พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลี อักษรไทย
 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๒ สุตฺต. ขุ. จูฬนิทฺเทโส

                                 ชตุกณฺณีมาณวกปญฺหานิทฺเทโส
     [๓๘๘]        สุตฺวานหํ วีร อกามกามึ (อิจฺจายสฺมา ชตุกณฺณี)
                       โอฆาติคํ ปุฏฺฐุมกามมาคมํ
                       สนฺติปทํ พฺรูหิ สหาชเนตฺต ๑-
                       ยถาตจฺฉํ ภควา พฺรูหิ เม ตํ ฯ
     [๓๘๙]   สุตฺวานหํ    วีร    อกามกามินฺติ    สุตฺวา   สุณิตฺวา
อุคฺคเหตฺวา  อุปธาเรตฺวา  อุปลกฺขยิตฺวา  อิติปิ  โส  ภควา  อรหํ ฯเปฯ
พุทฺโธ  ภควาติ  สุตฺวานหํ  ฯ  วีราติ  วีโร  ฯ  ภควา วิริยวาติ วีโร ฯ
ปหูติ  วีโร  ฯ  วิสวีติ  วีโร  ฯ  อลมตฺโตติ วีโร ฯ สูโร วิกฺกนฺโต อภิรุ
อจฺฉมฺภี อนุตฺราสี อปลายี ปหีนภยเภรโว วิคตโลมหํโสติ วีโร ฯ
                วิรโต อิธ สพฺพาปาปเกหิ
                นิรยทุกฺขมติจฺจ วิริยวาโส
                โส วิริยวา ปธานวา
                วีโร ตาทิ ปวุจฺจเต ตถตฺตาติ ฯ
สุตฺวานหํ   วีร   ฯ   อกามกามินฺติ   กามาติ  อุทฺทานโต  เทฺว  กามา
วตฺถุกามา   จ   กิเลสกามา   จ   ฯเปฯ   อิเม  วุจฺจนฺติ  วตฺถุกามา
ฯเปฯ   อิเม   วุจฺจนฺติ   กิเลสกามา  ฯ  พุทฺธสฺส  ภควโต  วตฺถุกามา
ปริญฺาตา     กิเลสกามา     ปหีนา     วตฺถุกามานํ    ปริญฺาตตฺตา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สหชเนตฺต ฯ เอวมุปริปิ ฯ
กิเลสกามานํ  ปหีนตฺตา  ภควา  น  กาเม  กาเมติ  กามา ๑- เสฏฺาติ
น   กาเม  ปโมทติ  ๒-  น  กาเม  อภิชปฺปติ  ตสฺมา  พุทฺโธ  อกาโม
นิกฺกาโม  จตฺตกาโม  วนฺตกาโม  มุตฺตกาโม  ปหีนกาโม  ปฏินิสฺสฏฺกาโม
วีตราโค   วิคตราโค   จตฺตราโค   วนฺตราโค   มุตฺตราโค  ปหีนราโค
ปฏินิสฺสฏฺราโค     นิจฺฉาโต     นิพฺพุโต     สีติภูโต     สุขปฏิสํเวที
พฺรหฺมภูเตน    อตฺตนา    วิหรตีติ    สุตฺวานหํ   วีร   อกามกามึ   ฯ
อิจฺจายสฺมา    ชตุกณฺณีติ   อิจฺจาติ   ปทสนฺธิ   ฯเปฯ   ปทานุปุพฺพกเมตํ
อิจฺจาติ     ฯ     อายสฺมาติ    ปิยวจนํ    สคารวสปฺปติสฺสาธิวจนเมตํ
อายสฺมาติ    ฯ    ชตุกณฺณีติ    ตสฺส    พฺราหฺมณสฺส   โคตฺตํ   ฯเปฯ
โวหาโรติ อิจฺจายสฺมา ชตุกณฺณี ฯ
     [๓๙๐]   โอฆาติคํ   ปุฏฺฐุมกามมาคมนฺติ   โอฆาติคนฺติ   โอฆาติคํ
โอฆํ   อติกฺกนฺตํ   สมติกฺกนฺตํ   วีติวตฺตนฺติ  โอฆาติคํ  ฯ  ปุฏฺฐุนฺติ  ปุฏฺฐุํ
ปุจฺฉิตุํ   ยาจิตุํ   อชฺเฌสิตุํ   ปสาเทตุํ  ฯ  อกามมาคมนฺติ  อกามํ  ปุฏฺฐุํ
นิกฺกามํ    จตฺตกามํ   วนฺตกามํ   มุตฺตกามํ   ปหีนกามํ   ปฏินิสฺสฏฺกามํ
วีตราคํ  [๓]-  จตฺตราคํ  วนฺตราคํ  มุตฺตราคํ  ปหีนราคํ  ปฏินิสฺสฏฺราคํ
อาคมฺหา    อาคตมฺหา    อุปาคตมฺหา    สมฺปตฺตมฺหา    ตยา    สทฺธึ
สมาคตมฺหาติ โอฆาติคํ ปุฏฺฐุมกามมาคมํ ฯ
     [๓๙๑]   สนฺติปทํ  พฺรูหิ  สหาชเนตฺตาติ  สนฺตีติ  เอเกน อากาเรน
สนฺติปิ   สนฺติปทํปิ   ตญฺเว  อมตํ  นิพฺพานํ  โย  โส  สพฺพสงฺขารสมโถ
สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค         ตณฺหกฺขโย        วิราโค        นิโรโธ
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. อิเม ปาา นตฺถิ ฯ เอตฺถนฺตเร น กาเม ปตฺเถติ น กาเม ปิเหติ น กาเม
@อภิชปฺปติ ฯ เย กาเม กาเมนฺติ กาเม ปตฺเถนฺติ กาเม ปิเหนฺติ กาเม อภิชปฺปนฺติ ฯ
@เต กามกามิโน ราคราคิโน สญฺาสญฺิโน ฯ ภควา น กาเม กาเมติ น กาเม ปตฺเถติ น
@กาเม ปิเหติ น กาเม อภิชปฺปติ ฯ ๓ ม. วิคตราคํ ฯ
นิพฺพานํ   ฯ   วุตฺตเญฺหตํ   ภควตา   สนฺตเมตํ   ปทํ   ปณีตเมตํ   ปทํ
ยทิทํ    สพฺพสงฺขารสมโถ    สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค    ตณฺหกฺขโย   วิราโค
นิโรโธ นิพฺพานนฺติ ฯ
     {๓๙๑.๑}   อถาปเรนากาเรน  เย ธมฺมา สนฺตาธิคมาย สนฺติผุสนาย
สจฺฉิกิริยาย   ๑-  สํวตฺตนฺติ  เสยฺยถีทํ  จตฺตาโร  สติปฏฺานา  จตฺตาโร
สมฺมปฺปธานา    จตฺตาโร    อิทฺธิปาทา   ปญฺจินฺทฺริยานิ   ปญฺจ   พลานิ
สตฺต  โพชฺฌงฺคา  อริโย  อฏฺงฺคิโก  มคฺโค  อิเม  วุจฺจนฺติ  สนฺติปทา ฯ
สนฺติปทํ    ตาณปทํ   เลณปทํ   สรณปทํ   อภยปทํ   อจฺจุตปทํ   อมตปทํ
นิพฺพานปทํ   พฺรูหิ   อาจิกฺขาหิ   เทเสหิ   ปญฺเปหิ  ปฏฺเปหิ  วิวราหิ
วิภชาหิ   อุตฺตานีกโรหิ   ปกาเสหิ   ฯ   สหาชเนตฺตาติ  เนตฺตํ  วุจฺจติ
สพฺพญฺุตาณํ   ฯ   พุทฺธสฺส   ภควโต  เนตฺตญฺจ  ชินภาโว  จ  โพธิยา
มูเล    อปุพฺพํ   อจริมํ   เอกสฺมึ   ขเณ   อุปฺปนฺโน   ตสฺมา   พุทฺโธ
สหาชเนตฺโตติ สนฺติปทํ พฺรูหิ สหาชเนตฺต ฯ
     [๓๙๒]   ยถาตจฺฉํ   ภควา   พฺรูหิ  เม  ตนฺติ  ยถาตจฺฉํ  วุจฺจติ
อมตํ    นิพฺพานํ    โย    โส   สพฺพสงฺขารสมโถ   สพฺพูปธิปฏินิสฺสคฺโค
ตณฺหกฺขโย   วิราโค   นิโรโธ   นิพฺพานํ  ฯ  ภควาติ  คารวาธิวจนเมตํ
ฯเปฯ   สจฺฉิกา   ปญฺตฺติ   ยทิทํ  ภควาติ  ฯ  พฺรูหิ  เม  ตนฺติ  พฺรูหิ
อาจิกฺขาหิ   ฯเปฯ   ปกาเสหีติ   ยถาตจฺฉํ   ภควา  พฺรูหิ  เม  ตํ  ฯ
เตนาห โส พฺราหฺมโณ
                       สุตฺวานหํ วีร อกามกามึ (อิจฺจายสฺมา ชตุกณฺณี)
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สนฺติสจฺฉิกิริยาย ฯ
                       โอฆาติคํ ปุฏฺฐุมกามมาคมํ
                       สนฺติปทํ พฺรูหิ สหาชเนตฺต
                       ยถาตจฺฉํ ภควา พฺรูหิ เม ตนฺติ ฯ
     [๓๙๓]        ภควา หิ กาเม อภิภุยฺย อิริยติ
                       อาทิจฺโจว ปวึ เตชี เตชสา
                       ปริตฺตปญฺสฺส เม ภูริปญฺโ
                       อาจิกฺข ธมฺมํ ยมหํ วิชญฺ
                       ชาติชฺชราย อิธ วิปฺปหานํ ฯ
     [๓๙๔]   ภควา    หิ    กาเม   อภิภุยฺย   อิริยตีติ   ภควาติ
คารวาธิวจนเมตํ   ฯเปฯ  สจฺฉิกา  ปญฺตฺติ  ยทิทํ  ภควาติ  ฯ  กาเมติ
อุทฺทานโต   เทฺว  กามา  วตฺถุกามา  จ  กิเลสกามา  จ  ฯเปฯ  อิเม
วุจฺจนฺติ   วตฺถุกามา   ฯเปฯ   อิเม   วุจฺจนฺติ  กิเลสกามา  ฯ  ภควา
วตฺถุกาเม    ปริชานิตฺวา   กิเลสกาเม   ปหาย   อภิภุยฺย   อภิภวิตฺวา
อชฺโฌตฺถริตฺวา   ปริยาทยิตฺวา   มทฺทิตฺวา   ๑-   จรติ   [๒]-  อิริยติ
วตฺเตติ ปาเลติ ยเปติ ยาเปตีติ ภควา หิ กาเม อภิภุยฺย อิริยติ ฯ
     [๓๙๕]   อาทิจฺโจว ปวึ เตชี เตชสาติ อาทิจฺโจ วุจฺจติ สุริโย ๓- ฯ
ปวี  วุจฺจติ ชรา ๔- ฯ ยถา สุริโย เตชี เตชสา ๕- เตเชน สมนฺนาคโต
ปวึ   อภิภุยฺย   อภิภวิตฺวา  อชฺโฌตฺถริตฺวา  ปริยาทยิตฺวา  สนฺตาปยิตฺวา
สพฺพํ   อากาสคตํ   [๖]-   อภิวิหจฺจ   อนฺธการํ   วิธมิตฺวา   อาโลกํ
ทสฺเสตฺวา    ๗-    อากาเส    อนฺตลิกฺเข   คมนปเถ   ๘-   คจฺฉติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อยํ ปาโ นตฺถิ ฯ ๒ ม. วิหรติ ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๓ ม. สพฺพตฺถ สูริโย ฯ
@๔ ม. ชคตี ฯ ๕ ม. อยํ ปาโ นตฺถิ ฯ ๖ ม. ตมคตํ ฯ ๗ ม. ทสฺสยิตฺวา ฯ
@๘ ม. คคนปเถ ฯ
เอวเมว    ภควา    าณเตชี    าณเตเชน    สมนฺนาคโต    สพฺพํ
อภิสงฺขารสมุทยํ     ฯเปฯ     กิเลสตมํ     อวิชฺชนฺธการํ    วิธมิตฺวา
าณาโลกํ     ทสฺเสตฺวา     วตฺถุกาเม    ปริชานิตฺวา    กิเลสกาเม
ปหาย     อภิภุยฺย     อภิภวิตฺวา     อชฺโฌตฺถริตฺวา     ปริยาทยิตฺวา
มทฺทิตฺวา   จรติ  อิริยติ  วตฺเตติ  ปาเลติ  ยเปติ  ยาเปตีติ  อาทิจฺโจว
ปวึ เตชี เตชสา ฯ
     [๓๙๖]   ปริตฺตปญฺสฺส   เม   ภูริปญฺโติ   อหมสฺมิ  ปริตฺตปญฺโ
โอมกปญฺโ   [๑]-   ชตุกปญฺโ   ๒-   ตฺวํปิ   มหาปญฺโ   ปุถุปญฺโ
หาสปญฺโ      ชวนปญฺโ      ติกฺขปญฺโ     นิพฺเพธิกปญฺโ     ภูริ
วุจฺจติ    ปวี    ตาย    ปวีสมาย    ปญฺาย   วิปุลาย   วิตฺถตาย
สมนฺนาคโตติ ปริตฺตปญฺสฺส เม ภูริปญฺโ ฯ
     [๓๙๗]   อาจิกฺข   ธมฺมํ   ยมหํ   วิชญฺนฺติ   อาจิกฺข   ธมฺมนฺติ
อาทิกลฺยาณํ    มชฺเฌกลฺยาณํ    ปริโยสานกลฺยาณํ    สาตฺถํ    สพฺยญฺชนํ
เกวลปริปุณฺณํ    ปริสุทฺธํ   พฺรหฺมจริยํ   จตฺตาโร   สติปฏฺาเน   ฯเปฯ
นิพฺพานญฺจ      นิพฺพานคามินิญฺจ     ปฏิปทํ     อาจิกฺขาหิ     เทเสหิ
ปญฺเปหิ    ปฏฺเปหิ    วิวราหิ   วิภชาหิ   อุตฺตานีกโรหิ   ปกาเสหีติ
อาจิกฺข   ธมฺมํ   ฯ   ยมหํ   วิชญฺนฺติ   ยมหํ   ชาเนยฺยํ   วิชาเนยฺยํ
ปฏิวิชาเนยฺยํ   ปฏิวิชฺเฌยฺยํ   อธิคจฺเฉยฺยํ   ผุเสยฺยํ  ๓-  สจฺฉิกเรยฺยนฺติ
อาจิกฺข ธมฺมํ ยมหํ วิชญฺ ฯ
     [๓๙๘]   ชาติชฺชราย  อิธ  วิปฺปหานนฺติ  อิเธว ชาติยา ชรามรณสฺส
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ลามกปญฺโ ฯ ๒ ม. ฉตุกปญฺโ ฯ ๓ ม. ผสฺเสยฺยํ ฯ เอวมีทิเสสุ ปเทสุ ฯ
ปหานํ    วูปสโม    ปฏินิสฺสคฺโค    ปฏิปฺปสฺสทฺธิ    อมตํ    นิพฺพานนฺติ
ชาติชฺชราย อิธ วิปฺปหานํ ฯ เตนาห โส พฺราหฺมโณ
                       ภควา หิ กาเม อภิภุยฺย อิริยติ
                       อาทิจฺโจว ปวึ เตชี เตชสา
                       ปริตฺตปญฺสฺส เม ภูริปญฺโ
                       อาจิกฺข ธมฺมํ ยมหํ วิชญฺ
                       ชาติชฺชราย อิธ วิปฺปหานนฺติ ฯ
     [๓๙๙]        กาเม วินย เคธํ (ชตุกณฺณีติ ภควา)
                       เนกฺขมฺมํ ทฏฺฐุ เขมโต
                       อุคฺคหิตํ นิรตฺตํ วา
                       มา เต วิชฺชิตฺถ กิญฺจนํ ฯ
     [๔๐๐]   กาเมสุ   วินย   เคธนฺติ   กาเมสูติ  อุทฺทานโต  เทฺว
กามา  วตฺถุกามา  จ  กิเลสกามา  จ  ฯเปฯ  อิเม  วุจฺจนฺติ วตฺถุกามา
ฯเปฯ   อิเม   วุจฺจนฺติ   กิเลสกามา   ฯ   เคธนฺติ   เคโธ   วุจฺจติ
ตณฺหา   โย   ราโค   สาราโค  ฯเปฯ  อภิชฺฌา  โลโภ  อกุสลมูลํ  ฯ
กาเมสุ   วินย   เคธนฺติ   วินย  ปฏิวินย  ปชห  วิโนเทหิ  พฺยนฺตีกโรหิ
อนภาวงฺคเมหีติ   กาเมสุ   วินย   เคธํ   ฯ   ชตุกณฺณีติ   ภควา   ตํ
พฺราหฺมณํ   โคตฺเตน   อาลปติ   ฯ   ภควาติ  คารวาธิวจนเมตํ  ฯเปฯ
สจฺฉิกา ปญฺตฺติ ยทิทํ ภควาติ ชตุกณฺณีติ ภควา ฯ
     [๔๐๑]   เนกฺขมฺมํ   ทฏฺฐุ   เขมโตติ   เนกฺขมฺมนฺติ  สมฺมาปฏิปทํ
อนุโลมปฏิปทํ     อปจฺจนีกปฏิปทํ     อนฺวตฺถปฏิปทํ     ธมฺมานุธมฺมปฏิปทํ
สีเลสุ    ปริปูริการิตํ    อินฺทฺริเยสุ   คุตฺตทฺวารตํ   โภชเน   มตฺตญฺุตํ
ชาคริยานุโยคํ     สติสมฺปชญฺ    จตฺตาโร    สติปฏฺาเน    จตฺตาโร
สมฺมปฺปธาเน    จตฺตาโร    อิทฺธิปาเท   ปญฺจินฺทฺริยานิ   ปญฺจ   พลานิ
สตฺต   โพชฺฌงฺเค   อริยํ   อฏฺงฺคิกํ  มคฺคํ  นิพฺพานญฺจ  นิพฺพานคามินิญฺจ
ปฏิปทํ    เขมโต   ตาณโต   เลณโต   สรณโต   สรณีภูตโต   อภยโต
อจฺจุตโต   อมตโต   นิพฺพานโต   ทฏฺฐุํ   ปสฺสิตฺวา  ตุลยิตฺวา  ตีรยิตฺวา
วิภาวยิตฺวา วิภูตํ กตฺวาติ เนกฺขมฺมํ ทฏฺฐุ เขมโต ฯ
     [๔๐๒]   อุคฺคหิตํ    นิรตฺตํ    วาติ   อุคฺคหิตนฺติ   ตณฺหาวเสน
ทิฏฺิวเสน    คหิตํ    ปรามฏฺ    อภินิวิฏฺ   อชฺโฌสิตํ   อธิมุตฺตํ   ฯ
นิรตฺตํ   วาติ   นิรตฺตํ   วา   มุญฺจิตพฺพํ   ๑-   ปชหิตพฺพํ  วิโนเทตพฺพํ
พฺยนฺตีกาตพฺพํ อนภาวงฺคเมตพฺพนฺติ อุคฺคหิตํ นิรตฺตํ วา ฯ
     [๔๐๓]   มา   เต   วิชฺชิตฺถ   กิญฺจนนฺติ  ราคกิญฺจนํ  โทสกิญฺจนํ
โมหกิญฺจนํ     มานกิญฺจนํ    ทิฏฺิกิญฺจนํ    กิเลสกิญฺจนํ    ทุจฺจริตกิญฺจนํ
อิทํ   กิญฺจนํ   ตุยฺหํ   มา   วิชฺชิตฺถ   มา   ปวิชฺชิตฺถ   มา  สํวิชฺชิตฺถ
ปชห   วิโนเทหิ   พฺยนฺตีกโรหิ   อนภาวงฺคเมหีติ   มา   เต   วิชฺชิตฺถ
กิญฺจนํ ฯ เตนาห ภควา
                       กาเมสุ วินย เคธํ (ชตุกณฺณีติ ภควา)
                       เนกฺขมฺมํ ทฏฺฐุ เขมโต
                       อุคฺคหิตํ นิรตฺตํ วา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. วิชหิตพฺพํ ฯ
                       มา เต วิชฺชิตฺถ กิญฺจนนฺติ ฯ
     [๔๐๔]        ยํ ปุพฺเพ ตํ วิโสเสหิ        ปจฺฉา เต มาหุ กิญฺจนํ
                       มชฺเฌ เจ โน คเหสฺสสิ     อุปสนฺโต จริสฺสสิ ฯ
     [๔๐๕]   ยํ ปุพฺเพ ตํ วิโสเสหีติ อตีเต สงฺขาเร อารพฺภ เย กิเลสา
อุปฺปชฺเชยฺยุํ   เต   กิเลเส  โสเสหิ  วิโสเสหิ  สุกฺขาเปหิ  วิสุกฺขาเปหิ
อวีชํ   ๑-   กโรหิ   ปชห   วิโนเทหิ   พฺยนฺตีกโรหิ   อนภาวงฺคเมหีติ
เอวมฺปิ  ยํ  ปุพฺเพ  ตํ  วิโสเสหิ  ฯ  อถวา  เย อตีตา กมฺมาภิสงฺขารา
วิปกฺกวิปากา   ๒-  เต  กมฺมาภิสงฺขาเร  โสเสหิ  วิโสเสหิ  สุกฺขาเปหิ
วิสุกฺขาเปหิ  อวีชํ  กโรหิ  ปชห  วิโนเทหิ  พฺยนฺตีกโรหิ  อนภาวงฺคเมหีติ
เอวมฺปิ ยํ ปุพฺเพ ตํ วิโสเสหิ ฯ
     [๔๐๖]   ปจฺฉา   เต   มาหุ  กิญฺจนนฺติ  ปจฺฉา  วุจฺจติ  อนาคตํ
กิญฺจนํ   ๓-   อนาคเต   สงฺขาเร   อารพฺภ   ราคกิญฺจนํ   โทสกิญฺจนํ
โมหกิญฺจนํ     มานกิญฺจนํ    ทิฏฺิกิญฺจนํ    กิเลสกิญฺจนํ    ทุจฺจริตกิญฺจนํ
อิทํ  กิญฺจนํ  ตุยฺหํ  มา  อหุ  มา  อโหสิ  มา  ชเนหิ  ๔- มา สญฺชเนหิ
มา   นิพฺพตฺเตหิ   ปชห  วิโนเทหิ  พฺยนฺตีกโรหิ  อนภาวงฺคเมหีติ  ปจฺฉา
เต มาหุ กิญฺจนํ ฯ
     [๔๐๗]   มชฺเฌ  เจ  โน  คเหสฺสสีติ  มชฺเฌ  วุจฺจติ  ปจฺจุปฺปนฺนํ
รูปํ    เวทนา   สญฺา   สงฺขารา   วิญฺาณํ   ปจฺจุปฺปนฺเน   สงฺขาเร
ตณฺหาวเสน   ทิฏฺิวเสน   โน  คเหสฺสสิ  น  คณฺหิสฺสสิ  น  ปรามสิสฺสสิ
น   นนฺทิสฺสสิ   [๕]-   น   อชฺโฌสิสฺสสิ  อภินนฺทนํ  [๖]-  อชฺโฌสานํ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อพีชํ ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๒ ม. อวิปกฺกวิปากา ฯ ๓ ม. เทฺว ปาา นตฺถิ ฯ
@๔ ม. ชเนสิ ฯ เอวมุปริปิ ฯ ๕ ม. นาภินนฺทิสฺสสิ ฯ ๖ ม. อภิวทนํ ฯ
คาหํ    ปรามาสํ    อภินิเวสํ   ปชหิสฺสสิ   วิโนเทสฺสสิ   พฺยนฺตีกริสฺสสิ
อนภาวงฺคเมสฺสสีติ มชฺเฌ เจ โน คเหสฺสสิ ฯ
     [๔๐๘]   อุปสนฺโต  จริสฺสสีติ  ราคสฺส สนฺตตฺตา ๑- อุปสนฺโต [๒]-
โทสสฺส   สนฺตตฺตา   อุปสนฺโต   โมหสฺส   สนฺตตฺตา  อุปสนฺโต  โกธสฺส
อุปนาหสฺส   ฯเปฯ   สพฺพากุสลาภิสงฺขารานํ  สนฺตตฺตา  สมิตตฺตา  [๓]-
วูปสมิตตฺตา   วิชฺฌาตตฺตา  นิพฺพาปิตตฺตา  ๔-  วิคตตฺตา  ปฏิปฺปสฺสทฺธตฺตา
สนฺโต    อุปสนฺโต    วูปสนฺโต    นิพฺพุโต    ปฏิปฺปสฺสทฺโธ    จริสฺสสิ
วิจริสฺสสิ    วตฺติสฺสสิ   ปาเลสฺสสิ   ยเปสฺสสิ   ยาเปสฺสสีติ   อุปสนฺโต
จริสฺสสิ ฯ เตนาห ภควา
                       ยํ ปุพฺเพ ตํ วิโสเสหิ        ปจฺฉา เต มาหุ กิญฺจนํ
                       มชฺเฌ เจ โน คเหสฺสสิ      อุปสนฺโต จริสฺสสีติ ฯ
     [๔๐๙]        สพฺพโส นามรูปสฺมึ      วีตเคธสฺส พฺราหฺมณ
                       อาสวสฺส ๕- น วิชฺชนฺติ      เยหิ มจฺจุวสํ วเช ฯ
     [๔๑๐]   สพฺพโส   นามรูปสฺมึ  วีตเคธสฺส  พฺราหฺมณาติ  สพฺพโสติ
สพฺเพน   สพฺพํ   สพฺพถา   สพฺพํ   อเสสํ   นิสฺเสสํ  ปริยาทายวจนเมตํ
สพฺพโสติ  ฯ  นามนฺติ  จตฺตาโร  อรูปิโน  ขนฺธา  ฯ  รูปนฺติ จตฺตาโร จ
มหาภูตา   จตุนฺนญฺจ  มหาภูตานํ  อุปาทายรูปํ  ฯ  เคโธ  วุจฺจติ  ตณฺหา
โย   ราโค   สาราโค  ฯเปฯ  อภิชฺฌา  โลโภ  อกุสลมูลํ  ฯ  สพฺพโส
นามรูปสฺมึ   วีตเคธสฺส   พฺราหฺมณาติ   สพฺพโส   นามรูปสฺมึ  วีตเคธสฺส
วิคตเคธสฺส จตฺตเคธสฺส วนฺตเคธสฺส
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สมิตตฺตา ฯ ๒ ม. จริสฺสสิ ฯ ๓ ม. อุปสมิตตฺตา ฯ ๔ ม. นิชฺฌาตตฺตา
@นิพฺพุตตฺตา ฯ ๕ ม. อาสวาสฺส ฯ เอวมุปริปิ ฯ
มุตฺตเคธสฺส       ปหีนเคธสฺส       ปฏินิสฺสฏฺเคธสฺส      วีตราคสฺส
วิคตราคสฺส    จตฺตราคสฺส    วนฺตราคสฺส    มุตฺตราคสฺส   ปหีนราคสฺส
ปฏินิสฺสฏฺราคสฺสาติ สพฺพโส นามรูปสฺมึ วีตเคธสฺส พฺราหฺมณ ฯ
     [๔๑๑]   อาสวสฺส   น   วิชฺชนฺตีติ  อาสวาติ  จตฺตาโร  อาสวา
กามาสโว   ภวาสโว   ทิฏฺาสโว   อวิชฺชาสโว   ฯ  อสฺสาติ  อรหโต
ขีณาสวสฺส   ฯ   น   วิชฺชนฺตีติ   อิเม  อาสวา  ตสฺส  นตฺถิ  น  สนฺติ
น     สํวิชฺชนฺติ     นุปลพฺภนฺติ     ปหีนา     สมุจฺฉินฺนา    วูปสนฺตา
ปฏิปฺปสฺสทฺธา     อภพฺพุปฺปตฺติกา     าณคฺคินา    ทฑฺฒาติ    อาสวสฺส
น วิชฺชนฺติ ฯ
     [๔๑๒]   เยหิ  มจฺจุวสํ  วเชติ  เยหิ  อาสเวหิ  มจฺจุโน  วา วสํ
คจฺเฉยฺย  มรณสฺส  วา  วสํ  คจฺเฉยฺย  มารปกฺขสฺส  วา  วสํ  คจฺเฉยฺย
เต   อาสวา   อสฺส   นตฺถิ   น   สนฺติ   น   สํวิชฺชนฺติ   นุปลพฺภนฺติ
ปหีนา     สมุจฺฉินฺนา     วูปสนฺตา     ปฏิปฺปสฺสทฺธา    อภพฺพุปฺปตฺติกา
าณคฺคินา ทฑฺฒาติ เยหิ มจฺจุวสํ วเช ฯ เตนาห ภควา
                       สพฺพโส นามรูปสฺมึ          วีตเคธสฺส พฺราหฺมณ
                       อาสวสฺส น วิชฺชนฺติ          เยหิ มจฺจุวสํ วเชติ ฯ
สห    คาถาปริโยสานา    ฯเปฯ    สตฺถา    เม    ภนฺเต   ภควา
สาวโกหมสฺมีติ ฯ
                          ชตุกณฺณีมาณวกปญฺหานิทฺเทโส เอกาทสโม ฯ
                                            ---------------

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้าที่ ๑๘๗-๑๙๖.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=30&A=3882&w=&modeTY=1
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=30&A=3882&modeTY=1
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=30&item=388&items=25
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=30&siri=30
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=30&i=388
             อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=46&A=921
             The Pali Atthakatha in Roman :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=46&A=921
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๐
https://84000.org/tipitaka/read/?index_30
https://84000.org/tipitaka/english/?index_30