเกสุ เจว สํสนฺทนวเสน จ ปวตฺเตสุ ๒- เหตุมูลกาทีสุ ลพฺภมานวารคณนานํ ลพฺภมานตา, อลพฺภมานานํ อลพฺภมานตาติ ๒- สพฺพํ เหฏฺฐา วุตฺตนยวเสน ๓- เวทิตพฺพํ. ยถา เจตฺถ, เอวํ อิโต ปเรสุปิ ติกทุเกสุ. ปฏฺฐานปฺปกรณญฺหิ ปาลิโตว อนนฺตมปฺปริมาณํ, ตสฺส ปทปฏิปาฏิยา อตฺถํ วณฺณยิสฺสามีติ ปฏิปนฺนสฺส อติทีฆายุกสฺสาปิ อายุ นปฺปโหติ. น จสฺส เอกเทสํ วณฺเณตฺวา เสสมฺหิ นยโต ทสฺสิยมาเน น สกฺกา อตฺโถ ชานิตุํ, ตสฺมา อิโต ปรํ เอตฺตกมฺปิ อวตฺวา เสเสสุ ติกทุเกสุ เหฏฺฐา อวุตฺตปฺปการตฺตา ยํ ยํ อวสฺสํ วตฺตพฺพํ, ตํ ตเทว วกฺขาม. ยมฺปน อวตฺวา คมิสฺสาม, ตํ ปาลินเยเนว เวทิตพฺพนฺติ. วิปากตฺติกวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ------------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๕ หน้า ๕๕๙-๕๖๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=12646&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=12646&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=40&i=1238 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=40&A=16541 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=40&A=8269 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=40&A=8269 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_40
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]